Brezilya'da son durum: Lula da Silva, 'Fanatik faşistler' yargılanacak' dedi
Brezilya'da Ekim ayında yapılan başkanlık seçimlerini kaybeden Jair Bolsonaro’nun destekçileri başkent Brasília'da Kongre ve Yüksek Mahkeme'yi bastı, Başkanlık Sarayı'nı kuşattı. Güvenlik güçleri daha sonra tüm binalarda kontrolü sağladı.
Vali görevden uzaklaştırıldı
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, "fanatik faşistler" olarak nitelendirdiği eylemcilerin tespit edilip yargılanarak cezalandırılacaklarını söyledi. Polis, 300 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Brasilia Valisi Ibaneis Rocha, 90 gün görevden uzaklaştırıldı. BBC’ye konuşan Brasilian Report yayın organından Euan Marshall başkentte böyle bir olayı engelleyecek bir polis varlığı olmadığını söyledi. Ulusal Muhafızlar da düzeni yeniden sağlamak için devreye sokuldu.
Bolsonaro'dan açıklama
Twitter hesabından olaylara ilişkin açıklamada bulunan Bolsonaro, "Hukuk çerçevesinde barışçıl gösteriler demokrasinin bir parçasıdır. Ancak bugün olduğu gibi, 2013 ve 2017'de solun uyguladığı vandalizm ve kamu binalarına yönelik işgaller bu kuralın dışındadır." ifadelerini kullandı.
Brezilya bu noktaya nasıl geldi?
STF Başkanı Rosa Weber de yaptığı açıklamada, STF genel merkez binası, Kongre ve Planalto Sarayı'nın "vandallar ve anti-demokratlar" tarafından ciddi şekilde tahrip edildiğini belirterek, "Brezilya bugün (8 Ocak 2023), demokrasiyi kabul etmeyi reddedenlerin uygunsuzluğunun sonucu olarak tarihinin üzücü ve esef verici bir sayfasını yaşadı. STF, bu eylemlere katılan teröristlerin usulüne uygun olarak yargılanmasını ve ibret verici bir şekilde cezalandırılmasını sağlayacaktır. Yüksek Mahkeme, demokratik hukukun üstünlüğüne aykırı olan suç eylemleri ve suçluların gözünü korkutmasına izin vermeyecektir" dedi.
Brezilya'da Ekim ayında yapılan seçimler sonrası Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva 1 Ocak'ta yemin ederek göreve başladı. Seçim sonuçlarını kabul etmeyen Bolsonaro taraftarları aylardır Kongre binası önünde eylemdeydi. Bu gruplar orduya da darbe çağrısı yapıyordu. Bolsonaro, Ekim ayının sonunda yapılan seçim sonuçlarını kabul etmeyi reddediyordu. Lula’nın yemin törenine de, gelenek olmasına karşın katılmadı ve ülke dışına çıktı. Bolsonaro, eski ABD Başkanı Donald Trump’a olan yakınlığı ile de biliniyor.
Kongre baskını benzerliği
Brezilya’da yaşananlar Trump’ın seçimi kaybetmesi sonrası 6 Ocak 2021’de Washington DC’de yaşanan Kongre baskını ile büyük benzerlikler gösteriyor.
Lula daha önce hakkındaki bir yolsuzluk dosyasından tutuklanmış ve seçime girmesi engellenmişti. Fakat bu dosyadan 2021’de aklandı.
Bolsonaro taraftarları Lula'nın aklanmasını kabul etmiyor ve tutuklanmasını istiyor.
Bolsonaro: Temelsiz suçlamalar
Öte yandan, eski Devlet Başkanı Bolsonaro ise Lula'nın kendisine yönelik suçlamalarına sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla yanıt verdi.
Bolsonaro, suçlamaların temelsiz olduğunu iddia ederek, "Hukuk çerçevesinde barışçıl gösteriler demokrasinin bir parçasıdır. Ancak bugün olduğu gibi, 2013 ve 2017'de solun uyguladığı vandalizm ve kamu binalarına yönelik işgaller bu kuralın dışındadır. Görevim boyunca her zaman Anayasa'nın dört satırına bağlı kaldım ve yasalara, demokrasiye, şeffaflığa ve kutsal özgürlüğümüze saygılı ve savunucusu oldum" dedi.
Dünya liderlerinden tepki
Brezilya'da yaşanan olaylara dair açıklama yapan ABD Başkanı Joe Biden, "Brezilya'da demokrasiye ve iktidarın barışçıl bir şekilde devrine yönelik saldırıyı kınıyorum. Brezilya'nın demokratik kurumları tam desteğimize sahip ve Brezilya halkının iradesi baltalanmamalıdır. Lula ile çalışmaya devam etmeyi dört gözle bekliyorum" ifadelerini kullandı.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, "Brezilya halkının barışçıl güç transferini ve demokratik iradesini baltalamaya yönelik her türlü girişimi kınıyorum. Başkan Lula ve hükümeti İngiltere'nin tam desteğine sahip ve önümüzdeki yıllarda ülkelerimiz arasındaki yakın bağları geliştirmeyi dört gözle bekliyorum" açıklaması yaptı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise açıklamasında, "Brezilya halkının iradesine ve demokratik kurumlara saygı gösterilmelidir! Başkan Lula, Fransa'nın sarsılmaz desteğine güvenebilir" ifadelerine yer verdi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "Brezilya'da demokrasiye yönelik saldırıyı şiddetle kınıyorum. Bu, demokrasi savunucuları olarak hepimiz için büyük bir endişe kaynağıdır. Özgürce ve adil bir şekilde seçilen Başkan Lula'ya desteğim tamdır" dedi.
Brezilya'da seçimleri kaybeden Bolsonaro taraftarları kongre binasını bastı
Seçimi kaybedince Brezilya'yı terk eden Bolsonaro'nun ABD'deki tavuk yemesi viral oldu
