Dövizde, borsada, altında neler oluyor?

Kısa Dalga - Haftanın ekonomik gelişmelerini öğrenmek ve gelecek için sağlıklı öngörüler yapabilmeniz için İbrahim Ekinci'nin hazırladığı haftalık ekonomi bülteni Marjinal Fayda'da ekonomideki genel manzara, piyasalardaki gelişmeler, dünyadan ve şirketlerden haberler var.

GENEL DURUM

ABD’de enflasyon, şubat ayında bir yıl öncesine kıyasla %2,8 artarak Trump yönetimindeki ilk tam ayda hafif bir düşüş gösterdi. Bu durum, küresel ticaret savaşıyla çalkalanan piyasalar için sevindirici bir haber oldu. Veri stagflasyon endişelerini zayıflattı. ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 8 Mart ile biten haftada önceki haftaya kıyasla 2 bin kişi azalarak 220 bine düştü. ABD'de Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi, martta 57,9'a inerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
Küresel piyasalarda gözler Fed'in faiz kararına çevrildi. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in politika faizini sabit tutacağına, yılın ilk faiz indirimini ise haziran ayında yapacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Ticaret savaşı derinleşiyor. ABD'nin çelik ve alüminyum ithalatına getirdiği %25'lik gümrük vergisi yürürlüğe girdi. AB Komisyonu 26 milyar Euro değerinde karşı önlemler aldıklarını açıkladı. Kanada, ABD'den yapılan 29,8 milyar Kanada doları tutarındaki ithalata yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını duyurdu.

Analistler, ticaret savaşlarının şiddetlenebileceği endişelerini dile getiriyor. Küresel Belirsizlik Endeksi, tarihi yüksek seviyelerde. Ons altın 3 bin doları aştı.

İçerde ekonomide belirgin bir seyir değişimi yok. Sanayi üretimindeki düşüş dikkat çekiciydi. Yabancı portföy yatırımı ve carry trade girişi var. Kur atağı beklenmiyor. Dış ticaret açığı ve yanı sıra cari açıkta artış var ancak bunlar yönetilemeyecek seviyede değil.

Mevcut sistemde müdahaleler ve kur kontrolü dolar/TL üzerinden yapılırken Euro’nun yükselişi dikkat çekiyor. Euro’nun yükselişini açıklayan şey, AB’nin Trump sonrası kendi savunması için 500 milyar euroluk savunma harcaması planı. Ayrıca Avrupa’nın en büyük ekonomisi Almanya’nın dev bir harcama paketi açmaya hazırlanıyor olması. Bu paketin Almanya’yı durgunluktan çıkaracağı tahmin ediliyor.

Geçen haftanın en önemli iki göstergesi Euro’nun 40 TL’nin üzerine çıkması, ons altının ise 3000 doları aşması oldu. Bir başka önemli gelişme de faizlerin %40’ın altına gelmesi… Geçen hafta hemen hemen hiçbir yatırım aracı kaybettirmedi. Bütün yatırım araçlarında yükseliş çok rastlanır bir durum değildi.

PİYASALAR

BU YILIN EN ÇOK KAZANDIRANI ALTIN VE PPF

Reel değerli TL ile yerli ve yabancının gözdesi olan TL yatırım araçları arasında öne çıkan para piyasası fonları faiz indirimlerine rağmen ilgi çekmeye devam ediyor. Bu yılbaşından bu yana para piyasası fonları yatırımcısı reel olarak yüzde 1,31 getiri sağlarken gram altın yatırımcısı ise yüzde 8,2 kazandı.

BORSA: BIST 100 endeksi, en düşük 10.357,09 puanı ve en yüksek 10.862,97 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışının yüzde 3,17 üstünde 10.840,59 puandan tamamladı.

Ne olur? Yükselişin temel nedeni yabancı alımları. Devam etmesi halinde olumlu etkileyeceği beklenmeli. Uzmanları bu hafta 11 bine doğru bir hareket bekliyor. Bu seviyede direnç var.

ALTIN: Trump'ın agresif tarife politikalarının sonuçlarına ilişkin endişeler, jeopolitik risklerle artan belirsizlik ve merkez bankalarının alımları ile altının ons fiyatı 3 bin doların üzerini gördü. Geçen hafta altının ons fiyatı, 3 bin 4,91 dolarla rekor tazelerken, haftalık bazda yüzde 2,59 yükselişle 2 bin 984,87 dolardan alıcı buldu.

Ne olur? Küresel belirsizlikler tarihi seviyelerde. Ticaret savaşları altını destekliyor. Ara ara kar realizasyonları gelebilir. Yine çatışmaların (Ukrayna’da öncelikle) yatışması da gevşeme getirebilir.

DÖVİZ: Bu hafta ABD doları yüzde 0,62 artarak 36,6740 liraya çıktı. Euro ise yüzde 0,86 artışla 39,9220 liraya çıktı. Euro, 40 TL’nin üzerini gördü. Döviz kredisi talebindeki artış, dövize talebi destekliyor. Bankalar kredi talebini karşılayabilmek için dövize yüksek faiz vermeye başladı. Ancak, MB, bu kanaldan dolarizasyonun artmaması için döviz kredisi kullanımını daraltma yoluna gitti.

Ne olur? MB’nin kredi kanalını daraltıcı önlemlerini ve kur kontrolü uygulamasının yanı sıra yabancı girişinin de devam ettiği göz önüne alındığında dövizde şok artış beklememek gerekiyor.

FAİZ: Bankalarda mevduat faizi yüzde 40’ın altına geldi. 1 ay vadede %38 – 42 arasında seyrediyor. 3 ay vadede 35 – 37, 6 ay vadede 31 – 34 arılığında faiz var. Yıllık vadeyi bankalar tercih etmiyor. Nedeni belirsizlik.

Ne olur? Şimdilik kısa vadeli mevduat tercihi daha avantajlı gözüküyor. Faizlerin genel seyri düşüş yönündedir. Bugünkü seviyeler enflasyon düzeyine geriledi. Reel getiri alanı daralıyor. Kamu bankaları 1 – 2 puan daha yüksek faiz veriyor.

YATIRIM FONLARI: Yatırım fonları bu hafta yüzde 1,50, emeklilik fonları yüzde 1,27 değer kazandı. Kategorilerine göre bakıldığında, yatırım fonları arasında en çok kazandıranlar yüzde 2,75 ile "hisse senedi" fonları oldu.

Ne olur? Yatırım fonları içerisinde alternatif arayışında olan yatırımcılar için döviz fonları önemli bir senek konumunda bulunuyor. Bu fonlar, enflasyon karşısında kazanç sağlamak isteyen yatırımcıların şimdilerde adeta gözdesi konumunda bulunuyor. Para piyasası fonları aylık yüzde 3,4 getiri sağlarken, döviz fonları bu oranın iki katına ulaştı. Ancak MB önlemleri yüksek getiriyi önümüzdeki dönemde aşındıracaktır. Faizlerin genel olarak düşüşü de yatırım fonlarının cazibesini azaltıyor.

PİYASA HABERLERİ

HİSSEDEN ÇIKAN TAHVİLE KOŞTU

Son bir yılda yatırımcının en fazla ilgi gösterdiği finansal varlık tahvil oldu. TSPB verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin sahip olduğu hisse varlıklarının toplam finansal varlıklar içindeki payı şubatta geçen yıla göre 2,2 puan azalırken, devlet tahvillerinin payı da 1,8 puan artışla yüzde 20’ye dayandı.

KRİPTODA KALDIRAÇLI İŞLEM YAPILAMAYACAK

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve çalışma esasları ile sermaye yeterliliklerine ilişkin ikincil düzenlemeleri içeren tebliğler, Resmi Gazete’de yayımladı. Düzenlemeye göre kripto para platformları, yatırımcıların kendi sermayesinin üzerinde daha büyük pozisyonlar açmasına olanak tanıyan kaldıraçlı işlem hizmeti sunamayacak. Tebliğle, asgari kuruluş sermayesi de kripto varlık hizmet sağlayıcıları için 150 milyon lira, saklama kuruluşları için asgari 500 milyon lira olarak belirlendi.

YABANCI YATIRIMCI MARTA HİSSE ALIMIYLA GİRDİ

Merkez Bankası haftalık menkul kıymet verilerine göre yabancı yatırımcılar geçen hafta 216.3 milyon dolarlık hisse senedi aldı, 159.4 milyon dolarlık devlet tahvili sattı. Özel sektör tahvillerinde ise yabancının net alımı 11.4 milyon dolar oldu. Bu yıl yabancı yatırımcıların TL varlıklara net girişi ise 2.85 milyar dolar olarak hesaplandı. Yabancının hisse senedi stoku, 34 milyar 547,6 milyon dolar, DİBS stoku 19 milyar 623.6 milyon dolar.

DTH’LARDA 2,5 MİLYAR DOLARLIK ARTIŞ OLDU

Merkez Bankası haftalık para ve banka verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 7 Mart haftasında 2.5 milyar dolar arttı. Gerçek kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 285 milyon dolar, tüzel kişilerde ise 2 milyar 209 milyon dolar arttı. Döviz mevduatı bakiyesi 177.13 milyar dolara yükseldi.

KKM BAKİYESİ 825 MİLYARA İNDİ

BDDK haftalık verilerine göre 7 Mart ile biten haftada kur korumalı mevduat bakiyesi 21 milyar 169 milyon lira azalarak 825 milyar 410 milyon liraya düştü. KKM büyüklüğü, toplam mevduatın yüzde 4,13’ü oldu.

KREDİ HACMİ 203 MİLYAR ARTTI

BDDK verilerine göre bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi 203 milyar 122 milyon lira artarak 17 trilyon 60 milyar 674 milyon liraya çıktı. 7 Mart haftasında tüketici kredileri 5 milyar 258 milyon lira artarak 2 trilyon 122 milyar 492 milyon liraya çıktı. Bu tutarın 538 milyar 165 milyon lirası konut, 67 milyar 361 milyon lirası taşıt ve 1 trilyon 516 milyar 967 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden meydana geldi.

TCMB REZERVLERİNDE ARTIŞ

Merkez Bankası toplam rezervleri, 7 Mart haftasında bir önceki haftaya göre 4 milyar 498 milyon dolar artışla 169 milyar 915 milyon dolara yükseldi. Net uluslararası rezervler de 7 Mart haftasında 68.4 milyar dolardan 74,3 milyar dolara, swap hariç net rezervler de aynı dönemde 60.7 milyar dolardan 65.8 milyar dolara yükseldi.

NELER OLDU

İHTİYAÇ KREDİLERİ İLK KEZ 1.5 TRİLYONU GEÇTİ

İhtiyaç kredilerinde büyüme hız kesmiyor. Aylık büyüme limitlerinin üzerinde yükselen ihtiyaç kredileri şubat sonunda tarihinde ilk kez 1.5 trilyon lirayı aştı. İhtiyaç kredi faizleri yüksek olsa da diğer alanlardaki sıkılaşma ihtiyaç kredilerine olan talebi arttırıyor, ihtiyaç kredileri TL ticari kredilerin iki katından hızlı büyüdü.

SANAYİ ÜRETİMİNDE SERT DÜŞÜŞ

Aralık ayında “diğer ulaşım araçları”ndaki istinai yüksek artışın etkisiyle aylık bazda yüzde 5 büyüyen sanayi üretimi, ocakta bir önceki aya göre yüzde 2,3 daralma kaydetti. Sanayi üretim endeksi, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1,2 arttı. Sermaye malları üretiminde aylık bazda yüzde 13’ü aşan daralma dikkat çekti. “Diğer ulaşım araçları” grubunda yüzde 34,9 düşüş, bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin üretiminde de yüzde 11,5 düşüş yaşandı.

İHRACAT İKLİM ENDEKSİ YATAY

Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İSO Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, şubatta bir önceki aya göre 0,1 puan artarak 51,2 oldu. Endeks, böylece 50 eşik değerin üzerindeki seyrini 14’üncü aya taşıdı. Şubatta ekonomik aktivitenin en hızlı arttığı ülke Suudi Arabistan olurken, en belirgin daralma ise ihracatta yüzde 4 paya sahip Fransa'da kaydedildi. Diğer Avrupa ülkelerinde ise karışık bir görünüm izlendi.

CİRO ENDEKSİNDE YILLIK YÜZDE 35,4 ARTIŞ

Ciro endeksi ocakta yıllık %35,4 arttı. Ocakta yıllık sanayi sektörü ciro endeksi %25,6, inşaat ciro endeksi %54,2, ticaret ciro endeksi %35,9, hizmet ciro endeksi %47,6 arttı. Toplam ciro endeksi aylıkta ise %1,6 arttı. Ocakta aylık sanayi sektörü ciro endeksi %0,2 azalırken inşaat ciro endeksi %10,2, ticaret ciro endeksi %0,6, hizmet ciro endeksi %5,0 arttı.

TİCARET SATIŞ HACMİ YILLIK %5,3 ARTTI

Ticaret satış hacmi (2021=100) 2025 yılı ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,3 arttı. Perakende ticaret satış hacmi ise %12,5 arttı. Ticaret satış hacmi aylık %4,1 azaldı, perakende satış hacmi aylık %2,0 arttı

ŞUBATTA 112 BİN 818 KONUT SATILDI

Türkiye genelinde konut satış sayısı, şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,1 artarak 112 bin 818 oldu. İpotekli konut satışları, şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 90,1 artışla 16 bin 778 olarak kayıtlara geçti. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 14,9 olarak gerçekleşti. İlk el konut satışları yıllık bazda yüzde 18 arttı. İkinci el satışları, yüzde 21 artış gösterdi. Yabancılara yapılan konut satışları, şubatta yıllık bazda yüzde 21,1 azaldı. Söz konusu ayda toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan satışların payı yüzde 1,3 oldu.

OCAK’TA 1,4 MİLYAR DOLAR DOĞRUDA YATIRIM GELDİ

YASED bültenine göre, 2025'in ilk ayında Türkiye’ye 1,4 milyar dolarlık Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) girişi gerçekleşti. Böylelikle 2024 yılının aynı ayına göre yüzde 65 oranında artış kaydedilirken 2002 yılından itibaren Türkiye'ye gelen UDY girişlerinin toplam değeri yaklaşık 276 milyar dolar seviyesine ulaştı. 1,4 milyar dolarlık yatırımın 934 milyon doları yatırım sermayesi şeklinde oldu. Ocak ayındaki toplam UDY'nin 356 milyon doları borçlanma araçları, 132 milyon doları yabancı uyruklulara gayrimenkul satışı yoluyla kaydedildi.

CARİ AÇIK 3 MİLYAR 795 MİLYON DOLAR OLDU

Ocak ayında cari işlemler hesabı 3.795 milyon ABD doları açık kaydetti. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 2.403 milyon ABD doları fazla verdi. Yıllıklandırılmış verilere göre, ocak ayında cari açık yaklaşık 11,5 milyar (bir önceki ay yıllık 10 milyar dolardı) ABD doları olurken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi de 57,6 milyar ABD doları açık verdi. Aynı dönemde hizmetler dengesi ile ikincil gelir dengesi sırasıyla 61,9 milyar ABD doları ve 101 milyon ABD doları fazla verirken, birincil gelir dengesi 16,0 milyar ABD doları açık verdi.

BİSAM: DÖRT KİŞİLİK BİR AİLE İÇİN AÇLIK SINIRI 22 BİN 886 TL

“Dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Şubat 2025 için 22 bin 886 liradır. Açlık sınırı üzerinden hanehalkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 79 bin 165 lira olarak gerçekleşmiştir. Tek başına yaşayan bir kişinin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için yapması gereken mutfak harcamaları ile yaşamını idame ettirmek için yapması gereken barınma, ulaşım, eğitim, sağlık vb. harcamalarının toplam tutarı ise en az 36.681 lira olmalıdır. Buna göre tek başına yaşayan bir kişi için yoksulluk sınırı 36.681 lira olarak tespit edilmiştir.”

FİLİSTİN’E İHRACATTAKİ HIZLI YÜKSELİŞ SÜRÜYOR

Haziran 2024’ten bu yana İsrail’e ihracat yapılmazken, Filistin’e ihracatta yüksek oranlı artış sürüyor. TİM verilerine göre, yılın ilk iki ayında Türkiye’nin Filistin’e ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 290,7 artarak 107,4 milyon dolara yükseldi. Filistin’e ihracatta ilk sırayı yüzde 119 artış kaydederek 28,7 milyon dolara yükselen çelik ürünleri alırken, ikinci sırayı yüzde 92,5 artış ve 26,7 milyon dolarla hububat ve bakliyat ürünleri aldı. (EKONOMİ)

TEKSTİL VE HAZIRGİYİMDE 65 BİN 581 KİŞİLİK İSTİHDAM KAYBI OLDU

Tekstil ve hazır giyim, zayıf talep koşullarının da etkisiyle daralan üretim ve ihracatın yanı sıra istihdamda da ciddi kayıplar yaşıyor. SGK verilerinden derlenen bilgilere göre, 2023 yılı sonunda iki sektörde 1 milyon 24 bin 976 olan toplam istihdam, geçen yılın tamamında 65 bin 581 kişi azalarak 959 bin 395’e geriledi. Hazır giyimde 52 bin 768, tekstil sektöründe ise 12 bin 813 kişilik istihdam kaybı yaşandı.

GÜVEN ENDEKSLERİ BAŞKA TELDEN ÇALIYOR

Dezenflasyon programı döneminde (Mayıs 2024’teki %75,45 zirvesine göre -program başlangıcı olarak Mayıs 2023’ü alırsak 35 puan, Haziran 2023’ü alırsak 37,2 puan) düşüş oldu. Piyasa katılımcıları anketinde, reel kesim ve hane halkı beklentilerinde tahminler iyileşti ancak güven endeksleri biraz başka telden çalmaya devam ediyor. 6 endeksin 6’sı da programın başlangıcı kabul edebileceğimiz Mayıs 2023’ten (haziran ayını da kabul etsek durum temelde değişmiyor!) daha düşük seviyede duruyor. (EKONOMİ)

HİZMET ÜRETİM ENDEKSİ YILLIK %6 ARTTI

Hizmet üretim endeksi (2021=100) 2025 yılı ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,0 arttı. Aynı ayda ulaştırma ve depolama hizmetleri %3,2 arttı, konaklama ve yiyecek hizmetleri %9,6 arttı, bilgi ve iletişim hizmetleri %9,9 arttı, gayrimenkul hizmetleri %8,9 arttı, mesleki, bilimsel ve teknik hizmetler %7,0 arttı, idari ve destek hizmetleri ise %8,2 arttı. Endeksin aylık artışı da %2,5 oldu.

İNŞAAT ÜRETİMİ YILLIK %15,5 ARTTI

İnşaat üretimi yıllık yüzde 15.5, aylık %5,5 artış gösterdi. 2025 yılı ocak ayında bina inşaatı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %18,2 arttı, bina dışı yapıların inşaatı sektörü endeksi %12,3 arttı ve özel inşaat faaliyetleri sektörü endeksi %8,5 arttı.

İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ YILLIK %26,61 ARTTI, AYLIK %9,10 ARTTI

İnşaat maliyet endeksi, 2025 yılı ocak ayında bir önceki aya göre %9,10 arttı, bir önceki yılın aynı ayına göre %26,61 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %1,96 arttı, işçilik endeksi %23,58 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %22,39 arttı, işçilik endeksi %34,37 arttı.

AYDEMİR: ENFLASYON YÜZDE 31 DÜŞÜK GÖSTERİLDİ

TÜİK eski Başkanı Birol Aydemir, TÜİK enflasyonunun yargılandığı mahkemeye davanın seyrini etkileyecek nitelikte kritik bir yazılı beyan sundu. Aydemir beyanında, TÜİK’in enflasyonu düşük gösterip maaşlara 3’te 1 oranında eksik zam yapılmasına yol açtığını ileri sürdü. 6 sayfalık dilekçesinde birbirinden ilginç iddiaları sıralayan Aydemir, TÜİK Başkanı Çetinkaya’nın 3 yıldır koltuğunda kalmayı başarmasını da düşük enflasyon verilerine bağladı.

TÜRKİYE’NİN İLK GİRİŞİM OFİSİ AÇILDI

Teknolojik girişimlere danışmanlık ve fiziki mekân desteği yanında stratejik iş modeli geliştirme, finansmana erişim, pazarlama stratejileri oluşturma ve küreselleşme süreçlerini hızlandırma gibi çok yönlü hizmetler sunacak GO girişim ofislerinin ilki “Cybergo” adıyla Bilkent Cyberpark’t açıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “Genç girişimcilerimizin kurduğu kuluçka aşamasındaki girişimleri en az yüzde 50 indirimli kira uygulamasıyla destekliyoruz” dedi. (EKONOMİ)

MAKAS YENİDEN AÇILDI ALTIN İHRACATI HIZ KESTİ

Altın fiyatlarında iç ve dış piyasa fiyatları arasındaki farkın kapanmasıyla ocak ayında hızlı yükselen mücevherat ihracatı, makasın yeniden açılmasıyla birlikte ivme kaybediyor. Ocak ayında yüzde 148 seviyesinde gerçekleşen artış oranı, makasın yeniden iki bin dolara kadar çıkmasının ardından kümülatif olarak şubatta yüzde 113’e, 10 Mart'ta ise yüzde 87’ye geriledi.

OTOMOTİV ÜRETİMİ ŞUBAT AYINDA YÜZDE 13,3 AZALDI

2025 yılı şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre toplam otomotiv üretim yüzde 13,3 azalırken, otomobil üretimi yüzde 11,3 geriledi. OSD raporuna göre, toplam üretim 114 bin 346 adet, otomobil üretimi ise 74 bin 453 adet düzeyinde gerçekleşti. Şubatta toplam pazar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,3 azalarak 93 bin 864 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde otomobil pazarı ise yüzde 7,6 oranında azaldı ve 76 bin 21 adet oldu. İhracat otomotivde yüzde 10,5 düşüşle 79 bin 977 adet, otomobilde yüzde 17,9 düşüşle 45 bin 811 adet olarak gerçekleşti.

İKİNCİ EL OTO PAZARI HAREKETLENDİ

İkinci el otomotiv pazarında ziyaretçi trafiği hızlandı. İkinci el pazarının önde gelen oyuncularından VavaCars’ın Ticari Grup Başkanı Serdil Gözelekli ve Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş da faiz düşüşü, tüketici güvenindeki artış ve bayram tatilinin piyasayı hareketlendirdiğini söyledi. İkinci el otomobil pazarı 2024’te 7,1 milyon adetlik satışla rekor seviyeyi görmüştü. Sektör temsilcileri, bu yıl bu rakamın 8 milyonu aşacağı beklentisini taşıyor. (EKONOMİ)

İKİNCİ ELDE ARAÇ FİYATLARI ŞUBATTA SABİT KALDI

VavaAI Fiyat Endeksi Şubat 2025 sonuçlarına göre, ikinci el araç fiyatları ocak ayından sonra yılın ikinci ayında da sabit kaldı. Aralık 2024’ten beri aynı seviyeyi devam ettirdi. VavaCars’ın hazırladığı raporda, enfl asyon, döviz kuru ve ikinci el araç fiyatlarında bir yıl içinde gerçekleşen değişim oranlarına da yer verildi. TÜİK verilerine göre bir yıl içinde toplam enflasyon artışı yüzde 39,05 olarak gerçekleşti. Son 12 ayda ikinci el araç fiyatları ise yüzde 11 oranında artış gösterdi. (EKONOMİ)

BDDK, ELEKTRİKLİ ARAÇLAR KRED LİMİTLERİNİ GÜNCELLEDİ

BDDK, Türkiye’de üretilen elektrik araç alımlarında kredi tutarlarını güncellendi. Fatura değeri 2,5 milyon lira ve altında olan elektrikli araç alımında vade 48 ay, kredi tutarı %70’ini aşamayacak. Değeri 2 milyon 500 bin liranın üzerinde olup 5 milyon lirayı aşmayan araçlarda vade 36 ay, kredi tutarı %50 olacak. 5 milyonun üzerinde olup 6,5 milyonu aşmayan araçlarda 24 ay, kredi tutarı %30 olacak. 6,5 milyon liranın üzerinde olup 7,5 milyonu geçmeyen taşıt alımında vade 12 ay, kredi tutarı %20’si olacak.

SİGARADA VERGİ ARTIŞI İÇİN ÖTV DEĞİŞTİ

Sigaraların ÖTV oranı ile maktu vergi tutarı yeniden belirlendi ÖTV oranında indirim yapılırken bu indirimden kaynaklanacak vergi gelirlerindeki azalışı telafi etmek için maktu vergi tutarında artış gerçekleştirildi. Düzenleme ile sigaranın çarpan etkisi 4,4'ten 3,8'e indirilirken enflasyonla mücadeleye maliye politikası olarak destek verilmesinin hedeflendiği bildirildi. Böylece maliyetlerdeki 1 liralık artış nedeniyle sigara fiyatlarında yapılması gereken artış miktarı 4,4 lira değil 3,8 lira oldu.

ALINAN EŞYA VE KIYAFETİN HANGİ HAYVANDAN ÜRETİLDİĞİ BELİRTİLECEK

Ticaret Bakanlığı'nca hazırlanan düzenlemeyle dana, koyun ya da domuz derisi gibi hayvansal parça içeren eşyanın etiketinde hangi hayvandan elde edildiğinin belirtilmesi gerekecek. Düzenleme kapsamında tekstil, eldiven, ayakkabı, çanta, cüzdan, kemer, saat, takı, kırtasiye, mobilya, halı ve oyuncak gibi ürünler yer alacak.

ÇİN MAKİNESİNE EK VERGİ TALEBİ

Makine İmalatçıları Birliği Başkanı S. Emre Gencer, ABD’nin ek gümrük vergileri uygulaması nedeniyle Çinli firmaların alternatif pazarlara yöneleceğini, bunun Türkiye'yi olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekti. Gencer, “İç pazar dengelerimizin daha fazla bozulmasını engellemek amacıyla, Çin menşeli makinelere bağlı tarife oranı üzerinde ilave gümrük vergisi uygulanmaya başlanmalıdır" dedi. (EKONOMİ)

SERBEST BÖLGELERDEN İHRACAT 12 MİLYAR DOLARA ULAŞTI

Serbest bölgelerde ihracat geçen yıl 12 milyar dolara ulaşırken dış ticaret fazlası da 4,1 milyar dolar oldu. Bu bölgelerden ihracatta orta ve yüksek teknolojili ürünlerin payı yüzde 47,7’ye, yüksek teknolojili ürünlerin payı ise yüzde 8,3’e yükseldi. İhracatta ilk sırada Ege Serbest Bölgesi yer alırken bunu Mersin ve Bursa takip etti. Türkiye’deki 19 serbest bölgede, 520’si yabancı sermayeli olmak üzere toplam 2 bin 89 firma faaliyet gösteriyor ve bu firmalar yaklaşık 90 bin kişiye istihdam sağlıyor. (EKONOMİ)

ABD, TÜRKİYE’Yİ, “ORTADOĞU ÜLKESİ” OLARAK SINIFLAYACAK

ABD dış politikasında Türkiye'nin bir Orta Doğu ülkesi olarak yeniden sınıflandırılması amacıyla Temsilciler Meclisi'nde iki partili yasa tasarısı sunuldu. Yasa tasarısında Türkiye'nin ABD Dışişleri Bakanlığı'na bağlı Avrupa ve Avrasya Bürosu'ndan Yakın Doğu Bürosu'na taşınması öngörülüyor ve gerekçe olarak, "Türkiye'nin Orta Doğu'ya yöneldiği ve artık Avrupa ile ilişkilerine öncelik vermediği" belirtiliyor. Böylece Türkiye'nin diplomatik statüsünün İran, Suriye ve Libya ile aynı bölgede tanımlanması amaçlanıyor.

TOPLU İŞYERLERİNE MESCİT ZORUNLULUĞU

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde değişiklikle tersane, OSB ve teknoloji geliştirme bölgelerindeki (TGB) yapılarda mescit için alan ayrılması zorunluluğu getirildi. Değişikliğe göre, mescit alanı ayrılmayan projeye yapı ruhsatı düzenlenmeyecek. Mescitlerde merkezi sistem veya klima ile iklimlendirme yapılacak. Yapının bulunduğu parsel, tesis, kampüs içinde 250 metre mesafede cami bulunması halinde, ayrıca mescit şartı aranmayacak.

TÜRKİYE, 40 EUROFİGHTER SAVAŞ UÇAĞI İÇİN TEKLİF ALDI

Türkiye'nin 40 Eurofighter savaş uçağı için teklif aldığı bildirildi. Kaynaklar, Türkiye’nin Eurofighter’ı üreten Airbus SE, İngiliz BAE Systems Plc ve İtalyan Leonardo SpA’dan oluşan konsorsiyumun teklifini değerlendireceğini ve Türkiye’ye gönderilen alternatifli teklife karşı bir teklif hazırlanacağını söyledi. ABD, 2019 yılında Türkiye’yi F-35 programından çıkarmıştı.

YABANCI ARAÇLARIN KAÇAK GEÇİŞLERİ DE VATANDAŞA ÖDETTİRİLMİŞ

CHP Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, sosyal medya hesabından şu paylaşımı yaptı: “Yap-İşlet-Devret modeliyle yapılan köprü, tünel ve otoyollardan kaçak geçiş yapan yabancı plakalı araçların geçiş ücretlerini, Hazinenin garanti ödemesi kapsamında şirketlere ödediğini tespit ettik. 2018-2024 yılları arasında yabancı plakalı araçlara ait kaçak geçiş sayısı: 3 Milyon Adet. Hazinenin şirketlere yaptığı garanti ödemesi tutarı: 1 Milyar Lira. Bu paranın ilgili şirketlerden tahsil edilmesi şarttır. Ayrıca bugüne kadar bu tutarın haksız bir şekilde Hazine’den şirketlere ödenmesine dayanak olan sözleşmeleri imzalayan ve Sayıştay’ın uyarılarına rağmen yıllardır tedbir almayan kamu yetkilileri hakkında adli işlem yapılmalıdır.”

DOKTOR ÖZ, 1,5 TRİLYON DOLARLIK BÜTÇEYİ YÖNETECEK

ABD Başkanı Donald Trump tarafından hesaplı sağlık sigortaları sistemi olarak bilinen Medicare ve Medicaid Hizmetleri (CMS) İdaresi’nin yönetimi için aday gösterilen Türk asıllı Amerikalı kalp cerrahı Mehmet Öz, Senato Finans Komisyonu önünde soruları yanıtladı. Onaylanmasına kesin gözüyle bakılan Dr. Mehmet Öz, tüm Amerikalılar’ın neredeyse yarısı için sağlık sigortası kapsamı ve yıllık 1,5 trilyon dolardan fazla olan bir bütçenin idaresinden sorumlu olacak. (EKONOMİ)

BİR GÖRÜŞ - Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz

KAMUDA TASARRUF NE DURUMDA?

2024 yılının tamamında tasarruf tedbirleri kapsamındaki kalemlerde harcama azalışı ortaya çıkmış mı?

Görünen şu ki, harcamalar azalmamış. Hatta tasarruf edileceğine, giderek daha çok harcanmış. 2024 yılının ilk üç ayında taşıt giderleri 2,1 milyar TL’den son üç ayda yaklaşık 4 kat artışla 10,3 milyar TL'ye ulaşmış. Yılın ilk altı ayında taşıt alımı için 231 milyon TL harcanırken son altı ayda harcama 7,5 milyar TL olmuş. Taşıt alımı arttıkça onarım giderleri de doğal olarak artmış ve yılın ilk çeyreğinde taşıt onarımına 855 milyon TL harcanırken, yılın son çeyreğinde harcama 2,3 milyar TL’ye yükselmiş.

Haberleşme giderleri 2024 yılı ilk çeyrekte 2,2 milyar TL'den son çeyrekte yaklaşık 2,5 kat artarak 8,1 milyar TL'ye ulaşmış. Kırtasiye-baskı giderleri yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 4 kat, lojman-sosyal tesis giderleri de 6 kat artmış. Temsil-ağırlama-organizasyon giderleri yılın son döneminde azalmış ve 2024’te toplam 2,4 milyar TL harcanmış.
Enerji giderlerinin ulaştığı düzey, asıl tasarruf edilmesi gereken temel belirleyici olduğunu gösteriyor. Tasarruf kapsamındaki tüm kalemlere yapılan harcamaların yarısından fazlasını enerji giderleri oluşturmuş.

Tasarruf tedbirleri kapsamındaki kalemlere yapılan harcamalar, 2023 yılında toplam bütçe harcamalarının yüzde 1,9’u, 2024 yılında yüzde 1,7’si oldu. 2023-2024 karıştırıldığında tasarruf edilmesi gereken bu kalemlerdeki artış oranı yüzde 40 oldu. Bu sonuçta etkili harcama kalemi, enerji giderleri. Tasarruf tedbirleri kapsamındaki harcamaların yarısından fazlası enerji giderleri ve buradaki artış yüzde 20’lerde kaldığı için toplamda artış oranı yüzde 40 görünüyor.

2023’ten 2024’e taşıt kiralama ve onarım giderlerinde yüzde 136 oranında artış ortaya çıkarken, haberleşme giderlerinde artış yüzde 100 oldu. Kırtasiye-baskı giderleri ile lojman-sosyal tesis giderleri yüzde 70’e yakın artış gösterdi. Sonuçta enflasyonla mücadelenin yükünü talebi, tüketimi düşen ücretli, dar gelirli üstlenirken kamunun harcamacı yapısı devam ediyor. Gerek enflasyonla mücadele gerekse gelir dağılımında adalette çelişkili bir görünüm ortaya çıkmış durumda.

DÜNYA EKONOMİSİ

AVRUPA’DA BÜYÜME TAHMİNLERİ YÜKSELDİ

JP Morgan, Goldman Sachs’a katılarak Almanya’nın mali gevşeme reformlarının etkisiyle 2025 yılı için Euro Bölgesi’nin ekonomik büyüme tahminini yükseltti. Büyümenin 0,1 puan artarak %0,8’e yükselmesini bekleyen banka, 2026 yılı için ise 0,3 puanlık artışla %1,2’lik bir büyüme bekliyor. Banka ekonomistleri, “Yayılma ve biraz daha gevşek maliye politikası nedeniyle bölgede daha güçlü bir büyüme bekliyoruz” açıklamasında bulundu. (EKONOMİ)

ÇİN ‘KARA GÜN’ İÇİN METAL VE TAHIL STOKLUYOR

Dünyanın en büyük emtia tüketicisi Çin başta petrol, doğal gaz, bakır, alüminyum ve nikel olmak üzere ithalata büyük ölçüde bağımlı. Özelikle jeopolitik manzaranın giderek değiştiği ortamda, ülke bir süredir küresel emtia fiyatlarını etkileyebilecek stratejik rezervlerin stoklama yolu izliyor. Bunun emtia fiyatlarını genel olarak yükseliş yönünde desteklemesi bekleniyor.

ÇİNLİ YATIRIMCI, MUSK ŞİRKETLERİNE YATIRIM YAPIYOR

FT’nin haberine göre, Çinli yatırımcılar, kimliklerini gizleyen bir düzenleme kullanarak Elon Musk tarafından kontrol edilen özel şirketlere sessizce on milyonlarca dolar aktarıyor. Musk'ın Trump'ın ABD hükümetini yeniden yapılandırma girişiminde kilit bir figür olarak adlandırılmasından bu yana, Çin merkezli varlık yöneticileri, zengin Çinlilerden sermaye toplamak için ikilinin ilişkisini bir cazibe olarak tanıtıyor.

RUSYA’DAN ÇİN ARAÇLARINA VERGİ

Rusya Çin’den yapılan otomobil ithalatını azaltmak için, Çinli üreticilere ve tüccarlara vergi getiriyor. Ukrayna'daki savaş sonrası uygulanan yaptırımlar nedeniyle Rusya’nın Çin’den otomobil ithalatı geçen yıl 2022'deki seviyesinin yedi katına çıkmıştı. Rus yetkililer geri adım atmaya başlarken Moskova, ocak ayında vergilere benzer şekilde işlev gören "geri dönüşüm ücretlerini" çoğu binek otomobil için eylül ayına kıyasla iki katına çıkardı. Bu ücretlerin 2030'a kadar yıllık %10-20 oranında artması bekleniyor.

KAUÇUK PAZARINDA YÜKSELİŞ EĞİLİMİ

Küresel büyüklüğü 50 milyar dolar olan kauçuk pazarında hammadde üretimi ve talep farkının açılması doğal kauçuk fiyatlarında yükseliş eğilimini güçlendiriyor. Otomotivden inşaata, havacılıktan tarıma kadar hemen her sektörde yoğun olarak kullanılan kauçuğun fiyatı en büyük üreticilerin bulunduğu Asya’da vadeli işlemler piyasasında psikolojik bariyer 200 sent/kg seviyesinin üzerine çıktı. (EKONOMİ)

KÜRESEL KAHVE TİCARETİ DURMA NOKTASINDA

ABD Ulusal Kahve Birliği’nin (NCA) Houston’daki yıllık kongresine katılanlar, dünya çapında kahve işlemlerinin ölçütü olan ICE borsasında Arabica kahvesinin vadeli işlemlerinde Kasım ayından bu yana yüzde 70’lik artış göstermesinin ticarete olumsuz yansıdığını söylediler. Reuters’a konuşan Ekvador merkezli hazır kahve üreticisi ELCAFE CA’nın CEO’su Renan Chueiri, “Genellikle şu ana kadar elimizdekini satardık, ancak şu ana kadar üretimin yüzde 30’undan azını sattık” dedi. (EKONOMİ)

ÇELİK SEKTÖRÜNÜN GÖZÜ BU PAZARDA

Dünyanın çoğu bölgesindeki çelik pazarı durgunken Hindistan, çelik ürünleri için en cazip pazar haline geliyor. Ülkenin çelik üretimi ve ithalatı küresel eğilimlere rağmen istikrarlı bir artış gösteriyor.

TİCARİ GERİLİMDE GİZLİ GÜNDEM; GRAFİT

Grafit, elektrikli araçların (EV) lityum iyon bataryaların en temel bileşenlerinden. Yüksek iletkenlik, performans ve şarj kapasitesi sağlayan anot malzemesi olarak kritik bir rol oynuyor. ABD ile Çin arasındaki ticaret gerginliğinde gizli gündemlerden birini grafit oluşturuyor. Zira grafit üretimi Çin’in tekelinde. ABD “Çin merkezli” tedarik zincirini kırmaya çalışıyor, Afrika yeni tedarik merkezi olarak büyümeye başlıyor.

ATEŞKES İÇİN DÜNYANIN GÖZÜ KREMLİN’DE

ABD ve Ukrayna arasında Cidde’de gerçekleştirilen toplantı sonrasında Kiev’in 30 günlük ateşkes teklifini kabul etmeye hazır olduğunu bildirmesinin ardından, gözler Kremlin’e çevrildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Başkanı Donald Trump’ın ateşkes çağrısına yanıt vererek Ukrayna askerlerinin teslim olması halinde canlarının bağışlanacağını söyledi. Zelenskiy ise Rusya’nın savaşı bitirmek istemediğini belirtti.

KÜRESEL TİCARET 2024'TE 33 TRİLYON DOLARLIK REKOR SEVİYEYE ULAŞTI

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), küresel ticaretin 2024'te yüzde 3,7 artarak 33 trilyon dolarlık rekor seviyeye ulaştığını bildirdi. Küresel ticaret artışının neredeyse yüzde 60'ı hizmet ticaretinden kaynaklandı. Mal ticaretinin geçen yıl yüzde 2 artarak küresel ticaretteki artışa 500 milyar dolarlık katkıda bulunduğu ifade edildi. UNCTAD'ın raporunda, ticaretin güçlü kalmayı sürdürmesine rağmen 2025'e ilişkin belirsizliklerin olduğuna işaret edildi.

ŞİRKETLER

GLOBAL, İSKOÇYA’DA LİMAN SATIN ALDI

Global Ports Holding (GPH), İskoçya’daki Greenock Kruvaziyer Limanı’nı portföyüne ekleyerek, işlettiği liman sayısını 33’e çıkardı. Glasgow’un 40 kilometre batısında, Clyde Nehri kıyısında stratejik konuma sahip Greenock Kruvaziyer Limanı, İskoçya’nın kültürel ve doğal güzelliklerine kolay erişim imkânı sunuyor. (EKONOMİ)

META, YAPAY ZEKA ÇİPLERİNİ TEST ETMEYE BAŞLADI

Meta, yapay zekâ eğitiminde Nvidia gibi donanım üreticilerine olan bağımlılığını azaltmak amacıyla kendi geliştirdiği çipleri test etmeye başladı. Reuters’in haberine göre, şirketin Tayvan merkezli TSMC ile iş birliği içinde ürettiği bu özel çipler, büyük dil modelleri gibi yapay zeka sistemlerini eğitmek için tasarlandı. Bu hamle, Meta’nın yapay zeka altyapısına yaptığı büyük yatırımların bir parçası. Şirket, 2025 yılı için 114 ila 119 milyar dolar arasında harcama yapmayı planlıyor.

BMW'YE 1 MİLYAR EUROLUK TARİFE DARBESİ

Alman otomotiv devi BMW, ABD’nin uyguladığı yeni tarifelerin şirketine bu yıl 1 milyar euro (1,09 milyar dolar) maliyet getireceğini açıkladı. BMW, Washington ile Brüksel arasındaki ticaret savaşının tam merkezinde yer alıyor. Trump yönetimi, Kuzey Amerika ticaret anlaşmasının menşe kurallarına uymayan ve Meksika'da üretilen araçlara yüzde 25 ek gümrük vergisi koydu. Bu durum, BMW’nin bazı modellerini doğrudan etkiliyor. (CNBC-E)

MUSK İLE ALTMAN ANLAŞTI: DAVA SÜRECİ HIZLANACAK

Elon Musk ve OpenAI, OpenAI’nin kâr amacı güden bir yapıya geçişiyle ilgili davanın Aralık ayında görülmesi için hızlandırılmış bir yargılama sürecinde anlaşmaya vardı. ABD Kaliforniya Kuzey Bölge Mahkemesi'ne sunulan mahkeme dosyasına göre, taraflar davanın jüri tarafından mı yoksa yalnızca bir yargıç tarafından mı görüleceği kararını ileri bir tarihe erteledi. (CNBC-E)

APPLE, AİRPODS’A CANLI ÇEVİRİ ÖZELLİĞİ EKLEYECEK

Apple, AirPods’a ‘gerçek zamanlı’ anlık çeviri özelliği eklemeye hazırlanıyor. iOS 19 ile entegre çalışacak yenilik, kullanıcıların farklı dillerdeki konuşmaları anında kulaklıklarından çevrilmiş şekilde duymasını sağlayacak. Google’ın Pixel Buds’ıyla yıllardır sunduğu bu özelliğe Apple geç dahil olsa da gelişmiş yapay zekâ desteğiyle AirPods’u çok daha işlevsel hale getirme hedefinde. (CNBC-E)

BP, 4 BİN 700 KİŞİYİ İŞTEN ÇIKARACAK

Petrol şirketi BP, CEO Murray Auchincloss'in maliyetleri düşürme planı kapsamında toplam iş gücünün yüzde 5'inden fazlasına denk gelen yaklaşık 4 bin 700 kişiyi işten çıkaracağını açıkladı.

TEKNOLOJİ DÜNYASI

”HAYALET UZUV HİSSİ” KAVRAMINI GERÇEĞE DÖNÜŞTÜRÜYOR

Bilim insanları, devrimsel bir protez kol geliştirerek sıcaklık ve dokunma hissini protezlerle buluşturuyor. Bu teknolojinin ardındaki fikir, amputasyon sonrası bireylerin sıklıkla yaşadığı “hayalet uzuv” hissinden yararlanmak. Araştırmacılar, protezi ısıya duyarlı sensörler ve “termod” adı verilen küçük cihazlarla zenginleştirdi. Bu yenilik, amputelerin yalnızca sıcaklık değişimlerini hissetmelerini sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda günlük yaşamlarında daha fazla kontrol sahibi olmalarına yardımcı oluyor.

ÇİNLİLER, ORGANİK SABİT DİSKLER İÇİN KOLLARI SIVADI

Çinli araştırmacılar, organik malzemelere dayalı, devrim niteliğinde bir sabit disk türü geliştirmek için çalışıyor. Eğer bu çalışma başarılı olursa, geleneksel sabit diskler sonsuza kadar ortadan kaybolabilir. Çin şimdi yeni bir sabit disk teknolojisi üzerinde çalışıyor. Yeni moleküler sabit diskler, Ru X LPH gibi organometalik kompleks moleküllerin kendiliğinden bir araya gelen tek katmanlarını kullanarak, bit başına sadece 2,94 pikowatt olarak ölçülen ultra düşük güç tüketimini koruyor ama veri yoğunluğunu önemli ölçüde artırıyor. Kısaca, yeni “organik” sabit diskler, çok küçük enerjiyle veri depolamayı başarabiliyor.

AXİOM SPACE, UZAYA İLK VERİ MERKEZİNİ YERLEŞTİRMEYE HAZIRLANIYOR

Uzay teknolojileri alanında yeni bir sınır daha aşılmak üzere. Lonestar isimli şirket, geçtiğimiz günlerde Ay üzerinde bir veri merkezi kurma planlarını açıklamıştı. Florida merkezli Lonestar Data Holdings, ayrıca 2021 ve 2022 yıllarında Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) dünyanın ilk yazılım tanımlı veri merkezini başarıyla test etti. IBM’in sahibi olduğu Red Hat de yılının ilkbaharında Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yeni bir veri merkezi göndermek üzere Axiom Space ile iş birliği yaptığını duyurdu. AxDCU-1 prototipi, Red Hat’in yenilikçi yazılım çözümleriyle desteklenecek. (EKONOMİ)

ELEKTRİKLİ ARAÇLARDA YENİ DÖNEM: “ANTİ-CYBERTRUCK”

Tesla’nın devasa Cybertruck’ından çok daha kompakt boyutlara büyük işlevsellik kazandıran Telo MT1, piyasanın “Anti-Cybertruck’ı” olmak için geliyor. Telo, otonom sürüş uzmanı Jason Marks ve eski Tesla batarya mühendisi Forrest North tarafından kurulan bir girişim. Şirketin “Kentsel Macera Aracı” olarak adlandırdığı küçük MT1 modeli, küçük bir yapının içine büyük bir işlevsellik sığdırmayı başarmayı amaçlıyor. Tam da bu yüzden, araca “Anti-Cybertruck” dendiğine şahit olabiliyoruz. (EKONOMİ)

KENDİ KENDİNE İYİLEŞEN YAPAY DERİ ÜRETİLDİ

Bili insanları, insan derisine çok fazla benzeyen ve insan derisi gibi işlev gören bir yapay deri üretmeyi başardılar. Aalto Üniversitesi ve Bayreuth Üniversitesi’nden bilim insanları malzeme biliminde önemli bir dönüm noktasına ulaştı. Yeni keşfedilen materyal sayesinde, üzerindeki yaralanmaları iyileştirebilen, yumuşak robotik yapıya sahip yapay deri üretmek mümkün olabilecek. (EKONOMİ)

APPLE, KATLANABİLİR BİR İPAD PRO İÇİN ÇALIŞIYOR

Apple, birkaç katlanabilir cihaz üzerinde çalışıyor. Bu cihazlar arasında devasa 18,8 inç boyutunda bir iPad Pro da bulunuyor olabilir. Apple’ın ekran altı Face ID teknolojisi üzerinde çalıştığı bir süredir biliniyor. Tanınmış ekran analisti Ross Young, başlangıçta bu teknolojinin iPhone 17 ile tanıtılacağını öne sürmüştü. Ancak Young, geçen yıl yaptığı bir açıklamada bu yeniliğin iPhone 18 Pro ile 2026’ya ertelendiğini belirtti.

YAPAY ZEKA ARTIK ÇİVİ YAZISI KARAKTERLERİNİ TANIMLANABİLİYOR

Müzelerde yaklaşık 500.000 çivi yazılı tablet bulunduğu tahmin ediliyor, ancak bunların yalnızca küçük bir bölümü çevrildi ve yayınlandı. Cornell ve Tel Aviv Üniversitesi’nden araştırmacılar, “ProtoSnap” adı verilen bir yöntem geliştirdi. Taramaları otomatik olarak çözümleyip çözümleyemeyeceklerini görmek için ekip, bilgisayarlı görü görevlerinde yaygın olarak kullanılan üretken yapay zekâ modeli difüzyonu uyguladı. Araştırmacıların geliştirdiği yöntem sonuç verdi. (EKONOMİ)