AKP’den 10’uncu kez ‘zeytinlik’ düzenlemesi: 'Yandaşın ihtiyacı için, köylünün zeytinliklerini almak istiyorlar'

ESRA TOKAT

AKP milletvekillerinin imzasını taşıyan “Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” TBMM Başkanlığı'na sunuldu.

Teklifte zeytinlikleri madenciliğe açabilecek düzenlemeler de yer alıyor. AKP'nin iddiasına göre, bir zeytinlik madenler için yok edilince, yerine başka bir zeytin bahçesi dikilecek!

AKP, iktidara geldiğinden bu yana 10’uncu kez zeytincilik yasasını değiştirme girişiminde bulundu.

Konuyu ilk olarak 2002 yılında gündeme getiren AKP sırayla 17 Ocak 2006’da, 15 Temmuz 2008’de, 3 Temmuz 2009’da, 21 Nisan 2010’da, 20 Şubat 2013’te, 16 Haziran 2014’te, 17 Mayıs 2017’de, 1 Mart 2022’de ve 10 Aralık 2022’de zeytin sahaları ile ilgili yasal düzenleme yapmak istedi.

Teklife göre; zeytin sahasının taşınmasının mümkün olmadığı durumlarda, ilgili sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine izin verilebilecek.

Teklifte, bu izin için aralarında biyolog ve ziraat mühendislerinin de bulunduğu uzman kişilerden görüş alınacağı belirtiliyor.

Bir zeytinlik alan madenciliğe açıldıktan sonra, Enerji Bakanlığı, aynı il veya ilçeye öncelik verilmek suretiyle eş değer büyüklükte bir alanı zeytin bahçesi olarak tesis edecek.

“Danıştay denetiminin ortadan kalkması için kanun maddesi şeklinde getiriliyor”

Konuya dair Kısa Dalga’ya konuşan TMMOB Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel, “AKP giderayak yandaş şirketlerin ihtiyaçlarını karşılamak istiyor. Daha önce bu, Danıştay tarafından iptal edilmişti. Bu sefer Danıştay’ın denetiminin ortadan kalkması için kanun maddesi şeklinde getiriliyor” bilgisini verdi.

“Yararı gözetilen şirketler açıklanmalı”

Yüksel, “Giderayak köylünün elindeki zeytinler alınmaya çalışılıyor. Bu politikalar madenciliğin sorunlarını çözmek bir yana daha da tartışılır hale getiriyor. Madencilik kamu yararı gözetilerek yapılmalıdır. Ancak burada kamu yararı gözetilmiyor, şirketlerin yararı gözetiliyor. Bu şirketler açıklanmalıdır” çağrısında bulundu.

9 ay önce Danıştay yürütmenin durdurulması kararı vermişti

Enerji Bakanlığı'nın, zeytinlikleri madenciliğe açan Madencilik Yönetmeliği'nde yaptığı değişiklik, 1 Mart 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.

Yönetmelik değişikliği, önce Danıştay 8. Dairesi tarafından, Enerji Bakanlığının itirazı üzerine de geçtiğimiz ay Danıştay 10. Dairesi tarafından yürütmesi durdurulmuştu.

AKP milletvekillerinin Meclis'e sunduğu Torba yasa teklifinin zeytin sahalarının madenciliğe açılmasını öngören 1. Maddesi şöyle:

MADDE 1- 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 45 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ruhsat sahibi veya rödövansçı olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlar veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda zeytin sahasının madencilik faaliyeti yürütülecek kısmının izin verilecek maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik vermek suretiyle taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilir. Zeytin sahasının taşınmasından kaynaklanan tüm masraf ve taleplerden madencilik faaliyeti yürütmesi yönünde lehine karar verilen kişi sorumludur. Zeytin sahasının taşınmasının mümkün olmadığı durumlarda ise, ilgili sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilmesi için iznin öncesinde aralarında biyolog ve ziraat mühendisinin de bulunduğu uzman kişilerden alınan görüşler doğrultusunda Bakanlıkça belirlenecek alanda dikim normlarına uygun, faaliyet yürütülecek alan ile eşdeğer büyüklükte izin verilecek maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik verilmek suretiyle zeytin bahçesi tesis edilmesi zorunludur. Bu fıkra kapsamında zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlar veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlarda madencilik faaliyeti yürütülen her yıl için, bu sahaların çevre ile uyum çalışmalarını temin etmek üzere ruhsat sahibinden işletme ruhsat bedeli kadar ayrıca tahsilat yapılır. Bu sahalar madencilik faaliyetlerinin öncesinde sahada bulunan zeytin ağacı sayısı ile aynı sayıda zeytin ağacı dikilerek çevre ile uyumlu hale getirilir. Zeytin sahasının taşınması ile zeytin bahçesi tesis edilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.”