Bakanlıktan cinsiyet uyum sürecinde kullanılan hormon ilaçlarına yaş sınırı

Kısa Dalga - Sağlık Bakanlığı'na bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, 21 Kasım 2024'te bazı hormon ilaçlarının artık yalnızca reçete ile satılabileceğini duyurmuştu.

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 25 Haziran 2025’te yayımlanan ve 81 il valiliğine gönderdiği “Cinsiyet Hormonu İlaçlarının Suiistimali” konulu yeni genelgede ise cinsiyet uyum süreçlerinde kullanılan hormon ilaçlarına 21 yaş sınırı getirildiği belirtildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2025 yılını “Aile Yılı” olarak ilan etmesinin de hatırlatıldığı genelgede “Cumhurbaşkanlığımızca 2025 yılı “Aile Yılı” ilan edilmiştir. Sağlıklı toplum yapısına, kültürel ve manevi değerlerimize yönelik gelişen tehditleri bertaraf etmek üzere Kurumumuzca tedbir alma ihtiyacı hâsıl olmuştur” denildi.

"Çocuk ve gençlerin cinsiyet gelişimini bozarak sağlık sorunlarına yol açabiliyor"

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 81 il valiliğine gönderdiği genelgede şu ifadeler yer aldı:

"Kurumumuzca yapılan inceleme ve değerlendirmelerde hormon düzenleyici olarak kullanılan ilaçların özellikle çocuk ve gençlerin cinsiyet gelişimini bozmak suretiyle geri dönüşü olmayan sağlık sorunlarına yol açacak şekilde suiistimal edildiği, kasıtlı olarak amaç dışı ilaç uygulamalarının yapıldığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla testosteron içeren ilaçlar, gonadotropin salıverici (GnRH) analogları ve tek başına 2 mg ve üstü östrojen içeren ilaçların suistimalinin önlenmesi adına; bu ilaçların reçetelerinin sadece Reçetem Sistemi üzerinden elektronik reçete ile karşılanması ve reçete girildiğinde 'İlaç Takip Sistemi'nde (İTS) eczaneler için ecza ticarethanesinden ilaç temin kotası oluşturularak yalnızca reçete sahibi hasta için tedarik edilmesini kapsayan kısıtlamalar Kurumumuzca 21 Kasım 2024 tarihinde uygulamaya alınmıştır.

Bahse konu ilaçların suiistimallerinin önlenmesi için ilave olarak testosteron içeren ilaçlar, gonadotropin salıverici (GnRH) analogları ve tek başına 2 mg ve üstü östrojen içeren ilaçların 21 yaş altında kullanımı ile ilgili olarak; bu ilaçlar cinsiyet değiştirmek amacıyla hiç bir şekilde reçete edilemeyip raporlanamayacaktır. Bu karar, hasta güvenliğine yönelik riskleri elimine etmek ve aile yapısını korumak amacıyla dünya genelinde bilimsel veriye dayalı olarak benzer idari karar alan ülkelerin uygulamaları ve Sağlık Bakanlığı Denetim ve Değerlendirme Bilimsel Komisyonlarından 'Cinsiyet Değişikliği Denetim ve Değerlendirme Bilimsel Komisyonu'nun kararları dikkate alınarak verilmiştir. İş bu karar ile Türkiye’de 21 yaşın altındaki çocuk ve gençlere ‘ergenlik engelleyicileri’ olarak bilinen ergenliği baskılayıcı hormonların cinsiyet disforisi veya uyumsuzluğu yaşayanlarda ergenlik bastırma amacıyla reçete edilmesini ve tedarik edilmesini kısıtlamak üzere düzenlemeler getirilmektedir. Diğer taraftan söz konusu ilaçlar; hali hazırda kanser, infertilite, erken ergenlik, endometriyozis, postmenopoz, uterin fibrosis tanılarında reçete ile dağıtım olacak şekilde karşılanabilecektir."