Türkiye ve dünya ekonomisinde neler oldu, neler olabilir?

Küresel piyasalarda geçen haftanın en önemli gelişmesi Avrupa Merkez Bankası'nın faiz indirim kararı oldu. Böylece küresel enflasyon dalgası sonrası başlayan faiz artırım döngüsünün de sonuna gelindi. Sırada FED’in indirim kararı var ancak bu konudaki beklentiler enflasyon ve ekonomik canlılığı gösteren veriler sonrası yıl sonuna doğru 1 indirim beklentisine ötelenmiş durumda.

Bu arada, IMF’den somut destek açıklamaları dışında Türkiye’ye bir kaynak akışı yok. Ancak sanki bu rolü Dünya Bankası üstlenmiş görünüyor. DB, Türkiye’ye ek 18 milyar dolarlık bir finansman sağlanacağını açıkladı. Bu arada, MB’nin rezervlerindeki dikkat çekici hızlı toparlanma da spekülasyon konusu oluyor. “IMF, el altından kaynak veriyor” gibi söylentilere yolaçıyor.

Genel hava… Döviz girişi devam ediyor. Kur artışı beklentisi azalıyor. Enflasyon beklentilerinde bir düşüş izi yok. Haziran sonrası yerleşiklerde de bu beklenti güçlenebilir. Talep göstergelerinde (araba, konut, beyaz eşya satışları) düşüş izleniyor. Ancak kurun görece sabit kalması dış ticaret tarafında endişe kaynağı.

???? DÖVİZ

DÖVİZ: Bu hafta dolar yüzde 0,15 değer kazanarak 32,2630 liraya çıkarken, Euro yüzde 0,36 azalışla 34,9060 liraya geriledi. Dolar kuru sakin seyrederken 4 Haziran’da 40 kuruş birden artarak sert bir çıkış yaşadı. Bu ani çıkışın swap faizlerindeki fırlamadan kaynaklandığı belirtildi. Ardından MB müdahale ederek 32.43’e düşürdü. Eşliğinde faizlerde 5 – 10 puan yukarı hareket etti.

???? Ne olur? Bu aralar döviz kurunda ani yükseliş beklentisinin yeniden depreşmekte olduğu dikkat çekiyor. Bu görüşün en önemli nedeni kurur baskılanması ve dolayısıyla stres birikimi… Normal şartlarda kur baskılanmaya devam edilecektir. Ancak ekonominin iplerini ele geçirmiş gibi görünün “piyasalar”ı tedirgin edecek bir gelişmenin böyle bir ani çıkışa yolaçması ihtimal dışı değil.

???? BORSA

BIST 100 endeksi, en düşük 10.112 ve en yüksek 10.610 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışına göre yüzde 2,51 değer kaybederek 10.138 puandan tamamladı. Geçen hafta borsada son yılların en ağır satışını yapan yabancı yatırımcının çıkışı devam etti. BofA, HSBC yüklü satışlar yaptı. Toplamda 529 milyon dolarlık çıkış oldu. Düşüşün en önemli nedeni işlem vergisi belirsizliği oldu.

???? Ne olur? Bayram tatili öncesi yatırımcıların nakde geçme eğiliminin satış yönlü etki yapacağı tahmin ediliyor. Halk arzlar da borsayı bu aralar desteklemiyor. Aşağı yönlü destek 10.000, yukarı yönlü ise 10.300’de.

???? ALTIN

Altın, ABD tarım dışı istihdam verisinin 190 bin beklentiye karşın 270 bin gelmesi ile sert düşüş yaşadı. Veri, ABD ekonomisinin canlı olduğunu, haliyle FED’in faiz indirimine beklenenden daha geç başlayacağına yorumlandı. Bu da doları güçlendirirken rakibi altını aşağı çekti. Veri açıklandığı gün Ons altın 2.370 dolardan 2.316 dolara geriledi. Altının düşüşünde, son dönemde yüklü alım yapan Çin Merkez Bankası’nın alımlarını durdurması da etkili oldu.

???? Ne olur? Tarım dışı istihdam yüksek gelse de FED’in faiz indirimi için takip ettiği yüzde 4 üstü işsizlik verilerine ulaşılmış durumda. Faiz indirimi beklentisinde ekstra bir ötelenme sezilmiyor. Altının bu fiyatlarda tutunması beklenebilir.

???? FAİZ

Mevduat faizleri 31 Mayıs haftasında düşmeye devam etti, 3 aylık TL mevduat bileşik faizi tepe seviyeden (%68.88) % 61’e geriledi. Bankalarda geçen hafta % 50 – 51düzeyinde olan faizler % 48’e gerilemiş durumda. Taşıt ve konut kredilerinde artış oldu. Diğer tüm TL cinsi kredi türlerinde düşüş var.

????Ne olur? Faizlerde düşüş eğiliminin sürmesi beklenir. Haziran sonrası gevşeme daha belirgin hale gelebilir.

CUMHURBAŞKANI’NIN MB BAŞKANINI GÖREVDEN ALMA YETKİSİ KALDIRILDI

Yapısal reformlar kapsamında değerlendirilen Merkez Bankası atama usulü, bir anlamda yargı eliyle çözülmüş oldu. Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanı’nın TCMB Başkanı’nı görev süresi dolmadan değiştirme yetkisini iptal etti.

KKM’DE KUR KAZANCINA VERGİ MUAFİYETİ KALKIYOR

Merkez Bankası dövizde kısmen rahatladı. İhracatçının getirdiği dövizlerin yüzde 40’ını Merkez Bankası’na satma zorunluluğunda oran yüzde 30’a indirildi. Şirketlerin dövizlerini KKM yaptıklarında kur kazancının vergiden muaf olması uygulaması da haziran ayı itibariyle kalkıyor. Bu uygulama KKM’den çıkışı teşvik için getirildi.

BORSADA İŞLEM VERGİSİ GELİYOR

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Borsa yatırımlarından ve kripto varlıklardan elde edilenler de dahil olmak üzere finansal faaliyetlerin vergilendirilmesine yönelik bir çalışmayı sürdürüyor. Halihazırda Türkiye'de borsa işlemlerinden elde edilen karlar vergilendirilmiyor. Bakanlık konunun özellikle borsada dalgalanma yaratması sonrasında, kazanç vergisi değil işlem vergisi getirileceğini ve bunun da binde oranlarda olacağını açıkladı.

YABANCI BORSADAN ÇIKTI, TAHVİL VE EUROBONDA İLGİSİ SINIRLI KALDI

Geçen hafta, yabancı yatırımcılar borsada satarken, 94 milyon dolarlık tahvil, 100 milyon dolarlık da eurobond aldılar. Carry girişi de sınırlı olmakla birlikte devam etti. Borsadan yabancı çıkışı 529 milyon doları buldu.

SWAP LİMİTLERİNE TAKILAN CARRY TRADERLAR, ALTERNATİF BULDU

Berat Albayrak’ın, “TL’ye saldırı” gerekçesiyle tamamen kapattığı yabancı swap limitleri kısmen açılınca adeta carry trade hücumu gerçekleşti. Limitler yetmeyince carry traderler TL’ye yatırım için yeni yollar keşfetti. TLREF ( TL gecelik referans faizi) olağanüstü getiri arayışındaki yatırımcılar arasında popüler hale geliyor. Böylece yabancı %50 politika faizinin üzerinde getiri sağlayabiliyor. (Kerim Karakaya, BHT)

MERKEZ, KKM’DE KUR FARKI BEKLEMİYOR

Plan Bütç Komisyonu’na sunumunun ardında milletvekillerinin soruların yanıtlayan MB Başkanı Karahan, döviz ree kurlarındaki değerlenmenin “makul seviye”ye gelmesiyle birlikte kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarını artık yük oluşturmadığın söyledi. TCMB verilerine göre, mayısta yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatında, 12 milyar 549 milyon dolarlık azalış kaydedildi. KKM hesaplarında 113 milyar liranın üzerinde bir çıkışa işaret etti.

SWAP HARİÇ NET REZERVLER 1.5 MİLYAR DOLAR

Merkez Bankası rezervlerinde güçlenme sürüyor. Merkez Bankası haftalık verilerine göre toplam rezervler, 31 Mayıs haftasında bir önceki haftaya göre 1 milyar 406 milyon dolar artarak 143 milyar 648 milyon dolara çıktı. Swap hariç net rezervler de Mart 2020’den bu yana ilk kez 31 Mayıs ile biten haftada pozitife döndü ve 1.5 milyar dolar gerçekleşti.

ŞİMŞEK: 2 AYDA SWAP HARİÇ NET REZERV 67 MİLYAR DOLAR ARTTI

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Merkez Bankası verileri sonrası sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada son 2 ayda swap hariç net rezervlerin 67 milyar dolar arttığını belirterek Mart 2020’den sonra ilk kez pozitife döndüğünü vurguladı. Rezervlerin ve makro finansal istikrarın güçlendiğini dile getiren Şimşek, dış şoklara karşı dayanıklılığın da daha da arttığını kaydetti.

ENFLASYON, %75,5’LE BAZ ÖNCESİ REKORUNU GÖRDÜ

TÜİK, TÜFE mayısta %3,37 arttı. Yıllık enflasyon 18 ayın ardından %75,45’le yeni zirve gördü. 2023 Haziran’da aylık enflasyon %3,92, temmuzda 9,49, ağustosta 9,09’du. Bu yüksek oranlar çıkıp, bu yılın görece düşük aylık enflasyonları endekse girecek. Baz etkisiyle fiyat artışları devam ederken manşet enflasyon düşüşe gezecek.

GEÇEN AY SADECE BORSA KAZANDIRDI

Geçen ay, borsa reel yüzde 5.44 kazandırdı. TL mevduat ÜFE’ye göre 1.19 kazandırırken TÜFE’ye göre % 0.19 kaybettirdi. DİBS, ÜFE’ye göre yüzde 0,38 kazandırırken, TÜFE’ye göre %0,99 kaybettirdi. Euro, dolar ve altın kaybettirdi. En büyük kayıp yüzde 5 ile altında oldu. Prof. Dr. Hakan Kara, son 3 ayda mevduat net reel faizinin negatif olduğuna dikkat çekerek, vatandaşın enflasyon beklentisinde iyileşme olmamasının bundan kaynaklandığını ifade etti.

DÜNYA BANKASI'NDAN TÜRKİYE'YE EK 18 MİLYAR DOLARLIK FİNANSMAN

Türkiye Sınai Kalkınma Bankasının (TSKB) ilkini düzenlediği TSKB Kalkınma Günü'nde konuşan Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez, halihazırda yürütülen tüm fonlara ek olarak Türkiye'ye 18 milyar dolarlık finansman geleceğini bildirdi.

TL'NİN REEL DEĞERİ 2021'DEN BERİ EN YÜKSEK SEVİYESİNDE

Kuru baskılama, faiz artışı gibi uygulamalar reel efektif döviz kuru verisine yansıyor. TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru Mayıs'ta 61,46 seviyesine yükseldi. Böylelikle Eylül 2021'den bu yana en yüksek seviye görüldü. ÜFE bazlı reel efektif döviz kuru ise aynı dönemde 93,66 seviyesine çıktı. TL’nin değer kazanması sonucu, Türkiye’nin Avrupalı turist için bu yıl geçen yıla kıyasla %26 daha pahalı hale geldiği hesaplanıyor.

KONKORDATOLAR REKORA GİDİYOR

İlk 5 ayda konkordato süreci kapsamında geçici mühlet kararı verilen dosya sayısı 491’e çıktı ve 202 dosya için de kesin mühlet kararı verildi. Böylece konkordatoya başvuran şirket sayısı 2023 yılının tamamındaki rakama yaklaşırken, 2020, 2021 ve 2022’deki yıllık rakamların ise üzerine çıktı. (EKONOMİ)

ÇİN MENŞELİ OTOMOTİV İTHALATINA EK VERGİ

Türkiye, Çin'den ithal edilen binek araçlara ilave vergi kararı aldı. Resmi Gazete'de yayımlanan düzenlemeye göre, mevcutta elektrikli otomobiller için uygulanan yüzde 40'lık vergi tüm yakıt tiplerindeki araçlar için de uygulanacak. Bununla birlikte düzenleme ile en düşük gümrük vergisi de 7 bin dolar olarak belirlendi. 8 Haziran itibariyle yayımlanan karar, yayımını takip eden 30’uncu günde yürürlüğe girecek.

5 TL'LİK MADENİ PARA TEDAVÜLE ÇIKIYOR

Resmi Gazete'de 5 lira değerindeki madeni paraların tedavüle çıkarılmasına ilişkin tebliğ yayımlandı. Bu arada Merkez Bankası’nın 500 ve 1000 liralık banknot basımı konusunu da değerlendirildiği belirtildi. Bu yeni basım paralar, enflasyon nedeni ile TL’deki aşırı değer kaybının sonucu.

İMALATTA ZAYIF SEYİR

İSO Türkiye İmalat PMI, nisan ayındaki 49,3 seviyesinden 0,9 puan düşüşle mayısta 48,4’e geriledi ve ikinci ay üst üste 50 eşik değerin altında kaldı. İmalat sektörünün karşılaştığı zorlu talep ortamı, toplam yeni siparişlerde ve ihracatta yavaşlamanın sürmesine yol açarken, buna bağlı olarak firmalar da üretim ve istihdamı azalttı.

DIŞ TICARET AÇIĞI DARALDI

Geçici verilere göre, mayıs ayında ihracat yüzde 11,4 artışla 24,1 milyar dolara çıkarken, ithalat ise yüzde 10,3 düşerek 30,6 milyar dolara geriledi. Böylece dış ticaret açığı da geçen aynı dönemine göre yüzde 47,8 daraldı ve 6,5 milyar dolara indi. İlk beş ay itibariyle dış açık da yüzde 34,4 daraldı.

ZORUNLU AFET SİGORTASI GELİYOR

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Zorunlu afet sigortasını haziran sonu itibarıyla devreye alıyoruz. Depremin yanı sıra diğer doğa kaynaklı afetler de sigorta teminatına dahil ediliyor. Deprem için binalar, diğer afetler için binalar ve taşınır mallar teminat altına alınırken; köy alanları da kapsama alınıyor” dedi.

OTOMOTİV PAZARINDA DÜŞÜŞ SÜRÜYOR

Otomobil ve hafif ticari araç pazarı Mayıs'ta %10,1 azalarak 100.305 adete gerileyerek düşüşünü sürdürdü. ODMD tarafından yayımlanan verilere göre otomobil satışları %8.2 azalarak 80,260 adete, hafif ticari pazarı ise %17 azalarak 20.045 adete düştü. Elektrik motorlu araç pazarında 2023 döneminde başlayan artış devam etti. Elektrikli araç satışları %220 artışla mayısta 7,349 adet oldu.

OTOMOTİVDE 7 TEMMUZ ENDEKSLİ KAMPANYALAR

7 Temmuz’da AB’nin standart güvenlik donanım koşullarını taşımayan araçların satışı yasaklanacak beklentisi var. Dolayısıyla bu koşulları taşımayan araçları elden çıkarmak için acele eden satıcılar büyük indirim kampanyaları düzenliyorlar. Bu durum bazı araç fiyatlarında 200 bin liraya kadar indirime yolaçmış durumda.

ETTE TARTIŞMA BİTMİYOR: SİYASETEN KORUMA VAR

ASO Yuvarlak Masa’da hammadde fiyatlarının yüksekliğine dikkat çekilirken kamu ihalelerinde pazarlık usulünün genel yöntem haline gelmesini eleştirildi. Bazı katılımcılar, şartnameye uygun üretim yapmayan firmaların siyaseten korunduğunu ifade etti. Sektörün teşvik belgeli yatırımlar kapsamına alınması talep edildi.

KURBAN BAYRAMI TATİLİ 9 GÜNE ÇIKARILDI

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kurban Bayramı ikramiyesinin 10-14 Haziran tarihleri arasında emeklilerin hesaplarına yatırılacağını söyleyerek, bayram haftasındaki 2 günlük süreyi de idari izin kapsamına aldıklarını ve Kurban Bayramı tatilinin 9 güne çıkarıldığını açıkladı.

AZERBAYCAN İLE DOĞAL GAZ ANLAŞMASI 2030 SONUNA KADAR UZATILDI

Azerbaycan ile Türkiye arasında 2024 sonunda sona erecek doğal gaz tedarik anlaşması 2030 sonuna kadar uzatıldı. İlgili anlaşma BOTAŞ ile SOCAR arasında imzalandı. Ayrıca doğal gaz teslimi ve takasına ilişkin 4 anlaşma imzaladı.

İNŞAATÇI, VİETNAM’DAN İŞÇİ GETİRİYOR

Yurtdışı müteahhitlikte mayısta yeni 24 sözleşme imzalandı. Mart ayı sonunda 4,8 milyar dolar olan tutar da 5,7 milyar dolara ulaştı. Müteahhitler 72 sözleşme yaptı. TMB Başkanı Erdal Eren, kamuda tasarruf önlemleri için durdurulacak projelerde firmalara “kesin tasfiye imkânı getirilmesini” istedi. Sektörde eleman sıkıntısına dikkat çeken Eren, yurtdışına işçi götürmek bir yana, artık Türkiye’deki projeler için Vietnam ve Filipinler’den işçi getirdiklerini aktardı. (EKONOMİ)

EN DEĞERLİ MARKA THY OLDU, TOGG 20. SIRADAN LİSTEYE GİRDİ

Brand Finance, “Türkiye’nin En Değerli Markaları-Türkiye 125” çalışmasını tamamladı. 1 milyar 985 milyon dolarlık marka değeriyle THY, Türkiye’nin en değerli markası olmayı sürdürdü. 2. sırada 1 milyar 265 milyon dolarla Arçelik, 3. sırada 917 milyon dolarla Vestel yer aldı. TOGG da 182 milyon dolar marka değeri ile 20. sıradan listeye girdi. (EKONOMİ)

TÜRKİYE'DE TOPLUMUN YÜZDE 73,1'İ PARA BİRİKTİREMİYOR

Areda Piar araştırma şirketinin Türkiye genelinde bin 534 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği araştırmaya göre, Türk halkının yüzde 73,1'i para biriktiremiyor. Para biriktiremediğini ifade eden katılımcıların yüzde 49,8'i, tasarruf edecek bir gelirinin olmadığını belirtiyor. "Tasarruf imkânınız olsa hangi aracı tercih edersiniz?" sorusuna ise katılımcıların yüzde 47,7'si fiziki altın (yastık altı birikim, gram, çeyrek ziynet vs.), yüzde 25,3'ü döviz yanıtını verdi.

FİLİSTİN’E İHRACATTA DİKKAT ÇEKİCİ ARTIŞ

İsrail’e ihracatın durdurulması kararı sonrası, geçen yıl mayıstaki 441 milyon dolar olan ihracat bu mayısta 4 milyon dolara gerilemiş gözüküyor. Ancak Filistin’e ihracat da geçen yıl mayıstaki 11,7 milyon dolar seviyesinden bu mayısta 51,5 milyon dolara çıkmış görünüyor. Bu artış Filistin’in savaş dolayısıyla artan ihtiyaçlarından kaynaklanıyor olabilir. Ancak “İsrail’e Filistin üzerinden ihracat yapılıyor” kuşkularını da gündeme getirdi.

PUTİN: TÜRKİYE'YE BATI FİNANSMANI İLİŞKİLERDE TEHDİT OLUŞTURABİLİR

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye'de ekonomi yönetiminin son zamanlarda Batılı finans kuruluşlarından hibe almaya ağırlık verdiğine dikkat çekerek, “Bu muhtemelen kötü bir şey değil ama eğer Rusya ile ticari ve ekonomik ilişkilerin kısıtlanmasıyla bağlantılı olursa, o zaman Türk ekonomisinin kazancından çok kaybı olur. Bana göre böyle bir tehdit var” dedi.

PESKOV: TÜRKİYE’NİN BRICS’E İLGİSİNİ MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ

Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Türkiye'nin BRICS grubu üyesi ülkelerin bir parçası olmaya ilgi duyduğu yönündeki haberleri memnuniyetle karşıladıklarını ve bu konunun grubun, bir sonraki zirvesinde değerlendirileceğini söyledi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çin ziyaretindeki görüşmelerde, gelecek hafta Rusya'da yapılacak BRICS zirvesine katılacağını açıklamıştı.

TÜRKİYE, F-16 SATIŞ KABUL MEKTUBUNU İMZALADI

ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'nin F-16 satış kabul mektubunu imzaladığını duyurdu. Sürecin tamamlanması ile birlikte Türkiye, ABD'den 40 adet F-16 Blok 70 savaş uçağı ile 79 adet F-16 modernizasyon kiti satın alacak. Ocakta ABD Dışişleri Bakanlığı, Biden yönetiminin Türkiye'nin F-16 filosunu modernize etmesini desteklediğini açıklamıştı. Biden, Türkiye'ye 20 milyar dolarlık F-16 satışını onaylaması için Kongre'ye çağrı yapmıştı.

BANKADA PARASI OLANLAR DİKKAT: YÜKSEK KAZANÇ İÇİN SON FIRSAT

Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram:

“Bankalarda mevduat faiz oranlarında düşüş eğilimi sürüyor. Şu anda faiz oranları yüzde 50-53 civarında. Bazı bankalarda yüzde 50’nin bir miktar altına inmiş durumda.

Faizlerdeki düşüş eğilimi likidite bolluğu nedeniyle Merkez Bankası’nın piyasadan depo alım ihalesi ile para çekilmeye başlamış olmasıdır. Şu anda bankalar Merkez Bankası’nın ‘zorlamasıyla’ mevduat toplamaya çalışmıyor. Ancak Kur Korumalı Mevduat'tan (KKM) dönüş hedefi hala sürüyor.

Politika faizi yüzde 50’ler civarında. Mevduat faizlerinin de politika faizi çerçevesinde şekillenmesi ekonomi yönetiminin istediği bir durumdur. Merkez Bankası’nın bankalara gecelik borç alıp verme durumu var. Bu faizler üzerinden bir borç alıp verme durumu söz konusu. Bankalar kendi maliyetlerini düşünmek için faizleri geri çekiyor.

Merkez Bankası’nın uyguladığı politikalardan dolayı faiz düşüşü devam edecektir diyebiliriz. Enflasyonist ortam devam ederse ve politika faizi yükselirse bu durumda mevduat faizleri de yükselebilir. Şu anda bankalarda yüzde 49 ile yüzde 53 arasında mevduat faizi söz konusu.

Faizlerde düşüş sürebilir. Merkez Bankası’nın atacağı adımlar önemli. Gecelik borç alıp verme faizleri gerilerse faizler bir miktar daha geri gelebilir.

Şu anda 1 milyon TL’nin stopaj düşürüldükten sonra aylık net getirisi yüzde 50 faiz oranı ve 32 gün vade üzerinden hesaplanırsa, 40 bin TL civarında. Eğer yüzde 52 faiz oranı üzerinden hesaplanırsa net getiri 42 bin TL seviyesinde.

Bankalarda mevduat faizlerinin 32 günlük getirisi 50 bin TL’ye kadar dayanmıştı. O dönemde vatandaşlar paralarını uzun vadede faize bağlamış olsaydı çok daha fazla getiri elde edeceklerdi.

Şu anda getiriler 40 bin TL’ye kadar düştü. Bileşik faizden yararlanarak parasını tekrar faizde değerlendirenler var. Uzun vadeli bir seçim yapmak daha mantıklı.

Dövizi bozdurup TL’ye geçip, faiz getirisi elde etmek için şu anda son fırsat diyebiliriz. Döviziniz varsa TL mevduata koymak daha mantıklı. Döviz seçimden itibaren yatay seyrini sürdürüyor. Dövizde şu anda bir getiri yok. Enflasyona karşı getiri erimiş durumda. Vatandaşlar fiziki olarak bankaları gezip fiyat alıp ona göre paralarını bağlamalılar. Bankaya para yatırıyorsanız bankanın size açacağı limit, kullandıracağı kredi ve faiz oranı daha yüksek olacaktır. O yüzden en fazla işlem yaptığınız bankaya mevduatı yatırabilirsiniz.”

OPEC+'DAN ÜRETİM KESİNTİSİNİ BİR YIL DAHA UZATMA KARARI

Suudi Arabistan liderliğindeki OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi ülkelerin enerji ve petrol bakanlarının piyasa koşullarını değerlendirmek üzere çevrim içi bir araya geldiği toplatıda üretim kesintisinin 31 Aralık 2025'e kadar sürdürülmesi kararlaştırıldı.

ABD'DE TARIM DIŞI İSTİHDAM BEKLENTİLERİ AŞTI

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) gelecek hafta yapacağı faiz toplantısı öncesinde piyasaların odaklandığı son önemli veri olan tarım dışı istihdam, ekonomistlerin tahminlerinin üzerinde geldi. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu tarafından açıklanan verilere göre, mayıs ayında tarım dışı istihdam 272 bin artış gösterdi. Analistlerin beklentisi istihdamda 190 bin artış olacağı yönündeydi. Ülkede genel işsizlik oranı ise yüzde 4,0 seviyesine çıktı.

ECB’DEN İLK FAİZ İNDİRİMİ GELDİ, FED’DE BEKLENTİ SON ÇEYREK

ABD ekonomisi yavaş yavaş soğuma sinyalleri verse de Fed'in yol haritasının henüz belirginleşmediği görülüyor. Para piyasalarındaki fiyatlamalar, bankanın ilk faiz indirimine son çeyrekte gidebileceği öngörülerini desteklerken, haziran ve temmuz aylarındaki toplantılarda Fed'in politika faizini sabit tutacağı tahmin ediliyor. ECB, 2019'dan bu yana ilk faiz indirimini gerçekleştirdi. Yüksek enflasyonun zayıf büyümeden daha az sorun oluşturduğu düşüncesiyle Fed'den önce harekete geçen ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda üç temel politika faizini 25 baz puan düşürdü. Kanada merkez bankası da faiz indirimine gitti.

KÜRESEL İMALAT PMI NIHAİ VERİLERİ TOPARLANMAYA İŞARET EDİYOR

Euro bölgesindeki daralma yavaşladı. Alman ekonomisi 2 yılın aradan sonra tekrar büyümeye döndü. Asya'nın önde gelen ekonomilerinde imalat aktivitesinin canlanmasıyla birlikte mayıs ayına ilişkin küresel imalat PMI nihai verileri de ekonomilerde toparlanmaya işaret etti.

KÜRESEL GIDA FİYATLARINDA ART ARDA ÜÇÜNCÜ ARTIŞ

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Küresel Gıda Fiyat Endeksi'nin, mayısta tahıl ve süt ürünlerinin fiyatlarındaki ivmelenmeye bağlı olarak yüzde 0,9 artışla 120,4 puana yükseldiğini bildirdi. Tahıl Fiyat Endeksi, Kuzey Amerika ve Ukrayna'da hasada yönelik artan endişelerin de etkisiyle mayısta önceki aya göre yüzde 6,3 artarken, yıllık bazda yüzde 8,2 düştü.

OBEZİTENİN EKONOMİYE ETKİSİ 2,5 TRİLYON DOLAR

Novo Nordisk Global Ar- Ge’den Sorumlu Başkan Yardımcısı Marcus Schindler tedavi edilmeyen obezitenin ülkelerin sağlık sistemlerine ciddi maliyetler yüklediğini söyledi. Schindler “Hastanede geçirilen zaman ve geç evre komplikasyonlar için kullanılan ilaç çeşidi ve sayısı da artıyor. 2025’te obezitenin global ekonomiye etkisinin 2,47 trilyon dolar olması bekleniyor” dedi.

KÜRESEL HURDA PAZARI TÜRKİYE’NİN ELİNE BAKIYOR

Mayıs ayında dünyada hurda fiyatları en büyük ithalatçı Türkiye’nin talebinin hız kesmesiyle yatay seyretti. Avrupa ve ABD pazarının Türkiye’ye bağımlı olması nedeniyle haziran ayında fiyatlarda hafif bir düşüş olabileceği tahmin ediliyor. (EKONOMİ)

HİNDİSTAN’DA MODİ'NİN SÖNÜK ZAFERİ BORSAYI SERT DÜŞÜRDÜ

Hindistan’da 6 hafta süren genel seçimlerin galibi mevcut Başbakan Narendra Modi oldu ancak anketlerinde öngörülen “ezici” zafer elde edilemedi. Modi’nin patisi BJP parlamento alt kanadında salt çoğunluğu elde edemedi. Hindistan borsası son dört yılın en kötü düşüşünü yaşadı. Hisse senedi piyasalarından 386 milyar dolarlık çıkış gerçekleşti.

BM'DEN KÜRESEL KAMU BORCU UYARISI

Birleşmiş Milletler (BM) 97 trilyon dolarla rekor kıran küresel kamu borcu konusunda uyarıda bulundu, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki kalkınmayı etkileyen endişe verici artışa karşı uluslararası finans sisteminde acil reform çağrısı yaptı. Küresel kamu borcu 2023 yılında 5,6 trilyon dolarlık bir artış gösterdi.

FTI’IN İFLASI, ASIL KIŞ TURİZMİNİ ETKİLEYECEK

FTI’ın iflasına 65 bin müşterinin 25 bini Türkiye’de tatilde yakalandı. Alman Seyahat Sigortası Fonu’nun (DRSF) FTI, 10 Haziran’a kadar olan seyahatleri tamamlayacağı, bu tarihten sonrakilerin iptal edildiğini açıkladı. Türkiye’ye yaklaşık 2 milyon turist getiren FTI’ın ardından turizmciler, öncelikle 400 bin kişilik yaz rezervasyonlarının yeniden yapılmasını, ardından kış sezonunu kurtarmak için harekete geçilmesi gerektiğini söyledi. (Salenay YAĞCI/ Ekonomim)

NVIDIA APPLE'I GERİDE BIRAKARAK EN DEĞERLİ İKİNCİ ŞİRKET OLDU

ABD’li çip üreticisi Nvidia’nın değeri, önceki gün 3 trilyon dolar sınırını aşarak Apple'ı geride bıraktı. Dünyanın en değerli 2. şirketi haline gelen Nvidia ayrıca Apple ve Microsoft’un ardından 3 trilyon dolar değerine ulaşan 3. şirket oldu. Nvidia hisseleri, mayıs ayında ilk çeyrek kazançlarından bu yana %24'ün üzerinde artış kaydetti.

RAO, TÜRKİYE'YE YENİDEN ELEKTRİK İHRACATINA BAŞLAYACAK

Rusya merkezli enerji şirketi Inter RAO, Türkiye'ye yeniden elektrik ihracatının başlatılması için görüşmeler yürütüyor. Şirketin Yönetim Kurulu Üyesi Alexandra Panina, "Fiyat üzerinde pazarlık yapıyoruz." dedi.