Blinken'a son Ankara ziyaretinde neler iletildi?

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın Ankara'daki temaslarında Suriye'deki son gelişmeler ön plana çıkarken, görüşmelere iki ülkenin kuzeydeki Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bakışına ilişkin görüş farklılıkları yansıdı.

ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin bakanı olarak muhtemelen son kez Ankara'ya gelen Blinken dün akşam Türkiye başkentinde önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Blinken bu sabah da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bir araya geldi. Yaklaşık bir saat süren görüşmenin ardından iki bakan kısa bir basın açıklaması yaptı.

Fidan, Suriye'de istikrarın sağlanmasının önemine değinirken, "Suriye'deki istikrarın bir an önce sağlanması, terörizmin yer bulmaması, DEAŞ'ın ve PKK'nın orada hakim olmaması önceliklerimiz arasında. Bunlarla ilgili neler yaparız? Ortak endişeler neler, bu ortak endişelere ortak çözümler neler olmalı? Bunları etraflıca konuştuk" ifadelerini kullandı.

Blinken ise "Bizim ve Suriye halkının önündeki fırsata odaklanmış durumdayız. Suriye halkının Beşar Esad'ın prangalarından kurtulmasına odaklanmış durumdayız" derken, Ankara ile aralarında "Suriye'de ne görmek istediklerine dair geniş bir anlaşma" bulunduğunu kaydetti.

Hakan Fidan'la Gazze'de ateşkesi de ele aldıklarını belirten Blinken, son haftalarda Gazze'de ateşkes anlaşması olabileceğine dair cesaret verici işaretlerin olduğunu aktardı.

Blinken'a iletilen mesajlar neler oldu?

Blinken ile yapılan görüşmelerde Türk tarafının ilettiği mesajlar Suriye'de yeni ve kritik bir aşamadan geçildiğinden hareketle toprak bütünlüğünün önemi üzerine oldu.

Ankara Suriye'de düzenli bir geçiş sürecine ihtiyaç bulunduğunu aktarırken, ülkenin daha fazla istikrarsızlığa ve parçalanmaya sürüklenmesini önlemek gerektiğini belirtti.

"Suriye'nin toprak bütünlüğü ve birliğinin korunmasının elzem olduğu" mesajını da ileten Ankara, huzur ortamı ve barışın hakim olduğu, farklı etnik grupların yan yana barış içinde yaşadığı ve komşuları için istikrarsızlık üretmeyen bir Suriye tesis edilmesini arzu ettiğini bildirdi.

Blinken'a "PKK/YPG ve DEAŞ gibi terör örgütlerinin mevcut ortamdan istifade etmeye çalışabilecekleri" vurgusu tekrar yapılırken, Türkiye'nin "önümüzdeki dönemde PKK ve YPG'nin oldu bitti hareketlerine izin vermeyeceği" ve YPG'nin "DEAŞ'la mücadele kisvesi altında terör faaliyetlerinde bulunduğu" aktarıldı.

Ankara her iki örgütle de (YPG ve DEAŞ) mücadele edilmesi gerektiğini belirtti.

Bu arada SDG komutanı Mazlum Abdi, Ronahi TV'ye dün gece yaptığı açıklamada koalisyon güçleri aracılığıyla Türkiye ile kalıcı ateşkes görüşmeleri yürüttüklerini belirtti. "Silahsız bölge önerisi dahil her şeyi görüşmeye hazırız" diyen Abdi, HTŞ ile çatışmasızlıkta anlaştıklarını da ileri sürdü.

Blinken ile yapılan görüşmelerde İsrail'in sürdürdüğü saldırılar ve Gazze konusu da masadaydı. Gazze'de acilen ateşkes sağlanması gerektiğini belirten Ankara, sahadaki durumun giderek daha vahim hale geldiğini de anımsattı. Bu çerçevede Lübnan'da Hizbullah ve İsrail arasında ABD'nin arabuluculuğunda sağlanan ateşkesi bölgedeki tansiyonun düşürülmesi adına olumlu bir gelişme olarak gördüğünü belirten Türk yetkililer, bunun sürdürülebilir olmasının şart olduğunu kaydetti.

Ziyaret öncesi Blinken'dan SDG mesajı

Blinken, iki ayaklı bölge turunun Ürdün bölümünü tamamlamasının ardından havaalanında yaptığı açıklamada Suriye ile ilgili Amerikan yönetiminin tutumunu açıklarken, SDG'nin rolüne değinmişti.

"Türkiye'nin özellikle kendine sürekli tehdit oluşturan terör ve PKK" nedeniyle Suriye'de "ciddi ve açık bir menfaati" bulunduğunu kabul eden ABD Dışişleri Bakanı, "Aynı zamanda biz de Suriye'de yeni çatışmaların tetiklenmesinden kaçınmak istiyoruz" ifadesini kullandı.

Son günlerde ABD'nin bölgedeki birçok "ortağıyla" görüştüğünü belirten Blinken, herkesin Suriye'de "ortak çıkarlar doğrultusunda ilerlemeye" yönelik bir konsolidasyon sağlanması gerektiği konusunda mutabık olduğunu söyledi.

Blinken'ın omurgasını PKK'nın uzantısı olarak gördüğü YPG oluşturduğu için Ankara'nın rahatsız olduğu Suriye Demokratik Güçleri'ne vurgu yapması da dikkat çekiciydi. Blinken Suriye'nin kuzeyinde ve doğusunda kontrolü sürdüren SDG'nin IŞİD'e karşı oynadığı rolün kritik olduğunu belirterek, Suriye'de sağlıklı bir geçiş sürecinin arzu edildiği bu dönemde "IŞİD'in o çirkin yüzünü tekrar gösterememesini sağlamak zorunda olduklarını" vurguladı.

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Erik Kurilla Blinken'ın ziyaretinden birkaç gün önce SDG'yi ziyaret ederek destek mesajı vermişti. Ankara'da rahatsızlık yaratan bu ziyaret için ABD'de askeri kanadın bölgeye bakışını yansıttığı değerlendirmesi yapılırken, Trump'ın göreve başlamasının ardından durumun değişme ihtimali da göz önünde tutuluyor.

Erdoğan havaalanında kabul etti

Blinken'ın Ankara'daki görüşme trafiğinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul de yer alırken, Cumhurbaşkanlığı tarafından görüşmeye dair yapılan açıklamada "terör örgütleri" vurgusu yapıldı.

Bu arada Blinken ile Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı'nda değil de havaalanında görüşmesinin arkasında teknik nedenlerin yanı sıra Ankara'nın çok yakınlık kuramadığı Biden döneminin bakanı olması ile yakında görevini bırakacak olmasının da etkisi bulunuyor.

İletişim Başkanlığı'nın X hesabından yayımlanan açıklamada, Erdoğan'ın Blinken'a ilettiği mesaj için şu ifadelere yer verildi:

"Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye'de faaliyet gösteren ve Türkiye için tehdit kaynağı olan, PKK/PYD/YPG ile DEAŞ terör örgütleri başta olmak üzere tüm terörist yapılanmalara karşı Türkiye'nin öncelikle kendi milli güvenliği için önleyici tedbirler alacağını, DEAŞ ile göğüs göğüse mücadele etmiş tek NATO ülkesi olarak, PKK ve uzantılarının sahadaki durumu fırsata çevirme gayretini engelleyeceğini, DEAŞ ile mücadelede zafiyet oluşmasına da asla müsaade etmeyeceğini söyledi."

Kabulde Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Dışişleri Bakanı Fidan, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç ile Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü Hasan Doğan eşlik ederken, ABD heyetinde eski Ankara Büyükelçisi, ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşar Vekili John Bass yer aldı.

Bu kabule ilişkin ABD'nin Ankara Büyükelçiliği'nden yapılan paylaşımda ise Blinken ile Erdoğan'ın "bölgesel güvenliği ve Suriye'deki siyasi geçişi" ele aldıkları belirtilerek, "Geçiş süreci Suriyelilerin liderliğinde, tüm Suriyelileri kapsayacak, sivilleri koruyacak ve insani yardımın ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını sağlayacak şekilde gerçekleşmelidir" denildi.

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?