İkinci el aracın zararı, iki yıla dayandı
110
ERKAN ERSÖZ
Uzun zamandır bir yatırım aracı olarak da değerlendirilen otomobil, içinde bulunduğumuz yüksek enflasyonlu ortamda artık değerini koruyamıyor. İkinci elde ortalama satılık otomobil fiyatı geçen yılın Mart ayına kıyasla yüzde 10,6 artmış olsa da enflasyondan arındırılmış reel fiyata bakınca yüzde 19,9 kayıp yaşadığı görülüyor. Mart’ta reel fiyatlar Şubat’a göre bile yüzde 2,1 gerilemiş durumda. sahibinden.com internet sitesinin “Vasıta” kategorisinde verilen ilan bilgilerine dayanarak Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (Betam) hazırladığı rapor, ikinci el piyasasının içler acısı halini ortaya koyuyor.
210
Düşüş 2023 Mayıs’tan beri sürüyor
İkinci el araç reel fiyatları, ülkemizdeki son genel seçimlerden beri, aralıksız 21 aydır düşüyor. 2023 Mayıs’ında yüzde 48’e ulaşan değişim oranı, takip eden aylarda sürekli azalarak 2024 Haziran’da yüzde -41,4’e kadar gerilemişti. Bu tarihten sonra reel fiyatlardaki yıllık düşüş oranı nispeten azalsa da, Mart 2025’te yıllık değişim yüzde -19,9 oldu.
Rapora göre, Mart ayında ortalama otomobil fiyatı 950 bin 515 TL. Enflasyondan arındırılmadan cari fiyatlar tüm araç sınıflarında yükselmiş. En yüksek artış yüzde 10,2 ile C sınıfında, en düşük artışsa yüzde 8,5 ile D sınıfında görülüyor.
310
15 yaş üstünde kayıp çok daha fazla
2004-2008 model yılındaki araçların fiyatları geçen yıla kıyasla yüzde 2,9 azalmış; 2009-2013 ve 2014-2018 model araçlarınkiyse sırasıyla yüzde 2,8 ve yüzde 7,9 artmış. Ortalama otomobil fiyatı 2004-2008 grubunda 448 bin TL, 2009-2013 grubunda 698 bin TL, 2014-2018 model yıllarında ise 1 milyon 67 bin TL seviyesinde. Yeni model otomobillerde fiyatların yükseldiği tespiti yapılıyor. En yeni olan 2024 model araçların ortalama fiyatı 1 milyon 916 bin TL.
410
En ucuz LPG’li, en pahalı elektrikli
Ortalama otomobil fiyatları, LPG’lilerde 508 bin TL, dizellerde 943 bin TL, benzinlilerde 1 milyon 180 bin TL, hibrit araçlarda 2 milyon 155 bin TL ve elektriklilerde 3 milyon 405 bin TL’yi buluyor.
Ortalama fiyatlar araç sınıflarına göreyse şöyle sıralanıyor: B sınıfında 611 bin TL, C sınıfında 815 bin TL, D sınıfında 1 milyon 175 bin TL ve E sınıfında 1 milyon 979 bin TL. Yıllık fiyat artışının lüks segmenti oluşturan D ve E sınıfında en düşük düzeyde olduğu görülüyor.
510
Fiyat düşüyor, talep yükseliyor
Otomobil talep endeksi ise 2024 Mart’ına göre yüzde 5,3, bir önceki aya kıyasla yüzde 11,8 daha yüksek. Piyasada canlılık göstergesi olarak yorumlanan satılık otomobil ilan sayısı Şubat ayına kıyasla yüzde 5,5 artmış. Talepteki yükseliş, hem ilan, hem de satılan otomobil sayısının artmasıyla ortaya çıkıyor. Satılık otomobil ilanlarının yayında kalma süreleriyse ortalama 21,3 gün.
610
Yeni araçlarda kampanyalar gaza bastı
İkinci elde talep artarken, sıfır otomobil satışlarında yılın ilk üç ayında yüzde 4,1 düşüş yaşandı. Bu da markaları kampanya yapmaya zorluyor. Ardı ardına açıklayan markalardan Nissan, Qashqai’nin yarı hibrit modellerinde 150 bin TL, e-Power tam hibrit modelinde nakit alımda 200 bin TL indirim yapıyor. Juke modelindeyse 120 bin TL nakit alım desteğine ek olarak 300 bin TL’ye 12 ay yüzde 1,99 faizli kredi sunuluyor. Juke 1.714.500 TL, Qashqai 2.240.100 TL’den başlayan fiyatlarla satılıyor.
710
Sıfır faizli krediler öne çıkıyor
Markaların bir diğer kozu da 12 vadeli sıfır faizli krediler. Bunlardan Citroen, C4, C4 X ve onların elektrikli versiyonları için 150 bin TL kredi açarken, hafif ticari araç modellerinde miktarı 280 bin TL’ye çıkarıyor. Opel de Mokka, Corsa ve Astra modellerinde 150 bin TL sıfır faizli kredi imkânı sunuyor. Hafif ticari aracı Combo için kredi 300 bin TL’ye ulaşıyor. Suzuki ise S-Cross, Vitara ve Jimny modelleri için 250 bin TL’ye sıfır faizli krediye ek olarak, 2024 model araçlara nakit alım indirimleri yapıyor. Swift modelindeyse kredi miktarı 150 bin TL.
810
Togg çok daha agresif
En sert kampanyaysa Togg’dan geliyor. Nisan ayında bireysel kullanıcılara T10X V2 için 12 ay vadeli 500 bin TL krediye sıfır faizin yanı sıra, 1 milyon TL için 48 aya kadar vade seçeneği de mevcut. 16 aydan bu yana fiyat artırmayan Togg, T10X V1 standart menzili 1 milyon 440 bin TL, V1 uzun menzili 1 milyon 680 bin TL ve V2 uzun menzili 1 milyon 830 bin TL başlangıç fiyatıyla satıyor.
910
Çinliler atakta
Kampanya açıklayan Çinli markalardan Chery, yedi kişilik geniş hacimli SUV modeli Tiggo 8 Pro Max’in 2025 model yılı baz versiyonunda bireysel müşterilere 259 bin TL nakit alım indirimiyle 2.249.000 TL etiket koyuyor. 2024 model yılı tercih edilirse indirimli fiyat 1.900.000 TL. Chery’nin lüks arazi araç markası olarak konumlandırdığı Jaecoo’nun 7 modelinin 2024 versiyonu, bireysel müşterilere nakit alımda 120 bin TL indirim yapılarak 1.955.000 TL’den başlayan fiyatlarla satılıyor. Aynı aracın 4x4 versiyonunda, ticari müşterilere 170 bin TL nakit alım indirimi ve 600 bin TL’ye altı ay vadeli sıfır faizli kredi sunuluyor.
1010
Kia’da faiz oranları değişken
Kia’nın bireysel müşteriler için hazırladığı kampanyada 2024 model Niro için 250 bin TL’ye 12 ay sıfır faizli kredi sağlanıyor. Picanto için 200 bin TL ve Stonic içinse 250 bin TL’ye aynı vadede uygulanan faiz yüzde 0,99. Elektrikli EV9 modeli, tüzel müşterilere 600 bin TL’ye 12 ay sıfır faizle satışa sunuluyor. 2025 model Picanto 1.135.000 TL, Stonic ise 1.415.000 TL’den başlayan fiyatlara sahip.