Enflasyon tahmini geriledi... Dövizde, borsada, altında neler oluyor?

Kısa Dalga - Haftanın ekonomik gelişmelerini öğrenmek ve gelecek için sağlıklı öngörüler yapabilmeniz için İbrahim Ekinci'nin hazırladığı haftalık ekonomi bülteni Marjinal Fayda'da ekonomideki genel manzara, piyasalardaki gelişmeler, dünyadan ve şirketlerden haberler var.

PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN OYNAT'A TIKLAYIN...

GENEL DURUM

ENFLASYON 21 AY SONRA %40’IN ALTINA GELDİ: TÜİK, tüketici fiyatlarının (TÜFE) şubatta yüzde 2,27 arttığını açıkladı. Beklentilerin altında gelen aylık oran ve geçen yıldan gelen baz etkisiyle, yıllık artış yüzde 39,05’e geriledi. İTO, yıllık TÜFE’yi 45,35, ENAG ise %79,51 olarak açıkladı. TÜİK verisinde taze sebzede mevsimsel fiyat düşüşü, giyimde mevsimsel fiyat indirimleri ile sağlıkta artırılan katkı payının yeniden aşağı çekilmesinin aylık TÜFE’yi toplamda 0,75 puan aşağı çektiği hesaplanıyor.

Şubat TÜFE verisi enflasyonun %40’ın altına gerilemesi bakımından önemli. Yine de Şimşek göreve geldiğinde %38 olduğu dikkate alındığında görece zayıf bir başarıdan söz etmek mümkün. Bu yavaş inişin temel nedeni, maliye politikasından (ücretleri baskılamak dışında) destek gelmemesi, güven açığı ve fırsatçı fiyatlamalar…

Şubat verisi ile birlikte 2 aylık enflasyon %7,40 oldu. Bu hem ücret ve maaş zamları yönünden (zamların yarısı, hatta yarıdan çoğu enflasyonla geri alınmış oldu!) hem de MB’nin yıl sonu tahmininin tutup tutmayacağı yönünden tartışıldı. MB’nin %24 tahmininin tutması oldukça zor. Yılın, üst bant tahminine (%29) yakın, %30’un biraz üzerinde bir enflasyonla kapatılması muhtemel gözüküyor.

POLİTİKA FAİZİNDE İNDİRİM: MB PPK, politika faizini 250 baz puan indirerek %42,5’e çekti. PKK açıklama metninde şu tespitler var: “Enflasyonun ana eğilimi ocak ayındaki artış sonrasında şubat ayında gerilemiştir. Bu dönemde temel mal enflasyonu görece düşük seyrini korurken, hizmet enflasyonu ocak ayına özgü artışın ardından yavaşlamıştır. Yurt içi talep dördüncü çeyrekte öngörülenin üzerinde olmakla birlikte, enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelerde seyretmiştir. (…) Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları iyileşme eğilimi sergilemekle birlikte, dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etmektedir.”

Metinden anlaşılan enflasyonda ana eğilim düşüş yönünde tespit edildiğine göre yeni faiz indirimleri gelecektir ancak bu her toplantıda indirim anlamına gelmiyor. Veri odaklı gidileceği söyleniyor. Beklentiler ve fiyatlama davranışları hala riskli seviyede.

Deutsche Bank, TCMB'nin haziran ayında faiz indirim temposunun 250 baz puandan 150 baz puana ineceğini öngörürken; Morgan Stanley ise hazirandan sonra gevşemede daha yavaş bir patika olacağı tahmininde bulundu.

TİCARET SAVAŞLARI DERİNLEŞİYOR: Dünya Ekonomisi, Trump politikalarının tetiklediği ticaret savaşları konjonktürü içinde yol alıyor. Bu gelişmeye silahlanma, bölgesel çatışmaların yükselişi eşlik ediyor.

İNSANIN 10 YILDA ÇÖZDÜĞÜ SIRRI YAPAY ZEKA 48 SAATTE ÇÖZDÜ: Bakterilerin antibiyotiklere karşı dayanıklılık kazanarak “süper bakterilere” dönüşmesi, günümüzde sağlık alanındaki en büyük sorunlardan biri. Imperial College London’dan Profesör José R. Penadés ve ekibi gibi bilim insanları, yıllardır bu süper bakterilerin nasıl ortaya çıktığını çözmeye çalışıyordu. Görünüşe göre, bu sorunun çözümüyle ilgili yeni bir teori geliştirdiler, ancak bu teori Google’ın yeni AI’si Gemini 2.0 ortaya çıkana kadar kimseyle paylaşılmadı. Google’ın yeni yayınlanan Gemini 2.0 tabanlı yardımcı bilim insanı AI’si, sadece 48 saat içinde bilim insanlarının on yıllık araştırmalarla ulaştıkları aynı sonuca ulaştı. (EKONOMİ)

YATIRIM ARAÇLARININ AYLIK GETİRİSİ (TÜİK)

TÜİK, yatırım araçlarının şubat ayı performansını açıkladı. Buna göre aylık bazda enflasyona göre en yüksek getiri %7.76 ile külçe altında oldu. Mevduat, DİBS, Euro enflasyon üstünde tutundu. Dolar %0.44, borsa ise %4,32 kaybettirdi.

BORSA: BIST 100 endeksi, en düşük 9.748,03 puanı ve en yüksek 10.556,78 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışının yüzde 8,78 üstünde 10.507,11 puandan tamamladı.

Ne olur? MB’nin faiz indirimi TL varlıklara yatırımın cazibesini azaltacağı, yatırımcının borsaya yöneleceği beklentisiyle 10 bin direncini kırdı. Yabancı da alıcıydı. Bu hafta direnç 10.600’de. Uzmanları kar realizasyonu gelse bile bunun alım fırsatı ile karşılanacağı görüşünde.

ALTIN: Kapalıçarşı'da işlem gören 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 2,34 artışla 3 bin 418 liraya, cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 2,39 yükselişle 23 bin 170 liraya çıktı. Geçen hafta sonu 5 bin 594 lira olan çeyrek altının satış fiyatı yüzde 2,43 artarak 5 bin 730 liraya yükseldi. Ons altın haftalık %1,91 kazandırdı, cumartesi itibariyle 2.909 dolar seviyesindeydi.

Ne olur? ABD tarım dışı istihdam verisi düşük geldi. Bu gelişme Fed’in faiz indirim periyodunu erkene çekebileceği şeklinde satın alındı ve doların güç kaybedeceği beklentisi altına yaradı. Ticaret savaşları nedeniyle güvenli liman arayışı altına yarıyor. Ülkeler de hazinelerini altın ile doldurmayı sürdürüyor. ABD, aralık ayından bu yana 600 ton altın taşıdı. Bu ülke 8 bin 134 tonla en yüksek rezerv sahibi ülke. İkinci ülke ise 3 bin 352 ton ile Almanya. Avrupa’da Almanya’nın ardından 2 bin 452 ton ile İtalya ve 2 bin 437 ton ile Fransa yer alıyor. Çin, toplam 2 bin 280 ton altın rezervi ile dünyada 6. sırada yer alıyor. Türkiye, 615 ton ile altın rezervinin dünyada en fazla olduğu 10. ülke konumunda. Bununla birlikte altında yükselişi kesebilecek gelişmeler de var.

DÖVİZ: Bu hafta ABD doları yüzde 0,18 değer kaybederek 36,4480 liraya inerken, Euro yüzde 4,19 artışla 39,5810 liraya çıktı.

Ne olur? Geçen hafta faiz indirimine giden Avrupa Merkez Bankası, nisanda faiz indirmeyebileceği sinyali verdi. Bu gelişme euro’yu destekliyor. Bu hafta euro’nun 40 lirayı görmesi muhtemeldir. Kurlarda düşük oynaklıklar her zaman mümkün olmakla birlikte enflasyon üstü ciddi kazanç beklenmemeli. Ekonomi yönetimi sıcak döviz girişi için yüksek faiz - düşük kur düzeneğini bir süre daha devam ettirecek gibi görünüyor.

FAİZ: MB’nin faiz indirimi sonrası bankalarda da faiz indirimi oldu. Geçen hafta %44’ü bulan faiz seviyeleri %42’ye indi. Halen bankadan bankaya %39 – 42 arasında seyrediyor.

Ne olur? MB’nin faiz indirimlerine paralel olarak piyasa faizlerinin de gevşemesi beklenir. Hükümet de gevşeme yönünde bastırıyor. Avantajlı kredi paketleri açmaya başladı.

YATIRIM FONLARI: Bu hafta yüzde 1,76, emeklilik fonları yüzde 2,80 değer kazandı. Kategorilerine göre bakıldığında, yatırım fonları arasında en çok kazandıranlar yüzde 5,92 ile "borsa yatırım" fonları oldu. Para piyasası fonları aylık %3,5 civarı getiri sağladı. Ne olur? Repo ve ters repo faizlerinin aşağı gelmesi bu fonlarda faiz getirisini düşürecek. Piyasa uzmanı İris Cibre’nin hesaplamasına göre MB’nin politika faizini sistemli indirerek yıl sonunda %32’ye çektiği bir koşulda PPF’ler, vergi hariç %28,18 getiri sağlayabilecekler. Bu da getirilerin enflasyonun birkaç puan altında kalacağını gösteriyor.

PİYASA HABERLERİ

ALTININ ÖNÜNÜ KESEBİLECEK 7 ENGEL

Altın fiyatları Ocak 2024'ten bu yana yüzde 40 yükseldi. Geçen hafta ABD’nin korumacı politikaları ve jeopolitik risklerin etkisiyle ons başına 2.953 dolara kadar çıktı, ardından 2.850 dolar bandına geriledi, %2.6 kayıp verdikten sonra yeniden 2.900 doların üzerine çıktı. Uzmanlara göre bir süre sonra yükseliş ivmesini devam ettirecek. Ancak analistler, sarı metalin kısa vadede önünü kesecek 7 engelle karşı karşıya kalabileceğini iddia ediyor. (EKONOMİ)

MANİPÜLASYON SORUŞTURMASINDA 17 GÖZALTI

Borsa İstanbul'da olağandışı harekete sebep olduğu, sermaye piyasası araçlarında manipülatif eylemlerde bulunduğu iddia edilen farklı illerden 17 şüpheli gözaltına alındı. Operasyonu, borsadaki sert düşüş sonrası başlatılan soruşturmayla ilgili değil, Başkent Doğalgaz Dağıtım hisselerindeki manipülasyon nedeniyle SPK’nın suç duyurusu ile yapıldı. 17 şüpheliden 12'si tutuklandı, 3'ü adli kontrolle serbest bırakıldı.

BİTCOİN, 'REZERV' HAYAL KIRIKLIĞIYLA SERT DÜŞTÜ

Bitcoin, ABD'nin kripto para yetkilisi David Sacks'in, hükümetin Başkan Donald Trump'ın talimatıyla oluşturulan stratejik Bitcoin rezervini finanse etmek için vergi mükelleflerinin fonlarını kullanmayacağını açıklamasının ardından yüzde 2,1 düştü. Sacks’in X platformundaki paylaşımına göre Trump, uzun süredir beklenen stratejik Bitcoin rezervinin oluşturulmasına yönelik başkanlık kararnamesini imzaladı. Rezerv, federal hükümetin halihazırda sahip olduğu Bitcoin’lerle finanse edilecek. (BLOOMBERG HT)

TRUMP STRATEJİK KRİPTO PARA REZERVİ’Nİ GENİŞLETİYOR

Kripto para fiyatları, Donald Trump'ın Bitcoin'in yanı sıra daha az işlem gören token'ların da ABD'nin stratejik kripto para rezervini oluşturacağını söylemesinin ardından sıçradı. Trump, Truth Social platformunda yaptığı açıklamada Bitcoin, Ethereum, XRP, Solana ve Cardano'nun Stratejik Kripto Para Rezervi'ne dahil edileceğini söyledi. (EKONOMİ)

AVRUPA'NIN SAVUNMA HAMLESİYLE PİYASALAR DALGALANDI

Avrupa liderlerinin Rusya’nın askeri tehditlerine karşı koymak için hızla ek savunma fonlarını harekete geçirme kararı alması ve Almanya’nın savunma harcamalarını artırmaya yönelik tarihi hamlesi piyasalarda sert hareketlere yol açtı. Avrupa Komisyonu, 800 milyar euroluk savunma harcamasını harekete geçirmeye hazırlanırken 23 Şubat seçimlerinden zaferle çıkan CDU/CSU ittifakı, savunma bütçesini artırma konusunda Sosyal Demokratlar ile anlaştı. (BLOOMBERG HT)

NELER OLDU?

TÜSİAD YÖNETİCİLERİNE SORUŞTURMA DAVAYA DÖNÜŞTÜ

TÜSİAD Başkanı Orhan Turan ve TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Mehmet Ömer Arif ARAS hakkında “Zincirleme şekilde Basın ve Yayın Yoluyla Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma” suçundan 5 yıl 3 aya kadar hapis istemiyle dava açıldı. Savcılıktan yapılan açıklamada, “Her 2 şüpheli hakkında zincirleme suç hükümleri kapsamında Basın ve Yayın Yoluyla Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçundan dolayı iddianame düzenlenerek kamu davası açılmış olup, şüpheliler hakkındaki adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu ile ilgili tefrikine karar verilen soruşturma ayrıca devam etmektedir” denildi.

ZORLU HOLDİNG CEO’SU HAKKINDA DAVA

Zorlu Holding şirketi Vestel’in CEO’su Ergün Güler 28 Şubat günü çalışanlara bir mail atarak Ramazan ayını tebrik etmişti. Holding CEO’su Cem Köksal da holdingin dini konulara bağımsız durduğunu ve bu tür mesajların kurumsal olarak paylaşılmasının doğru olmadığını belirten bir mail atmıştı. Ardından Köksal gözaltına alınmış, daha sonra serbest bırakılmıştı. Holding Yönetim Kurulu Köksal’ın görevinden istifa ettiğini, yerine holdingin eski CEO’su Ömer Yüngül’ün atandığını duyurdu. TÜSİAD yönetimine soruşturmadan sonra yaşanan bu olay, ekonomiyi yakın takip eden bazı yazarlarca endişe verici bulundu.

MİLOR’A “ÖRTÜLÜ REKLAM” SORUŞTURMASI

Ticaret Bakanlığı, CİMER’e şikâyet üzerine harekete geçti, İBB’ye ait Kent Lokantası'nda yemek yiyen ve o anları YouTube hesabından paylaşan sosyolog ve yemek eleştirmeni Vedat Milor'dan 'örtülü reklam' yaptığı iddiasıyla 'yazılı görüş' istedi. Milor, ocak ayında Üsküdar Kent Lokantası'nı eşi ve İstanbul Planlama Ajansı Başkanı Buğra Gökçe ile ziyaret etmiş bu deneyimini YouTube hesabından '40 Liraya Dört Çeşit Yemek: Bu Fiyat Gerçek mi?' başlıklı video ile paylaşmıştı.

ENFLASYON VE DOLAR TAHMİNİ GERİLEDİ

Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre yıl sonu TÜFE beklentisi yüzde 28,30'dan sınırlı düşüşle yüzde 28,04'e geriledi. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 25,26 iken, bu anket döneminde yüzde 24,55 oldu. 24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 17,26 ve yüzde 17,06 olarak gerçekleşti. Yıl sonu dolar/TL beklentisi bir önceki anket döneminde 42,89 TL iken, bu anket döneminde 42,79 TL'ye geriledi. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise 43,96 TL'den 44,42 TL'ye yükseldi. Ankette 3 ay sonrası için politika faizi beklentisi yüzde 40'tan yüzde 37'ye geriledi.

İSTANBUL’DA FİYATI EN ÇOK ARTAN ÜRÜN TAZE FASULYE OLDU

İstanbul Ticaret Odası şubatta perakende fiyatı en fazla artan ve azalan ürünleri açıkladı. Taze fasulye yüzde 21,55 ile şubatta fiyatı en fazla artan ürün oldu. Fiyatında artış yaşanan diğer ürünler %19,39 ile salatalık, %16,74 ile altın mücevherat, %14,43 ile erkek berberi, %13,95 ile zorunlu trafik sigortası, %12,76 ile yufk a, %12,36 ile perde, %11,46 ile kola, %9,51 ile cips, %9,09 ile bisküvi, %8,89 ile pekmez, %8,84 ile kaymak, %8,64 ile muz, %7,98 ile yoğurt öe %7,93 ile balık oldu.

TEŞVİKLİ YATIRIM, YILI %23 DÜŞÜŞLE KAPATTI

Teşvik belgeli yatırımlar, 2024’ün son ayında önceki yıla göre yüzde 100 artarak 284,1 milyar liraya çıktı. Bu artış, 11 aylık kümülatif daralmayı sınırlı düzeyde iyileştirmekle birlikte, yılın tamamındaki yatırımların tutarı yüzde 23,2 daralmayla 1 trilyon 275 milyar liraya geriledi. (EKONOMİ)

YTAK, 100 MİLYARA DAYANDI

Döviz kazandırıcı hizmetler ile stratejik üretim sektörlerindeki önemli yatırımların hızlandırılması amacıyla oluşturulan Yatırım Taahhütlü Avans Kredileri (YTAK) uygulamasında, devam eden projelere sağlanan finansman 100 milyar TL sınırına yaklaştı. Yeni sisteme geçiş nedeniyle geçen yıl yavaş seyreden kullanımlar, ocak ayından itibaren hızlandı ve iki ayda 5,3 milyar TL arttı. (EKONOMİ)

YENİ PAKET 15 GÜN SONRA DEVREDE

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Hazine destekli kefalet sistemi kapsamında 50 milyar TL kredi hacmi oluşturuyoruz” dedi. Üreten, istihdam yaratan ve ihracat yapan iş dünyasının her zaman yanında olduklarını vurgulayan Bakan Şimşek, yeni destek paketinin 15 gün içinde devreye alınacağını bildirdi. Pakette döviz kazandırıcı faaliyeti bulunan firmalar için 41 milyar liralık kaynak yer alacak.

ESNAF KREDİ LİMİTİ 1,5 MİLYON LİRADAN 2,5 MİLYON LİRAYA ÇIKARILIYOR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Hazine'den yüzde 50 sübvansiyonlu esnaf ve sanatkâr kredi limitlerini 750 bin liradan 1 milyon liraya yükseltiyoruz. İşyeri ve ticari amaç edinme kredi limitini 1,5 milyon liradan 2,5 milyon liraya çıkartıyoruz. Sıfır araç yanında 0+5 yaş araçlarını da kredi için dahil ediyoruz. TEZKOP kefaletiyle Halkbank'ın esnaf ve sanatkârlarımız için sunduğu finansman maliyetini yüzde 29'dan yüzde 25'e düşürüyoruz” dedi.

MERKEZ BANKASI'NDAN REESKONT FAİZLERİNE DÜZENLEME

MB, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulayacağı iskonto faiz oranını yıllık %43,25, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık %44,25 olarak açıkladı. MB, bankacılık kesiminin geçici likidite ihtiyaçlarının karşılanması için, bankalar tarafından verilecek ticari senet ve vesikaları reeskonta kabul edebiliyor.

İMALATTA NEGATİF SEYİR 11. AYINDA

Büyümenin öncü göstergesi olarak kabul edilen İSO Türkiye İmalat PMI, sanayideki zorlu faaliyet koşullarının şubat ayında da sürdüğüne işaret etti. Manşet PMI 0,3 puan artarak 48,3’e yükselmekle birlikte, Nisan 2024’ten bu yana 50 eşik değerin altında kalan seviyesini 11’inci aya taşıdı. Şubat ayında 11 temel sektörden, gıda dışındaki tüm sektörlerde faaliyet koşulları negatif seyretti. Zayıf iç ve dış talep koşullarının etkisiyle yeni siparişlerde, üretimde ve istihdamda yavaşlama gözlendi.

TEPAV PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ’NDE ARTIŞ

TEPAV Perakende Güven Endeksi (TEPE), ocakta bir önceki yılın aynı dönemine göre 22,3 puanlık, bir önceki aya göre ise 14,5 puanlık artışla 9,0 puan değerini aldı. Ocak ayındaki yükselişte, yılbaşı harcamaları, maaş zamları ve Ramazan ayının neden olduğu talep artışı rol oynadı. TEPE değerinin yıllık değişiminde geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 aya ilişkin satış beklentisine yönelik değerlendirmelerdeki iyileşme etkili oldu. Diğer taraftan, mevcut stok düzeyinin normalin üzerinde olduğu yönündeki değişim endekse olumsuz yansıdı.

YERLİNİN YURTDIŞI ALIŞVERİŞİ, YABANCININ TÜRKİYE’DEN ALIMINI GEÇTİ

Enflasyonist baskı, döviz kuru hareketleri ve küresel ekonomik dalgalanmalar, Türkiye ile yurtdışı arasındaki fiyat dengelerini değiştirdi. Yurtdışında yapılan vergisiz alışveriş hacmi geçen sene yüzde 41, son iki yılda ise yüzde 450 arttı. 2024’te 800 milyon Euro’ya ulaşan harcamalar ilk kez yabancıların Türkiye’deki harcamalarıyla eşitlendi. Global Blue Türkiye Genel Müdürü Selim Seyhun, geçen sene yaz ayları itibari ile Türklerin işlem hacminde yabancıları aylık bazda geride bırakmaya başladığını belirtti. (EKONOMİ)

YENİLENMİŞ ÜRÜN SATIŞINA YENİ DÜZENLEME

Kullanım ömrü dolmayan teknolojik ürünlerin ekonomiye kazandırılması için düzenleme yapıldı. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da belirtilenlerin üzerinde cayma hakkı süresi belirlenemeyecek. Aracı hizmet sağlayıcı tarafından dahili iletişim sistemi üzerinden satıcından açıklama talep edilmeden cezai şart uygulanamayacak. Kullanılmış malın alınmasına ve yenilenmiş ürünün satılmasına yönelik olması koşuluyla, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının reklam ve indirim bütçelerinin yüzde 5'ine kadar olan harcamalar ilgili bütçelere dahil edilmeyecek.

ÇAYIRHAN TERMİK, AKÇADA’YA GİTTİ

Çayırhan Termik’in özelleştirme ihalesine 5 şirket katıldı. İhaleden sırasıyla Çelikler Taahhüt, Okyanus Benzin İstasyon İşletmeciliği AŞ, Aslan Yapı ve Thirty Five OGG çekilirken, 17 turun ardından Akçadağ İnşaat 20 milyar lira karşılığında açık artırmanın kazananı oldu. Santralde 5 yıl boyunca asgari 2 bin 50 personel çalıştırma şartı var. Alıcı yüzde 20'sini peşin, kalanı 72 ay vadeli ödeyebilecek. Santral işçileri günlerdir kendilerini madene kilitlemiş durumda, özelleştirmeye karşı çıkıyorlar. CHP’li vekil Deniz Yavuzyılmaz, ihale fiyatının şirketin gerçek değerinin 5’te 1’i olduğunu iddia etti.

YURTİÇİ YERLEŞİKLERİN DÖVİZ MEVDUATI 1.34 MİLYAR DOLAR GERİLEDİ

Yerleşiklerin yılın başından bu yana sadece 1 hafta ara veren döviz mevduat artışı şubatın son haftasında geriledi. Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine göre 28 Şubat ile biten hafta itibariyle yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 1.34 milyar dolar azaldı. Bu düşüş, yılın ilk iki ayında parite etkisinden arındırılmış olarak 8,25 milyar dolarlık artıştan sonra geldi.

DIŞ TİCARET AÇIĞI ARTIYOR

İhracat şubat ayında geçen yıla göre yüzde 1,5 azalışla 20,8 milyar dolara gerilerken, ithalat yüzde 3,8 artarak 28,9 milyar dolara yükseldi. Dış ticaret açığı da şubatta yüzde 20,5 artışla 8,2 milyar dolara, iki aylık açık ise yüzde 21,2 artarak 15,7 milyar dolara yükseldi.

REEL SEKTÖRÜN DÖVİZ AÇIĞI 5 YILIN ZİRVESİNDE

Yabancı para borçlanmanın görece uygun maliyetli olması ve yurtdışı ihraç ile kredilerin içerdeki sıkı para politikası nedeniyle tercih edilmesi reel sektörün döviz açık pozisyonunu arttırdı. Merkez Bankası verilerine göre reel sektörün döviz açık pozisyonu Aralık 2024’te 141.93 milyar dolara yükselerek Nisan 2020’den bu yana en yüksek seviyesini gördü. Yıllık olarak ise 2024 yılı açığı 141.93 miyar dolarla 2019 yılındaki 150.2 milyar dolardan sonraki zirveye işaret etti.

IĞDIR-NAHÇIVAN DOĞALGAZ BORU HATTI AÇILDI

Iğdır-Nahçıvan Doğalgaz Boru Hattı törenle hizmete açıldı. Nahçıvan’ın gaz ihtiyacını karşılayacak Iğdır- Nahçıvan Boru Hattı törenle hizmete girdi. Hattın, Nahçıvan’ın ihtiyacı olan yıllık 500 milyon metreküp doğal gaz ihtiyacını karşılayacağı belirtiliyor. Iğdır’dan Nahçıvan’ın Sadarak ilçesine uzanan boru hattının uzunluğu, Azerbaycan bölümünde 17,5 kilometre ve Türkiye bölümünde 80 kilometre olmak üzere 97,5 kilometre. Azerbaycan, sınırı olmayan Nahçıvan’a gazı devlet şirketleri Socar üzerinden tedarik edecek.

DÖRT İLDE ESNAF ALARM VERİYOR

Şirketler kesiminde konkordato sayılarında rekor kırılırken esnaf sanatkâr kesimindeki durum daha vahim gözüküyor. İl verilerine göre, 2024’te, bazı illerde “yaprak dökümü” tablosu yaşanmış. Iğdır’da 100 yeni açılışa karşılık 99,6 terk olmuş. Tunceli’de her 100 yeni açılışa karşılık 71,1 terk olmuş. Kırşehir ve Bingöl’de de durum vahim gözüküyor. (EKONOMİ)

OTOMOTİV İHRACATINDA REKOR

Otomotiv sektörü, ocak-şubatta ihracatını geçen yılın aynı dönemine göre %1,3 artırarak 5 milyar 979,5 milyon dolara çıkardı ve bu dönemdeki en yüksek rakam ile rekor kırdı. Sektörün toplam ihracattaki payı da yüzde 14,3 oldu. En fazla ihracat 931,7 milyon dolarla Almanya’ya yapılırken, bu ülkeyi 646,2 milyon dolarla Birleşik Krallık, 643,3 milyon dolarla Fransa, 542,2 milyon dolarla İspanya ve 489,6 milyon dolarla İtalya takip etti. (EKONOMİ)

HER 3 KADINDAN 2’Sİ İŞGÜCÜNE KATILAMIYOR

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla, kadın nüfus 42 milyon 811 bin 834, erkek nüfus 42 milyon 853 bin 110 oldu. Toplam nüfusun %49,98’ini kadınlar, %50,02’sini ise erkekler oluşturdu. Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda %52’ye yükseldi. Doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 77,3 yıl iken kadınlarda 80,0 yıl, erkeklerde 74,7 yıl oldu.

DÖVİZ CİNSİ SÖZLEŞMELERE YENİ SERBESTLİKLER

32 Sayılı Kararda değişiklik yapıldı. Taşıt hariç Türkiye’de yerleşik kişilerin menkul satışlarında döviz cinsinden ya da dövize endeksli sözleşme yapabilecek. Mevcut düzenlemede de izin verilmekle birlikte, ödemelerin TL ile yapılması zorunluluğu yanında, bazı sözleşmelerin sadece TL ile yapılabilmesine ilişkin ilave zorunluluklar bulunuyordu.

YURTDIŞINDA CİRO KAYBI YAŞAYAN TEK SEKTÖR İNŞAAT OLDU

Türkiye’de yerleşik girişimler tarafından yurt dışında kontrol edilen (%50’den fazla hissedar olunan) girişimlerin sayısı, sektörel cirolar, ülke, bölge ağırlıkları bakımından önemli değişiklikler oldu. 2016’dan 2023’e girişim sayısında artış yüzde 61 iken, cirodaki artış bunun 18 puan üzerinde (%79,3) gerçekleşti. Girişim başına ciroda yüzde 11,7 artış oldu. Sektörler itibariyle bakıldığında, diğerleri farklı oranlarda cirolarını artırırken sadece inşaat sektöründeki girişimlerde ciddi ciro kaybı oldu. (EKONOMİ)

İKİ YILDA 232 OTEL AÇILACAK

Türkiye’de 2025-2026 yıllarında 232 yeni otel faaliyete geçecek. Yeni otellerin çoğunluğu 4 ve 5 yıldızlı olurken, Türkiye’nin arzına 24 binden fazla oda ve 53 binden fazla yatak kapasitesi eklenecek. Söz konusu otel yatırımlarına toplamda 70,8 milyar TL harcanacak. Yatırımlarda Muğla, İstanbul ve Antalya başı çekiyor. (EKONOMİ)

AKARYATTA İNDİRİM

Akaryakıt fiyatlarında indirim oldu. Benzin fiyatında geçen hafta iki indirim yapıldı. Salı günü 1,15, 7 Mart itibariyle de 2,06 TL indirim gerçekleştirildi. Motorin fiyatında da 1,35 indirim bekleniyor. İndirimlerin nedeni petrol fiyatlarındaki gerileme. Brent petrol varil fiyatı 70 dolar seviyelerinde.

SİTE YÖNETİMİNDE YENİ DÖNEM

Aşırı fiyatlar nedeniyle şikâyet konusu olan site aidatlarına yeni düzenleme geliyor. Çevre, Şehircilik Bakanlığı’nın hazırladığı Tesis Yönetim Hizmetleri ile ilgili mevzuat değişikliğinde sona gelindi. Yeni düzenlemeye göre site yönetimlerinde yalnızca yetkilendirilen şirketler görev alabilecek. Site yönetimlerinin harcamaları Bakanlıkça yetkilendirilen şirketlerce yılda en az bir kez denetlenecek. Kat maliklerinin iskân ettikleri yapıların yönetimine dair bilgi ve belgelere sistem üzerinden şeffaf bir şekilde erişimi için Bakanlıkça elektronik yazılım sistemi kurulup, ortak kullanıma açılacak.

10 MİLYON DOLARDAN FAZLA SERVETİ OLAN KİŞİ SAYISI 6 BİNİ AŞTI

Knight Frank Servet Raporu'nun 2025 yılı sayısını yayımladı. Türkiye’de 10 milyon doların üzerinde servete sahip olanların sayısı 6 bin 138 kişi oldu. Türkiye, dolar milyoneri sayısında dünyada 25. sırada yer aldı. Rapora göre en çok dolar milyoneri ABD’de yaşıyor. 10 milyon doları aşan servet sahibi ABD’li sayısı 905.413 olurken, ikinci sıradaki Çin’de de 471.634 ultra zengin var. Dünyada serveti 10 milyon doların üzerinde olanların sayısı son 1 yılda 41 bin 78 kişi artarak 2 milyon 341 bin 378 kişiye yükseldi. 100 milyon doların üzerinde serveti olanların sayısı da 100 bin bandını aşarak, 2023’te 99 bin 825 kişiden, 2024’te 104 bin 60’a yükseldi.

KURULU GÜÇTE YENİLENEBİLİR KAYNAK %60’A DAYANDI

Türkiye’nin temiz enerji kapasitesindeki artış sürüyor. Rüzgâr ve güneş gibi yatırımları hızlanan teknolojiler yanında, hidroelektrik santrallerinin yenilenebilir kaynaklardaki ağırlığı devam ediyor. Yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretimi, 2024 sonu itibariyle bir önceki yıla göre yüzde 15,2 artarak toplam üretimin yüzde 46’sına ulaştı. Yenilenebilir kaynakların toplam kurulu güçteki payı da geçen yılın sonunda yüzde 59’u aştı.

DÜNYA EKONOMİSİ

ABD'DE TARIM DIŞI İSTİHDAM VERİSİ BEKLENTİLERİN ALTINDA KALDI

ABD'de tarım dışı istihdam şubatta 151 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken işsizlik oranı, şubatta 0,1 puan artışla yüzde 4,1'e yükseldi. Piyasa beklentileri ocak ayındaki gibi yüzde 4 olması yönündeydi. Ülkedeki işsiz sayısı, geçen ay 203 bin artarak 7 milyon 52 bine ulaştı. İş gücüne katılım oranı ise yüzde 62,6'dan 62,4'e düştü. ABD istihdam verisi sonrası piyasalar, Fed'in faiz indirimine yeniden başlamadan önce hazirana kadar bekleyeceğini fiyatlamaya başladı.

TRUMP, GÜMRÜK VERGİLERİNDE GERİ ADIM ATTI

ABD Başkanı Trump, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen bazı mallar için geçici tarife muafiyetleri getirdi. Bu karar, kısa süre önce iki ticaret ortağına uygulanan yüzde 25'lik kapsamlı ithalat vergilerinin belirli sektörler için geri çekilmesi anlamına geliyor. Muafiyetler, yalnızca ABD-Meksika-Kanada Anlaşması kapsamındaki mallar için geçerli olacak ve 2 Nisan’a kadar yürürlükte kalacak. Kanada’dan ithal edilen malların yüzde 60’ından fazlası ve Meksika’dan ithal edilen ürünlerin yaklaşık yüzde 50’si hâlâ yüzde 25’lik tarife kapsamında bulunuyor.

TRUMP’IN TEHDİDİ HURDA FİYATLARINI ARTIRDI

ABD’nin uygulamaya hazırlandığı ilave gümrük vergilerinin Türk demir-çelik ürünlerinde rekabet avantajı yaratacağı beklentileri dile getirilirken, söz konusu beklentiler iç piyasada hurda fiyatlarını da yukarı çekti. Hurda demir fiyatlarında yılın başından bu yana 400- 500 TL aralığında artış yaşandı. 1 Ocak’ta 12.500 lira olan yerli DKP hurdasının tonu 12.950 liraya, 12.012 lira olan 1. Grup hurdanın tonu ise 12.570 liraya yükseldi. (EKONOMİ)

İÇTEN YANMALI MOTORLU OTOMOBİLLERE ELVEDA

AB, otomobil üreticilerinin baskılarına rağmen 2035 yılında içten yanmalı motorlu araçların satışını yasaklama planından geri adım atmayacağını duyurdu. Bu doğrultuda, içten yanmalı motorlu araçların Avrupa pazarındaki satışı tamamen durdurulacak. Avrupa Komisyonu Ulaştırmadan Sorumlu Komiseri Apostolos Tsitsikostas, yaptığı açıklamada, belirlenen takvimin değişmeyeceğini ve erteleme ihtimalinin gündemde olmadığını belirtti. (CNBC – e)

ARMATÖRLERDE TRUMP ENDİŞESİ

ABD Ticaret Temsilciliği’nin teklifine göre, Çinli deniz taşımacılığı operatörleri, gemi başına 1 milyon dolara kadar liman giriş ücreti ödeyecek. Çin yapımı gemileri işleten üçüncü ülke operatörleri ise liman girişi başına 1,5 milyon dolara kadar ödeme yapacak. Filosunda yüzde 50'den fazla Çin yapımı gemi bulunanlar, menşeine bakılmaksızın gemi girişi başına 1 milyon dolar ödeyecek. Çin yapımı gemi payı yüzde 25-50 arasında olan armatörlerden 750 bin dolar, payı yüzde 25'in altında olanlardan ise 500 bin dolar ücret alınması öngörülüyor. Bazı Türk denizcilik şirketlerinin genç filosunda Çin yapımı gemiler ağırlıkta. Sektör kaynakları, ücret uygulamasının bu şirketleri de olumsuz etkileyeceğine işaret ediyor.

NAVLUN 10 AYIN EN DÜŞÜĞÜNE GELDİ

Küresel deniz ticaretinin öncü göstergelerinden Drewry Dünya Bileşik Konteyner Endeksi’nde (WCI) kayıp artıyor. Endeks, geçen hafta yüzde 6 düşerek, 40’lık konteyner başına 2.629 dolara geriledi. Yıllık bazda düşüş 25’e yükseldi ve endeks, Mayıs 2024’ten bu yana en düşük seviyesine geriledi. Geçen hafta en büyük düşüş, ABD-Çin hattında gerçekleşti. Şanghay'dan Los Angeles'a navlun yüzde 11 oranında azalarak 40'lık konteyner başına 3.477 dolara, Şanghay'dan New York'a navlun ise yüzde 10 kayıpla 4.593 dolara indi. (EKONOMİ)

KÜRESEL YARI İLETKEN SATIŞLARI OCAK'TA YÜZDE 17,9 ARTTI

Yarı İletken Endüstrisi Birliği (SIA), ocak ayına ilişkin küresel yarı iletken satış verilerini açıkladı. Buna göre, küresel yarı iletken satışları yılın ilk ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 17,9 artarak 56,5 milyar dolara yükseldi. Böylece, satışlar ocak ayı için şimdiye kadarki en yüksek seviyeye ulaştı. Dünya genelinde çip satışları aylık bazda ise yüzde 1,7 azaldı.

VERGİLER TARIMDA ROTAYI DEĞİŞTİRECEK

Pekin’in ABD vergilerine misilleme yanıtı, bu ülkeden 22 milyar dolarlık gıda ithalatını hedefliyor. ABD, Çin ve Avustralya gibi büyük üreticiler arasındaki tarım ticareti savaşlarının, tedarik zincirinde Güney Amerika ve Karadeniz ülkeleri için fırsatlar yaratabileceği belirtiliyor. Analizler, Çin’in ithalat vergilerinin ABD'nin bu ülkeye yönelik yıllık soya fasulyesi ihracatını 14-16 milyon ton, mısır ihracatını ise 2,2 milyon ton azaltabileceğine ve Amerikalı çiftçilerin önemli mali kayıplar yaşayabileceğine işaret ediyor.

ÇİN'DE ÇELİK ÜRETİMİNİ 50 MİLYON TON AZALTMA PLANI

Çin, sektördeki üretimi azaltarak çelik endüstrisini yeniden yapılandırmayı planlıyor. Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC) tarafından Pekin’deki Ulusal Halk Kongresi’nde yapılan açıklamada, üretimde kesintiye gidileceği duyuruldu. Yetkililer bu sektördeki olası kesintilerin kapsamı hakkında ayrıntı vermedi. Piyasa, çelik üretiminin yılda 50 milyon ton azaltılabileceğini varsaydı.

ÇİN, "SONSUZ" BİR ENERJİ KAYNAĞI MI BULDU?

Pekin’deki jeologlar, Çin’in enerjisini 60 bin yıl boyunca sağlayabilecek kadar büyük bir enerji kaynağı keşfettiklerini iddia etti. Bu, pratik olarak “sonsuz” bir enerji anlamına geliyor. Çin’in kuzeyindeki özerk bölge olan İç Moğolistan’daki Bayan Obo maden kompleksinin, Çin’in evsel enerji ihtiyacını ‘neredeyse sonsuza kadar’ karşılayacak kadar toryum barındırdığı ortaya çıktı. Hafif radyoaktif olan bu element, erimiş tuz reaktörü adı verilen ve muazzam miktarda enerji üretebilen bir tür nükleer santral oluşturmak için kullanılabilir. Bilim insanları, madencilik kompleksinin tam kapasite işletilmesi halinde 1 milyon ton toryum elde edilebileceğini tahmin ediyor.

ŞİRKETLER

HYUNDİ TÜRKİYE'DE EV ÜRETECEK

Yerli üretilen Togg’un ardından, Türkiye’nin yüzde 100 elektrikli ikinci otomobil üreticisi Hyundai olacak. Güney Koreli Hyundai, Kocaeli’ndeki fabrikasında elektrikli araç (EV) üretimine başlayacağını duyurdu. Hyundai Türkiye Genel Müdürü Murat Berkel, Türkiye’deki EV üretiminin 2026’nın ikinci yarısında başlayacağını bildirdi. Üretim, Hyundai’nin 1997’de kurulan ve ilk denizaşırı yatırımı olan İzmit Fabrikası’nda yapılacak.

ÜLKER'DE CEO DEĞİŞİKLİĞİ

Ülker’de 2020 yılının şubat ayından bu yana CEO’luk görevini yürüten Mete Buyurgan, Yıldız Holding'in uluslararası şirketine atandı. Buyurgan, 6 Nisan'da görevini Özgür Kölükfakı'ya devredecek.

THY'NİN FİLOSUNDAKİ UÇAK SAYISI 500'E YÜKSELİYOR

THY Genel Müdürü Bilal Ekşi, şirketin filosundaki uçak sayısının bu yıl 500'e ulaşacağını duyurdu. Ekşi, sosyal medya hesabından, THY'nin yıllar içinde filosundaki uçak sayısındaki artışa ait tabloyu paylaştı. Tabloya göre, THY, 2028'de toplam gelirini 37 milyar dolara, uçak sayısını 631'e çıkarmayı, 2033'te ise 50 milyar dolar gelir ve 813 uçağa sahip olmayı hedefliyor. Şirketin 2003'te 65 uçakla filo büyüklüğü bakımından dünyada 35'inci sırada olduğunu belirten Ekşi, bu yıl 500'üncü uçağı filoya katarak 9'uncu sıraya yükseldiklerini vurguladı.

ELEVEN LABS, YAPAY ZEKA BOTLARINI BİRBİRLERİYLE KONUŞTURDU

Yapay zekalı ses ve konuşma teknolojileri geliştiren Eleven Labs, yapay zekâ botların birbirleriyle konuşurken insan dilleri yerine, ses sinyallerinden oluşan daha hızlı bir dil geliştirdiğini duyurdu. Bu dil, internete dial-up modemlerle bağlanılan dönemlerde bilgisayarların ve sunucuların aralarında anlaşmak için çıkardığı ses sinyallerine benzetilebilir. Eleven Labs, demo için iki yapay zeka botunu birbirleriyle konuşturdu ve konuşmayı videoya kaydetti. Videoda, önce insan diliyle konuşan botlar, diğerinin de yapay zeka olduğunu fark edince daha hızlı iletişim kurmak için GGWave diline geçiyorlar. Diyalogların İngilizce tercümesi de ekranda görülebiliyor.

META'DAN KALP ATIŞ HIZINI ÖLÇEN GÖZLÜK ÜRETTİ

Meta’nın geliştirdiği Aria Gen 2 gözlükleri, kalp atışı sensörleri ve gelişmiş kameralarla donatıldı. Böylece kalp atış hızını ölçebiliyor. Ayrıca gelişmiş kameralar ve mikrofonlar sayesinde kullanıcının çevresini daha hassas bir şekilde algılayabiliyor. Aria Gen 2 Meta’nın gelecekteki yapay zeka platformlarının temelini atarak hem endüstriyel hem de toplumsal faydaları artırma potansiyeline sahip.

APPLE'DA YAPAY ZEKA KRİZİ

Dünyanın en büyük teknoloji firması Apple'ın yapay zeka departmanındaki kriz, şirketin Siri dijital asistanı için vaat ettiği güncellemeleri süresiz olarak ertelemesiyle yeni bir boyuta ulaştı. Apple için en büyük prestij kayıplarından biri, tanıtımını yaptığı ancak hala kullanıma sunamadığı özellikler oldu. Şirket, son altı aydır televizyon reklamlarında henüz tamamlanmamış Siri güncellemelerinin tanıtımını yapıyor. (CNBC -e)

GOOGLE, CHROME'U SATMAK ZORUNDA

ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), Google’ın Chrome tarayıcısını "derhal ve eksiksiz" bir şekilde elden çıkarmasını talep etti. Bu adım, teknoloji devine karşı açılan tarihi antitröst davasının çözümü kapsamında atıldı. DOJ’un Cuma günü mahkemeye sunduğu yeni öneriye göre, Google, Chrome’u ve devrin tamamlanması için gerekli tüm varlıkları ya da hizmetleri, yalnızca davacıların onayladığı bir alıcıya satmak zorunda kalacak. Satış şartları ise mahkeme ve davacılar tarafından belirlenecek. (CNBC-e)