Dövizde, borsada, altında neler oluyor?

Kısa Dalga - Haftanın ekonomik gelişmelerini öğrenmek ve gelecek için sağlıklı öngörüler yapabilmeniz için İbrahim Ekinci'nin hazırladığı haftalık ekonomi bülteni Marjinal Fayda'da ekonomideki genel manzara, piyasalardaki gelişmeler, dünyadan ve şirketlerden haberler var.

GENEL DURUM

Nisan ayı TÜFE enflasyonu %3 geldi. Bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,36 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %37,86 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %48,73 artış gerçekleşti. Yıllık enflasyon mart ayında %38.10’du. Aylıkta en yüksek artış %6,50 ile giyim ve ayakkabıda geldi. ENAG’da yıllık artış %73,88, aylık %4,46 geldi.

Enflasyonda düşüş eğilimi devam ediyor ancak, faizler yukarı gidiyor. Bakan Nebati devrinde enflasyon yukarı giderken faizler Nas baskısıyla aşağı itilmişti. Enflasyon %70 -80 seviyelerini görmüşken politika faizi %8,5’e düşürülmüştü. KKM ve kredi faizlerine sınırlama gelmişti. Şimşek program ile bu arıza toparlanmaktayken, faiz- enflasyon dengesi kurulmaktayken İBB operasyonları sonrası durum tersine döndü. Enflasyon inerken faizler yukarı gidiyor. Halen bazı kredilerde faiz oranları enflasyonun 2 katına yaklaşmış durumda.

İBB operasyonları sonrasında artan döviz talebini karşılayan MB’nin rezervlerinde büyük erime oldu. Arkasından faiz artışı ile dövize talep durdurulmak istendi. Bu önlemin arkasından hala devam eden döviz talebinde şimdilerde yavaşlama görülüyor. MB’nin rezerv erimesi durdu. Net rezervleri yeniden 10 milyar doların üzerine geldi.

Küresel ekonomi Rusya – Ukrayna savaşından sonra ağırlıkla Ortadoğu kaynaklı çatışmaların etkileri altındayken, bu kez yeni bir jeopolitik risk belirdi. Hindistan – Pakistan arasında çatışma çıktı. Pakistan yönetimi, savaşın nükleer savaşa dönüşebileceği konusunda uyardı. Halen saldırı ve misillemeler boyutunda devam eden bu çatışmanın topyekun bir savaşa dönüşmesi, dünya barışı için de küresel ekonomi için de büyük bir risk.

Gözler ABD – Çin görüşmelerinde. Bültenimiz hazırlandığı sırada İsviçre’deki bu görüşmenin sonuçları henüz açıklanmamıştı. Trump, “Amerika için iyi bir anlaşma yapmalıyız” açıklaması yapmıştı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da “gümrüklerin tek taraflı olarak düşürülmeyeceği” belirtildi. Bu görüşmenin sonuçları küresel ekonomi için çok önemli. Ticaret savaşlarında tansiyonun düşmesi ticareti ve büyümeyi canlandırıcı etki yapacaktır.

PİYASALAR

BORSA: BIST 100 endeksi, en düşük 9.032,54 puanı ve en yüksek 9.421,36 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışının yüzde 2,43 üstünde 9.390,51 puandan tamamladı.

Ne olur? Bütün dünyanın gözü Çin – ABD görüşmelerinde olacak. Oradan karşılıklı gümrük indirimleri haberleri piyasaları olumlu etkileyecektir. Ayrıca içerde, PKK’nın silah bırakması da genel olarak moralleri yükseltecek bir gelişme. Bu iki faktörün dışında bilançolar var. Dolayısıyla bu gelişmelere odaklı olacak.

KÜLÇE ALTIN: Kapalıçarşı'da işlem gören 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 2,72 artışla 4 bin 150 liraya çıktı. Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 2,69 yükselişle 28 bin 55 liraya çıktı. Geçen hafta sonu 6 bin 770 lira olan çeyrek altının satış fiyatı yüzde 2,67 artarak 6 bin 951 liraya yükseldi. Ons altın geçen hafta %2,60 kazandırdı. Cumartesi itibariyle ons altı 3.324,5 dolardan işlem görüyordu.

Ne olur? Altında yukarı yönlü senaryolar korunuyor. Pakistan – Hindistan çatışması da altını destekleyecektir. Fed, son toplantısında, Trump’ın baskısına rağmen faiz indirmedi. Bu gelişme de altını destekledi.

DÖVİZ: Bu hafta ABD doları yüzde 0,49 artarak 38,7450 liraya çıktı. Euro yüzde 0,38 azalışla 43,7070 liraya indi.

Ne olur? Rezerv kaybı ile ilgili günlük grafiklere bakılırsa döviz talebi azalmış görünüyor. Dövizde gördüğümüz şu: Bir çeşit tetikte bekliyor. Siyasi gelişmeler, muhalefete operasyonlar yeni bir döviz şokunu tetikleyebilir. Vatandaşta geleneksel ve genel eğilim olarak böyle durumlarda döviz ve altına kaçış izleniyor.

FAİZ: 3 aylık TL mevduatın bileşik faizi, 2 Mayıs ile biten haftada %56,58’den 57,90’a çıktı. Büyük bankalarda halen mevduat faizleri % 48 - 50 seviyede. %53 veren banka da var. Ancak bankalar yeni bir hilebazlık geliştirdiler. Yüksek faiz için paranızın bir kısmını vadesizde tutmanız gerekiyor. Böylece tabelada gözüken %50 faiz aslında %40’a 45’e düşmüş oluyor.

Ne olur? Faizler bir süre yüksek seyredecek. Döviz talebi kalıcı şekilde durulduğunda TCMB’nin faiz indirim için cesareti artacaktır. Düşüş, yeniden faiz indirim döngüsünün başlamasını bekleyecek. BofA’ya TCMB temmuzda faiz indirimlerine yeniden başlayacak. Banka, “Eğer başlamazsa Türkiye ekonomisi sert iniş yapar” görüşünde.

YATIRIM FONLARI: Yatırım fonları bu hafta yüzde 1,66 değer kazandı. Emeklilik fonları yüzde 1,82 değer kazandı. Kategorilerine göre bakıldığında, yatırım fonları arasında en çok kazandıranlar yüzde 2,64 ile "hisse senedi" fonları oldu.

NİSANDA AYLIK EN YÜKSEK REEL GETIRI KÜLÇE ALTINDA OLDU

Nisan ayında yatırım araçlarından aylık en yüksek reel getiri, (TÜFE) ile indirgendiğinde %8,54’le külçe altında gerçekleşti. Euro %3,83, mevduat faizi (brüt) %0,20 reel getiri sağladı. Dolar %0,26, DİBS %7,60 ve BIST 100 endeksi %10,14 kaybettirdi.

NELER OLDU?

NET REZERVLER 2 MAYIS HAFTASINDA 13,8 MİLYAR DOLARA GERİLEDİ

MB rezervleri, 2 Mayıs haftasında da bir önceki haftaya göre 2 milyar 519 milyon dolar azalmıştı. İzleyen günlerde döviz talebi yavaşladı. 9 Mayıs ile biten haftada artış da izlendi. MB Başkanı Karahan da erimenin durduğunu ve rezervlerin yeniden artışa geçtiğini söyledi. İBB operasyonları sonrasında TCMB’nin sattığı rezerv tutarının 55 milyar doların üzerinde olduğu hesaplanıyor.

LİNK KOPTU, ENFLASYON DÜŞÜYOR, FAİZLER ARTIYOR

Ekrem İmamoğlu ve diğer İBB yönetiminden bürokratların tutuklanması ile sonuçlanan operasyonlar sonrası gelişmelerin en bariz etkisi faizlerde görüldü. Faiz – enflasyon linki (bağlantısı) yeniden koptu. Enflasyon düşmeye devam ederken faizler artmaya devam ediyor.

TÜFE BAZLI REK NİSANDA GERİLEDİ

Merkez Bankası, Reel Efektif Döviz Kuru (REK) Nisan ayı verilerini açıkladı. TÜFE bazlı REK endeksi, nisanda bir önceki aya göre 1,55 puan azalarak 72,12 oldu. Yi-ÜFE bazlı REK endeksi ise, 2,34 puan azalarak 93,22’ye geriledi. TÜFE bazlı REK endeksine etki eden bileşenler incelendiğinde, dolar bir önceki aya göre ortalama %2,84, Euro %6,96 değer kazanırken TÜFE’nin bir önceki aya göre %3,00 Yi-ÜFE’nin ise %2,76 oranında arttığına dikkat çekildi.

MEVDUAT, MERKEZ’İN YÜKSEK FAİZİNİ FİYATLIYOR

Bankacılık sektörü, yüksek faizi 1 aydan uzun vadelere de yaygınlaştırıyor. TCMB’nin nisan ayında politika faizinde 350 baz puan artışa gitmesi ve sıkılaşmaya yönelik ek makroihtiyati önlemleri sonrası ise 3 aya kadar vadeli mevduat faizinde de yükseliş gözlendi. 19 Mart’tan bu yana 32 güne kadar vadeli mevduat faizi 5 puana yakın artış kaydederken, 3 aya kadar vadeli mevduat faizinde artış 8 puana yaklaştı. Bankacılık kaynakları, bu durumun, TCMB’nin politika faizini bir süre daha yüksek seviyesinde tutacağı beklentisinden kaynaklandığına işaret ediyor. (EKONOMİ)

ENFLASYON, TL VARLIKTA CAZİBEYE İZİN VERMEDİ

Dezenflasyon programı kapsamında TL’de değerlenme ve TL varlıkların cazibesini artırmaya yönelik çabalar, yatırım araçlarının getirisinde karşılık bulmadı. TÜİK’in açıkladığı finansal yatırım araçlarının TÜFE’den arındırılmış getiri oranlarına göre, nisan ayında külçe altın, Euro ve oldukça sınırlı düzeyde kalan mevduat hariç olmak üzere, tüm yatırım araçlarındaki artış enflasyonun altında kaldı. Mevduattaki stopaj hariç brüt getiri yüzde 0,20 oldu. (EKONOMİ)

CHP LİDERİ, TÜSİAD’I ZİYARET ETTİ

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, TÜSİAD'ı ziyaret etti. Ziyaretin ardından açıklamalarda bulunan Özel, şu ifadeleri kullandı: "Türkiye'nin geleceği hakkında kapsamlı bir değerlendirme yaptık. Türkiye'nin demokrasi talebini, adalet talebini, kalkınma talebini, birlikte kazanma, birlikte adilce bölüşmeye ilişkin taleplerimizi konuştuk. Üzerinde mutabakata varılan nokta, hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı ve bunun Türkiye ekonomisine yapacağı pozitif katkı. Zaten TÜSİAD tüm raporlarında, hukukun üstünlüğüne vurgu yapıyor. Bu konudaki ortak duygularımızı paylaştık."

TÜSİAD YÖNETİCİLERİNE BİR DAVA DAHA

TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan ve YİK Başkanı Ömer Arif Aras hakkında “zincirleme şekilde adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” suçlamasıyla yeni bir dava daha açıldı. İki isim hakkında 50 günden az olmamak üzere, para cezası talep edildi. İddianamede, sanıkların beyanlarının düşünce ve ifade özgürlüğü açıklama sınırlarını aştığı savunuldu.

YABANCININ TAHVİLDEN ÇIKIŞI %50'YE DAYANDI

Yabancı yatırımcı 19 Mart sonrasında TL varlıklardaki çıkışını sürdürüyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu verileri de yabancı yatırımcıların hisse, devlet ve özel sektör tahvillerinde nisan ayında satıcı olduğunu ortaya koydu. Verilere göre 1 ayda yabancı hisse, devlet ve özel sektör tahvilinde 725 milyar liraya yakın satış yaparken devlet tahvilinde varlığının ise yarısını alıp çıktı. Verilere göre bu çıkışın 235.5 milyar lirası hisseden, 477.2 milyar lirası devlet tahvilinden, 12 milyar lirası özel sektör tahvilinden kaynaklandı.

YABANCI TAHVİLDE YİNE SATIŞ YAPTI

MB haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre 2 Mayıs ile biten haftada, yabancı yatırımcılardan hisse senetlerinde 174 milyon dolar alış gözlendi. Özel sektör tahvillerinde 31 milyon dolar ve devlet tahvillerinde 1 milyar 162 milyon dolar satış yapıldı. Böylece yılbaşından beri yabancı yatırımcı hisse senedinde 380 milyon dolarlık, tahvilde 5 milyar 820 milyon dolarlık net satış yaptı. Yabancının bu yılki toplam işlemi ise 6 milyar 169 milyon dolar net çıkış yönünde oldu.

KKM’NİN TOPLAM MEVDUATTAKİ PAYI YÜZDE 3,09 SEVİYESİNE İNDİ

Kur Korumalı mevduat hesaplarında düşüş sürüyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık verilerine göre geçen hafta 25 milyar 433 milyon lira azalarak 659 milyar 723 milyon liraya düştü. Böylece KKM büyüklüğü, toplam mevduatın yüzde 3,06'sı oldu.

ŞİMŞEK: ŞOKLARA RAĞMEN ENFLASYON DÜŞMEYE DEVAM EDECEK

19 Mart ve Trump vergileri gibi iç ve dış şoklara rağmen enflasyonun düşmeye devam edeceğini savunan Bakan Şimşek, hem maliye hem gelirler politikasının daha gerçekçi bir çerçeveye oturacağını kaydetti, Şimşek, “Enflasyonun Merkez Bankası’nın tahmin aralığında kalacağına inanıyoruz” dedi.

CITI: DEZENFLASYON STRATEJİSİ ZORLANIYOR

Nisan ayı enflasyon verisinin ardından bir değerlendirme notu yayımlayan Citi ekonomistler İlker Domaç ve Gültekin Işıklar, “TCMB’nin rezervlerindeki azalma ve enflasyonun kontrol altına alınmasında arzu edilenden daha yavaş ilerleme kaydedilmesi, Banka’nın mevcut reel döviz kuru bazlı dezenflasyon stratejisini zorluyor” değerlendirmesinde bulundular.

SANAYİ ÜRETİMİ YILLIK %2,5 ARTTI

Sanayi üretimi martta yıllık % 2,5, aylık %3,4 arttı. Sanayinin alt sektörleri (2021=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2025 yılı Mart ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %4,9 arttı, imalat sanayi sektörü endeksi %2,0 arttı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %6,1 arttı.

İMALATIN ÇARKLARI AĞIR AKSAK DÖNÜYOR

Üretim faaliyetlerindeki bozulma yılın ilk 4 ayında da devam ederken, veriler sanayide tablonun daha da kötüye gittiğini gösteriyor. İmalat sanayii kapasite kullanım oranı nisanda, 6 Şubat depremlerinin şok etkisindeki Mart 2023 hariç tutulduğunda Eylül 2020’den bu yana en düşük seviyeye inerken, sanayi üretim endeksi şubatta yıllık yüzde 1,2 daraldı. Sanayideki iştahsızlık yatırım malı ithalatındaki düşüşü de hızlandırırken, düzenlenen yatırım teşvik belgesi sayısı ise son 3 yılın en düşük ocak-şubat verisi olarak dikkat çekti. (EKONOMİ)

SANAYİNİN ELEKTRİK TÜKETİMİND DİKKAT ÇEKEN DÜŞÜŞ EĞİLİMİ

EPDK verilerine göre toplam elektrik tüketimi içinde sanayinin payı ilk iki ayd bir önceki yıla göre 1,84 puan gerileyerek 40,78’e geriledi. EPİAŞ verilerine gör ise ocakta sanayi elektriği tüketiminde yüzde 19,85 oranında düşüş gözlendi.

İSO İHRACAT İKLİM ENDEKSİ 5 AYIN EN DÜŞÜĞÜNDE

İSO İhraca İklimi Endeksi marttaki 51 seviyesinden nisanda 50,8'e geriledi. Ocak 2024’te başlayan güçlenme eğilimi devam etse de nisan verisi son beş ayın en düşük ivmesine karşılık geliyor. En büyük ihracat pazarı Almanya’da üretim, martta son 10 ayın ilk artışını kaydettikten sonra nisanda yeniden düştü. Birleşik Krallık’ta da ekonomik aktivite nisan ayında yaklaşık bir buçuk yıldır ilk kez azaldı. Türkiye’nin ikinci en büyük ihracat pazarı olan ABD’de ise nispeten daha olumlu bir seyir izlendi ve üretim ikinci çeyreğin başında genişlemeye devam etti.

RAKAMLAR BÜYÜRKEN SOSYAL GÖSTERGELER İVME YİTİRİYOR!

EKONOMİ gazetesi, kalkınma ve gelişmişlik kriterlerini ölçen küresel endekslerde, Türkiye’nin görünümüne baktı. Veriler, GSYH kıyaslamasında Türkiye’nin uzun yıllardır yerinde saydığına, kişi başına gelirde “ortalarda” takılı kaldığına, sosyal göstergeler ile iyi yönetişim alanlarında ise gerileme gösterdiğine işaret ediyor. (EKONOMİ)

İSTANBUL’DA YAŞAM MALİYETİ 90 BİN LİRAYI GEÇTİ

İstanbul Planlama Ajansı (İPA) İstanbul’da yaşamanın maliyetinin nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre %51,74 oranında arttığını açıkladı. İPA’nın hesaplamalarına göre İstanbul’da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti geçen ay 90 bin 32 liraya ulaştı. Mart ayında ise İstanbul’da yaşamanın maliyeti 87 bin 485 lira olarak hesaplanmıştı

PAHALI YEMEK KARTA YANSIDI

Hizmet enflasyonu, dışarıda yeme-içme harcamalarını da aşağı çekti. BKM verilerine göre, kartla yapılan yeme-içme harcamalarının sayısı martta 200 milyona inerek son 12 ayın en düşük seviyesine geriledi. Kartlı işlem sayısı martta geçen yıl ortalamasının ise yüzde 11,5 altında kaldı. Geçen yılın aynı dönemine göre kartlı işlem tutarında yüzde 45 artış yaşanmakla birlikte, söz konusu artış, fiyatların yükselmesinden kaynaklandı. (EKONOMİ)

OTOMOTİVDE NİSANDA İLK KEZ 100 BİN SINIRI AŞILDI

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre, nisanda otomobil ve hafif ticari araç satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 38,8 artarak 105.352 adet oldu. Böylece nisan ayı bazında ilk kez 100 bin adet sınırı aşılmış oldu. Geçen ay otomobil satışları yıllık bazda yüzde 39 artarak 85.411 adede ulaşırken, hafif ticari araç satışları ise yüzde 37,8 artarak 19.941 adet oldu.

TÜRKİYE’DE TÜKETİCİLERİN %8’İ HER GÜN ONLİNE ALIŞVERİŞ YAPIYOR

Bu yıl altıncısı yayımlanan Mondi E-ticaret Trend Raporu’na göre Türkiye araştırmanın yapıldığı 6 ülke arasında online alışveriş sıklığında ilk sırada yer aldı. Tüketicilerin %8’i her gün, %40’ı ise haftada en az bir kez online alışveriş yapıyor. Türk tüketicilerin %31’i online alışverişe aylık 590 Euro’dan fazla harcıyor. Tüketicilerin %93’ü, markaların ambalaj atıklarını azaltma çabaları konusunda şeffaf olmasını istiyor.

ENERJİDE YENİ NİŞ PAZAR; RNG

Dünyada temiz enerji kaynaklarına yönelim artıyor. Emisyonları azaltmaya ve enerji tedarik zincirlerini çeşitlendirmeye yardımcı olabilecek yenilenebilir doğal gaz (RNG), sağladığı önemli faydalar nedeniyle giderek popülerlik kazanıyor. Pazarın 2030 yılına kadar Avrupa’da neredeyse üç kat, ABD’de ise iki katından fazla büyümesi bekleniyor. (EKONOMİ)

E–TİCARET HACMİ 3 TRİLYONU GEÇTİ

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, e-ticaret hacminin 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 61,7 oranında artarak 3 trilyon TL’yi geçtiğini açıkladı. Bakan Bolat, perakende e-ticaretin ise yüzde 63,7 oranında artarak 1 trilyon 619 milyar TL’ye çıktığını bildirdi. E ticaretin GSYH içindeki payının geçen yıl yüzde 6,5’e, genel ticaret içindeki payının yüzde 19,1’e yükseldiğini kaydetti.

ANTALYA OSB’DE 12 FABRİKA SATIŞA ÇIKARILDI

Antalya OSB’de 4 firma konkordato ilan ederken, 12 fabrikanın da satışa çıkarıldığı bildirildi. 327 firmanın faaliyet gösterdiği ve 20 bini aşkın kişinin istihdam edildiği bölgede üretim koşullarının daha da zorlaştığına işaret eden AOSB Başkanı Hasanali Gönen, “Sanayici yüzde 60 faizle kredi kullanıyor. Bu sürdürülebilir değil. Sanayicilik deli işi oldu. Sanayiciyi kurtarmak için çok hızlı hareket edilmeli, çünkü hareket kabiliyeti azalıyor’’ dedi. (EKONOMİ)

ASGARİ ÜCRETTE 4 AYLIK ENFLASYON KAYBI 2.953 LİRA

DİSK-AR’ın hazırladığı aylık Ücret Kayıpları İzleme Raporu‘nda yılın ilk dört ayında emek gelirlerine yaşanan birikimli kayıpları hesaplandı. TÜİK’in açıkladığı yüzde 13,36’lık dört aylık resmi enflasyonun emek gelirlerinde yarattığı toplam kayıp en az 176,6 milyar TL oldu. 22.105 TL olan net asgari ücrette yaşanan kayıp 2.953 TL oldu. Raporda “Bu durum asgari ücrete Temmuz 2025’te zam yapılmasını kaçınılmaz kılıyor” görüşüne yer verildi.

AVRUPA PARLAMENTOSU’NDA TÜRKİYE RAPORU KABUL EDİLDİ

Avrupa Parlamentosu (AP), Türkiye raporunu kabul etti. Demokrasi ve hukukun üstünlüğü alanlarında sert eleştiriler yönelten rapor için 367 parlamenter lehte, 74 parlamenter aleyhte oy kullandı, 188 parlamenter çekimser kaldı. İspanyol parlamenter Nacho Sanchez Amor’un kaleme aldığı raporda AB’ye katılım kriterlerinin mutlak ve müzakereye kapalı olduğu hatırlatılarak mevcut şartlarda müzakere sürecine dönülmesinin mümkün olmadığı vurgulandı.

SOSYAL MEDYA KULLANICISI 1 YILDA %1,7 ARTARAK 58,5 MİLYON OLDU

Dijital 2025 Türkiye Raporu’na göre sosyal medya kullanıcı sayısı son 1 yılda yüzde 1,7 artarak 58,5 milyona ulaştı. Türkiye’de internet kullanan 77,3 milyon kişi günde ortalama 7 saat 13 dakikayı internette bunun da ortalama 2 saat 43 dakikasını sosyal medyada geçiriyor. En çok kullanıcısı olan platform 58,4 milyon kişi ile Instagram.

“RASYONEL ÖNCESİNE DÖNÜŞ İŞARETLERİ VAR, TEK YOL GÜVEN TESİSİ”

Şans Sohbetleri'nde konuşan ekonomist Ali Ağaoğlu, "Politika yapıcıların attıkları adımların maliyetleri konusunda hiç düşünmediklerini görmek hakikaten çok yorucu ve üzücü. TÜSİAD Başkanına ziyaret pozitif bir şey. Bir barış dalı... Ama o kadar çok şey kırıldı ki yolda, tamiri çok zor. Güven kristal bir toptur. Düştüğünde paramparça olur. Tek yol güvenin yeniden tesisi" dedi. Swap hariç TCMB net rezervinin 16,4 milyar dolarla son 10 ayın en düşük seviyesine indiğini belirten gazeteci Hakan Güldağ da, "Ekonomi yönetiminin işi çok zorlaştı… MB, sıkı para politikasını daha da sıkmaktan başka yol bulamıyor. Yapılanlar 'rasyonele dönüş' öncesi yapılanları hatırlatıyor" dedi. (EKONOMİ)

OTOMOTİVDEN NİSANDA REKOR SİNYALİ GELDİ, MARKALAR ZAM YAPTI

Satışların mart ayıyla birlikte hareketlendiği otomotiv pazarından, yeni rekor sinyali geldi. ODMD, pazar verilerini bu hafta açıklayacak. EKONOMİ gazetesine konuşan sektör temsilcileri, geçen ay otomobil ve hafif ticari araç satışlarının 100 bin adedi geçtiğini öngörüyor. Rakamların bu seviyede gelmesi halinde ilk kez 100 bin adetlik sınır da aşılmış olacak. 100 binlik satış, aynı zamanda 76 bin adet seviyesindeki Nisan 2024 satışlarına göre yüzde 30 oranında artışı ifade ediyor. Öte yandan, fiyat artışları da sürüyor. Mayıs ayı itibarıyla birçok markanın fiyatı yüzde 2-6 arasında zamlandı.

DÜNYA

FED, FAİZİ DEĞİŞTİRMEDİ

ABD Merkez Bankası (Fed), politika faizini beklentiler dahilinde değiştirmeyerek yüzde 4.25-4.50 aralığında sabit tuttu. Gözler altın ve dolar piyasalarına çevrildi. Fed'den yapılan açıklamada, faiz oranının sabit tutulması kararının oy birliğiyle alındığı belirtildi. Açıklamada, "Enflasyon bir miktar yüksek kalmaya devam ediyor." değerlendirmesi yer aldı. Bu karar, Fed’in ABD Başkanı Trump’ın, faiz indirilsin baskılarını dikkate almadığını da gösterdi.

TRUMP, İNGİLTERE İLE ANLAŞTI

ABD Başkanı Trump, Birleşik Krallık’a uygulanan gümrük vergilerini indirdi. Anlaşma kapsamında, temel tarife yüzde 10 olarak korunurken, İngiliz yapımı otomobillere uygulanan vergiler yıllık 100 bin adetlik kota için yüzde 27,5’ten yüzde 10’a düşürüldü. İngiliz çelik ihracatına uygulanan yüzde 25 oranındaki vergiler sıfırlanırken, bu ülkeden ABD’ye ihraç edilen uçak parçaları da vergiden muaf tutulacak. Buna karşılık olarak, bir İngiliz havayolu şirketinin 10 milyar dolarlık Boeing uçağı satın alması öngörülüyor

TİCARET SAVAŞI BİRLEŞME VE SATIN ALMALARA SERT FREN YAPTIRDI

ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’da küresel ticaret savaşı başlatmasının ardından bankacılar ve CEO’lar birleşme ve satın almalarda frene bastı. Dealogic tarafından Reuters için derlenen verilere göre, dünya genelinde imzalanan birleşme ve satın alma sözleşmelerinin sayısı Nisan ayında son 20 yılın ya da Şubat 2005’ten bu yana en düşük seviyesine geriledi. Dünyanın en büyük birleşme ve satın alma pazarı olan ABD’de geçen ay sadece 555 anlaşma imzalandı; bu rakam Mayıs 2009’dan bu yana en düşük rakam olarak açıklandı.

AB, RUSYA’DAN DOĞALGAZ İTHALATINI YASAKLAMAYA HAZIRLANIYOR

AB ülkeleri, Rusya’dan doğalgaz alımını aşamalı olarak sonlandırmayı planlıyor. Birliğin 2027 yılı sonuna kadar Rusya’dan alınan doğalgaz ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatını tümüyle durdurmayı öngören yasa teklifinin, haziran ayı başında Avrupa Komisyonu’na sunulacağı bildirildi.

HİNDİSTAN PAKİSTAN’I VURDU, PAKİSTAN NÜKLEER SAVAŞ UYARISI YAPTI

Jeopolitik gerginliklere, Hindistan-Pakistan çatışması da eklendi. Hindistan Pakistan'a ve bu ülkenin kontrolündeki Keşmir bölgesine hava saldırıları düzenlerken, Pakistan Hindistan’a ait beş savaş uçağını düşürdüğünü açıkladı. Gelen ilk haberlere göre, Pakistan’da 26 kişi hayatını kaybetti. Pakistan'ın sınır ötesi saldırılarında ise Hindistan idaresindeki Cammu Keşmir'de 12 kişi öldü. Pakistan Savunma Bakanı Khavaja Muhammed Asıf, gerilimin artmasının nükleer savaşa yol açabileceği uyarısında bulundu.

ÇİN, SESSİZCE YENİ ENERJİ ÇAĞINA MI GİRİYOR?

Çin’in Gansu eyaletinde bilim insanları, deneysel bir nükleer fisyon reaktörüne yakıt yüklemeyi başardı. Bu gelişme, yalnızca bir mühendislik başarısı değil, aynı zamanda gelecekte kesintisiz olarak enerji üretimi sağlayabilecek reaktörlerin mümkün olduğunu gösteren önemli bir kanıt niteliğinde. Fisyon reaktörlerine çalışır durumdayken yakıt ikmali yapılabilmesi, enerji üretiminin durmaksızın devam etmesi anlamına geliyor. Bu da nükleer enerji alanında bugüne dek karşılaşılan en büyük teknik sınırlamalardan birinin aşılabileceğini gösteriyor.

ŞİRKETLER

SKECHERS, BREZİLYALI 3G KAPİTAL’E SATILIYOR

Spor ayakkabı ve giyim markası Skechers, Brezilyalı milyarder Jorge Paulo Lemann’ın kontrolündeki yatırım şirketi 3G Capital tarafından 9,42 milyar dolara satın alınıyor. Böylece şirket, 26 yılın ardından halka açık statüsüne veda ediyor.

BBVA'DAN DEV SATIN ALMA IÇIN AGRESIF HAMLE

Türkiye’de Garanti Bankası’nın da sahibi olan İspanyol banka BBVA, Sabadell'in devralınması için yeni bir hamle yaptı. BBVA daha önceki bir teklifin Sabadell yönetim kurulu tarafından reddedilmesinden birkaç gün sonra yeni bir agresif teklif hazırladı. Son teklife göre Sabadell'in değerlemesinin 12 milyar euro olduğuna işaret ediyor. Ancak İspanya hükümeti bu birleşmeye karşı çıkıyor.

BEKO, AVRUPA’DA BÜYÜYOR

Avrupa pazarında büyük ilerleme kaydeden Koç Holding şirketi beyaz eşya üretecisi Beko, 125 milyon euroluk finansman anlaşması imzalandı. Beko, bu finansmanla Avrupa’daki büyümesini destekleyecek. İtalya’nın ihracat kredi kurumu SACE’den sağlanan 125 milyon Euro tutarındaki krediyle şirket, finansal gücünü artırırken, Avrupa’daki tedarik zinciriyle kurduğu bağları da derinleştirmeyi hedefliyor.

UBER ILE TRENDYOL ARASINDA 700 MILYON DOLARLIK ANLAŞMA

Uber Technologies, Trendyol Grubu'nun Türkiye'deki online yemek ve market teslimat işletmesi Trendyol GO'nun yüzde 85 hissesini yaklaşık 700 milyon dolar nakit ve borçsuz olarak satın almak için anlaştı. Devir süreci resmi kurumların onayının ardından önümüzdeki aylarda tamamlanacak.

İNGİLTERE’DE TESLA SATIŞLARINDA %62&LİK DÜŞÜŞ

Araştırma grubu New AutoMotive'in verilerine göre, Tesla'nın İngiltere'deki yeni otomobil satışları nisan ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla %62 azaldı. Nisan 2024'te satılan 1.404'e kıyasla keskin bir düşüşle yalnızca 536 yeni Tesla aracı satıldı. Bu, elektrikli araçlara yönelik genel talep artmaya devam etse bile, elektrikli araç (EV) üreticisi için iki yılı aşkın bir süredir en düşük satış rakamına işaret ediyor. Tesla’nın sadece İngiltere’de değil Avrupa’daki satışları da düşmeye devam ediyor.

MITSUBISHI, EV’DE YENİ ATILIM PEŞİNDE

Mitsubishi, Foxconn’un birimi Foxtron Vehicle’ın geliştirdiği bir elektrikli aracı (EV) Avustralya ve Yeni Zelanda’da piyasaya sürmeyi planlıyor. Ayrıca ikili arasında imzalanan mutabakat zaptına göre Mitsubishi’ye, Tayvan merkezli bir şirket olan Yulon Motor tarafından üretilen bir model tedarik edilecek.