Altın nereye gidiyor? Trump sonrası kripto haberleri

Kısa Dalga - Haftanın ekonomik gelişmelerini öğrenmek ve gelecek için sağlıklı öngörüler yapabilmeniz için İbrahim Ekinci'nin hazırladığı haftalık ekonomi bülteni Marjinal Fayda'da ekonomideki genel manzara, piyasalardaki gelişmeler, dünyadan ve şirketlerden haberler var.

PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN OYNAT'A TIKLAYIN...

GENEL DURUM

Trump, göreve başlama töreninde yaptığı konuşmada, “dünyada yeni bir konjonktüre girildiğini” söylemeye elverir değişiklikler ilan etti: "ABD’nin altın çağı başlıyor. 'Önce Amerika' politikamı uygulayacağım. Bugün her şey değişecek, ilk günden değişim başlayacak. Bugünden itibaren artık Amerika’nın geriye gidişi bitti. Birkaç ay önce özgürlüğüm, hayatım elimden alınmaya çalışırken, tanrı beni Amerika’yı kurtarmak için korudu. İlk olarak güneyde Meksika sınırında acil durum ilan edeceğim, yasadışı geçişler duracak, milyonları sınır dışı edeceğim, sınıra asker göndereceğim. Kartelleri terörist ilan edeceğiz. Petrol ve enerji üretiminin artırılması talimatı vereceğim. Yeşil enerji politikasını kaldıracağım. Yabancı ülkelere tarife uygulayacağız. Kadın ve erkek sadece iki cinsiyet var, cinsiyet politikamız kadın ver erkek, iki cinsiyet olacak. Barış getiren bir lider olacağım, göreve gelmeden bir gün önce İsrailli rehineler bırakıldı. Meksika Körfezinin adı değişecek, Amerika Körfezi adını vereceğiz. Panama Kanalını Panama’ya vermiştik, Çin’e değil, geri alacağız. Paris İklim Anlaşmasından çekileceğiz." (CNBC-e)

Dünyanın geri kalanına savaş açmış gibi duran bu ifadeler, Trump’ın, kendisinin bir çeşit elçi, peygamber (“Tanrı beni Amerika’yı kurtarmak için korudu”) olduğu zehabına kapıldığını da gösteriyor. Törende, Musk’ın (sonradan otistik bir refleks olduğu ileri sürülerek aklanmaya çalışılsa da) Trump’ın konuşmalarının bir çeşit uygun finali gibi gözüken Nazi selamı, dünyayı pek de hayra alamet bir geleceğin beklemediğinin başka bir taşkın göstergesi oldu. Şirket patronlarının protokol yeri ve gördükleri itibar, ABD’nin düpedüz bir şirketokrasiye dönüşmekte olduğunu gösterdi. Trump, “Barış getiren bir lider” olacağından dem vursa da başlıca “düşman” kabul ettiği Çin’e ve İran’a karşı daha sert girişimlerde bulanacağı genel bir beklenti. Siyasal analistlere göre ateşlediği ticaret savaşlarının temel hedefi de zaten Çin’i zayıflatmak. Paris İklim Anlaşmasından çekilme, yeşil enerji politikalarını kaldırma ve “iki cinsiyet” politikalarının da faşizan ve hırs yüklü rekabetçi politikalar olduğunu da kaydedelim.

TCMB PPK, son toplantısında 250 baz puan faiz indirimine gitti. Politika faizini %45’e çekti. Prof. Dr. Hakan Kara, ocak + şubat ayı enflasyonlarının toplamda %8’e yakın gelebileceğini, yüzde 21 enflasyon hedefi için kalan 10 ayda aylık ortalama %1,1 gelmesi gerektiğini, bunun ise hiç mümkün gözükmediğine dikkat çekti. Ağırlıklı beklenti %30 enflasyondur. Bu durumda önümüzdeki dönem muhakkak yeni indirimler olacaktır ancak tempolu ve yüksek oranlı indirimler gelmesi zor görünüyor. PPK metninde de “Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları iyileşme eğilimi sergilemekle birlikte, dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etmektedir” deniliyor.

PİYASALAR

BORSA: BIST 100 endeksi, en düşük 9.923,63 puanı ve en yüksek 10.151,55 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışının yüzde 1,27 üstünde 10.104,85 puandan tamamladı.

Ne olur? Bu hafta borsada yönü, trendi değiştirecek bir haber akışı gözükmüyor.

ALTIN: Trump'ın ticaret politikalarının yarattığı belirsizlik, güvenli liman talebi ve ABD dolarındaki zayıflığın desteğiyle, 11 haftanın zirvesine tırmandı. Ons altın geçen hafta içinde 1 Kasım 2024'ten bu yana en yüksek seviyesi olan 2.758 doları gördü.

Kapalıçarşı'da 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 2,87 artışla 3 bin 186 liraya, cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 2,84 yükselişle 21 bin 596 liraya çıktı. Geçen hafta sonu 5 bin 187 lira olan çeyrek altının satış fiyatı yüzde 2,89 artarak 5 bin 337 liraya yükseldi.

Ne olur? UBS, Trump döneminde yaşanacak ticari belirsizliklerin yatırımcı topluluğunun, faiz oranlarına daha az duyarlı kesimlerinden gelen çeşitlendirme talebinin yanı sıra resmi sektörden güçlü altın alımlarının yaşanacağı bir yıl bekliyor. Bu nedenle banka, altının 2025'te başka bir rekor seviyeye ulaşabileceğine ve yılsonuna kadar 2.850 ABD doları/ons hedefleyebileceğine inanıyor

DÖVİZ: 2,87, Euro/TL yüzde 2,36, Dolar/TL yüzde 0,33 artış kaydetti.

Ne olur? Dövizde reel getiri sağlayacak bir yükseliş eğilimi görülmüyor,

FAİZ: 17 Şubat ile biten haftada MB’nin takip ettiği 3 ay vadeli TL mevduatın bileşik faizi %55,63’ten 54,98’e geriledi. 3 ay vadeli mevduata büyük bankalar yüzde 40 ila 48’e arasında faiz veriyorlar. Faiz oranı vade uzadıkça düşüyor. Aynı hafta ihtiyaç kredisi faizinde 1,68, taşıt kredisi 0,27, konut kredisi faizinde 0,46, ticari kredi faizlerinde 0,92, tüketici kredisi faizlerinde 1,62 puanlık düşüşler oldu.

Ne olur? Faizlerdeki gevşeme genel trendi yansıtıyor. TL varlıklar haya reel getiri sağlıyorlar. Bununla birlikte eğilim enflasyonu ve MB’nin faiz indirimlerini izleyerek gevşemesi yönündedir.

KRİPTO HABERLERİ

TRUMP, KRİPTO STOKU TUTMA KARARNAMESİNİ İMZALADI

Trump’ın göreve başlama töreninde kriptolarla ilgili planlarına değinmemesi moral bozmuş, kriptolarda beklenen yükseliş gerçekleşmemişti. Ancak göreve başladıktan hemen sonra ulusal kripto stoğu hazırlamak üzere bir komisyon kurumasına ilişkin kararnameyi yayımladı. Kararname, rezerv oluşturmak üzere kripto alınmasını değil kriminal operasyonlarda ele geçirilen kriptoların stok olarak tutulmasını öngördüğü için kararnamenin imzalanması kriptoları yeni rekorlara taşıyamadı. Bitcoin 104 bir dolar seviyesinde seyrediyor.

BLACKROCK CEO'SUNDAN BİTCOİN TAHMİNİ

BlackRock CEO'su Larry Fink, egemen varlık fonlarının portföylerinin yüzde 2 ila yüzde 5'ini kriptoya ayırması durumunda Bitcoin'in fiyatının 700 bin dolara yükselebileceğini öne sürdü. Şirket ayrıca 600 milyon dolarlık Bitcoin alımı gerçekleştirdi. Larry Fink, yatırımcıların yüksek enflasyonun bittiğini düşünmekte çok aceleci davrandıklarına inanıyor ve yüksek enflasyon öngörüyor. Fink, bitcoin'i bir korunma aracı olarak görüyor ve yaygın karamsarlık nedeniyle Avrupa'da yatırım fırsatları görüyor. (BLOOMBERG HT)

SEC, SAB 121 YÖNERGESİNİ KALDIRDI

ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), Mart 2022’de yürürlüğe giren ve finansal kurumlar için katı sermaye gereklilikleri öngören "SAB 121" yönergesinin yerine yeni bir düzenleme yayımladı. "SAB 122" olarak adlandırılan yeni yönerge ile kripto varlıkların bilançolarda yükümlülük olarak gösterilmesini ve katı sermaye gerekliliklerine tabi tutulmasını zorunlu kılan uygulama sona erdi. SEC'in yeni düzenlemesi, kripto varlıklar için daha kapsamlı ve esnek bir düzenleyici çerçeve oluşturulmasının önünü açmayı hedefliyor. (CNBC -E)

BU HAFTA PİYASALAR FED VE ECB'NİN FAİZ KARARLARINI İZLEYECEK!

ABD Başkanı Donald Trump'ın video konferans yöntemiyle katıldığı Davos'ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nda, jeopolitik risklerin giderilmesine ilişkin mesajları ile petrol fiyatları ve faiz oranlarının düşürülmesi gerektiği yönündeki açıklamaları risk algısının azalmasına katkı sağladı. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in yılın ilk yarısında faiz indirimi yapacağına yönelik öngörüler güçlü kalmaya devam ederken, bankanın gelecek haftaki toplantısında faizi sabit tutacağına kesin gözüyle bakılıyor. (EKONOMİ)

NELER OLDU?

MOODY’S KREDİ NOTUNU GÜNCELLEMEDİ

Uluslararası derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'nin kredi notunda güncelleme yapmadı. Beklenti, kredi notunun yükseleceği yönündeydi. Moody’s ekonomideki istikrarın korunması halinde kredi notunun artabileceğini de bildirdi. Ayrıca ekonominin iç talebe dayalı kredi büyümesinden uzaklaştırılması gibi politikaların etkili bir şekilde uygulanmaya devam etmesinin de önemli olduğu vurgulandı. Kuruluş, en son 19 Temmuz 2024'te Türkiye'nin kredi notunu iki kademe artırarak "B3"ten "B1"e yükseltmiş, kredi notu görünümünü "pozitif" olarak korumuştu.

KART HARCAMALARI ENFLASYONU KATLADI

Banka ve kredi kartlarıyla yapılan harcamaların tutarı, geçen yıl yüzde 86 artarak 14 trilyon 867 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. Türkiye, 2024’ü yüzde 44,38 enflasyon ile tamamlamıştı. Tüketicilerin kartla ödemelerinde, 2 trilyon 630 milyar lira ve yüzde 17,6 pay ile market ve alışveriş merkezlerindeki harcamalar ilk sırayı aldı. İkinci sırada, 1 trilyon 56 milyar lirayla giyim ve aksesuar kategorisi yer alırken, onu 1 trilyon 38 milyar lirayla çeşitli gıda grubu izledi. (EKONOMİ)

FAİZ HARCAMALARINDA HIZLI ARTIŞ

Faiz harcamaları, bütçe harcamalarının yıldan yıla daha büyük bir bölümünü oluşturmaya başladı. 2025 bütçesinde 1.950 milyarlık faiz harcaması öngörüldü. Bu rakam toplam harcamaların %13,2’sine denk geliyor. “Cumhurbaşkanlığı Sistemi”nin başladığı ilk yıl faiz harcamalarının toplam bütçe harcamalarına oranı yüzde 8,9 düzeyindeydi. 2024’te yüzde 11.2’ye çıktı. 2025 bütçesinde öngörülen tutarda (1.950 milyar lira) kalırsa, toplam harcamaların yüzde 13,2’sine çıkacak.

TÜKETİCİ GÜVENİ OCAKTA GERİLEDİ

TÜİK, ocak ayı tüketici güven endeksi verisini açıkladı. Tüketici güven endeksi, ocak ayında yüzde 0,4 oranında azalarak 81 seviyesine indi. Endeks aralıkta 81,3 değerini alarak Haziran 2023'ten bu yana en yüksek düzeye yükselmişti. Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi yüzde 1,7 düşerek 80,5 oldu. Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi yüzde 3 artışla 79,1 olarak gerçekleşti.

MERKEZ BANKASI REZERVLERİ 163.3 MİLYAR DOLAR

TCMB toplam rezervleri, 17 Ocak haftasında bir önceki haftaya göre 2 milyar 856 milyon dolar artışla 163 milyar 303 milyon dolara çıktı. Net uluslararası rezervler de 70 milyar dolardan 17 Ocak haftasında 71.5 milyar dolara, swap hariç net rezervler de 55 milyar dolardan 59.4 milyar dolara yükseldi.

AŞIRI LİKİDİTE KORKUTMUYOR

Bankacılık sisteminde net likidite fazlası 1 trilyon lirayı aşarak yeni rekor seviyesini gördü. TCMB’nin zorunlu karşılık adımları ve ihale yöntemleriyle sterilize etmeye çalıştığı likidite bolluğu, önemli ölçüde döviz alımlarından kaynaklanıyor. 1 trilyon 79 milyar liraya dayanan likiditenin, faiz koridoru daraltıldığı için, enflasyonla mücadelede sorun yaratacak ölçüde negatif bir etkisinin görülmeyeceği belirtiliyor.

YABANCI 1.3 MİLYAR DOLARLIK TAHVİL ALDI

Yabancı yatırımcılar 17 Ocak haftasında tahvilde net alıcı iken hisse senedinde satı yaptı. Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre yabancı yatırımcılar 17 Ocak haftasında net 67,2 milyon dolarlık hisse senedi satarken, 1 milyar 239,3 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ve 9,9 milyon dolarlık Genel Yönetim Dışındaki Sektör (ÖST) varlığı aldı.

KKM’DE DÜŞÜŞ, DÖVİZ MEVDUATTA ARTIŞ

BDDK verilerine göre KKM bakiyesi geçen hafta 38 milyar 99 milyon lira azalarak 1 trilyon 47 milyar 475 milyon liraya düştü. Böylece KKM büyüklüğü, toplam mevduatın yüzde 5,48’i oldu. Merkez Bankası haftalık para ve banka verilerine göre ise yurtiçi yerleşiklerin parite etkisinden arındırılmış döviz mevduatı geçen hafta 516 milyon dolar arttı.

KKM’NİN SONLANDIRILMASI İÇİN BİR ADIM DAHA

Merkez Bankası bu yıl içinde sonlandırılacağına işaret ettiği kur korumalı mevduat hesaplarından çıkış stratejisi kapsamında açılış ve yenileme işlemlerinde vade sürelerinin kısıtlandığını açıkladı. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, döviz ve altın dönüşümlü kur korumalı mevduat ve katılma hesaplarında 6 ve 12 ay vadeli hesap açma ve yenileme işlemlerinin dün itibarıyla sonlandırıldığı belirtildi.

2023’TE MADDİ MALLARA 4.2 TRİLYON LİRALIK HARCAMA YAPILDI

TÜİK açıklamasına göre maddi mallara ilişkin gayrisafi yatırım harcamaları 2023'te 4 trilyon 193 milyar lira oldu. Bunların 1 trilyon 330 milyar lirası imalat, 602 milyar lirası toptan ve perakende ticaret, 543 milyar lirası ulaştırma ve depolama sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Makine ve teçhizata 2.2 trilyon lira, mevcut bina ve yapılara 1 trilyon 287 milyar lira, büyük tadilatlara 361 milyar lira, araziye 323 milyar lira ve diğer maddi mallara 17 milyar lira yatırım harcaması yapıldı.

YERLİ, 5 YILDA 100 MİLYAR DOLAR ÇIKARDI

Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özgür Orhangazi’nin analizine göre yurtiçinde yerleşiklerin yatırım amacıyla yurtdışına çıkardığı toplam miktar Ocak-Kasım 2024 döneminde rekor kırarak 47 milyar dolara dayanırken, önceki yıllara göre rekor seviyeye ulaşan çıkışların Son 5 yılda 100 milyar doları aştığını gösterdi.

AVM’LERİN CİROSU 2024 YILINDA YÜZDE 65 ARTTI

Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, 2024’te AVM ciro endeksinin yüzde 65 arttığını belirterek, “AVM’ler 2024’te 55 milyar dolar ciro elde ederek kayıt içi ekonomiye destek oldu. AVM yatırımcıları doğrudan 600 bin, dolaylı olarak da 2,1 milyon kişiye istihdam sağlıyor” dedi.

KRİPTODA KALDIRAÇLI İŞLEM YAPILAMAYACAK

SPK, kripto varlık piyasasına yönelik ikincil düzenlemeleri hazırlayarak, kripto varlıkların saklanması ve transferine yönelik ilke ve esasları düzenledi. Kısa sürede yayımlanması beklenen taslaklar kapsamında, platformlar nezdinde listelenmiş kripto varlıklar kaldıraçlı olarak alınıp satılamayacak, türev araç sözleşmeleri ile kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemlerine konu edilemeyecek.

OTOMOBİLDE “LÜKSE” KAÇTIK: 3 YILDA SATIŞLAR 3’E KATLADI!

Otomobil satışlarında, lüks segment araçların satış verileri, ekonomideki bozulmanın tablosunu ortaya çıkardı. Fiyatlardaki yükselişin ardından, faizlerdeki yüksek seyirle de ev ve araba almak hayal konumuna çıkarken, gelir dağılımındaki bozulmayla satışlarda son 3 yılda “üst lüks” segmentteki otomobil satışlarının yüzde 220 arttığı görüldü. (EKONOMİ)

İKİNCİ EL ARAÇTA REEL DÜŞÜŞ DEVAM EDİYOR

arabam.com Aylık Fiyat Endeksi'ne göre, reel fiyatlar 2024 genelindeki düşüş trendini sürdürdü. Aralıkta ilan fiyatlarının ortalama seviyesi 695 bin 524 lira oldu. 500 bin lira altındaki araç ilanlarının azalma oldu. Aralık 2024'te 500 bin liraya kadar olan araçların ilan oranı yüzde 36,9 iken 500 bin 1 lira ile 1milyon lira aralığındaki araçların ilan oranı yüzde 39,7 oldu. 1 milyon liranın üzerindeki araç ilanları ise yüzde 23,4 oldu.

SAMSUN-MERSİN HATTINDA 34 YENİ OSB KURULACAK

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır, Türkiye Ulusal Sanayi Alanları Master planının son aşamaya geldiğini belirterek, bu plan kapsamında Samsun’dan Adana-Mersin hattında kadar 18 ilde 34 yeni OSB kurulacağını, bunların mevcut OSB alanları kadar büyüklüğe sahip olacağını söyledi.

YERLİ TURİST HARCAMASINDA % 79,7’LİK ARTIŞ

Geçen yılın 3. çeyreğinde yurt içinde 20 milyon 453 bin kişi seyahat etti. Seyahate çıkanların yaptıkları toplam seyahat sayısı, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 8 yükselişle 25 milyon 684 bin olarak gerçekleşti. Seyahate çıkanlar 224 milyon 68 bin geceleme yaptı. Ortalama geceleme sayısı 8,7, seyahat başına ortalama harcama ise 7 bin 977 lira oldu. Yerli turistlerin harcama tutarı, geçen yılın 3. çeyreğinde bir önceki yıl aynı döneme kıyasla %79,7 artarak 204 milyar 883 milyon lira olarak gerçekleşti.

TRAFİKTEKİ ARAÇ SAYISI 31 MİLYONU AŞTI

Geçen yıl, 2023’e kıyasla trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı yüzde 13,5 artarak 2 milyon 598 bin 816, trafikten kaydı silinen taşıt sayısı yüzde 15,6 yükselerek 36 bin 657 oldu. Böylece 2024’te trafikteki taşıt sayısında 2 milyon 562 bin 159 artış gerçekleşti. Trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı geçen yıl sonu itibarıyla 31 milyon 301 bin 389’a ulaştı.

TEŞVİK SİSTEMİ İÇİN GERİ SAYIM

Kalkınmada “il-ürün”, “il-sektör” ve “bölge-sektör” eşleştirmesine dayanan yeni teşvik sistemi üzerindeki çalışmaların, ocak ayı içinde tamamlanacağı öğrenildi. İllerin ekonomik potansiyelinin harekete geçirilmesini ve özellikle kırsal ekonominin endüstriyel üretimle güçlendirilmesini sağlayacak politikaları içerecek yeni sistem Cumhurbaşkanlığı kararnamesi olarak yürürlüğe girecek. (EKONOMİ)

ESNEK ÇALIŞMA ŞEKİLLENİYOR

Esnek çalışma modeline ilişkin yasal düzenleme hazırlıklarına başlandı. Kapsama alınacak meslek gruplarının kanunla tek tek tanımlanacağını belirten AK Parti kaynakları, çalışma saatlerinin kısalmayacağına dikkat çekiyor. Mevzuatta, “esnek çalışma, uzaktan çalışma, kısmi çalışma ve değişken zamanlı çalışma modelleri ile akademik eğitim amaçlı çalışma modeli” başlıkları üzerinde duruluyor. (EKONOMİ)

GELİR EROZYONU PAYLAŞIMLI TABAK MODASINI GELİŞTİRDİ

Ekonomiyi soğutma stratejilerinin uygulandığı bu dönemde, tüketici davranışlarında önemli değişimler yaşandı. Bu değişimin en belirgin hissedildiği sektörlerden biri de yeme-içme sektörü oldu. Geride kalan dönemde günlük müşteri trafiğinde büyük bir değişim gözlemlenmezken, kişi başı harcamalardaki azalma sektörü derinden etkiledi. Sosyalleşme amaçlı dışarıya çıkışlarda bir azalma yolmadı ancak daha az tüketim yapıldı. Üç tabaklı deneyimler iki tabağa düştü, paylaşımlı tabaklar tercih edildi. (EKONOMİ)

ŞEKERBANK’TAKİ FİYAT HAREKETLERİYLE İLGİLİ İNCELEME BAŞLADI

SPK, Şekerbank'ın pay piyasasında son günlerde gerçekleşen fiyat hareketleriyle ilgili inceleme başlattı. Şekerbank, geçen hafta, bankanın yüzde 12,06'sının satışı için Kazakistan ulusal varlık fonu Samruk Kazyna ile İlbak Holding arasında yürütülen sürecin sonlandırıldığını duyurdu. Ancak bu açıklama öncesinde gelen satışlarla Şekerbank hisseleri geçen haftayı yüzde 16,1 düşüşle kapattı. Bu satışlar KAP açıklaması öncesinde yaşandığı için insider kuşkusu doğurmuş, Bakan Şimşek, inceleme başlatılacağını duyurmuştu.

BORÇLANMA ARACI FONLARINA TALEP ARTIYOR

Enflasyondaki yavaşlama paralelinde TCMB’nin faiz indirim sürecine başlamasıyla birlikte, borçlanma araçları fonlarına ilgi de arttı. TEFAS verilerine göre son bir ayda tahvil-bono fonlarına 21 milyar liranın üzerinde giriş yaşandı. En fazla giriş, devlet tahvili tutma oranı yüksek olan fonlarda gözlendi. Bu dönemde borçlanma araçları fonlarına giren yatırımcı sayısı da yaklaşık 31 bin kişi arttı.

YD-ÜFE, ARALIK 2024'TE YILLIK YÜZDE 23,5 ARTIŞ GÖSTERDİ.

TÜİK, Aralık 2024 dönemine ilişkin YD-ÜFE verilerini açıkladı. Buna göre, YD-ÜFE, geçen ay bir önceki aya kıyasla yüzde 0,91, 2023 yılının aynı ayına göre yüzde 23,5 ve 12 aylık ortalamalara kıyasla yüzde 41,55 yükseldi. Sanayinin iki sektörünün yıllık değişimlerine bakıldığında, imalatta yüzde 23,53, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 22,19 artış görüldü. 6 aylık bono ihalesine rekor talep geldi.

PPF’LERE TAHVİL TUTMA ZORUNLULUĞU

Sermaye Piyasası Kurulu para piyasası fonlarına yüzde 10 devlet tahvili tutma zorunluluğu getirdi. Hazine ve Maliye Bakanlığı da bugün özellikle bu fonların yoğun ilgi gösterdiği ve rekor teklifin geldiği ihale gerçekleştirdi. Para piyasası fonları için programa giren 6 ay vadeli Hazine bonosu ihalesiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı 28 milyar lira borçlandı. İhalede basit faiz yüzde 39,98, bileşik faiz yüzde 43,97 oldu. Nominal teklifin 60 milyar 390,7 milyon lirayı bulduğu ihalede, nominal satış 21 milyar 593,6 milyon lira, net satış 17 milyar 996,4 milyon lira olarak gerçekleşti.

KONUT SATIŞLARI 2024 YILINDA %20,6 ARTTI

Konut satışları aralıkta bir önceki yıla göre yüzde 53,4 artışla 212 bin 637 adede yükseldi. Yılın tamamındaki satışlar ise yüzde 20,6 artarak 1 milyon 478 bin adet oldu. Eylül ve izleyen iki ayda artış kaydeden banka kredili konut satışları aralık ayında geri çekilirken, aynı dönemde ikinci el satışların payındaki düşüş de dikkat çekti. Yabancıya konut satışı ise geçen yıl 23 bin 975 adete geriledi ve adet bazında 2017’den sonraki en düşük seviyesinde gerçekleşti.

ÖKSÜZ: DİR’DE SUİSTİMAL VAR

İTHİB Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Öksüz, Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamındaki ithalatın ciddi boyutlara ulaştığına dikkat çekerek, iç piyasaya satış yoluyla suistimalin arttığı uyarısında bulundu. Öksüz, 2015’ten bu yana genel ithalat içinde DİR payı azalmasına karşın, tekstil hammaddelerinde yüzde 18’den yüzde 23,5’e yükseldiğine işaret etti. İthalatta DİR oranının iplikte yüzde 50’yi aştığını dile getiren Öksüz, “Kontrolleri yapılmadığı için suistimal ediliyor” diye konuştu. (EKONOMİ)

TARIM -GFE, KASIM 2024’TE YILLIK BAZDA YÜZDE 32,92 ARTIŞ GÖSTERDİ.

Tarım GFE; Kasım 2024’te bir önceki aya kıyasla yüzde 1,41, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 29,72, Kasım 2023’e kıyasla yüzde 32,92 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 41,64 yükseldi. Kasım 2023’e göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 31,52, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 41,65 artış gerçekleşti.

SURİYE’YE GIDA İHRACATI DURMA NOKTASINA GELDİ

Suriye’nin 11 Ocak’ta yürürlüğe giren yeni vergi uygulamasının mağdurlarından biri de hayvansal gıda ihracatçıları oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Sektörle Konseyi Üyesi ve ASHİB Başkan Yardımcısı Ali Can Yamanyılmaz, Türkiye’nin 96,8 milyon dolar hayvansal gıda ihraç ettiği ülkeye ticaretin durma noktasına geldiğini acil çözüm beklediklerini belirtti. (EKONOMİ)

DÜNYA EKONOMİSİ

DAVOS'TA 5,7 TRİLYON DOLARLIK KAYIP UYARISI

Dünya Ekonomik Forumu'nda açıklanan yeni rapora göre, artan jeoekonomik parçalanmadan kaynaklanan önemli riskler bulunuyor. Ülkelerin uyguladığı kısıtlayıcı ticari politikalar gibi devletçilik politikalarından kaynaklanan parçalanmanın, ticaretin ve sınır ötesi sermaye akışlarının azalması ve ekonomik verimlilik kaybı nedeniyle küresel ekonomide 0,6 trilyon dolar ile 5,7 trilyon dolara kadar kayba mal olabileceği tahmin ediliyor. Söz konusu 5,7 trilyon dolar, GSYH'nın yüzde 5'ine karşılık geliyor.

YAPAY ZEKA TARTIŞMASI

Dünya Ekonomik Forumu'nun Davos'taki 2025 Yıllık Toplantısı, "Akıllı Çağ İçin İş Birliği" başlığı altında sürdürülebilirliği yapay zekâ ve iklim değişikliği tartışmalarının merkezine yerleştirdi. Yapay zekâ teknolojisinin tıp biliminde yeniliklere yol açtığı belirtilirken ayrıca yapay zekanın yarattığı işten çıkarma riskleri konusunda uyarılar yapıldı. Bir dizi oturumda ağırlıkla, paradigma değişikliğinin yaşandığı küresel ekonomide büyüme sorunları, yeni teknolojilerin kullanımı ile sosyal ve ekonomik dayanıklılığın güçlendirilmesi konuları tartışıldı.

SÜPER ZENGİNLERİN SERVETİ 2 TRİLYON DOLAR DAHA ARTTI

Oxfam’ın Davos zirvesi öncesinde açıkladığı rapora göre, dünyanın süper zenginlerinin serveti geçen yıl 2 trilyon dolar daha arttı. “Sömürgeciliğin Adaletsiz Yoksulluğu ve Haksız Zenginliği” başlıklı eşitsizlik raporunda, dünyada yoksulluk sınırının altında yaşayan insan sayısının ise azalmadığı belirtildi

TRUMP, UKRAYNA SAVAŞI NEDENİYLE PUTİN'İ YAPTIRIMLARLA TEHDİT ETTİ

ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna'daki savaşı sona erdirecek bir anlaşma yapılmaması halinde Rusya'yı vergi, gümrük vergisi ve yaptırımlarla tehdit etti. Trump Truth Social'da yaptığı paylaşımda Rusya'nın ekonomisinin çökmekte olduğunu belirterek Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i “anlaşmaya varmaya ve bu saçma savaşı durdurmaya” çağırdı.

IMF’DEN GELİŞEN ÜLKELERE: YAPISAL REFORMLAR İHTİYAÇ

Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, gelişmekte olan ülkelerin rüzgarı karşı yönden aldığı bir dönemin yaşandığına işaret ederek, yapısal reformlara gidilmesinin dayanıklılığın inşası açısından büyük önem taşıdığını söyledi. Davos’ta konuşan Gopinath, borçlanma maliyetlerinin daha uzun süre yüksek seyredeceğine dikkat çekti. Gita Gopinath, “Gelişmekte olan ekonomilerin başa çıkması gereken daha birçok sıkıntı var. Dolayısıyla bu zorluklara karşı dayanıklılık inşa etmeleri gerekecek" diye konuştu. (EKONOMİ)

PETROLDE YENİ TİCARET ROTALARI AÇILIYOR

Zayıf talep, rafineri ve boru hattı değişiklikleri, Ukrayna ve Ortadoğu’daki savaşın tedarikçileri ve alıcıları ayrışmaya itmesiyle 2024’te ham petrol ihracatı %2 azaldı. Araştırma şirketi Kpler’in gemi takip verileri, Ortadoğu’nun Avrupa’ya petrol ihracatının 2024 yılında %22 düştüğünü gösterdi. Buna karşın daha fazla ABD petrolü ve Güney Amerika petrolü Avrupa’ya aktı. Daha önce Avrupa’ya giden Rus petrolü Hindistan ve Çin’e yöneldi. Çin'in ithalatı geçen yıl yaklaşık %3 düştü. ABD, günde 4 milyon varil ihracatla, küresel petrol ticaretindeki payını Suudi Arabistan ve Rusya’nın ardından yüzde 9.5’e çıkardı. (EKONOMİ)

ABD'DE İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURULARI BEKLENTİLERİN ÜZERİNDE

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 18 Ocak ile biten haftada 223 binle beklentilerin üzerinde gerçekleşti. ABD Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı mevsim etkisinden arındırılmış verilere göre 11 Ocak ile biten haftada 217 bin kişi işsizlik maaşı başvurusunda bulunmuştu. ABD istihdam piyasası trendlerine yönelik daha iyi bir gösterge olduğu düşünülen ABD işsizlik maaş başvurularının dört haftalık ortalaması 18 Ocak ile biten haftada 213,500 seviyesine yükseldi.

ALÜMİNYUMDA TİCARİ TÜRBÜLANS YILI

Alüminyum fiyatları ton başına 2.700 dolara dayanıp dört ayın en düşük seviyesinden toparlandı. Londra’da fiyatları yılbaşından bu yana 140 dolar yani yüzde 5.45 artıran en önemli faktör AB’nin Rus alüminyumuna yaptırım hazırlığı oldu. Ayrıca Çin’in imalatında canlanma da fiyatları destekledi.

SALMAN’DAN, TRUMP’A 600 MİLYAR DOLARLIK SÖZ

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ülkesinin önümüzdeki dört yıl içinde ABD ile ticaret ve yatırımlarını 600 milyar dolar veya daha fazla artırmaya istekli olduğunu ABD Başkanı Donald Trump'a iletti. Bu açıklama, Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA tarafından duyuruldu. Prens Muhammed, Trump’a yaptığı tebrik telefonunda, Suudi Arabistan’ın yeni yönetimin öngörülen reformlarının yaratacağı ortaklık ve yatırım fırsatlarını değerlendirmeye istekli olduğunu belirtti. (CNBC-E)

AB'DE GES’İN PAYI İLK KEZ KÖMÜRÜ GERİDE BIRAKTI

Londra merkezli uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember'in Avrupa Elektrik Değerlendirmesi raporuna göre, AB'nin elektrik sektörü Avrupa Yeşil Anlaşması ile derin bir dönüşüm yaşıyor. Avrupa Birliği'nin (AB) elektrik üretiminde güneş enerjisinin payı 2024'te ilk kez kömürü geride bıraktı. Geçen yıl güneş enerjisinin payı yüzde 11'e ulaşırken, kömürün payı ilk kez yüzde 10'un altına düştü. Elektrik üretiminde rüzgâr enerjisinin payı yüzde 17, doğalgazın payı ise yüzde 16 seviyesinde gerçekleşti. (CNBC -e)

ŞİRKETLER

META'DAN YAPAY ZEKAYA BU YIL 65 MİLYAR DOLAR HARCAMA PLANI

Sosyal medya platformları Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın sahibi Meta'nın CEO'su Mark Zuckerberg, yapay zeka altyapısına yönelik bu yıl 60-65 milyar dolar harcama yapmayı planladıklarını duyurdu. Zuckerberg, konuya ilişkin Facebook hesabından yaptığı paylaşımda, bu yılın yapay zekâ için belirleyici olacağını vurguladı.

TAV, KUVEYT HAVALİMANLARI İHALESİNE TEKLİF VERDİ

TAV Havalimanları, Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yer alan açıklamasında, Kuveyt Sivil Havacılık İdaresi tarafından düzenlenen ve Kuveyt Uluslararası Havalimanı Terminal 4 işletme ve bakım hizmetini içeren ihaleye teklif sunduğunu duyurdu.

ADIDAS 4'ÜNCÜ ÇEYREKTE GELİR ARTIŞI BİLDİRDİ

Alman spor giyim markası Adidas’ın geliri dördüncü çeyrekte kur etkisinden arındırılmış olarak 19% artarken, Euro bazında 2023'teki 4,812 milyon Euro'dan %24 artışla 5,965 milyon Euro'ya yükseldi. Yeezy satışları hariç tutulduğunda bile, döviz nötr gelirler %18'lik bir artış gösterdi. Şirketin brüt kâr marjı da genişleyerek 2023'teki %44,6'dan 5,2 puan artışla %49,8'e yükseldi.

ABONE ARTIŞI, NETFLIX HİSSELERİNDE YÜKSELİŞ GETİRDİ

Netflix hisseleri, şirketin güçlü dizisi ve canlı spor yayınına girişinin rekor sayıda yeni abone getirmesiyle rekor kıran çeyrek verilerileri rapor etmesinin ardından çarşamba günü piyasa öncesi işlemlerde yükseldi. Yayın devinin hisseleri %14'ün üzerinde bir artışla 994,36 dolara yükseldi ve kazançlar devam ederse piyasa değerini 53 milyar dolar artırarak yaklaşık 425 milyar dolara çıkarmaya hazırlanıyor.

EASYJET DÖRDÜNCÜ ÇEYREKTE GELİRİNİ ARTIRDI

EasyJet, havayolu şirketinin düşen yakıt maliyetlerinden yararlanması ve Noel sezonunda daha fazla insanı uçurmasının ardından ilk çeyrek zararını azalttı. Düşük maliyetli havayolu şirketi ile geçen yılın aynı dönemine göre 1,4 milyon daha fazla müşteri olmak üzere toplam 21,2 milyon yolcu seyahat etti ve bu da gelirinin %13 artarak 2 milyar sterlinin üzerine çıkmasına yardımcı oldu.

TİKTOK, ABD’DE YASAKLANDI

ABD Yüksek Mahkemesi'nin onayıyla Çinli sosyal medya uygulaması TikTok ABD'de resmi olarak yasaklandı. Bugün göreve başlayacak Donald Trump ise Çin merkezli ana şirketi tarafından bir ABD firmasına satılmadıkça sosyal medya uygulamasının ABD’de kapatılmasını gerektiren ilgili yasaya uyması için TikTok’a muhtemelen 90 günlük bir uzatma vereceğini söyledi.

GAİN, ANAHAT MEDYA’NIN OLDU

Rekabet Kurumu, Gain Medya AŞ'nin Anahat Medya AŞ tarafından devralınması işleminin izne tabi olmadığına karar verdi. Yerli-yabancı dizi ve filmler, belgeseller, haber, müzik, spor, eğlence programları konusunda içerik üreticisi olan Gain, 2023’te RAMS Global bünyesine geçmişti. RAMS Global de Gain platformunu Anahat Holding’e satmıştı.

APPLE YİNE “EN DEĞERLİ MARKA” OLDU

Uluslararası marka değerlendirme kuruluşu Brand Finance tarafından hazırlanan "Global500- Dünyanın En Değerli 500 Markası 2025" çalışmasının sonuçlarına göre Apple 574,5 milyar dolar marka değeriyle geçen yıl olduğu gibi dünyanın en değerli markası oldu. Apple'ı sırasıyla yaklaşık 461,1 milyar dolarla Microsoft, 413 milyar dolarla Google takip etti. ABD’li Amazon yaklaşık 356,4 milyar dolarla 4'üncü, ABD'li Walmart 137,2 milyar dolarla 5'inci, Güney Koreli Samsung 110,6 milyar dolarla 6'ncı, Çinli Tiktok 105,8 milyar dolarla 7'nci, ABD'li Facebook 91,5 milyar dolarla 8'inci, ABD'li NVIDIA 87,9 milyar dolarla 9'uncu, Çinli State Grid 85,6 milyar dolarla 10'uncu oldu.

THY 13 YIL SONRA ŞAM’DA

Türk Hava Yolları'nın (THY) 13 yıl sonra Suriye'ye ilk seferini gerçekleştiren uçağı, Şam Uluslararası Havalimanı'na iniş yaptı. İstanbul Havalimanı'ndan kalkış yapan THY'ye ait Boeing777 tipi yolcu uçağı, Şam Uluslararası Havalimanı'na ulaştı. İlk uçuşta Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden bir ekibin de yer aldığını belirten Bakan Uraloğlu, “Heyet, pazar gününe kadar Suriye’de saha ziyaretleri yapacak ve denetimler gerçekleştirecek” dedi. (CNBC-e)

İNGİLTERE'DEN APPLE VE GOOGLE'A SORUŞTURMA

İngiltere rekabet kurumu CMA, Apple ve Google'ın devasa mobil ekosistemleri hakkında, teknoloji devlerinin İngiltere'nin yeni dijital rekabet kurallarını ihlal edip etmediklerini belirlemek üzere bir soruşturma başlattı. Teknoloji devlerinin işletim sistemleri, uygulama mağazaları ve tarayıcılarda ‘stratejik pazar statüsü’ne (SMS) sahip olup olmadıkları incelenecek. (CNBC -e)

SON ÇEYREK KARI DÜŞEN HYUNDAI, GM İLE ORTAKLIK KURACAK

Hyundai, dördüncü çeyrek işletme kârında bir önceki yılın aynı dönemine göre %17 oranında azalarak 2,8 trilyon wona (1,95 milyar dolar) gerilediğini bildirdi. Şirket açıklamasında ABD'li rakibine ticari elektrikli araç tedarik etmek için General Motors ile görüştüğünü belirtildi. Geçtiğimiz yıl GM ile ön birleşme anlaşması imzalayan otomobil üreticisi, bu yılın ilk çeyreğinde parça tedariği ve binek ve ticari araçlarda işbirliğine ilişkin bağlayıcı sözleşmeler imzalamayı hedeflediğini açıkladı.

Amazon, Quebec'teki tüm depolarını kapatıyor

Amazon, Quebec'teki tüm depolarını kapatma kararı aldı. Bu karar kapsamında yedi tesis kapanırken, yaklaşık bin 900 çalışan işten çıkarılacak. Şirket, teslimat modelinde yeniden yapılandırmaya gidileceğini açıkladı. ABD'li e-ticaret platformu Amazon.com Inc., 2020'den önceki bir modele dönerek, yerel küçük işletmelere dayalı bir üçüncü taraf teslimat sistemini yeniden hayata geçirecek. Ulusal Sendikalar Federasyonu, kararın sendikalı çalışanlara karşı yürütülen 'sendika karşıtı kampanyanın bir parçası' olduğunu savunuyor. (CNBC-e)