Marjinal Fayda: Dünya ve Türkiye ekonomisinde geçen hafta
* ABD TEMMUZ ENFLASYONUNDA DÜŞÜŞ
ABD'de son 40 yılın sen yüksek enflasyonu görülüyor. Fed faiz artırımlarıyla enflasyonu dizginlemeye çalışıyor. Nihayetinde haziranda yüzde 9’un üzerine çıkan enflasyon, temmuzda gerilemeye başladı.
Son verilere göre ABD’de temmuz ayında yıllık enflasyon bir önceki aya göre 0,6 puan geriledi ve yüzde 8,6 olarak gerçekleşti. Aylık bazdaysa fiyatlarda değişim yaşanmadı.
Tüm dünyada olduğu gibi ABD’de de akaryakıt fiyatlarında yaşanan indirim, konut ve gıda fiyatlarını dengeledi. Buysa enflasyonda gerilemeyi sağladı.
Gelen bu haber Fed’in sıkılaştırma konusundaki baskıya direncini güçlendirdi.
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN TIKLAYIN
- ABD’DE İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURULARI ARTIYOR
ABD'de haftalık işsizlik maaşı başvurularında ibre Ağustos’un ikinci haftasında da yükseliş yönümdeydi. Böylece başvurular Kasım'dan beri en yüksek seviyeye yakın kaldı.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre başvurular 6 Ağustos'un ilk haftasında 14 bin artışla 262 bin oldu. Piyasa beklentisi ve ekonomistlerin tahminleri 265 bin yönündeydi.
- AVRUPA’DA ENERJİ FİYATLARINDAKİ TIRMANMA SÜRÜYOR
Avrupa enerji fiyatlarındaki tırmanma devam ederek perşembe günü yeni rekor seviyelere ulaştı.
Avrupa’nın kış için doğalgaz stoklamaya çalıştığı dönemde Rusya’nın tedariki azaltmasıyla yaşanan baskı elektrik ve doğal gaz fiyatlarında artışa neden oluyor.
Doğal gaz fiyatının TTF gibi borsalarda 2000 dolara çıkması, Avrupa genelinde enerji politikalarının gözden geçirilmesine neden oluyor. Bu gözden geçirme içine en dikkat çekeniyse Almanya başta olmak üzere daha önce nükleersiz bir enerji hayatı diyen ülkelerin nükleer alternatifini gözden geçirmeleri.
- İNGİLTERE EKONOMİSİNDE DARALMA
İngiltere ekonomisi ikinci çeyrekte, hem imalat hem de hizmetlerdeki düşüş nedeniyle küçüldü. Böylece etkisiyle İngiltere pandemiden bu yana ilk daralmasını yaşadı.
İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi, ilk çeyrekte bazda yüzde 0,8 büyüyen İngiltere ekonomisinin ikinci çeyrekte yüzde 0,1 daraldığını açıkladı. Bloomberg anketinde katılımcılar darlama için yüzde 0,2 demişti.
- KUR KORUMALI MEVDUAT BÜYÜYEN BİR SORUNA DÖNÜŞÜYOR
Ana muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Edirne'de yaptığı grup toplantısında ekonomi politikalarını eleştirdi ve özellikle Kur Korumalı Mevduat (KKM) konusunda adeta rest çekti. Kılıçdaroğlu, "Kur korumalı mevduat sahiplerine, yani bir avuç kişiye sesleniyorum. Bizim iktidarımızda sadece ve sadece faizi alacaklar. Öyle döviz garantisi falan yok. Türkiye sömürge bir ülke değil, birilerinin sömürge alanı da değil" dedi.
Öte yandan başında beri bu aracın en büyük savunucusu Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati Tiwtter üzerinden Kılıçaroğlu’na şu sözlerle yanıt verdi: Ana muhalefet partisi genel başkanının yıkıcı muhalefet uğruna devlette devamlılık esastır yaklaşımına ters, finansal istikrarı ve finansal güveni zedeleyici türden spekülatif açıklamaları her bakımdan vatanseverlikten uzaktır. Böylesi ciddiyetsiz ve spekülatif açıklamaları milletimizin takdirlerine bırakıyorum"
KKM konusundaki neredeyse tüm ekonomistler bu aracın bir servet transferine dönüştüğünü ve yükün kamuya yüklendiğini söylüyor. Bakan Nebati bu uygulamayı gerektiren koşulları ve kimlerin kazançlı çıktığını, yükü kimin sırtlandığını yanıtlamalı belki de.
- MERKEZ BANKASI’NDA BEYİN GÖÇÜ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faiz kararlarıyla olduğu kadar bir başka konuyla da gündemde: İstanbul’a taşınma.
Merkez Bankası kurulduğunda bu yana başkent Ankara’da bulunuyordu. Ancak İstanbul’un finans merkezine dönüştürme gayreti uyarınca sebebi akıllara yatmasa da Banka İstanbul’a taşınıyor. Uzun süredir gündemde olan bu konu bu yıl içinde hızla uygulamaya sokuldu. Ancak bir türlü bitmeyen inşaat sorunu, acele taşınmanın yükünü katmerlendi.
Merkez Bankası çalışanları bir yandan iş yerlerine yakın ev arayışındayken eşlerinin işleri çocuklarının okulları ne olacak sorusuna yanıt veremiyor. İstanbul’da yüzde 300’e çıkan kira artışları ve konut fiyatlarındaki tırmanma personeli düşündüren bir diğer konu.
İşte bu nedenle sayısı kesin bilinmiyor olmakla beraber, kurumda çalışan özellikle genç uzmanların yurtdışına göç etmeye başladı. Türkiye’nin sağlıktan mühendisliğe uzanan beyin göçüne en önemli kurumlardan birindeki personelin de eklenmesi düşündürücü.
- CARİ AÇIK 15 AYIN ZİRVESİNDE
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), haziran ayı ödemeler dengesi verilerini açıkladı. Cari denge Haziran 3,46 milyar dolar açık verdi.
Buna göre, haziran ayı itibariyle yıllıklandırılmış cari açık 32,7 milyar dolar oldu. Böylelikle yıllıklandırılmış cari açıkta 15 ayın en yüksek seviyesi kaydedildi.
Böylece hükümetin faiz politikasına gerekçe oluşturan bu alanda beklenenin gerçekleşmedi bu ay da teyit edilmiş oldu.
- KAYNAĞI BELİRSİZ PARA ARTIŞ YÜZDE 150
Merkez Bankası’nın (TCMB) açıkladığı verilere göre, kaynağı belirsiz para giriş ve çıkışlarını gösteren ‘net hata ve noksan’ kaleminde haziranda 4 milyar dolarlık yüksek giriş kaydedildi.
Böylece 2022’nin ilk altı ayındaki kaynağı belirsiz para girişleri toplamda 17,5 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, 6 aylık bazda rekor olarak kayıtlara geçti. Geçen senenin ilk altı ayında kaynağı belirsiz girişler 6,8 milyar dolar olmuştu.
- YIL SONU KUR VE ENFLASYON BEKLENTİSİNDE ARTIŞ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), piyasa katılımcıları anketi istatistiklerini açıkladı. Dolar- TL bazında cari yıl sonu döviz kuru beklentisi 19,65 TL oldu. Katılımcıların yıl sonu tüketici fiyat endeksi (TÜFE) beklentisi ise yüzde 70,60 oldu.
TCMB'den yapılan açıklamaya göre, katılımcıların cari yıl sonu TÜFE beklentisi, önceki anket döneminde yüzde 69,94 iken bu anket döneminde yüzde 70,60 oldu.
