110 yıl geçti: Paşinyan'ın 'soykırım' tartışması gölgesinde 24 Nisan anması

Kısa Dalga - 24 Nisan 1915’te, İstanbul’dan yüzlerce Ermeni aydının Anadolu’ya, bir ölüm yolculuğuna çıkarılmasıyla başlayan olayların üzerinden 110 yıl geçerken Agos Gazetesi bugün "110 yıldır bekleyen yüzleşme" manşetiyle çıktı.

Gazetenin web sayfasında yayınlanan açıklamada da Hrant Dink’in 1996’da kaleme aldığı “23,5 Nisan” yazısındaki satırlar hatırlatıldı:

“Kim nasıl anlayabilir bunu bilemiyorum ama hem Ermeni olmak, hem Türkiyeli; hem 23 Nisan'ı yaşamak bütün coşkusuyla ve ertesi günün bir parçası olmak bütün hüznüyle. Kaç insan bu ikilemi yaşıyordur şu yeryüzünde?”

"110 yıldır inkâr devam ediyor"

Dink'in yazısının üzerinden geçen 29 yıla rağmen "Bu ikilemi yaşamaya devam ediyoruz" denilen açıklamada şu ifadeler yer aldı:

"Hrant Dink’in bu satırları kaleme aldıktan 11 yıl sonra bir cinayetle aramızdan alındığı ve bu cinayetin hâlâ aydınlatılmadığı gerçeğiyle de yaşamaya devam ediyoruz. Hrant Dink’in katledilmesini, Ermeni Soykırımı’nın inkârından ayırabilir miyiz? Ayıramayız.

"110 yıldır inkâr devam ediyor, Türkiyeli Ermeniler hâlâ atalarını hakkıyla anamıyor, bir dönem yapılabilen 24 Nisan anmaları bile artık yapılamıyor. Yüzleşmemiz gerekiyor: Hrant Dink’in öldürülmesiyle, 1915 ile ve inkârın yarattığı bu kulakları sağır eden sessizlikle."

Ermenistan'da anma nasıl olacak?

Ermenistan 24 Nisan 1915'i bu yıl Başbakan Nikol Paşinyan'ın başlattığı "soykırım" tartışmalarının gölgesinde anacak.

Paşinyan, Mart ayında Erivan'da bir grup Türk gazeteciye "Resmi tutumumuz, Ermeni Soykırımı'nın uluslararası alanda tanınmasının bugün dış politika önceliklerimiz arasında yer almadığıdır" açıklamasını yapmıştı.

Paşinyan, ülkenin "soykırım" stratejisinin değişmesi gerektiğini savunurken muhalefet bu yılki anma törenlerinin düşük seviyede olduğunu söylüyor, Paşinyan hükümetini "soykırımı" önemsiz göstermeye çalışmakla suçluyor.

Paşinyan törene katılacak mı?

Siyasi tartışmalara rağmen 24 Nisan'ın 110. yılına ilişkin ülkedeki anma törenleri geçen haftadan itibaren başladı.

Ermenistan'da anma törenlerinin kalbi Tsitsernakaberd olarak bilinen "Ermeni Soykırımı Anma Kompleksi". Her sene ülkenin siyasi liderleri başta olmak üzere Ermenistan halkı büyük katılımla burada 1915 olaylarında yaşamını yitirenleri anıyor.

Bu seneki törenlere de geniş katılım bekleniyor. Ancak resmi programın nasıl şekilleneceği öngörülemiyor. Başbakan Paşinyan'ın törene gidip gitmeyeceği henüz belli değilken Ermenistan'ın muhalif Hraparak gazetesi Paşinyan'ın Tsitsernakaberd'a yalnızca kısa bir protokol ziyareti yapacağını yazdı.

Gazete, geçmiş yılların aksine devletin üst seviyelerinde etkinlikler planlanmadığını, resmi haber sitelerinin de "sessiz" olduğunu aktardı.

Türkiye'den 24 Nisan açıklamaları

Türkiye, Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan olayları kabul etmekle birlikte bunun "soykırım" olarak tanımlanamayacağını savunuyor. Ancak muhalefet partilerinden 24 Nisan dolayısıyla açıklama yapanlar var.

Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) yapılan yazılı açıklamada, "110 yıl önce emperyalist savaş sırasında Ermeni halkının, yaşadıkları topraklardan sürgün edilip katledilmesinin acısını bugün de yaşamaya devam ediyoruz. Hepimizin eşit yurttaşlar olarak, barış içinde, özgür ve kardeşçe yaşayacağı bir ülke kurma mücadelemizi sürdüreceğiz" denildi.

DEM Parti Merkez Yürütme Kurulu imzasıyla yapılan açıklamada ise 'insanlığa karşı suçlarla yüzleşme çağrısı' yapılarak "Anadolu ve Mezopotamya’nın kadim halkları olarak 110 yıllık acıları ve yası bir kez daha paylaşıyor; yaşanmış olan büyük insanlık trajedisini yüreğimizin derinliklerinde duyuyor ve o süreçte yaşamını yitirenleri bir kez daha hüzün ve saygıyla anıyoruz" ifadelerine yer verildi.

Paşinyan: Ermeni soykırımının tanınması önceliğimiz değil

1915'ten bugüne Ermeniler: Türkiye kapandığı için Ermeni meselesini tartışmak zorlaşıyor