VERGİ PAKETİ MECLİS’TE, EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI 12.500 TL
Uzun süredir taslak maddeleri kamuoyunun gündeminde tartışılan torba kanun teklifi Meclis’e sunuldu. Paket kapsamında en düşük emekli maaşının da 12 bin 500 liraya yükseltilmesi öngörülüyor. Yurt dışı çıkış harcı 500 liraya, Yap İşlet Devret ve Kamu Özel İşbirliği kapsamında elde edilen kazançların kurumlar vergisi oranı da yüzde 30’a çıkarılıyor. Küresel asgari kurumlar vergisi yüzde 15, yerli şirketlere asgari kurumlar vergisi oranı da yüzde 10 olarak uygulanacak. KAMUDA TASARRUF PAKETİ MECLİS’TEN GEÇTİ Kamuda tasarruf tedbirlerine ilişkin düzenlemeler içeren Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi ve kanunlaştı. Yasa 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek. 57 GRUP, KÜRESEL VERGİ RADARINDA Küresel asgari kurumlar vergisinde geri sayım başladı. Meclise gelen teklife göre, Türkiye’de faaliyet gösteren büyük ölçekli çokuluslu şirketler, indirim ve istisnalar nedeniyle efektif olarak yüzde 15’in altında vergi ödemeleri halinde, aradaki fark bu şirketlerden tamamlayıcı kurumlar vergisi olarak tahsil edilecek. Düzenlemenin Türkiye’de yerleşik 57 grubun 1.431 şirketinin yurtdışındaki 1.848 işletmesini ilgilendiriyor. PAKETTEN 120 MİLYAR ÇIKACAK Hazine ve Maliye Bakanlığı, Meclis’e sunulan vergi paketinin etki analizi çalışmalarını tamamladı. Yapılan hesaplamalara göre vergi paketi bu haliyle yasalaşırsa Maliye’nin beklediği yıllık doğrudan gelir 150,2 milyar lirayı buluyor. (EKONOMİ) KKM FAİZİNDE ALT SINIR YÜZDE 35’E ÇEKİLDİ TCMB, Kur Korumalı Mevduat’tan (KKM) Türk Lirası (TL) mevduata geçişin desteklenmesi ve KKM hesaplarının azaltılmasına yönelik adımlarına devam etti. TCMB’nin bankalara gönderdiği uygulama talimatıyla KKM hesaplarına uygulanan faiz oranı alt sınırı, politika faiz oranının yüzde 80’inden yüzde 70’ine indirildi. Vade sonunda TCMB tarafından ödenecek kur farkı tutarı, politika faizi esas alınarak hesaplanmaya devam edilecek. Uygulama KKM’den çıkışı teşvik ediyor. MB REZERVİ YENİ ZİRVESİNDE Merkez Bankası’nın (TCMB) swap hariç net döviz rezervi, geçen hafta 4 milyar dolar artış kaydederken, yerel seçim sonrası geçen üç ayda yaklaşık 87 milyar dolar artışla 22 milyar dolara yükseldi. Toplam döviz rezervi ise, üç bankacının hesaplamasına göre 12 Temmuz’da sona eren haftada yaklaşık 5.5 milyar dolar artışla yeni tarihi zirve olan 153.8 milyar dolara yükseldi. MB, YABANCI PARA ZORUNLU KARŞILIK ORANLARINI DEĞİŞTİRDİ MB, zorunlu karşılık oranlarını değiştirdi. Açıklama şöyle: "TCMB, sıkı para politikası duruşunu destekleyici adımlar atmıştır. Kredi büyümesine dayalı zorunlu karşılık uygulamasında değişiklikler yapılarak dezenflasyon patikası ile kredi büyümesinin uyumlu seyri ve TL kredilerin payının korunması amaçlanmıştır. Bu kapsamda; Yabancı para krediler için %2 olan aylık büyüme sınırının %1,5’e indirilmesine, TL kredilerde %2 aylık büyüme sınırlarının sabit tutulmasına karar verilmiştir. YUVAM’A DESTEK TCMB, TL mevduata geçişin desteklenmesi adımlarını sürdürüyor. "Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) hesaplarında Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarında olduğu gibi faiz oranı alt sınırı, politika faizinin % 70'ine indirildi. Vadelere göre ilave getiri oranları 2'şer puan azaltılarak 3, 6, 12 ve 24 ay vadeli hesaplar için sırasıyla yüzde 1, yüzde 2, yüzde 3 ve yüzde 4 olarak belirlendi. MB, YUVAM hesapları için bankalara artık herhangi bir komisyon ödemesi yapılmayacak. 6 AYLIK BÜTÇE AÇIĞI 747,2 MİLYAR OLDU Bütçe haziranda 275,3 milyar TL açık verdi. 6 aylık açık tutarı da yüzde 54,6 artışla 747,2 milyar liraya yükseldi. Haziranda geçen yılın aynı dönemine göre bütçe gelirleri yüzde 120,4 artarken bütçe harcamaları yüzde 77,6 arttı. Haziranda faiz harcamalarında yüzde 165,6 oranındaki artış dikkat çekti. 6 aylık nakit açığı ise bütçe açığından 257 milyar TL daha fazla. (1 trilyon 4 milyar TL) gerçekleşti. Bu büyük fark geçen yıldan emanete alınan harcamalardan kaynaklandı. ULUSLARARASI YATIRIM POZİSYONU: -275,8 MİLYAR DOLAR AÇIK 2024 Mayıs sonu itibarıyla, Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2023 yıl sonuna göre % 1,4 oranında artışla 337,3 milyar ABD doları, yükümlülükleri ise % 10,2 oranında artışla 670,9 milyar ABD doları olarak gerçekleşmişti. Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı ol arak tanımlanan net UYP, 2023 yıl sonunda -275,8 milyar ABD doları iken 2024 Mayıs sonunda -333,5 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmişti. KISA VADELİ DIŞ BORÇ 235 MİLYAR DOLARI GEÇTİ Mayıs sonu itibarıyla, kısa vadeli dış borç stoku, 2023 yıl sonuna göre %3,6 oranında artışla 182,5 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. 2024 Mayıs sonu itibarıyla, orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku ise 235,3 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşti. TARIM ÜFE YÜZDE 54,58 GELDİ Tarım ÜFE, haziranda bir önceki aya göre %1,95, geçen yılın aynı ayına kıyasla %54,58 arttı. Yıllık bazda en az artan grup %8,3 ile canlı kümes hayvanları ve yumurtalar oldu. Buna karşılık, yıllık artışı yüksek alt gruplar ise %156,24 ile yağlı meyveler ve %87,13 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler oldu. HİZMETTE EN YÜKSEK ARTIŞ KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETLERİNDE TÜİK’in açıkladığı hizmet üretim endeksi, mayısta yıllık bazda yüzde 0,8, aylık bazda yüzde 1,3 yükseldi. Alt sektörler incelendiğinde, yıllık bazda konaklama ve yiyecek hizmetleri yüzde 5,9, bilgi ve iletişim hizmetleri yüzde 4,6, idari ve destek hizmetleri yüzde 5, gayrimenkul hizmetleri yüzde 0,4 yükseliş gösterdi. KONUT SATIŞLARI DÜŞÜYOR, YABANCIYA SATIŞTA %45,1 AZALMA OLDU Türkiye genelinde konut satışları haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,2 azalarak 79 bin 313 oldu. Mayıs ayında 110 bin 588 konut satılmıştı. Ocak – haziran dönemi itibariyle de yüzde 3,7 azalma oldu. Kredili satışlarda yüzde 49,4 düşüş var. Yabancıya satışta da yüzde 45,1 azalma gerçekleşti. KONUT FİYAT ENDEKSİ REEL DÜŞÜŞTE Konut fiyatlarında mayıs itibariyle yıllık reel düşüş yüzde 14.9’a ulaştı. Konut fiyat endeksi, mayısta aylık yüzde 1.3, yıllık olarak yüzde 45 artış kaydetti. Böylece yıllık bazda nominal fiyat artışı mayısta üzde 75,45 olarak açıklanan yıllık TÜFE artışının altındakaldı. EMEKLİLİKTE YENİDEN 65 YAŞA DÖNÜLÜYOR Hükümet, emeklilik sisteminde sil baştan değişiklik için düğmeye bastı. Çalışmaların odağını, sigortalılık süresi ile emeklilik koşullarının yeniden belirlenmesine yönelik olacak. Halen kadınlarda 58 ve erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı, sırasıyla 60 ve 65’e yükseltilecek. Ancak bu durum, EYT ile getirilen hakları etkilemeyecek. Emekli maaşı tutarı, ödenen prim gün sayısına göre belirlenecek. Teknik olarak kök maaş, en düşük emekli maaşına eşitlenemediği için 6 ayda bir yasa çıkarmak yerine, kalıcı bir formül uygulanacak. (EKONOMİ) KAPANAN ŞİRKET SAYISINDA YÜZDE 29,9’LUK ARTIŞ Haziran 2024’te, Haziran 2023’e göre kurulan şirket sayısı %29,9 kurulan kooperatif sayısı %32,6 kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı %37,8 azaldı. Haziran 2024’te, kapanan şirket sayısı 2023 yılının aynı ayına göre %8,3 kapanan kooperatif sayısı %4,2 oranında arttı. Kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında %60,8 azalış oldu. OTOMOBİLDE ŞİMDİ DE TESCİL KRİZİ YAŞANIYOR Ulusal tip onayı bulunmayan ithal araçlar için AB güvenlik regülasyonunun uygulamaya girmesi, otomotiv piyasasında kaos yarattı. Binlerce kişi, parasını ödediği aracını ARTES sisteminde tescil yapılamadığı için teslim alamıyor. Tescil işlemi yapılamadığı için satışı gerçekleştirilen çok sayıda aracın bayilerde beklediği belirtiliyor. (EKONOMİ) BANKALARDA, 2. ÇEYREKTE %14 KAR KAYBI Sıkı para politikası ile makroihtiyati önlemler bankacılık sektörünün ikinci çeyrek bilançolarında etkili olacak. Piyasa uzmanlarının yaptığı hesaplamalara göre 29 Temmuz’da açıklanmaya başlayacak olan ikinci çeyrek bilançolarında bankacılık sektöründe ilk çeyreğe göre yüzde 23, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 14 kar düşüşü yaşanması bekleniyor. (EKONOMİ) İHRACATÇIYA TASARRUF GENELGESİ GELDİ Ticaret Bakanlığı tarafından TİM ile birliklere gönderilen tasarruf genelgesinde, harcamaların kısılması istendi. Genelgede; çay – kahve ikramıyla yetinilecek, toplantılara uzaktan erişim sağlanacak, uçuş milleri kuruma aktarılacak, günlük gazete alınmayacak gibi önlemler öngörüldü. Genelgeye itiraz edildi. Bakanlığa, “Bütçemiz, ihracat bedellerinden yapılan kesintiler- den oluşuyor. Ama ihracat faaliyeti için harcayamıyoruz” denildi. TÜRK İHRAÇ ÜRÜNLERİ GEÇİCİ LİMANLARDA KALDI Kızıldeniz geçişlerinde Husi saldırılarından kaynaklı sıkıntılar nedeniyle büyük çoğunluğu gıdadan oluşan çok miktarda ürünün alıcı ülkelere teslim edilemediği ve mağduriyete yol açtığı belirtiliyor. EKONOMİ’ye bilgi veren kaynaklar, özellikle bozulabilir gıdaların da bulunduğu yaklaşık 60 milyon dolarlık Türk ürününün geçici limanlarda bekletildiğini, konteyner işletmecilerinin bunları yerel gemilerle taşımak yerine, oyalamayı tercih ettiklerini savunuyor. İKİNCİ EL ARAÇTA “FİYAT İNDİR” BASKISI ARTIYOR İkinci el araç piyasasında, fiyatlar yılın en düşük seviyesine geldi. Online ilan platformu arabam.com’un aylık ikinci el ilan verilerine göre, araç fiyatları haziranda enflasyondan arındırılmış reel fiyatlarla yüzde 2’ye yakın değer yitirdi. Altı aylık reel düşüş yüzde 13,4’e ulaştı. Düşüşün bir nedeni 7 Temmuz’da yürürlüğe girecek GSR 2 regülasyonu doğrultusunda sıfır araçlarda başlatılan “agresif” kampanyalar, bir başka neden de finansman çözümlerindeki daralma. SANAYİ, İNŞAAT VE HİZMETLERDE ÜCRETLİ ÇALIŞANLARDA REKOR TÜİK verilerine göre, sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörlerindeki ücretli çalışan sayısı mayıs ayında 15 milyon 669 bin 792 ile tüm zamanların rekorunu kırdı. Söz konusu istihdam geçen yılın aynı döneminde 15 milyon 30 bin 866 seviyesindeydi. Verilere göre konaklama ve yiyecek hizmeti sektöründe ücretli çalışan sayısı, yılın ilk ayından başlayarak düzenli arttı. 5 AYDA 3.8 MİLYAR DOLAR YABANCI YATIRIM GELDİ YASED verilerine göre 2024 Mayıs ayında, Türkiye’ye 1 milyar 74 milyon dolarlık uluslararası doğrudan yatırım (UDY) girişi gerçekleşti. Yılın ilk beş ayında Türkiye’ye gelen toplam UDY miktarı, 3.8 milyar dolar olarak kaydedildi. Yılın ilk beş ayında 2023’ün aynı döneminde gelen 4.6 milyar dolarlık yatırımdan yüzde 15’lik bir düşüş kaydedilirken 2002 yılından itibaren Türkiye’ye gelen UDY girişlerinin toplam değeri ise 267 milyar doları aştı. TÜRKİYE’YE GÖÇ AZALIYOR, TÜRKİYE’DEN GÖÇ ARTIYOR 2023'te Türkiye'den göç eden yabancı sayısı Türkiye'ye göç eden yabancı sayısını 2'ye katladı. Ancak Türkiye'den göç eden Türklerin sayısında da patlama oldu. 2023’te: Türkiye’ye göç edenlerin sayısı yüzde 35,9 azaldı ve 316 bin 456 kişi oldu. Türkiye’ye göç eden yabancı sayısı, 214.779, vatandaş sayısı 101.677 oldu. Türkiye’den göç edenlerin sayısı ise yüzde 53 arttı ve 714 bin 579 kişi oldu. Türkiye’den göç eden yabancı sayısı, 423.202, vatandaş sayısı 291.377 oldu. |