KISA DALGA BÜLTEN
3 MART 2022
PODCASTİ DİNLEMEK PLAY'E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Bir haftanın ağır bilançosu: En az 2 bin öldü, 600 binden fazla kişi göç etti
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgalinde bir hafta geride kalırken sivil kayıplar ve göç edenlerin sayısı her gün katlanarak artıyor. Ukrayna'dan yapılan açıklamada, Rusya'nın harekatının başlamasından bu yana 2 binden fazla sivilin öldüğü belirtildi. Açıklamada, "Çocuklar, kadınlar ve savunma kuvvetleri saatbaşı ölüyor" denildi.
Birlemiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi açıklama yaparak savaş sebebiyle Ukrayna’dan komşu ülkelere sığınan mülteci sayısının 677 bin olduğunu duyurdu.
Avrupa ülkeleri Ukraynalı göçmenlerle ilgili yeni rota belirleyecek
Avrupa Komisyonu, Ukraynalı göçmenlere oturma izni, istihdam ve sosyal yardıma erişim de dahil olmak üzere geçici koruma sağlayan mevzuatı gündeme getirdi. Mevzuat, Ukrayna'dan gelen göçmenler için daha esnek standartlar ön görünüyor. Tasarı kabul edilmesi halinde tüm üye ülkelerde geçerli olacak. Daha önce de duyurulan önerinin bugün AB içişleri bakanları toplantısında da ele alınacağı belirtildi.
Rusya’nın bombardımanı sürüyor
Rusya Savunma Bakanlığı dün Ukrayna'nın güneyinde, Kırım'ın kuzeybatısında bulunan Herson bölgesinin merkezini ele geçirdiklerini açıkladı.
Rus bombardımana altında kalan ülkenin ikinci büyük kenti olan Harkov'un valisi ise Rusya'nın top atışlarında en az 21 kişinin öldüğünü, 112 kişinin yaralandığını açıkladı.
Zelenski, Kiev'deki bir sığınakta CNN'e konuştu: "Durum çok ciddi, bir filmin içinde değilim..."
CNN International'a Kiev'deki bir sığınaktan röportaj veren Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Batılı ülkelerin Rusya’ya yaptırım uygulama konusunda geç kaldığını belirterek “Batı, ciddi bir yaptırım paketi uygulasaydı, büyük ihtimalle Rus ordusunun Ukrayna'yı işgali olmayacaktı” dedi. Zelenski, “Durum çok ciddi bir filmin içinde değilim” ifadesini kullandı.
ABD Başkanı Biden: "Hava sahasını Rusya'ya kapattık"
ABD Başkanı Joe Biden’ın, Kongre’ye hitaben yaptığı konuşmada ABD hava sahasının da Rusya'ya kapatıldığını açıkladı.
Putin’ni yanlış hesap yaptığını söyleyen Biden, “Hiç hayal etmediği hiç beklemediği güçlü bir duvarla karşılaştı. Ukrayna halkıyla karşılaştı. Öğrenciler, emekliler, hepsi askere dönüştü kendi ülkelerini koruyorlar” dedi.
Yaptırımların Putin’i dünyadan izole ettiğini belirten Biden, Putin için diktatör dedi eve “Başına gelecekler konusunda hiçbir fikri yok” ifadesini kulladı. Biden, ABD’deki Rus oligarkların suçlarının ve malvarlıklarının araştırılacağını söyledi.
İngiltere: Putin’in acımasızlığı artacak
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace Rusya lideri Vladimir Putin’in Ukrayna işgalinin daha da acımasız bir hale geleceğini söyledi. Wallace "Mantıklı düşünen kimse, onun (Putin) yaptığını yapmaz. Onun acımasızlığının arttığını göreceğiz" dedi ve ekledi: "İstediği olmayınca şehirleri kuşatıyor, acımasızca onları gece bombardımana tutuyor ve sonunda direnişlerini kırıp şehirlere girmeye çalışacak."
Peskov: Rusya ayakta kalacak
Kremlin sözcüsü Peskov, Biden’in açıklamasından sonra yaptığı değerlendirmedi ekonominin ciddi bir darbe aldığını ancak ayakta kalacağını vurguladı. Peskov Moskova’nın Batı’nın yaptırımlarına "sert, iyi düşünülmüş ve net" bir yanıt formüle edeceğini belirtti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Üçüncü dünya savaşı nükleer ve yıkıcı olacak. Ukrayna'nın nükleer silah sahibi olmasına izin veremeyiz” dedi.
Rus vatandaşları 10 bin dolardan fazlasını yurtdışına çıkaramayacak
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yeni bir kararname yayınlayarak değeri 10 bin doları aşan dövizin yurtdışına çıkartılmasını yasakladı. Kararname dünden itibaren geçerli hale geldi.
Rus borsaları 1998'den beri bir ilk kez bu kadar uzun süre kapalı kaldı
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi rublede sert değer kaybına yol açmış, Moskova borsası da 28 Şubat'tan bu yana işlemlere kapanmıştı.
Borsa böylece 1998 yılının Ekim ayından beri olağanüstü durum nedeniyle ilk kez bu kadar uzun süre kapalı kaldı.
Çavuşoğlu: "Yaptırımlara ilkesel olarak katılmadık, katılma eğilimimiz yok"
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Rusya'nın 27-28 Şubat'ta boğazlardan savaş gemisi geçirmek istediğini, ancak Türkiye'nin dostane bir şekilde ricası üzerine bundan vazgeçtiğini açıkladı. Çavuşoğlu, "Biz yaptırımlara ilkesel olarak katılmadık, katılma eğilimimiz yok" dedi.
Bu ardada Çavuşoğlu, Meclis’te kapalı oturumda Rusya-Ukrayna savaşı ve bölgedeki gelişmelerle ilgili milletvekillerini bilgilendirdi. Çavuşoğlu'nun ayrıca saldırının sona erdirilmesi için Türkiye'nin girişimleri ve bölgedeki Türk vatandaşlarının tahliyesine ilişkin de bilgilendirme yaptığı öğrenildi.
AKP Sözcüsü Çelik: Görüşmeler için hazırız
AKP Sözcüsü Ömer Çelik düzenlediği basın toplantısında, " Türkiye, Montrö’nün objektif hükümlerini savaş halinde uygulayacaktır." açıklamasını yaptı. Çelik, Rusya ve Ukrayna arasındaki müzakereler konusunda “Bu tür krizlerin çözümünde deneyimliyiz. Türkiye diplomaside anahtar ülke. Hazırlıklarımız yapılmıştır, bütün kurumlarımız barışa katkı vermeye açıktır. İstanbul bu konuda biricik bir yerdir. Türkiye’nin birikimleri barışa çok önemli destek sağlayacaktır” dedi.
Türkiye gündemindeki gelişmelerle devam edelim
Kılıçdaroğlu: Bu masa devrilmez, başbakan adayımız Meral Akşener
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, FOX TV canlı yayınında soruları yanıtladı. “Rusya ile çatışırsak ve şalteri indirirse perişan oluruz” diyen CHP lideri, “Türkiye tarafsızlığını korumalı ancak savaşın bitmesi için de elinden geleni yapmalı. Sıcak mesajlar vermeli” dedi.
Kılıçdaroğlu, 6 partinin güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışmasına ilişkin de şu açıklamayı yaptı: “6 partinin programları ayrı, dünyaya bakışları ayrı. Ama Türkiye'nin geleceği açısından ortak program belirlemek zorundaydık. Bu masa devrilmez. Tarihin bize yüklediği bir sorumluluk var ve gereğini yapmak zorundayız. Herkes cumhurbaşkanı olmak ister. Ancak henüz adayın kim olacağı liderler arasında konuşulmadı, sadece ilkeler konuşuluyor. Başbakan adayımız var, Meral Akşener.”
Akşener: Denge politikası derken Türkiye'yi dengesizleştirdiler
İYİ Parti lideri Meral Akşener, partisinin grup toplantısında Rusya’nın Ukrayna saldırısında Türkiye’nin tutumunu eleştirdi.
“Ukrayna'nın cesur evlatlarını saygıyla selamlıyorum” diyen Akşener, şöyle devam etti: “Bunun açık bir işgal ve darbe girişimi olduğunu söylemek zorundayız. Rusya'nın bu durumu ortadayken Türkiye'nin güvende olduğunu kim iddia edebilir? Putin'in kafasındaki Rusya'nın eksik parçalarının Kars, Erzurum ve Ardahan olmadığını kim rahatlıkla söyleyebilir? Denge politikası yapalım derken Türkiye ve dış ilişkilerini dengesizliğe ittiler. Putin haddini aşmıştır. Vakit, boş laf değil yaptırım vaktidir. Vakit, çekimser kalma değil zalimin karşısında dik durma vaktidir"
Avusturya mahkemesi, ABD’nin Sezgin Baran Korkmaz'ın 'dolandırıcılıktan' iadesi talebini kabul etti
Avusturya’ Mahkemesi, ABD’nin Sezgin Baran Korkmaz’ın dolandırıcılık suçlaması kapsamında iadesi yönündeki talebini kabul etti.
"Zeytinlik" düzenlemesi yargıya taşınıyor
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, zeytinlikleri maden faaliyetlerine açan yönetmelik değişikliğine tepki gösterirken, "Zeytin ağaçlarına maden ocağı hançeri saplamak, geleceğimize ihanettir. İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak yürütmeyi durdurma davası açacağız" dedi. Çeşme Çevre Platformu kurucularından Ahmet Güler de iptal davası açacaklarını açıkladı.
Ekoloji Birliği, kararı eleştiren bir açıklama yaptı. Zeytinin köylünün, çiftçinin geçim kaynağı olduğu ifade edilen açıklamada yönetmeliğin iptali için dava çağrısı yapıldı.
Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Özener: "Marmara için tahminim 7'nin üzerinde bir deprem”
Deprem Haftası nedeniyle düzenlenen toplantıda konuşan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener,"Marmara Depremi için vakit geldi mi bilmiyoruz. Biriken enerji arttıkça depremin büyüklüğü de artar. Marmara için tahminim 7'nin üzerinde bir deprem ama ne zaman açığa çıkacağını bilmiyoruz" dedi.
EKONOMİ
Reuters: TCMB, lirayı desteklemek için geçen hafta 4 milyar dolar sattı
Reuters Haber Ajansı’, bankacılık kaynaklarına dayanarak servis ettiğin haberinde Merkez Bankası'nın (TCMB) jeopolitik gerilimlerin etkisiyle dolar karşısında yüzde 5 değer kaybeden lirayı desteklemek için geçen hafta 4 milyar dolar sattığını aktardı.
Reuters'ın haberinde salı günü ise 1 ila 2 milyar doların, kurlardaki yükselişi kontrol altında tutabilmek için TCMB tarafından satıldığı öne sürüldü.
Elektrik Mühendisleri Odası: KDV'nin düşürülmesi 2 bin liralık faturada 200 lira indirime karşılık gelecek
Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Özgür Tamer, tarımsal sulamada ve meskenlerde kullanılan elektriğin KDV'sinin yüzde 18'den 8'e düşürülmesinin yüksek faturalara çözüm getirmeyeceğini söyledi.
Tamer, şöyle dedi: ”Esnaf için 900 kilovatsaatlik yeni sınır tanımlandı. Bazı esnafın bu sınıra uyması mümkün değil. Onlar için halen yüksek faturalar söz konusu olacak. Meskende de 2 bin liralık faturada indirim 200 liraya karşılık gelecek. Bu sorunun çözümü kamulaştırmada. Şu an sadece yara bandı uygulanıyor.”
Bülbüloğlu: Savaş turizme yüzde 30 kayıp yaşatacak
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Bülent Bülbüloğlu Ukrayna’daki çatışmanın turizme olan etkisini şöyle değerlendirdi: “Türkiye turizminin yüzde 30’una yakınını belki yüzde 20’sini kaybedeceğiz. Bunun bir kısmını telafi edebiliriz. Farklı pazarları da büyütmeye çalışıyoruz.”
Petrolde durum ciddi
Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın etkisiyle petrol fiyatları yükselmeye devam ediyor. Brent petrol ve Amerikan tipi ham petrol 110 doları aşarken, Uluslararası Enerji Ajansı'ndan durumun ciddi olduğu mesajı geldi.
Buğday fiyatları 14 yılın zirvesinde
Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısının buğday ticaretini durma noktasına getirmesiyle fiyatlar 14 yılın zirvesine çıktı.
Chicago Borsasında buğday fiyatları bushel başına 10 doları aşarak 2008'den beri en yüksek seviyeye çıktı.
Bu yükselişin halihazırda yüksek seyreden küresel gıda fiyatlarını daha da olumsuz etkilemesi bekleniyor.
Rusya ve Ukrayna küresel buğday ihracatının yüzde 25'ten fazlasını, mısır ihracatının da beşte birini gerçekleştiriyor. Öte yandan mısır fiyatları da günlük yüzde 10'u aşan artış kaydederek 2013’ten bu yana en yüksek düzeye çıktı.
Dış ticaret açığı Şubat'ta yüzde 142 arttı
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Şubat ayına ilişkin öncü dış ticaret verilerini açıkladı.
İhracat geçtiğimiz yılın Şubat ayına göre yüzde 25,4 oranında artışla 20 milyar dolar oldu.
İthalat ise 28,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Dış ticaret açığı yüzde 142 artışla 8,1 milyar dolara yükseldi.
Şubat ayında enerji ithalatı 8 milyar dolar oldu. Enerji hariç bakıldığında, Şubat ayında ithalat 20,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Şubat ayında, ihracatın ithalatı karşılama oranı enerji hariç yüzde 95,4 olarak kaydedildi.
KISA DALGA’DAN
Yeşim Özdemir, Time Code programında sinema ve tiyatro oyuncusu, yönetmen Ahmet Mümtaz Taylan’la hayatı, politikayı, sanatı konuşuyor