25 EKİM 2022 - KISA DALGA BÜLTEN
DEMET BİLGE ERKASAP
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Kulis: AKP, 2023 seçimleri ile aynı gün referandum olasılığını düşünüyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun gündeme getirdiği başörtüsü düzenlemesi konusunda önce anayasa değişikliği çağrısı yapmış hafta sonu da "Hadi sıkıyorsa, gel bu işi referanduma götürelim. Kararı millet versin" diye seslenmişti. AKP'nin referandumu 2023'teki genel seçimlerle birlikte yapabileceği belirtiliyor.
HaberTürk yazarı Kübra Par, "Cumhurbaşkanı’nın Anayasa değişiklik teklifinin en azından başörtüsü bölümünü referanduma götürebilme olasılığı çok ama çok yüksek" dedi.
Kübra Par, AKP’nin yasama süreçlerinde oldukça etkin olan bir isimle konuştuğunu belirterek, bu kişinin “Referandum için ayrı bir tarihe gerek yok ki o da seçim günü yapılabilir" dediğini aktardı.
Bozdağ: 24. Madde değişecek
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, başörtüsü için yapılacak anayasa değişikliğinde din ve vicdan hürriyetini düzenleyen 24. maddede değişiklik yapılmasına karar verildiğini açıkladı. Bozdağ, bu maddenin sadece başını örten değil tüm kadınların özgürlükleriyle ilgili olacağını belirtti.
Bakan ayrıca aile düzenlemesi için 41. Maddede değişiklik yapılacağını söyledi.
Bozdağ referandum konusunda da şu yorumu yaptı: "Eğer siz 400'ü geçen oy vermezseniz "360'ın üzerinde kalsın, referanduma gitsin" derseniz, biz bundan çekinmeyiz. Referanduma da gideriz, bunu milletimize sorarız. Milletin hakemliği bizim için kıymetlidir. Millet ne derse başımız üstündedir. Kim ailenin korunmasına karşı çıkabilir?”
‘Kürt değil’ tartışamsı
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Selahattin Demirtaş için "Bu adam Kürt değil" sözleri tepkilere neden oldu.
Demirtaş, sosyal medyada hesabından Erdoğan’a "Tek adamlığa kendisini öyle kaptırmış ki, benim ne olduğuma da kendisi karar veriyor" yanıtı vermişti.
Saadet lideri Temel Karamollaoğlu ise "Kürt müdür değil midir, bilmiyorum ama önemli olan fikirleri" değerlendirmesinde bulundu.
Demokrat Partili Cemal Enginyurt, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Selahattin Demirtaş ile ilgili yaptığı "Kürt değil" açıklamasına tepki göstererek “ O Kürt değil, şu Kürt değil diye ayırım yapıyor" dedi.
İmamoğlu'ndan Gezi tutsakları için 'özgürlük' çağrısı
Gezi davasının 25 Nisan’da gerçekleştirilen karar duruşmasında Osman Kavala'ya ağırlaştırılmış müebbet, Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman, Yiğit Ali Ekmekçi'ye 18’er yıl hapis cezası verilmiş ve tutuklanmışlardı.
Siyasetçiler, gazeteciler ve bilim insanları başta olmak üzere birçok isim, #Geziyebinselam hashtagiyle Twitter’da adalet talebinde bulundu.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da sosyal medya kampanyasına katılarak, "Özgürlüklerine kavuşmalarıı konusunda var gücümüzle mücadele edeceğiz" dedi.
Kozlu: TTK yöneticileri yargı karşısına çıkıyor
Amasra maden faciasının henüz yaraları sarılmazken 2013’te Kozlu’da yine devlete ait maden işletmesinde gerçekleşen iş cinayetine ilişkin davada aileler yıllardır adalet bekliyor. Ocak 2013’te sekiz madencinin ölümüne yol açan Kozlu maden faciasına ilişkin dönemin TTK Genel Müdürü ve 5 yönetim kurulu üyesi hakkında 9 yıl sonra dava açıldı. İlk duruşma bugün yapılacak. DW’nin haberine göre dönemin TTK yönetimi "Görevi kötüye kullanmak, taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak”la suçlanıyor.
EKONOMİ
Birleşik Kamu-İş: Açlık sınırı ekimde 8 bin lirayı aştı
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu açlık ve yoksulluk sınırını açıkladı. Buna göre, dört kişilik bir ailenin aylık mutfak masraflarını kapsayan açlık sınırı, ekimde 8 bin 223 liraya çıktı.
Bir ailenin kira, fatura, ulaşım, eğitim ve giyim gibi aylık tüm giderlerini kapsayan yoksulluk sınırı ise ekimde 24 bin 513 liraya yükseldi. Yoksulluk sınırı, 4,5 asgari ücrete denk geliyor.
Araştırma gıda fiyatlarındaki fahiş artışı da çarpıcı şekilde ortaya çıkardı.
Süt, yoğurt ve peynir için yapılması gereken aylık harcama bir önceki aya göre 150 lira artarak 2 bin 169 liraya çıktı.
Meyve için harcanması gereken para ekimde 18 lira iken, geçen yılın aynı ayına göre ise 290 lira artarak 621 lira oldu.
Sebze harcamasında da durum farklı değil. Sebze parası ekimde önceki aya göre 207 lira, geçen yılın aynı ayına göre ise 762 lira artarak 1.083 liraya ulaştı.
Ekimde, 79 lira artarak 864 liraya yükselen ekmek, un ve makarna gibi ürünler için yapılması gereken harcama, son bir yılda 324 lira arttı.
Hükümet 'asgari ücret formülü'nü açıkladı: Herkes 'İyi oldu' diyecekmiş
Yüksek enflasyon nedeniyle alım gücü gerilemeye devam ederken asgari ücrette yapılacak artış da gündemin önemli maddelerinden biri. AKP Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, “Bir miktar refah payını da koyarak herkesin tatmin olacağı, 'İyi oldu' diyebileceği bir asgari ücret gündeme gelecektir” açıklaması yaptı.
Limanların özelleştirilmesinin önünü açan madde geri çekildi
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda AKP’nin Meclis’e sunduğu torba kanun teklifinin görüşülmesine başlandı. Teklifte yer alan limanların 49 yıllına özelleştirilmesinin önünü açan madde geri çekildi.
Eşini kaybeden kadınlara konut desteği
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, eşi ölen kadınlara 300 bin liralık konut desteği verileceğini söyledi.
Yanık, 2 bin 23 konut için toplam bütçelerinin 607 milyon lira olduğunu ifade etti. Bakan, konut projeden eşi ölmüş ve 18 yaş altı en az üç çocuğa sahip kadınların yararlanabileceğini bildirdi.
IMF'den 2023 uyarısı: Rekor fiyatlara ulaşacak
Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) güncel bir raporuna göre, Avrupa gelecek yıl enerji alanında büyük fiyat artışıyla karşı karşıya kalacak.
Raporda Avrupa'nın bu yıl depoladığı yakıt rezervleri sayesinde önümüzdeki kışı atlatabileceği belirtilirken, gelecek yıl için risklerin bulunduğu bildirildi.
IMF, 2022 Eylül ortasına kadar Rusya'nın Avrupa'ya gaz arzının yıllık bazda yüzde 80 oranında düştüğünü açıkladı.
Raporda, Rusya'dan gaz tedarikinin 7 ülkeye (Bulgaristan, Danimarka, Finlandiya, Almanya, Litvanya, Hollanda ve Polonya) tamamen durdurulduğuna dikkat çekildi.
En zenginler listesi açıklandı: Türkiye'deki dolar milyarderi listesinden 3 kişi çıktı
Forbes, yıllık milyarderler listesini yayınladı. Sıralamaya 2 bin 755 milyarderin girdiği belirtildi. Forbes dergisine göre, Türkiye’de dolar milyarderi sayısı 27’den 24’e geriledi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Dünyada demokratik ülke sayısı azalırken, otoriter yönetimlerin sayısı artıyor
Demokrasinin Çeşitleri Enstitüsü'nün 2022 Demokrasi Raporu dünyadaki yönetim biçimlerini ve öne çıkan eğilimleri ortaya çıkardı.
Rapora göre 1990’ların sonunda 72 ülke demokratikleşme yönünde yol alırken sadece 3 ülke otoriterleşme eğilimindeydi. 2021 yılında ise sadece 15 ülke demokrasi yolunda ilerleme kaydederken 33 ülkede otoriterleşme eğilimi arttı.
Liberal demokrasinin hâkim olduğu ülke sayısı son 25 yılın en düşük seviyesine indi. Avrupa Birliği de otoriterleşmeden payını aldı. AB üyelerinin yüzde 20’si otoriterleşme dalgası yaşıyor.
2021 Liberal Demokrasi Endeksi’nde Türkiye 179 ülke içinde 147. sırada bulunuyor.
1 üzerinden yapılan değerlendirmede Türkiye’nin puanı 0,11. Zirvedeki İsveç ve Danimarka’nın puanı ise 0,88.
İngiltere'nin yeni başbakanı Rishi Sunak oldu
İngiltere'de, eski maliye bakanı Rishi Sunak, iktidardaki Muhafazakar Parti'nin yeni lideri seçildi.
42 yaşındaki Sunak, İngiltere'nin modern tarihindeki en genç başbakan olacak. Rishi Sunak aynı zamanda İngiltere'nin ilk Hintli başbakanı oldu.
Kral 3. Charles'ın en kısa sürede hükümeti kurma görevini Sunak'a vermesi bekleniyor.
Eski İngiltere Başbakanı Boris Johnson önceki akşam liderlik yarışına katılmayacağını açıklamıştı.
Savaşta kirli bomba iddiaları
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna'nın 'kirli bomba' kullanabileceği iddiasını gündeme getirdi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenski, iddiayı redderken Moskova'nın bu açıklamasının aslında Rusya'nın 'kirli bomba' saldırısına hazırlandığı anlamına gelebileceğini ifade etti. ABD, İngiltere ve Fransa'dan yapılan ortak açıklamada da Moskova’nın iddiaları reddedildi.
“Kirli bomba” adı verilen bombalar, konvansiyonel patlayıcılarla radyoaktif madde yayıyor.
Ukrayna için 'Marshall Planı' çağrısı
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna’nın yeniden imarı için "Marshall Planı" hazırlanması çağrısında bulundu. ABD, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Marshall Planı kapsamında Almanya ve diğer Avrupa devletlerine milyarlarca dolar göndermişti.
Rus televizyonunda 'Ukraynalı çocuklar boğulmalı veya yakılmalıydı' diyen sunucu görevden alındı
Rusya'da devlet destekli Russia Today (RT) televizyonunda, 'Sovyetler Birliği döneminde Rusya'yı işgalci olarak niteleyen Ukraynalı çocukların boğulması gerektiğini' söyleyen sunucu görevden alındı. Kanalın genel yayın yönetmeni Margarita Simonyan, sunucu Anton Krasovsky'nin 'iğrenç yorumları' nedeniyle görevine son verildiğini duyurdu. Simonyan, kanalın Krasovsky ile aynı görüşleri paylaşmadığını bildirdi.
Bıçaklı saldırıya uğrayan yazar Salman Rüşdi bir gözünü kaybetti
Ağustos ayında New York’ta bıçaklı saldırıya uğrayan yazar Salman Rüşdi’nin bir gözünü kaybettiği ve bir elini de kullanamadığı bildirildi.
KISA DALGA’DAN
Mehveş Evin, 2018 yılında SES Eşitlik Adalet Kadın Platformu’nu kuran Gülseren Onanç’la kadınların kamusal alandan uzaklaştırılmasını, buna karşılık nasıl bir muhalefete ihtiyaç duyulduğunu konuşuyor