Deprem davalarında ilk: AFAD, kamu kurumları ve yerel yöneticiler sorumlu

Kısa Dalga - Kahramanmaraş'ın Onikişubat ilçesi Hayrullah Mahallesi'ndeki Arıkan Sitesi'nin A ve B bloklarının 6 Şubat 2023'deki depremde yıkılması nedeniyle 112 kişi yaşamını yitirdi, 5 kişi yaralandı.

Kahramanmaraş Başsavcılığı, müteahhit Adnan Bektaşoğlu ile statik proje müellifi ve fenni mesul Şener Yener hakkında, "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma" suçundan 22 yıl 6'şar aya kadar hapis istemiyle dava açtı. Aynı suçtan, binanın inşa sürecinde Kahramanmaraş Belediyesi'nde görev yapan 17 kamu görevlisi hakkında da iddianame düzenlendi. Her iki dosya daha sonra birleştirildi.

Halen devam eden davada dosyaya mimar, şehir plancısı, jeoloji ve geoteknik yüksek mühendisi ile yüksek inşaat mühendislerinden oluşan beş kişilik bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan rapor sunuldu.

Bilirkişi raporunda, Kahramanmaraş İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından hazırlanan "Kahramanmaraş İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) 2020" raporunun 43. sayfasında, stadyum ve çevresi olarak belirtilen riskli alanın dava konusu Arıkan Sitesi'nin yakın çevresinde yer aldığı ifade edildi. Raporda, şu ifadelere yer verildi:

"AFAD İl Müdürlüğü tarafından dava konusu yapının bulunduğu alanla ilgili tespitler yapılmış olmasına rağmen dosyada herhangi bir bildirim, tebliğ veya yapının deprem dayanımının incelenmesi için gerekli yazışmaların yapılmadığı, AFAD İl Müdürlüğü başta olmak üzere raporun dağıtımı yapılan kamu kurum ve kuruluşlarının il müdürlükleri veya yerel yönetim yöneticilerinin görev ve sorumlulukları kapsamında ayrı ayrı sorumlu oldukları anlaşılmıştır."

İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) nedir?

AFAD, Kahramanmaraş'ı pilot il olarak belirleyerek 2019'da İRAP hazırlık çalışmalarını başlatmıştı. 2019 yılında yapılan iki İRAP çalıştayında, Kahramanmaraş'ın afet risklerini azaltmaya yönelik üç ana hedef ortaya kondu. Çalıştay sonuçlarına göre, "şehrin daha güvenli hale getirilmesi", "afet risk yönetiminin güçlendirilmesi" ve "afetlere karşı dayanıklı bir ekonomik yapı oluşturulması" öncelikli başlıklar olarak belirlenmişti.

Kahramanmaraş Valiliği ile AFAD tarafından hazırlanan 2020 yılı tarihli İRAP raporunda ise "Kahramanmaraş'ta 7,5 büyüklüğünde bir deprem senaryosu" esas alınmış ve olası büyük bir deprem gerçekleşmesi durumunda şehrin büyük bir kısmının etkileneceği öngörülmüştü. Raporda yer alan uyarı ve tespitlere rağmen gerekli önlemler hayata geçirilmemiş ve 6 Şubat 2023'te meydana gelen depremlerde Kahramanmaraş'ta en az 12 bin 622 kişi yaşamını yitirmişti.