Orhan Turan’ın yaşam hikayesi: Köyden patronlar kulübüne uzanan yolculuk

Kısa Dalga - TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, geçtiğimiz hafta yaptığı konuşmanın ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kendisini hedefe oturtması ile bugün savcılık talimatıyla polis tarafından adliyeye götürüldü. Türkiye’nin patronlar kulübünün tepesinde oturan Turan’ın hayat hikayesi Elazığ’ın bir köyünden iş dünyasının zirvesine uzanıyor.

TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, Elazığ’ın Keban ilçesine bağlı Bayındır Köyü’nde doğdu. Turan, üç çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğuydu. Okul hayatına köyde başlayan Turan’ın okuduğu okulda birinci, ikinci ve üçüncü sınıf öğrencileri tek sınıfta okuyordu. 10 yaşına geldiğinde eğitimine Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da büyüdüğü Kasımpaşa’daki Piri Reis İlköğretim Okulu’nda devam etti.

Turan, ilk ve orta eğitimini tamamladıktan sonra Atatürk Erkek Lisesi’nde eğitim hayatını sürdürdü. Bu sırada Kasımpaşa, Beyoğlu, Dolapdere ve Kurtuluş gibi yerlerde çıraklık yaptı.

Liseden mezun olduktan sonra başarılı eğitim hayatına sahip abilerinin aksine İstanbul Üniversitesi İktisat Bölümü yerine, Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’ne yerleşti ve 1981 yılında mezun oldu.

"O dönem ciddi bir sol sempatizanıydım"

Turan, üniversite eğitimi sürecinde sol görüşlerden etkilendi ve eğitim hayatı böyle geçti. Turan, üniversite hayatını Yalıtım Dergisi’ne şöyle anlatmıştı:

“O dönem ciddi bir sol sempatizanıydım. Siyasi görüşlerimin şekillenmesinde İktisat Fakültesi’nde okuyan büyük ağabeyimin etkisi olmuştu. Lisedeyken toplantılara giderdik. Çok iyi konuşurlardı ve ben de çok etkilenirdim. Konuşmaların içeriğinin yanı sıra havası bile beni etkiliyordu. 1976’dan beri hep ciddi işlerle uğraştım. Üniversitede arkadaşlarla çektirdiğim bir tane resmim yoktur; illegalite…

Ekonomik durumumuz kötü olmamasına rağmen ortaokuldan itibaren yaz tatillerinde çalışmaya başlamıştım. Ekonomik bağımsızlığı sevdiğim için çalışıyordum. Kendi paramı kazanmak istiyordum. Çalışma talebi benden geliyordu. Babamın dükkânı da Galata’da olduğu için o civardaki esnafın yanında çalışıyordum. İlk işim Yüksek Kaldırım’da bir radyo tamircisinin çıraklığıydı. Para biriktirip Yaşar Kemal, Aziz Nesin, Fakir Baykurt ve Orhan Kemal’in kitaplarını alıyordum. Alışverişi Cağaloğlu’ndaki Remzi Kitabevi’nden yapıyordum. Manifaturacıda indirme bindirme yaptım, avukatın yazıhanesinde ve elektrik taahhütü yapan bir firmada çalıştım… Lise son sınıfta ise bir tekstil firmasında tezgahtarlık yapıyordum. İşi öğrenmiştim. Tekstil işinin karlı olduğunu düşünüyordum. Üniversiteye giremeseydim herhalde tekstilci olurdum.”

Üniversite eğitimi sırasında da esnafların yanında çalışmaya devam etti. Üniversite eğitiminin ardından 1982’de Marmara Üniversitesi MBA (İşletme Yönetimi) programını tamamladı. Farklı iş kollarında çalışan Turan, askerlik görevini asteğmen rütbesiyle kontrol mühendisi olarak tamamladı ve bu hayatındaki dönüm noktalarından biri oldu.

Askerlik dönüşünde üniversitedeki arkadaşlarının kurduğu inşaat taahhütü şirketi ODE’de çalışmaya başlayan Turan, 1988 yılından itibaren yalıtıma odaklanarak bu alanda fark yaratmak amacıyla ODE Yalıtım’ı kurdu.

Kurduğu şirkete büyük bir önem veren Turan ilerleyen yıllarda hedefine ulaşarak kritik ekonomik kriz anlarında aldığı tedbirler ile şirketini büyüttü. Bugün 75 ülkeye yalıtım ürünleri ihracatı yapan şirketin yüzde 40’ı ihracat gelirlerinden oluşuyor ve 450 kişilik bir ekibi bulunuyor.

İş hayatında çok sayıda ödül de alan Turan, CNN Türk, Milliyet Gazetesi ve Ernst & Young iş birliğiyle yapılan Yılın Girişimcisi yarışmasında 2008 yılında ödül aldı. 2013’te ise kurucusu olduğu ODE Yalıtım, Sabancı Üniversitesi ve TÜSİAD tarafından 2013’ün en rekabetçi şirketi seçildi. 2015 yılında, 10. Global Insulation Konferansı Ödülleri kapsamında Ode Yalıtım “Yılın Yalıtım Firması” seçilirken, Orhan Turan da “Yalıtımda Yılın İş Adamı” ödülünü aldı. 2017 yılında ise ODE Yalıtım, TAIDER Aile İşletmeleri Derneği tarafından Kuzey Yıldızı: Aile Şirketlerinde Sürdürülebilirlik Ödülü’ne layık görüldü.

Sivil toplum çalışmalarına önem veren Turan, Isı, Su, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği’ni (İZODER) kuran ve derneğin Yönetim Kurulu Başkanlığını yürüttü. İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin iki dönem yönetim kurulu başkanlığını yaptı. 2018-2022 yılları arasında Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Başkanlığı yaptı. 18 yıldır TÜSİAD üyesi olan Orhan Turan, TÜSİAD’ın Yönetim kurullarında ve Denetleme Kurulu’nda görev aldı. Turan 29 Mart 2022 tarihinde düzenlenen TÜSİAD Genel Kurulu’nda TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı görevine seçildi.

Evli ve bir erkek çocuk babası olan Orhan Turan “Ben Fenerbahçeliyim, eşim Beşiktaşlı, oğlum ise Galatasaraylı. Bu durum ailemizde anıları, hüzünleri, sevinçleri, heyecanları paylaşmamızı kolaylaştırıyor” diyerek iş hayatında olduğu kadar aile hayatında da çeşitliliğin ve çok sesliliğin önemini vurguluyor. En büyük hobileri deniz ve spor olan Turan, yelken sporuyla uğraşıyor.