KISA DALGA BÜLTEN
18 ARALIK 2021
GÜNDEM
Kur durdurulamaz halde, Merkez Bankası’ndan 5. müdahale
Önceki günkü faiz indiriminden sonra dün doların 17 lira seviyesini aşmasının ardından Merkez Bankası piyasaya satım yönünde yeniden müdahale etti. Bu müdahale TCMB'nin Aralık başından bu yana yaptığı beşinci müdahalesi oldu. Ancak kur bu müdahaleden de etkilenmedi. -16.25’e kadar gerileyen dolar yine 17 liranın üstüne çıktı..
TCMB’nin 1 Aralık tarihindeki ilk müdahalesi yaklaşık 650 milyon dolar, 3 Aralık’taki ikinci müdahalesi yaklaşık 400 milyon dolar, 10 Aralık’taki üçüncü müdahalesi ise yaklaşık 500 milyon dolar seviyesindeydi. TCMB’nin dördüncü ve 2,5 milyar dolarlık son müdahalesi ile birlikte toplam tutar yaklaşık 4 milyar seviyesine yükselmişti.
TOBB’dan acil önlem çağrısı
—Yüksek ve dengesiz kurun etkileri çarşıda pazarda kendini iyiden iyiye hissettirirken iş dünyasıdan da tepkiler geliyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı ve Türkiye Varlık Fonu Yönetim Kurulu Üyesi Rifat Hisarcıklıoğlu, acil önlem çağrısında bulundu.
Twitter'dan çağrı yapan Hisarcıklıoğlu, şu ifadeleri kullandı: "Piyasalarda yaşanan çalkantı ve döviz kurlarının geldiği seviye birçok firmamızı endişelendiriyor ve olumsuz etkiliyor. Piyasaların ivedilikle istikrara kavuşmasını sağlayacak acil önlemler alınmasını ve öngörülebilirliğin temin edilmesini bekliyoruz."
İSO Başkanı Bahçıvan: Merkez Bankası'nı şaşkınlıkla izliyoruz
-İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, döviz kurlarında görülen rekor sonrası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) kura müdahale etmesini sosyal medya hesabından değerlendirdi.
Döviz kurları dün Merkez Bankası'nın faizleri yüzde 14 çekmesiyle bugün rekor seviyeleri gördü. Merkez Bankası gelişmelerin ardından döviz kurlarına müdahalede bulundu.
Bahçıvan da, “Dün faiz indirimine giden Merkez Bankası’nın, bugün elindeki kıymetli döviz kaynaklarını piyasaya sürmesini şaşkınlıkla izliyoruz” değerlendirmesinde bulundu
Bakan Varank: Türk ekonomisini kurlar üzerinden ölçmek haksızlık
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ise "Türkiye ekonomisini sadece kurlar üzerinden ölçmek, ülkemize büyük haksızlıktır” dedi. Varank şunları söyledi: Üretim cephesindeki çeşitliliğimiz, kriz dönemlerindeki direncimiz, çalışkan ve üretken iş gücümüz, risk alabilen girişimcilerimiz, Türkiye ekonomisinin bel kemiğidir.”
Peker'in iddialarındaki hakim Esat Toklu Danıştay üyesi oldu
-Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK), Yargıtay ve Danıştay’da boşalan üyelikler için atama yaptı. Bu kapsamda Yargıtay’a 11, Danıştay’a ise 3 yeni üye seçildi. Atamalar içerisinde dikkat çeken isimler oldu. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Veysel Bektaş Yargıtay üyesi seçildi.
Danıştay üyeliğine seçilen üç isim iseEsat Toklu, İsmail Hakkı Sayın ve Yunus Emre Sılayi oldu. -Ankara Bölge İdare Mahkemesi Başkanı Esat Toklu, organize suç örgütü lideri şüphelisi Sedat Peker'in iddialarıyla gündeme gelmişti. Peker'in bir dönem iş insanı Sezgin Baran Korkmaz'a ait Paramout Hotel'de ücretsiz kaldığını iddia ettiği Toklu, Danıştay üyeliğine atandı.
Sahte içkiden 42 kişi hayatını kaybetti
Yılbaşı öncesi 10 ilde sahte içkiden zehirlenen 42 kişi yaşamını yitirdi. 22 kişiyle en fazla ölümün yaşandığı İstanbul’da 16 kişinin hayati tehlikelerinin devam ettiği belirtildi. Güvenlik güçlerinin yurt genelinde düzenlediği operasyonlarda ise yüklü miktarda sahte içki ele geçirildi, çok sayıda kişi gözaltına alındı.
Sahte içki belirtilerine dikkat
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Halk Sağlığı Kolu Başkanı Uzman Doktor Nasır Nesanır, metil alkol zehirlenmelerinin toplumsal bir sorun olduğunu kaydetti. Türkiye’nin Avrupa’da alkollü içkinin en pahalı olduğu ülkeler sıralamasında üçüncü sırada olduğuna işaret eden Nesanır, zehirlenme belirtilerini şöyle sıraladı: “Asıl tehdit metil alkolün vücutta yakılmasıyla vücutta açığa çıkan formik asittir. Zehirlenme belirtileri 12 ile 24 saat sonra ortaya çıkmaya başlar. Bulantı, kusma, karın ağrısı, görme bozuklukları, tansiyon düşüklüğü, bilincin kaybedilmesi, koma gibi ölümle sonuçlanan tablolar ortaya çıkabilir. En ufak belirtide derhal sağlık kuruluşuna gitmesi gerekiyor. “
Yargıtay: Sahte içki üreten ve satan, "olası kastla öldürme” suçundan 25 yıl hapis istemiyle yargılanacak
—Yargıtay Ceza Genel Kurulu, son günlerde yeniden gündeme gelen sahte içki üreten ve satan kişilerin ölüme neden olması durumunda 25 yıla kadar hapis öngören “olası kastla öldürme” suçundan yargılanacağına karar verdi.
Ankara'da araç stokçularına soruşturma
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, bayilerden sıfır araçları toplayıp, stoklayarak, fiyat artışına neden oldukları iddia edilen şüpheliler hakkında resen soruşturma başlattı. Savcılık, devletin uğradığı zararlar ile ilgili kurumlardan gerekli bilgileri isteyecek. Tüm bu çalışmaların sonunda stokçuluk yaptıkları tespit edilen bayi ve galericilere dava açılacak.
Otomobil piyasasında stokçuluk soruşturmasında 226 kişi ifade verdi
Karabük merkezli soruşturma kapsamında 50 ilde bayilerden yeni araçları toplayarak tekel oluşturdukları ve araç fiyatlarındaki artışı etkiledikleri gerekçesiyle, 51 kişi hakkında gözaltı kararı verildi. Şüpheliler adliyelere giderek ifade verdi. Talimatla ifadeye çağrılan 226 şüphelinin daha ifadesi alındı.
COVID 19
Londra'daki vakalar incelendi: İşte Omicron varyantında en çok görülen beş semptom
Britanya’da yapılan bir araştırma Koronavirüs’ün hızla yayılan Omicron varyantının soğuk algınlığına benzenler semptomlara neden olabileceğini gösterdi. Öte yandan uzmanlar, soğuk algınlığına benzese de Omicron’a bağlantılı risklerin göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledi. CNBC’de yer alan habere göre, Britanya’da yapılan bir araştırma, Londra’daki Omicron varyantına yakalanların semptomlarını derledi.
Zoe isimli uygulamaya en çok kaydedilen beş semptom şunlar oldu:
-Burun akıntısı
-Baş ağrısı
-Yorgunluk
-Hapşırmak
-Boğaz ağrısı
Uzmanlar "hatırlatma dozunu" açıkladı: "Üç ayda bir aşı olacağımız anlamına gelmiyor, Omikron'a özel bir durum"
Bilim Kurulu’nun aldığı, “Aşılanma süreleri üç ayı geçenler, hatırlatma dozu yaptırabilirler” kararını değerlendiren uzmanlar, “Bu karar her üç ayda bir aşı olacağımız anlamına gelmiyor. Bu sadece Omikron varyantına özel bir durum” dedi… Prof. Dr. İftihar Köksal, "Hatırlatma dozunun üç aya çekilmiş olması Omikron varyantına özel bir durum. Bu ‘üç ayda bir Aşı olacağız’ anlamına gelmiyor. Aşılanmak bulaştırıcılığı engellemese de hastalıktan koruyor. Hastalanma hızını azaltmak için alınmış bir karar" dedi.
23 yarışmacının Covid-19 testi pozitif çıktı, Miss World 2021 finali ertelendi
Porto Riko Sağlık Bakanlığı, Miss World yarışmasıyla bağlantılı toplam 38 pozitif vaka olduğunu, 23’ünün yarışmacılardan oluştuğunu söyledi. Miss World 2021 finali ertelendi.
EKONOMİ
Türkiye asgari ücrette sondan ikinci
Türkiye’de dün açıklanan yeni zamla birlikte brüt 5 bin 4 liraya çıkarılan asgari ücret, bugünkü kurdan yaklaşık 274 Euro ediyor.
Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine göre Avrupa’da asgari ücretin en yüksek ülke olan Lüksemburg’u İrlanda ve Hollanda takip ediyor.
Buna göre, asgari ücretin en düşük olduğu ülke Arnavutluk. Türkiye ise yüzde 50’lik zamma rağmen, Bulgaristan ve Karadağ’ın altında yer almaya devam etti.
Komisyon kararı Resmi Gazete'de: "Bir işçinin günlük asgari ücreti, 166 lira 80 kuruş"
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun 2022 yılı için belirlediği asgari ücret kararı Resmi Gazete’de yayınlandı. Karara göre bir işçinin günlük asgari ücreti, 166 lira 80 kuruş olarak belirlendi.
Prof. Veysel Ulusoy: "Enflasyonda üç haneyi görebiliriz"
Merkez Bankası'nın 2021'de dördüncü kez faiz indirmesi, TL'deki değer kaybını hızlandırdı. Karar için "yine bir dönülmez yola girdik" diyen ekonomi uzmanı Prof. Dr. Veysel Ulusoy, 2022'de enflasyonun üç rakamlı olabileceğini söyledi.
Rusya da enflasyona tepki olarak faizleri artırdı
Enflasyonun yükselişte olduğu Rusya dün faizleri artırma kararı aldı. Rusya Merkez Bankası 1 puan artışla faizi yüzde 8,5’a çekti. Önceki gün de İngiltere ve Norveç faizleri artırmıştı.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
ABD: Türkiye'de terörün tanımı geniş
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 2020 Terörizm Raporu'nda Türkiye için hem eleştiri hem övgüye yer verildi.
Raporda Türkiye'nin uluslararası terörizmle mücadeleye aktif olarak katkıda bulunduğu belirtildi. Türkiye’nin IŞİD'e karşı oluşturulan uluslararası koalisyona verdiği desteğinin altı çizildi.
Aynı raporda Türkiye'de terör suçlamasının geniş bir tanımı olduğu hükümetin terörü ifade ve barışçıl toplanma özgürlüğünü suç saymak için kullandığı belirtildi
Türkiye İçişleri Bakanlığı'nın bu yılın ilk yedi ayında “terör” suçlamasıyla 6 bin 743'ten fazla sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlattığı" da belirtildi.
Sözcü Bilgiç'ten ABD'ye 'rapor' tepkisi: Temelsiz ve kabul edilemez
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın raporuna tepki gösterdi. Bilgiç., “ Türkiye, terörizme karşı mücadelesini terör örgütleri arasında ayrım yapmadan, hukuk temelinde yürütmekte, güvenlik-hak ve özgürlükler dengesini hassasiyetle gözetmektedir. Bu nedenle, anılan raporda hak ve özgürlüklerin orantısız ve gerekçesiz kısıtlandığı iddiası temelsizdir ve kabul edilemez" açıklamasında bulundu.
ABD Türkiye'den iki şirketi kara listeye aldı
Amerika Birleşik Devletleri, Çin yönetiminin Uygurlara ve Müslümanlara yönelik hak ihlallerini gerekçe gösterek yaptırımlarını genişletirken, ABD Ticaret ve Maliye Bakanlıkları 37 şirketi daha kara listesine aldığını duyurdu.
ABD Ticaret Bakanlığı, İran ambargosunu deldiği Türkiye’den iki şirketin de kara listeye alındığını duyurdu.
Libya'da Devlet Başkanlığı seçimleri tehlikeye mi girdi?
İç savaşlar nedeniyle dünya gündeminden düşmeyen Libya'da gelecek hafta yapılması beklenen Devlet Başkanlığı seçimlerinin akıbeti konusundaki belirsizlik sürüyor. Libya'da halk 24 Aralık'ta yeni Devlet Başkanını seçmek üzere sandığa çağrılmıştı. Ancak bölgeden alınan haberlere göre, silahlı gruplar Perşembe gecesi başkent Trablus'taki önemli hükümet binalarının yakınlarına kadar ilerledi.
Bu arada güneydeki Sabha şehrinde, ülkenin doğusundaki askeri güçlerin lideri General Halife Hafter'e bağlı güçler ile Trablus'taki geçici hükümetin taraftarları arasında da çatışmalar yaşanıyor. Ülkede ateşkese rağmen istikrar sağlanamadığı için seçimlerin yapılıp yapılamayacağı belirsiz.
Meta'da casus skandalı
Facebook'un çatı şirketi Meta platformlarındaki 50 bin kullanıcının ajanlık yapan şirketler tarafından casusluk faaliyetlerine maruz kaldığını ve bu durumdan etkilenen kişilerin haberdar edildiğini duyurdu. Instagram ve WhatsApp'ın da sahibi olan Meta, izleme faaliyeti yürüten bin 500 hesabın kullanım şartlarını ihlal etmeleri nedeniyle askıya alındığını da açıkladı.
KISA DALGA’DAN
Prof. Dr. İlhan Uzgel ve Dr. Mühdan Sağlam Dünya Gündemi programı bu bölümde Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşmayı ele alıyor.