Sayıştay tek tek sıraladı... Kamuya ait taşınmazlar böyle yağmalanıyor

Kısa Dalga - Sayıştay raporunda kamu idarelerine ait taşınmazların muhasebeleştirilmesinde usulsüzlükler yapıldığı, taşınmazların kayıtlı değeri yerine satış bedelinin esas alındığı, kamu taşınmazlarını hukuka aykırı işgal edenlerden ecri misil alınmadığı ya da düşük alındığı, ruhsata aykırı faaliyetlere göz yumulduğu, kira bedellerinin çok düşük belirlendiği gibi çarpıcı tespitler yer aldı.

Kamu taşınmazlarına ilişkin raporun ilgili bölümünde şu tespitler yer aldı:

Taşınmazların değeri belirlenmemiş

• Bazı kamu idarelerinde Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in hükümleri çerçevesinde taşınmazların değerleri belirlenmediği,

• Taşınmazların edinimi ve elden çıkarılmasının takibinin yapılmaması nedeniyle taşınmazların eksik veya fazla tutarlarla muhasebeleştirildiği ya da hatalı muhasebe hesaplarına kaydedildiği,

• Değer artırıcı harcamaların uygun şekilde muhasebeleştirilmediği,

• Cins tashihinin yapılmadığı, muhasebe kayıtlarına yansıtılmadığı ve ilgili hesaplarda takip edilmediği tespit edilmiştir.

• Denetimlerde, bazı kamu idareleri arasındaki taşınmaz tahsis işlemlerinin muhasebeleştirilmediği ya da hatalı muhasebeleştirildiği ve bu sebeple söz konusu taşınmazların mülkiyet ve kullanım durumlarına ilişkin sağlıklı bilgiye ulaşılamadığı ve bahse konu olan taşınmazların değerinin belirlenmesine ilişkin çalışmaların tamamlanmadığı tespit edilmiştir.

Kayıtlı değer yerine satış bedeli

Denetimlerde bazı kamu idarelerinde, satış işleminin muhasebeleştirilmesinde;

• Taşınmazların kayıtlı değeri yerine satış bedelinin esas alındığı,

• Satış bedelinin tamamının gelirler hesabına aktarıldığı,

• Taşınmazların satış işlemi tamamlanmamasına rağmen ilgili hesaplardan düşüldüğü,

• İlgili taşınmazın maddi duran varlık hesaplarına daha önceden kaydedilmemiş olmasına rağmen ilgili hesaplardan düşüldüğü tespit edilmiştir.

İşgalcilerden bedel alınmıyor

Denetimlerde bazı kamu idarelerinde; taşınmazın işgalli kullanımının tespitine yönelik çalışmaların mevzuat gereklerine uygun şekilde yürütülmediği, işgal tespit edilenlerde ecrimisil tahakkuk ettirilmediği ya da eksik tahakkuk ettirildiği veyahut ecrimisil tahakkuk ettirilmekle birlikte taşınmaz tahliye ettirilmediğinden mevzuata aykırı kullanımların devam ettiği tespit edilmiştir.

Sözleşme dışı gelir

Denetimlerde bazı kamu idarelerine ait taşınmazların kiralanması ya da taşınmazlar üstünde sınırlı ayni hak tesis edilmesinde;

• Sözleşmelerde yer alan hükümlere aykırı bir şekilde kullanım alanlarının genişletildiği,

• İdareden izin alınmadan onaylı projelerde yer almayan imalatların yapıldığı ve sözleşmede yer almayan gelir getirici faaliyetlerde bulunulduğu,

• Güncellenmesi gereken teminatların güncellenmediği,

Kiralar tahsil edilmiyor

• Kira tahsilatlarının öngörülen sürelerde yapılamadığı, Gider aboneliklerinin devralınmadığı ve/veya ilgili giderlerin idare bütçesinden ödendiği,

• İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunulduğu,

• Taşınmazın sözleşmeye aykırı bir şekilde üçüncü kişilere devredildiği,

Masrafları devlet ödüyor

• Müşteri tarafından karşılanması gereken bakım-onarım, sigorta vb. giderlerin idare tarafından ödendiği tespit edilmiş, buna rağmen kamu idareleri tarafından sözleşmeye aykırılıkların düzeltilmediği ve sözleşmenin feshine ilişkin süreçlerin başlatılmadığı görülmüştür.

İhalesiz kiralama

Bu idarelerin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınmaz malların ihale düzenlenmeksizin doğrudan kiraya verildiği ya da bu taşınmazlarda gayri ayni hak tesis edildiği,

• 2886 sayılı Kanun’a göre ihaleye çıkılarak kiralanan ya da gayri ayni hak tesis edilen taşınmazların, süre sonunda yeniden ihale düzenlenmeden süre uzatımı yoluyla aynı kişilere kiralandığı tespit edilmiştir.

İhale yerine pazarlık usulüyle kira

Denetimlerde, yukarıda bahsedilen kamu idarelerine ait bazı taşınmazların 2886 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında pazarlık usulüyle kiraya verildiği tespit edilmiştir. Devletin özel mülkiyeti veya hüküm ve tasarrufu altında olmayan taşınmazların kiralanmasında 2886 sayılı Kanun’da öngörülen esas ihale usulü yerine pazarlık usulünün kullanılması, ihalelerde açıklık ve rekabetin sağlanması ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.

Rayiç bedelin altında kira

Denetimlerde bazı kamu idarelerinde, ihale aşamasında tahmin edilen kira bedelinin belirlenmesine yönelik çalışmaların mevzuatta öngörülen şekilde yürütülmemesi nedeniyle ilk yıl kira bedelinin rayiç değeri yansıtacak şekilde belirlenmediği veya 5 yıldan uzun süreli kiraya verilen veya 5 yıldan kısa süreli olmakla beraber beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmesi bulunan taşınmazların kira bedellerinin günün emsal ve rayiç bedellerine göre güncellenmediği tespit edilmiştir.

Taşınır mallarda da usulsüzlükler var

Denetimlerde bazı kamu idarelerinde;

• Taşınır yönetim dönemi hesabının hazırlanmadığı,

• Taşınırların yıl sonu sayımlarının yapılmadığı,

• Bedelsiz olarak kuruma intikal eden taşınırların muhasebeleştirilmediği, hatalı muhasebeleştirildiği ya da bütçe geliri ile ilişkilendirildiği,

• Taşınır kayıtları ile muhasebe kayıtları arasında, fiilen idare stoklarında bulunan taşınırlar ile taşınır kayıtları arasında veya fiilen idare stoklarında bulunan taşınırlar ile muhasebe kayıtları arasında tutarsızlık bulunduğu,

• İlk Madde ve Malzeme Hesabına kaydedilmesi gereken mal ve malzemelerin ilgili hesaba kaydı yapılmaksızın doğrudan giderleştirildiği, tüketilmediği halde giderleştirildiği veya çıkışlarının yıl sonunda toplu olarak yapıldığı ve tüketim malzemesi çıkışlarının Yönetmelik’te öngörülen sürelere uygun olarak yapılmadığı,

• Kamu idaresi bünyesinde üretilen mal ve malzemelerin taşınır kayıtlarına alınmadığı,

• Varlık hesaplarına kaydedilmesi gereken dayanıklı taşınırların ilgili hesaba kaydı yapılmaksızın doğrudan giderleştirildiği veya dayanıklı taşınırlar için yapılan değer artırıcı harcamaların ilgili maddi duran varlıkların maliyet bedeline eklenmeyerek doğrudan giderleştirildiği,

• Taşınır kayıt yetkilileri ile kontrol yetkililerinin belirlenmediği veya bu görevlerin aynı kişilerde birleştiği,

• Taşınır kayıt yetkililerinin görevden ayrıldığı durumlarda devir işlemlerinin yapılmadığı ve Ambar Devir ve Teslim Tutanağının düzenlenmediği, Dayanıklı taşınırlara sicil numarası verilmediği veya sicil numaralarının taşınır üstünde bulunmadığı, ortak kullanıma verilen taşınırlar için Dayanıklı Taşınırlar Listesi düzenlenmediği,

• Taşınır işlemlerinin özelliklerine göre tutulması gereken defterlerin tutulmadığı,

• Taşınır teslim belgesi ve taşınır işlem fişlerinin düzenlenmediği,

• Hurdaya ayrılan taşınırların ve bunlara ilişkin amortismanların muhasebeleştirilmediği veya eksik muhasebeleştirildiği, hurdaya ayrılan varlıklardan elden çıkarılmış olanların muhasebe kayıtlarından çıkışının yapılmadığı, fiilen kullanım özelliği taşımayan ve hurdaya ayrılması gereken taşınırların hurdaya ayrılmadığı, hurdaya ayrılan taşınırların ise ilgili Kuruma satışının yapılmadığı tespit edilmiştir.

Vakıf, dernek ve şirketlere ücretsiz tahsis

Denetimlerde, bazı kamu idarelerine ait ya da bu idareler tarafından kiralanan
taşınmazların mevzuatta öngörülen istisnai koşullar oluşmaksızın; vakıf, dernek ve
kooperatiflere, spor kulüplerine, belediye şirketlerine, elektrik şirketlerine, meslek odalarına ve gerçek kişilere bedelsiz kullandırıldığı tespit edilmiştir. (Haber Merkezi)