Meclis'te maden itirafları: Gündeme gelmeyen çok sayıda tekli ölümlerimiz var
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkan Yardımcısı Hasan Kutluhan Kendir de komisyonda bir sunum yaptı.
Kendir, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı'nın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında doğrudan Bakana bağlı olarak faaliyet gösteren bir teşkilat olduğunu bildirdi.
Kendir, "Teşkilatımız, Türkiye genelinde 5 grup başkanlığında; Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa ve Adana illerinde konuşlanmış müfettişleriyle, ülkenin tamamın da bu müfettişlerin orada konuşlanması çok bir şey arz etmiyor çünkü biz maden teftişlerini ülke genelinde yapıyoruz ve her ildeki maden mühendislerimizi ülkenin tamamında da kullanıyoruz. Müfettişin orada konuşlanıyor olması, ülkenin diğer alanlarında teftiş faaliyeti göstermiyor anlamına gelmiyor" dedi.
Kendir, yapılan denetim sayıları ile ilgili bilgi vererek şu bilgileri aktardı:
* 2022 yılında toplam 12 tane programlı teftiş yaptık. Daha doğrusu yıl sonuçlanmadığı için teftişlerimiz hala devam ediyor. Müfettişlerimiz sahada. İş sağlığı ve güvenliği yönünden bu 12 programlı teftişimiz yapı iş yerlerinde yan inşaat iş yerlerinde, metal sektöründe, maden iş yerlerinde.
* Büyük endüstriyel kazaların ki ona kısaca SEVESO diyorlar oluşabileceği buraya kaydolmuş iş yerlerinde ki iş sağlığı ve güvenliği yönünden programlı teftişler elektrik dağıtım şirketlerinde, gemi yapım sektöründe, geri dönüşüm yapan tesislerde, gıda sektöründe, kağıt ve kağıt ürünlerinde, kimyasal madde üreten iş yerlerimizde, mobilya ve ağaç sektöründe ve son olarak da tekstil ürünlerinin imalatında halihazırda yürüyor, yıl sonuna kadar devam edecek.
*Cari yıl henüz kapanmadığı için 2022 sayılarını vermiyoruz. Geçen yıl itibarıyla, 2021 yılında yapılan teftişlerimiz; benzer sektörlerde 13 bin 217 tane programlı teftiş yaptık" diye konuştu.
'176 BİN 737 TANE MEVZUATA AYKIRI HUSUS TESPİT ETTİK'
* "Teftiş ettiğimiz iş yerlerinde toplamda 730 binin üzerinde kadar çalışan mevcuttu. Bu iş yerlerinde 176 bin 737 tane mevzuata aykırı husus tespit ettik.
* Biz bu iş yerlerinde, teftiş sırasında, teftişe ara verme usulüyle bu eksikliklerin giderilmesi için iş verenlerin çalışma yapmasını sağladık. Bu teftişlerin sonunda 169 bin 5 adedi teftiş sırasında giderildi.
* Teftiş ettiğimiz iş yerlerinden bir kısmına toplamda 62 milyon 595 bin 641 Türk Lirası idari para cezası uyguladık. 216 iş yerinde ise işçiler için ciddi hayati tehlike bulunması sebebiyle işin durdurulması kararını aldık. Bunun dışında ihbar, şikayet, talep ve başvuru üzerine yaptığımız program dışı teftişlerde ise 10 bin 882 iş yerinde teftiş gerçekleştirdik.
* 1 milyon 315 bin üzerinde çalışana ulaştık. 11 bin 928 mevzuata aykırı husus tespit ettik ve iş verenler tarafından teftiş süresince bunların 10 bin 448'i giderildi. Giderilmeyen hususlar için bu iş yerlerinin bir kısmına 95 milyon 418 bin 997 Türk Lirası idari para cezası uygulamakla beraber yine dediğim gibi ciddi hayati tehlike bulunan iş yerlerinden 44'ünde de durdurma uygulamış bulunuyoruz."
BAŞMÜFETTİŞ KILIÇARSLAN: 2022 YILINDA 225 YERE PARA CEZASI ÖNERDİK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı İş Başmüfettişi Alpaslan Kılıçarslan da komisyonda bir sunum gerçekleştirdi ve şöyle dedi:
* "Yer altı kömür madeni olarak, faal 5 çalışan ve üzerinde tanımladığımız 117 iş yerimiz var. Buraları her sene denetliyoruz. Yer altı metal madeninde 177 çalışanımız var.
* Bu sayılar tabii anlık olarak değişebiliyor. Metal fiyatları ve kömür fiyatları değiştikçe madenlerin çalışan sayıları artıp azalabiliyor. Biz bunu anlık olarak çekiyoruz. Yer altı ocaklarının tamamını denetliyoruz ve yer üstü olanları da kattığımız zaman, 2021'de buna ilişkin 377 tane idari para cezası önermişiz.
* Geçen yıl 1000 madende denetim yapmışız. İdari para cezalarının üçte birini madenlerde uygulamışız. Her sene denetim yapmamıza rağmen iyileştirmeler yapılmadığı için idari para cezaları uyguladık. Yeraltı kömür madenlerinde tespit ettiğimiz hususların yarısının giderilmediğini görüyoruz. Programlı teftişlerimizde normalde eksik hususların giderilme oranı yüzde 95'tir ama yeraltı kömür ocaklarında yüzde 50'ye yakın giderememe veya gidermeme oranları var
* 2022'de şu ana kadar 225 ama halihazırda teftişlerimiz devam ettiği için biz bu sayının artacağını, daha fazla olacağını ön görüyoruz. Geçen sene 57 durdurma uygulamışız; bu sene, şu ana kadar 33 durdurmamız var.
* Yer altı metaller ve yer üstü madenlerde de nispeten daha düşük bir gidermeme oranları olduğunu görüyoruz.
* Giderilmeyen hususların ilk sırasında tahkimatın eksik olması var. Toplu ölümlerin yanı sıra çok fazla gündeme gelmeyen tekli ölümlerimiz var. Bunlar göçükler, tahkimat sebebiyle oluşan kazalar. Burada büyük bir eksiklik olduğunu görüyoruz. En fazla giderilemeyen noksanımız bu.
* Ardından mekanik, elektrikli ekipman ve tesislerin herhangi bir parlamaya sebep olmayacak nitelikte olması gerektiğine ilişkin tespitler var. Sonra da havalandırmaya ilişkin merkezi gaz izleme sensörlerinin eksik olması ya da hiç olmaması hususu var.
* Amasra Maden Müessesesinde en son kazadan önce 5-11 Ekim tarihleri arası bir denetimimiz var. Bu denetimde 19 mevzuata aykırılık tespit etmişiz. Bunların 16'sı teftiş esnasında giderilmiş, kalan 3'ü için ise idari para cezası önerilmiş. Şu an rapor değerlendirme aşamasında ama yaklaşık 220 bin lira civarında idari para cezası çıkıyor.
Her sene yüksek miktarlarda para cezası görüyoruz. Mevzuata aykırılık işveren tarafından giderilmediği zaman katlayarak para cezası uyguluyoruz. Bu işletmede yazdığımız mevzuata aykırılığın ikisi de önceki teftişlerden geliyor. Aslında işverenin gidermediği bir mevzuata aykırılık var." (DHA)
Amasra'daki maden faciası: Aspiratörleri yenilemeyen firmaya 'binde 1'lik ceza
