10 EKİM 2022 - KISA DALGA BÜLTEN
DEMET BİLGE ERKASAP
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Bir gün bile olsa hapis
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, cezası az suçlar için yeni infaz çalışması yapıldığını duyurmuştu. Bu çalışmanın detayları ortaya çıkmaya başladı.
Hali hazırda Ceza Muhakemesi Kanunu’na (CMK) göre, hapis cezasının üst sınırı 2 yıldan fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilmiyor, uzlaştırmaya gidilebiliyor, hükmün açıklanması geri bırakılabiliyor ya da denetimli serbestlikten yararlanılabiliyor.
Yeni sistemde ise suç işleyenler bir gün bile olsa hapse girecek. Yahni cezada erteleme olmayacak.
İktidara yakın Türkiye gazetesindeki habere göre AKP’li kaynaklar bu düzenlemenin nedenini, trafik magandaları, hırsızlık, dolandırıcılık, sokakta şiddet gibi kamuoyunda infial yaratan suçlarda faillerin cezasız kalmasını engellemek olarak açıkladı.
Venedik Komisyonu'ndan 'yanıltıcı bilgi' eleştirisi
Cumhur İttifakı'nın "dezenformasyonla mücadele", muhalefetinse "sansür yasası" olarak tanımladığı kanun teklifine, Venedik Komisyonu'ndan eleştiri geldi.
Venedik Komisyonu, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nin (AKPM) talebi üzerine İnsan Hakları ve Hukukun Üstünlüğü Genel Direktörlüğü (DGI) ile birlikte hazırladığı Acil Ortak Görüş'te, tasarıda yer alan "yanıltıcı bilgiyi yayma" suçuyla ilgili hükmün, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin "ifade özgürlüğü" başlıklı 10'uncu maddesine aykırı olduğunu bildirdi.
Komisyon, ayrıca söz konusu hükümdeki ifadelerin "yeterince açık" olmadığını ve bu nedenle uygulama kapsamının da belirsiz olduğunu belirtti.
Venedik Komisyonu, "böyle bir hükmün olası sonuçları konusunda, özellikle de Haziran 2023'te yapılması planlanan seçimler öncesi otosansürü artırabileceği için endişe duyduğunu" aktardı.
Eleştirilen tasarı kabul edildiği takdirde, "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" suçu TCK’ya eklenecek. . Bu maddede, "Sırf halk arasında 1 yıldan üç yıla kadar hapis cezası getirecek. Teklifin görüşmelerine bu hafta da Meclis’te devam edilecek.
CHP'den açılım tepkisi: Erdoğan, Aleviliği ‘turistik ve kültürel’ bir topluluk olarak görüyor
CHP Genel Başkan Koordinatör Başdanışmanı Erdoğan Toprak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kurulacağını açıkladığı ‘Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nı eleştirdi. Toprak, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Aleviliği bir inanç olarak görmediğini, ‘turistik ve kültürel’ bir topluluk olarak gördüğünü gösteriyor” dedi.
Naci Görür'den güneş tutulması uyarısı: Bardağı taşıran son damla olabilir
Prof. Dr. Naci Görür, Twitter'dan yaptığı açıklamada, 25 Ekim'de Türkiye'den de görülecek güneş tutulmasının fay hatlarını etkiler mi sorusuna cevap verdi. Görür, “Bardağı taşıran son damla rolü oynayabilir” dedi.
Öğrenci olmanın maliyeti hesaplandı: Ailesiyle kalan 21, yurtta kalan 61 bin
İstanbul Planlama Ajansı, ailesinin yanında kalan bir üniversite öğrencisinin maliyetini hesapladı. İstanbul’da ailesinin yanında kalan bir üniversite öğrencisinin aylık toplam yaşam maliyeti 1826,5 TL, KYK yurdunda kalan öğrencinin 2 bin 379,5 TL, özel yurtta kalan öğrencinin 5 bin 126,5 TL, öğrenci evinde kalan bir üniversitelinin ise 5 bin 356,5 TL olarak hesaplandı.
Altın Portakal töreninde Erol Babaoğlu: Ödülü Gezi tutukluları ile paylaşıyorum
Antalya Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde düzenlenen 59.Antalya Altın Portakal Film Festivali, Antalya Kapalı Spor Salonu’nda düzenlenen Ödül Töreni ile sona erdi. Altın Portakal’ın En İyi Filmi; Özcan Alper’in yönettiği “Karanlık Gece” oldu. Emin Alper imzalı “Kurak Günler” geceden En iyi Yönetmen Ödülü dahil 9 ödülle ayrıldı.
Törende Gezi tutuklularına selam gönderildi, Özgürlük mesajları verildi.
En iyi erkek oyuncu ödülünü alan Erol Babaoğlu, ödülü Gezi tutuklularına adadı.
En iyi yönetmen ödülünü alan Emin Alper de konuşmasında "Gezi direnişçileri kazanacak" dedi. Uzun süre ayakta alkışlanan Gezi Davası tutuklularından Çiğdem Mater‘e Cahide Sonku ödülü verildi.
EKONOMİ
Afları da içeren torba teklif TBMM’ye sunuldu
AKP içinde ekonomik afların da bulunduğu 52 maddeden oluşan torba kanun teklifini Meclis’e sundu. Teklifte özetle şu maddeler var:
KYK’dan öğrenim kredisi almış ve ödeme dönemi gelmiş öğrencilerden, bugüne kadar enflasyona endekslenerek getirilen borçlarından ana para dışında tahsilat yapılmayacak. Bundan sonraki süreçte de öğrenciler KYK kredileri için mezun olduktan 2 yıl sonrasına kadar faiz ödemeyecekler. 2 yılın sonunda ise yıllık yüzde 10’u geçmemek üzere faiz uygulanacak.
Abonelerin, telekom, GSM, doğalgaz, elektrik, su borçları ile vatandaşların birbirleri arasındaki 2 bin liraya kadar olan borçlara ilişkin açılmış olan icra dosyaları kapatılacak. Bu şekilde alacağından vaz geçmiş olanlar, ilgili tutar kadar devlete olan yükümlülükleriyle mahsuplaşacaklar.
Elitaş, bu kapsamda yaklaşık 9 milyon dosya ve 20 milyar liralık bir büyüklük bulunduğunu bildirdi.
Ayrıca maske yasağını ihlal edenlere yönelik verilen 2.7 milyar liralık para cezası iptal edilecek.
Devlet okullarında öğrenim göre tıp ve diş hekimliği son sınıf öğrencilerine asgari ücret kadar bir ücret verilecek.
SGK taşınmazlarının elektronik ortamda ihaleyle satışını öngören sistem hayata geçirilecek.
Varlık yönetim şirketlerinde bulunan 2500 liranın altındaki borçlar da silinecek. Maliye Bakanlığı bu değeri 5 bin liraya kadar çıkarabilecek.
Teklif ile kur korumalı mevduat sistemi, 31 Aralık 2023 tarihine kadar yeni bir Cumhurbaşkanı kararına ihtiyaç olmadan uzayacak.
Eti ucuzlatmak için kurulan konseyin gerçek yüzünü ortaya çıkardı, istifa etti
Kırmızı et fiyatlarını dizginlemek ve halkın ucuza et yemesini sağlamak amacıyla kurulan Ulusal Kırmızı Et Konseyi'nin (UKON) tam aksine etin daha da pahalı satılmasına yol açtığı iddia edildi. İddiaları ortaya atan UKON Denetim Kurulu Üyesi Nihat Çelik, konseyin ‘belli adreslerin' güdümünde hareket ettiğini, bu yüzden hem üreticinin hem de tüketicinin mağdur olduğunu açıklayarak UKON'daki görevinden istifa etti. Çelik, kırmızı eti üreticiden çok ucuza toptan satın alan büyük şirketlerin aynı eti tüketiciye 3 kat fiyatla sattığını, konseyin ise bu sisteme göz yumduğunu savundu.
TÜSEDAD Yönetim Kurulu Başkanı Sencer Solakoğlu: Süt ve süt ürünlerine büyük zam yolda
TÜSEDAD Yönetim Kurulu Başkanı Sencer Solakoğlu, süt ve süt ürünlerine ilişkin önümüzdeki haftayı işaret ederek sütün litre fiyatına 2,5 TL zam geleceğini söyledi. Solakoğlu ciddi bir hayvan krizinin olduğunun da altını çizerek uyarılarda bulundu.
Motorine yine zam
Petrol ve uluslararası ürün fiyatları ile dolar kurundaki artış akaryakıtta yeniden zam yağmurunu beraberinde getirdi.
Sektör kaynaklarının aktardığına göre, bu gece motorinin litre fiyatına 1 lira 39 kuruş zam gelecek.
Motorine önceki gece 1 lira 53 kuruş, ondan önceki gece 1 lira 38 kuruş, dört gün önce 1 lira 10 kuruş zam gelmişti. Böylece motorine bir haftada litrede 5 lira 40 kuruş zam gelmiş olacak.
BOTAŞ'tan doğal gaz depolarına ilişkin açıklama
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), doğal gaz depolarında eksiklik olduğuna dair haberlerin ardından açıklama yaptı. BOTAŞ aleyhine algı oluşturmaya yönelik maksatlı ve gerçek dışı haberler ile kamuoyu gündeminin meşgul edildiğinin belirtildiği açıklamada, Tuz Gölü ve Silivri tesislerinde depo doluluk oranının ise yüzde 100'e ulaştığı kaydedildi.
KDK'den doğum izni kararı: Maaştan kesinti yapılamaz
Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), bir aile sağlığı merkezinde sözleşmeli çalışan hemşirenin kullandığı doğum izinleri nedeniyle maaşından kesinti yapılmasını hukuka aykırı bularak işlemin iptal edilmesi yönünde ilgili sağlık müdürlüğüne tavsiyede bulundu.
'Asgari ücret açlık sınırının 2 bin TL altında kaldı'
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, asgari ücretli yurttaşların Ocak ve Ekim aylarındaki alım gücünü kıyasladı. Ağbaba, “Asgari ücrete bu yıl iki kez zam yapılmasına rağmen asgari ücret, eylül ayı itibariyle 7500 TL’ye yükselen ortalama açlık sınırının 2 bin TL altında kaldı” dedi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Zelenski'nin danışmanı Kırım'daki köprüde yaşanan patlama için 'başlangıç' dedi
Moskova’nın ilhak ettiği Kırım Körfezi ve Rusya arasındaki tek köprü bir kamyonun infilak etmesi sonucu yandı.
Yetkililer yangından sonra köprünün kısmen trafiğe açıldığını bildirdi.
Ukrayna lideri Zelenski'nin danışmanı Mihaylo Podolyak köprüdeki hasarı "başlangıç" diye tanımladı ancak doğrudan Ukrayna'nın sorumlu olduğunu söylemedi.
Ukrayna Savunma Bakanlığın Twitter hesabından "Ukrayna'a ait Kırım'daki Rus gücünün iki sembolü batırıldı. Sırada ne var?" denildi.
Yangının özellikle Rusya lideri Vladimir Putin'in 70'inci doğumgününden bir gün sonra çıkması Ukrayna sosyal medyasında sevinçle karşılandı.
Kırım 2014’te Rusya tarafından ilhak edilmişti ve şu anda Kerç Köprüsünü Ukrayna’ya askeri malzeme taşımak için kullanıyor.
New York'ta olağanüstü hal ilan edildi
ABD'nin New York eyaletinde düzensiz göçmenlerin sayısındaki hızlı artış nedeniyle olağanüstü hal kararı alındı.
New York Belediye Başkanı Eric Adams,
New York'ta geçici kiralanan 42 otelin dışında, barınaklarda kalan insan sayısının 61 bine ulaştığını, bunlardan 20 bininin çocuklardan oluştuğunu ve son dönemde 17 binden fazla düzensiz göçmenin haber verilmeden şehre otobüslerle getirilip bırakıldığını söyledi.
New York'ta 50 bin civarında evsizin yaşadığı barınaklar, son birkaç aydır sınır bölgelerinden gönderilen düzensiz göçmenlerle tamamen dolmuş, bazı sığınmacılar boş oteller ve kamplara yerleştirilmişti.
ABD'ye giren düzensiz göçmenler, sınır polisi tarafından kayıtları yapılarak otobüslerle barınaklara götürülüyor. İşlemleri tamamlanan düzensiz göçmenler, kendilerine bildirilen mahkeme tarihine kadar ABD içinde istediği yere gitmekte serbest bırakılıyor.
Texas ve Florida gibi Cumhuriyetçi eyaletler, göçmenlerin bir kısmını başkent Washington, New York, Massachusetts gibi Demokratların çoğunlukta olduğu eyaletlere gönderiyor.
Zelenski: İşgalciler bir şansları varken kaçsınlar
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ulusa sesleniş konuşmasında, "İşgalciler bir şansları varken kaçarlarsa, bu onlar için en iyi seçenek olacaktır” dedi.
İran devlet televizyonu hacklendi, protestolarda öldürülen kadınların fotoğrafları yayınlandı
İran’da Mahsa Amini protestoları sürüyor. İran devlet televizyonu rejim karşıtı bilgisayar korsanları tarafından siber saldırıya uğradı.
Devlet televizyonunda sunulan haber bülteni sırasında İran lideri Ayetullah Ali Hamaney'in konuşması yayınlanırken ekranda aniden gözaltına alındıktan sonra ölen Mahsa Amini ile birlikte protestolar sırasında hayatını kaybeden kadınların görüntüleri belirdi.
İran lideri Hamaney'i hedef alınmış şekilde gösteren ve "bize katılın ve ayağa kalkın" yazılı kısa süreli görüntüde, "kadın, hayat ve özgürlük" sloganları duyuldu. Daha önce de İran yönetimine karşı siber saldırılar düzenleyen "Adalet-i Ali" adlı siber korsanlar grubu Twitter hesabından saldırıyı üstlendi.
Fransa, İran'daki vatandaşlarını, keyfi gözaltı ve alıkonulma riski nedeniyle ülkeyi mümkün olan en kısa sürede terk etmeye çağırdı.
Fransa Dışişleri Bakanlığının ayarısı, çifte vatandaşlığı bulunanları da kapsıyor.
ABD'den Çin'e çip darbesi
Çin'in teknolojik ve askeri ilerlemesini yavaşlatmayı amaçlayan ABD, bu ülkeye yönelik gelişmiş çip ihracatına kısıtlamalar getirdi.
Getirilen ihracat kısıtlamaları, hem ABD'li şirketlerin hem de Amerikan teknolojisi kullanan yabancı şirketlerin Çin'deki fabrikalara ve çip tasarımcılarına sağladığı desteği kesmeyi hedefliyor.
ABD'nin getirdiği kısıtlamaları eleştiren Çin Dışişleri Bakanlığı Washington'ı "Çinli işletmeleri kötü niyetli bir şekilde engellemeye ve bastırmaya" çalışmakla suçladı.
Araştırma: Anne sütünde ilk kez mikroplastikler bulundu
İtalyan bilim insanları ilk kez anne sütünde mikroplastiklere rastladı. Araştırmacılar, bu maddelerin bebekler üzerindeki potansiyel sağlık etkileri konusunda büyük endişe duyduklarını belirterek, annelere ambalajlı gıdalardan ve çeşitli kozmetik ürünlerden kaçınmasını tavsiye etti.
Meta'dan uyarı geldi: 1 milyon Facebook kullanıcısının şifresi çalınmış olabilir
Meta, 1 milyondan fazla Facebook kullanıcısının; Apple Store ve Google Play'den indirdikleri uygulamalar nedeniyle risk altında olduğunu duyurdu.Facebook’un 1 milyon kullanıcısını çalınan kullanıcı isimleri ve şifreler konusunda uyardığı aktarıldı.
Hollanda’da kadınlara ücretsiz hijyen ürünleri dağıtıldı
Hollanda Yoksulluk Fonu Vakfı, ülkedeki bin ayrı noktada kadınlar için ücretsiz regl dönemi hijyen ürünleri yardım noktası açtı.
Hijyenik pedlerden tampona ve adet kabına kadar çok sayıda ürünü ihtiyaç sahibi kadınlara ulaştıran vakıf, ülke genelinde yaklaşık 60 bin kadının bu hizmetten yararlanacağını belirtiyor.
KISA DALGA’DAN
Gazeteci İbrahim Ekinci, Marjinal Fayda'da, küresel ve ulusal ekonomiyi anlamak, kararlar alırken sağlıklı öngörüler oluşturabilmek için bir haftanın panoramasını çıkarıyor... FED’in enflasyonla mücadele için faiz artırımındaki şahin tutumu sonrası dolar bütün dünyada güçleniyor. Dolar endeksinin yılbaşından bu yana % 19 değerlenmesine dikkat çeken Morgan Stanley'e göre dolardaki bu yükselişi yeni bir küresel krizin habercisi olabilir