Kanal İstanbul güzergahında yeni kent: Bakanlık, Sazlıbosna’daki barajın çevresinde yapılacak 25 bin konuta ÇED onayı verdi

CANAN COŞKUN

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ) Kanal İstanbul güzergâhında, Sazlıbosna Mahallesindeki Sazlıdere Baraj Gölü çevresinde planladığı konut ve ticaret merkezi projesine “ÇED olumlu” kararı verdi.

Yaklaşık 30 milyar TL’ye mal olması öngörülen proje, 2,5 milyon metrekare alanı kapsıyor. Sunum dosyalarında yer alan bilgilere göre, tamamı içme suyu kaynağı olarak kullanılan Sazlıdere Barajı’nın bu vasfı, 15 Eylül 2022 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararıyla sonlandırıldı. Böylece baraj havzasında yer alan proje alanı için inşaatın önü açıldı.

25 bin konutluk dev proje

TOKİ’nin “250 Bin Sosyal Konut Projesi” kapsamında hayata geçirilmesi planlanan çalışmada, 25 bin konut ve çok sayıda ticaret merkezi inşa edilecek. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü parsel sorgu sistemine göre “ham toprak”, “tarla”, “çayır” ve “askeri saha” vasfı bulunan geniş proje alanı, bölgelere ve etaplara ayrıldı.

Etap etap inşa edilecek yapıların listesi şöyle:

• 13. Bölge 1. Etap: Toplam 34 adet blok inşa edilecek. 34 adet blokta, toplam 928 adet konut, 6 dükkanlı ticaret merkezi, 1 adet sağlık merkezi ve ilkokul planlanıyor. Toplam 537 tane de otopark yapılacak.
• 13. Bölge 2. Etap: Toplam 29 adet blok inşa edilecek. 29 adet toplam 761 adet konut, 1 adet cami ve 8 adet ticaret merkezi planlanıyor. Toplam 439 adet otopark yer yapılacak.
• 14. Bölge 1. Etap: Toplam 43 adet blok inşa edilecek. 43 adet blokta, toplam 1003 adet konut, 1 adet cami ve 24 adet dükkanlı ticaret merkezi planlanıyor. Ayrıca toplam 413 adet otopark yer alacak.
• 14. Bölge 2. Etap: Toplam 49 adet blok inşa edilecek. 49 adet blokta, toplam 1124 adet konut, 30 adet dükkan, 1 adet ilkokul ve 1 adet cami planlanıyor. Toplam 436 adet otopark yer alacak.
• 15. Bölge: Toplam 55 adet blok inşa edilecek. 55 adet blokta, toplam 1265 adet konut, 76 adet dükkan, 1 adet 24 derslikli ilkokul ve 1 adet 300 kişilik cami planlanıyor. Toplam 788 tane de otopark yapılacak.
• 16. Bölge 1. Etap: Toplam 23 adet blok inşa edilecek. 23 adet blokta, toplam 1045 adet konut, 75 dükkanlı ticaret merkezi planlanıyor. Toplam 487 tane de otopark yapılacak.
• 16. Bölge 2. Etap: Toplam 20 adet blok inşa edilecek. 20 adet blokta, toplam 863 adet konut, 1 adet cami ve 24 adet ticaret merkezi planlanıyor. Toplam 481 adet otopark yer alacak.
• 17. Bölge 1. Etap: Toplam 38 adet blok inşa edilecek. 38 adet blokta toplam 846 adet konut, 1 adet aile sağlığı merkezi, 1 adet cami planlanıyor. Ayrıca toplam 509 adet otopark yapılacak.
• 17. Bölge 2. Etap: Toplam 49 adet blok inşa edilecek. 49 adet blokta toplam 1068 adet konut, 36 adet dükkan ve 1 adet cami planlanıyor. Ayrıca toplam 630 tane de otopark yapılacak.
• 17. Bölge 3. Etap: Toplam 46 adet blok inşa edilecek. 46 adet blokta toplam 1054 adet konut planlanıyor. Toplam 549 tane de otopark yapılacak.

Proje kapsamında ayrıca bir mobil hazır beton santrali kurulacak. Santral, yılda 216 bin metreküp beton üretim kapasitesine sahip olacak.

30 milyon TL harcanacak

13., 14. ve 15. etaplara yapılması planlanan projenin bedeli 14 milyar 694 milyon 903 bin 250 TL, 16. ve 17. etaplara planlanan projenin bedeliyse 14 milyar 503 milyon 747 bin 739 TL. Sazlıdere Barajı çevresindeki yerleşim merkezi projesi için kasadan toplam 29 milyar 198 milyon 650 bin TL çıkacak.

40 bin kişilik nüfus

Projeyle birlikte bölgede ne kadar insanın yaşayacağı ve istihdam edileceği de hesaplandı. Her bir konutta ortalama dört kişinin yaşayacağı öngörüsüyle yapılan hesaba göre, toplamda 39 bin 903 kişi yaşayacak ve bölgede istihdam edilecek.

Öte yandan sunum dosyasının teknik olmayan özetine göre, projenin “gecekondulaşma eğilimlerinin önlenmesi”, “konutsuz vatandaşların ucuz konut sahibi olması”,”planlı arsa üretimiyle çağdaş özelliklere sahip yüksek standartlarda kentsel alan oluşturmak” gibi amaçları var. Aynı zamanda “Çevreye uyumlu mimari yapılar yapılarak, yöre ve ülke ekonomisine girdi sağlamasının yanı sıra istihdam olanağı da sağlamaktadır” yorumu da yapılmış.

Cumhurbaşkanlığı kararıyla artık su havzası değil

Projenin planlama sahası, tamamı İstanbul’un içme suyu olarak kullanılan Sazlıdere Barajı’na 276 metre mesafede bulunuyor. Sunum dosyasına göre, barajın içme suyu olan kullanım vasfı, 15 Eylül 2022 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararıyla sonlandırılmış. Sunum dosyasında projenin bu nedenle İstanbul’un beslenme ve su üretim alanları üzerinde baskı oluşturmayacağı savunuldu.

Sazlıdere Barajı havzasında ayrıca Kanlıgöl Deresi, Türkköse Deresi ve Derbent Deresi Kolu, Dursun Köy Deresi, Kaldırım Çoban Deresi, Boyalık Deresi, Mandıra Deresi ve Baklalı Deresi yer alıyor.

Ayrıca alanın 6 kilometre uzağında Şamlar Tabiat Parkı ve Şamlar Bendi bulunuyor.

Tarım arazilerine oy çokluğuyla izin

Proje kapsamında proje alanıyla ilgili kurumlardan görüşler de toplandı. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün 23 Haziran 2016 tarihinde verdiği görüşe göre, 12 bin 594 hektarlık tarım alanı, Toprak Koruma Kurulu’nda değerlendirildi. Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamında yapılan oylamada, alanın tarım dışı kullanımı oy çokluğuyla kabul edildi.

DSİ’den su havzası ve dere yatağı uyarısı

Devlet Su İşleri (DSİ) 14. Bölge Müdürlüğü de alanın Terkos Gölü ve Sazlıdere Barajı havzaları içinde kaldığını hatırlatarak, tüm uygulamalarda İSKİ İçmesuyu Havza Koruma Yönetmeliği’nin esas alınması gerektiğini bildirdi. Ayrıca bölgede Pirinçci Barajı’nın planlama çalışmalarının sürdüğü vurgulandı. DSİ, Terkos ve Sazlıdere’yi besleyen çok sayıda dere yatağının taşkın riskine dikkat çekerek, iskan izinlerinde kurumdan görüş alınmasını istedi.

İSKİ’den tarihi su yapıları için uyarı

İSKİ Genel Müdürlüğü ise alanda sulama göleti veya kanalı bulunmadığını, ancak Terkos İsale Hattı ile kültürel varlık olarak tescilli Mazul Kemeri’nin koruma altında olduğunu belirtti. Kurum, inşaat çalışmalarında bu tarihi su eserlerine zarar verilmemesi ve olası buluntuların idareye bildirilmesi gerektiğini vurguladı. Tarihi Roma dönemine dayandığı kabul edilen kemerin İmparator Valens (MS 364–378) zamanında yapıldığı tahmin ediliyor. IV. yüzyılda inşa edildiği, V. Konstantinos devrinde restore edildiği ve daha sonra Fatih Sultan Mehmed döneminde yeniden tadilat gördüğü biliniyor.