Formula 1 yeniden: Para yüzünden gitti, Covid'le döndü

Haber dosyasının podcastini dinlemek için tıklayın.

Dokuz yıl önce Türkiye’de canlı izlediğimiz Formula 1, yeniden Türkiye’ye dönüyor.  Büyük yarış 13–15 Kasım tarihleri arasında yapılacak.

İki aydır çok yoğun bir hazırlık var. Önce seyircili olacağı söylenen ve biletleri satışa çıkan Formula 1’in daha sonra seyircisiz yapılacağı açıklandı. Dokuz yılda neler değişti, yarış Türkiye’den neden gitmişti, nasıl oldu da tekrar geri geldi” sorularına yanıt aradık.

Türkiye’nin yarışı geri getirme girişimleri elbette önemliydi. Ancak Covid-19 salgını aslında Formula 1’in yeniden Türkiye’ye gelmesinin en büyük nedeni.

Çin başta olmak üzere ülkeler tek tek yarış takviminden adını sildirince Türkiye için ‘krizi fırsata çevirme şansı’ doğdu. 

“Finansal sorunlar yüzünden gitti” 

Türkiye’de Formula 1’in anlatıcılarından, S Sport’un sunucusu Serhan Acar, yarışın Türkiye’den gidişini ve dönüşü anlattı:

“Ortalama 20 ülke yaklaşık 600 milyon dolar ödeme yapıyor Formula 1 yönetimine. Bizim F1’in anlaşmamızın bittiği yıllarda 13.5 milyon dolardı bu bedel ve sonra 25-26  milyon dolarlara çıktı. Çok fazla ülke yarış yapmak istediğinden çok para veren ya da daha cazip olan ülkelere gitmek gerekiyor. Bizim devletimiz de o tarihten sonra ödemek istemediği için de, yani finansman sorunundan dolayı F1 gitti açıkçası Türkiye’den. 

Peki nasıl geri geldi?

“Salgından dolayı senenin başında takvimde olan Monaco, Fransa, Hollanda, Vietnam, Çin, Brezilya, Amerika, Meksika gibi ülkeler yarışı yapamayacağını ilan etti. Formula 1 yönetiminin yılda 15 anlaşma yaptırma garantisi var. 15 yarışın altına inerseniz bir takım tazminatlar ya da geri ödemeler söz konusu. Onun için de yaz aylarından sonra F1 yönetimi de bir şekilde bu yarışlara yapabilecek ülkelerin arayışına girişti. 

Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu’nun girişimleri oldu. Bir yerden sonra iyi lobi de şart. Sadece para ile her şeyi halledemiyorsunuz. Bir güven oluşturmak ve o çevreyi yakalamak da önemli.” 

Gelecek yıl yine yok 

Acar, sızan haberlere göre gelecek yılın takviminde Türkiye’nin yine olmadığını söylüyor: “Gelen haberlere bakılırsa 2021 – 2022 normal bir sezon olacak. Bizim gibi sonradan giren ülkelerin olmadığı bir sezon takvimi üzerine çalışılıyor.  

Türkiye’nin gelecek sene takvimde yer alabilmesi için iki ihtimal var. Salgının devam etmesi ve bir takım ülkelerin yine bu yarışı yapamıyor olması ve bizim yeniden yarışı yapmak üzere talipli olmamız.  

Diğer ihtimal de normal bir sezon takvimi koşulacaksa Türkiye’nin tekrar aday olması. Onun dışında bir ihtimal gözükmüyor. Sızan haberlere bakılınca Türkiye gelecek yıl 2021 takviminde yok. “

Formula 1 neden önemli?

Formula 1 organizasyonunda Kanada, Almanya, Amerika, İngiltere, Fransa,  İtalya, Japonya, Monaco, Avustralya, Brezilya gibi 20 ülke yer alıyor. Takvimde olmak hem prestij hem gelir demek. Acar, şöyle devam etti:

“180 ülkeye canlı yayınlanan bir yarıştan bahsediyoruz. F1’in çok iyi tanıtımını yaparsanız turizm getirisi olabiliyor. Yapılan araştırmalar şunu gösteriyor, bir yabancı seyirci bir ülkeye gittiğinde ortalama 320 dolar para harcıyor. Dört günde 1200-1300 dolar harcıyor.

Büyük bir organizasyon olmasının yanı sıra Formula kimileri için bir tutku. Serhan Acar. “Arkasında kocaman bir dünya var, savaş var. Game Of The Thrones gibi, taht oyunları gibi büyük bir sanayi var ve yıl boyunca insanlar çok büyük emekler harcıyor. F1 gerçekten çok zor bir organizasyon, en ince detayına kadar her şeyin düşünüldüğü bir organizasyon.

Bizim federasyon olarak yarışta görev alacak ekip yaklaşık 850 kişi. Çoğunluğu gönüllü görevliler. Yani gerçekten işini gücünü bırakıp İstanbul’a gelip belli oranda hayatını riske atıp bu işi yapmaya çalışıyorlar.

Herhalde ailemden sonraki hayatımın anlamı, çocukluk yıllarımdan bu yana tüm sezonları takip ettim.”

Arabalar ve ses değişti

Büyük heyecanla beklenen bu yılki yarışta bir değişiklik olacak mı?  Acar, bu soruyu şöyle yanıtladı:

“2011’den daha büyük otomobiller var. Daha geniş ve daha uzun. Neredeyse 1 metreye yakın uzadı otomobiller. 20 santim genişledi. Daha heybetli hale geldiler. Çok daha hızlı hale geldiler. Tur başına 5 saniye gibi bir hızdan bahsediyoruz ki F1 için dünya demek, çok büyük hızlanma demek bu. Turbo hibrit diyebileceğim enerjiyi geri dönüşmeyi hedefleyen otomobiller var. Tarihin en hızlı otomobiller bunlar. Çok büyük hızlara ulaşıyorlar. Lastikler değişti. Hızlandıkları için bariyerler kuvvetlendirildi. Ana oyuncular değişti. 

Eskiden motor sesi güzeldi. Şimdi düşük ve kalın bir ses var. Eskiden içini titreten bir ses vardı. Daha fazla devri çeviriyordu motorlar. “

Sıkı bir Formula takipçisi olan Erdi Aydemir ise “Schmaher dönemindeki motor seslerini artık duyamıyoruz. Eski dönemdeki turbo motorlar yerine daha çevreci motorlara geçildi. 2022 yılında motorlar yepyeni bir düzene geçilecek. 2030 yılına kadar tamamen çevreci bir döneme geçilecek” dedi.

“Keşke hiç gitmese”

Reklam etkinlik sektöründe çalışan Mine Aslan da Formula takipçilerinden: “Gitmesi üzücüydü. Her zaman yerinde izlemeyi tercih etmemekle birlikte motorların sesini yakından duymak keyifliydi. F1 dünyanın en çok takip edilen spor dallarından biri. Çok büyük spor organizasyonu, Türkiye’de F1 ayağının olması çok iyi. Keşke hiç gitmese…”