Yeni sistemin yeni rejimi: Personelin yüzde 44’üne daha fazla maaş

SİNAN TARTANOĞLU

Kısa Dalga - Anayasa Mahkemesi’nin, TRT’nin kuruluş kanununda köklü değişiklikler yapan KHK’nın pek çok hükmünü iptal eden kararı; kurumda pek çok taşı da yerinden oynatacak. En önemli taş ise kurumun personel rejimi olacak.

Çünkü KHK, kurumda kadrolu personelin yanında bir de “Özel Hukuk Hükümlerine Tabii Personel” tanımlaması yapmıştı. TRT personelinin kendi yaptıkları kısaltma ile ÖHT personeli; kurumun yaptığı sınavla işe alınabilecek; “sözleşmelerine, sözleşmelerinin feshine, her türlü mali ve sosyal haklarına ilişkin usul ve esaslarına” TRT Yönetim Kurulu karar verecekti. ÖHT personeli, kurumun yöneticisi de olabilecekti.

ÖHT personeli, kurum içinde her şey olabilecekti, ama bir tek devlet memuru olamayacaktı. Hatta bir adım daha ileri gidilmiş; 2019 öncesinde kadro karşılığı sözleşmeli personel ve özel hukuk hükümlerine tabi personel olmak üzere iki tür personel istihdamı söz konusuyken, 2019 sonrasında yeni alınacak personelin özel hukuk hükümlerine tabi statüde istihdamı esas alınmıştı.

Kurumun personel rejimi, kökünden değişiyordu. Özel hukuk hükümlerine tabi personel istihdamı esas alınırken; “emekliliğe teşvik” adı altında kıdemli personelinden de “kurtulmak istiyordu.” Emekli olmayanlar da “istihdam fazlası” adı altında, TRT ile yayıncılık ile hiç ilgisi olmayan kurumlara gönderildi.

ÖHT sistemi yepyeni bir personel rejimiydi. Sendikalar, bu rejime; Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin personel rejimi olduğu gerekçesiyle karşı çıkıyordu. Yeni personel rejiminin ilk olarak TRT’de denendiğini savunuyorlardı.

Çünkü, onlara göre yeni personel rejimi; aynı işi yapan iki personelin maaşlarında ciddi fark demekti. Ayrıca maaş bilgilerini açıklamak yasaktı.

Toplam personel 8 bin 659

2024 yılı sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan 2023 yılı Sayıştay Raporu’nda yer alan bilgilere göre; yani eldeki son bilgilere göre, TRT’nin toplam personel sayısı 8 bin 659.

Kamu kurumu ama kurumun sadece yarısı memur

Bunlardan kadro karşılığı sözleşmeli olarak çalışanların sayısı 4 bin 789. Bu, Kurumun yüzde 55,3’ünün devlet memuru olduğunu gösteriyor.

Özel hukuk hükümlerine tabi personel sayısı ise 3 bin 870. Bu da toplam personelin yüzde 44,7’sine denk geliyor.

Kurumun yüzde 44,7’sine, kalanından daha fazla harcama

Milletvekillerinin konu ile ilgili tüm soru önergelerine verilen yanıtlara bakılacak olursa Faaliyet Raporlarında yer alması gereken kurumun personel harcamaları, sadece ve sadece Sayıştay raporlarından takip edilebiliyor.

Rapor, 2023 yılında TRT’nin personel harcamasının önceki yıla göre yüzde 90,2 oranında arttığını gösteriyor. Kurumun, 8 bin 659 personel için yaptığı toplam harcama 4 milyar 686 milyon 349 bin lira.

Bu harcamanın yüzde 48,5’i yani 2 milyar 273 milyon 905 bin TL’si kadro karşılığı sözleşmeli personele ayrıldı, yani memurlara. Toplam personel bütçesinin yüzde 51,4’ü ise özel hukuk hükümlerine tabi personel için harcandı.

Yani toplam personelin yüzde 44,7’sine personel bütçesinin yüzde 51,4’ü; toplam personelin yüzde 55,3’üne toplam personel bütçesinin yüzde 48,5’i ayrılmış oldu.

Yine Sayıştay raporuna göre, kurum, özel hukuk hükümlerine tabi personel sayısını 2022 yılından 2023 yılına 700 kişi artırdı. Bunun 592’si, açıktan atama yoluyla yapıldı. Ancak özel hukuk hükümlerine tabi personel sayısındaki 700 artışta, yıl içinde emeklilik, istifa, askerlik görevi gibi nedenlerle değişimler oldu. Yine de personel tabloları, özel hukuk hükümlerine tabii personel sayısı 379 arttı. Ancak toplam ÖHT personel harcaması yüzde 143 arttı.

ÖHT personeli Anayasa Mahkemesi’nin kararının karşısında ne olacak? Kadroya mı geçirilecek? Yoksa yine “ihtiyaç fazlası personel” kavramının yardımına mı başvurulacak?

TRT’nin dizisi Gassal’da soruldu, tüm billboardlara “Ölünce beni kim yıkayacak” diye yazıldı…

Peki, “TRT’yi kim yıkayacak?”