Sandık kulisleri!

14 OCAK 2023 - KISA DALGA BÜLTEN

DEMET BİLGE ERKASAP

Altılı masada kritik tarih 30 Ocak.../ Kılıçdaroğlu'dan geniş kapsamlı af açıklaması: Gündemimizde... / Babacan: Rahat seçilirim... / Kulis: Erdoğan seçim tarihini Mart'ta açıklayacak.../ 28 Kasım öncesi başlayanlar kadroya geçecek.../ Süt üretimi düştü... Et ve sütün fiyatı durdurulamıyor.../ İsveç’le gerilim büyüyor... Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor

PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Altılı masada kritik tarih 30 Ocak

Seçim zamanı yaklaştıkça kulis haberlerinin sayısı artıyor, peş peşe açıklamalar geliyor.

Adayını henüz açıklamayan altılı masada Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu’nun “Cumhurbaşkanı içeriden veya dışarıdan olsun genel başkanlar imza yetkisine olacak” şeklinde sözlerinin kriz yarattığı belirtilmişti.

Cumhuriyet’teki kulis haberine göre altılı masada yer alan partilerin kurmayları kriz iddialarını yalanlarken 30 Ocak’ı işaret ediyor.

Altılı Masa, 26 Ocak'taki 11'inci liderler görüşmesi sonrası 30 Ocak'ta Ortak Politikalar Metni’nin ilanı için lansman yapacak. Lansman sonrasında ise Altılı Masa'nın cumhurbaşkanı adayını belirleyeceği ve İstanbul'da düzenlenecek ortak mitingle açıklayacağı belirtiliyor.

DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, bundan sonraki süreci şöyle açıkladı: Önce anayasa değişiklik paketini tamamlayacağız, ortak politikalar metnini oluşturacağız ve geçiş sürecinin yol haritasını belirleyeceğiz.”

Babacan, kendi adaylığı konusunda da "Altılı masa ismim üzerinde mutabık kalırsa en iyi şekilde yönetirim" diye konuştu.

Kılıçdaroğlu'dan geniş kapsamlı af açıklaması: Gündemimizde

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu dün Twitter hesabından bir açıklama yaparak "6 ay sonra geniş kapsamlı afların gündemimizde olduğu doğrudur" dedi. Kılıçdaroğlu şöyle devam etti:

"Bunlardan bazıları; ehliyet afları, sicil ve borç afları, eğitim ve denklik afları, Bağkur tescil afları vs. Liste uzun. Cumhuriyetin İkinci Yüzyılına vatandaş ticari ve mesleki olarak temiz bir başlangıç yapacak."

Kulis: Erdoğan seçim tarihini Mart'ta açıklayacak

Milletvekilliği ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tarihine dair tartışmalar da sürüyor.

Hürriyet Gazetesi yazarı Hande Fırat, AKP’de tartışılan 3 tarihi paylaştı.

Buna göre seçim için öne çıkan tarihler 30 Nisan/7 Mayıs/14 Mayıs. Fırat, son sözü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söyleyeceğini ve mart ayı içinde seçim tarihini ilan edeceğini belirtti.

Akşener taburcu oldu

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener önceki akşam, kalbinde ritim bozukluğu ve çarpıntı nedeniyle Kavaklıdere’deki Güven Hastanesi'ne kaldırılmıştı.

Akşener, dün taburcu edildi. İYİ Parti Genel Başkan Başdanışmanı Turhan Çömez, “Stresli bir dönemden geçiyor. Çok ağır tempoda çalıştı. Bir süre istirahat etmesi gerekiyor” dedi.

2022 yılında 422 sağlık çalışanı şiddete maruz kaldı

Sağlık-Sen "2022 Yılı Sağlıkta Şiddet Raporu’nu açıkladı.Geçen yıl sağlık çalışanlarına yönelik 249 şiddet olayı meydana geldi, 422 sağlık çalışanı şiddete maruz kaldı.

Gerçek kış ne zaman gelecek?

Meteoroloji Genel Müdürlüğü son yayımladığı raporda birçok il için sağanak ve kar yağışı uyarısı yaparken uzmanlarda gerçek kışın ne zaman hissedileceğine ilişkin açıklamalarda bulundular. Meteoroloji Uzmanı Kerem Ökten, Ocak sonu, Şubat ve Mart aylarında gerçek kışın yaşanacağını söyledi.

EKONOMİ

AK Partili Elitaş duyurdu: 28 Kasım öncesi başlayanlar kadroya geçecek

AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, kamuda çalışan sözleşmelilere kadro verilmesine ilişkin kanun teklifinin, Meclis Başkanlığı'na sunulduğunu bildirdi.

Teklife ilişkin açıklamalarda bulunan Elitaş, teklife göre 28 Kasım 2022 öncesi işe başlayanların kadroya geçeceğini kaydetti. Buna göre, toplam 458 bin 615 sözleşmeli çalışan kadroya geçecek.

Elitaş, EYT kanun teklifinin gündemdeki teklifler kanunlaştıktan sonra ele alınacağını söyledi.

TBMM Başkan Vekili Süreyya Sadi Bilgiç ise iki yasa teklifiyle ilgili takvimi açıkladı. Bilgiç’in açıklamasına göre sözleşmeli personel yasası pazartesi, EYT ise sonraki hafta Meclis gündemine gelecek.

Ağbaba'dan hükümete EYT çağrısı: Hayalleri yok etmeyin

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba ise EYT’lilerin maaşının mart ayına kaldığını belirterek iktidara “İnsanlar sizin sözlerinize güvenerek hayal kurdular, bu hayalleri yok etmeyin” diye seslendi.

Merkez Bankası anketi: Dolar kuru beklentisi yükseldi

Merkez Bankası (TCMB) Piyasa Katılımcıları Anketi ocak ayı istatistikleri yayımlandı. Ankete göre, enflasyon beklentileri gerilerken, döviz kuru beklentileri yükseldi.

Yıl sonu enflasyon beklentisi 34,92'den 32,46'ya geriledi. 12 ay sonrası enflasyon beklentisi ise 34,92'den 30,44'e geriledi.

12 ay sonrası için döviz kuru beklentisi 22,77'den 23,43 TL'ye yükseldi. Yıl sonu döviz kuru beklentisi ise 23,12 TL'ye çıktı.

Konut fiyatlarında yüzde 11 artış

Birinci el konut kampanyasından sonra ikinci el konuta yönelik de kampanya olacağı beklentisi, piyasada fiyatları yukarı çekti. İkinci el satılık konut fiyatlarında yüzde 11'lik artış yaşandı. Ekonomi gazetesinden Leyla İlhan’ın haberine göre, bu artış İstanbul’da yüzde 10, İzmir’de yüzde 9, Ankara’da yüzde 10, Antalya’da yüzde 5 olarak gerçekleşti.

Şehirlerarası otobüse zam yok

Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Genel Başkanı Birol Özcan, şehirlerarası otobüs fiyatlarının bu yıl aynı kalacağını açıkladı.

Süt üretimi düştü

TÜİK'in süt ve süt ürünleri Kasım 2022 verileri, üretimde düşüş trendinin sürdüğünü ortaya koydu.

TÜİK'e göre, ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarı, Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,1; Ocak-Kasım döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,2 azaldı.

Son dönemde et ve sütteki fiyat artışları durdurulamıyor. Ulusal Süt Konseyi 8,74 liralık maliyet hesabı ve 8,50 liralık tavsiye fiyatı açıklamıştı. DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine göre

İse üretici dernekleri bir litre süt üretim maliyetini 12,90 lira olarak hesaplarken, piyasada fiyatlar 12 liraya kadar yükseldi.

Ete ise yeni yılın ilk haftasında üç kez zam geldi. Yılbaşından bu yana fiyatlar 20-30 lira arttı. İstanbul'da kasaplarda et fiyatı kıymada 200 liraya, kuşbaşında 220 liraya, kuzu kemikli ette 200 liraya ve kuzu kemiksiz ette 315 liraya kadar çıktı.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

İsveç’le gerilim büyüyor

İsveç'in başkenti Stockholm'de tarihi belediye binası önünde toplanan bir grup , Cumhurbaşkanı Erdoğan'a benzetilen bir maketi binanın önündeki direğe astı. Eylemin görüntülerini PKK'ya yakınlığıyla bilinen Rojava Komitesi (Rojava Kommitteerna) isimli oluşumun sosyal medya hesabından paylaştı.

Bu eylem NATO üyeliği için Türkiye’nin onayını bekleyen İsveç’le gerilime neden oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın avukatı Hüseyin Aydın, failler hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu.

İsveç'in Ankara Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. AA'nın haberine göre büyükelçiye, 'Türkiye'nin bu menfur eylemi şiddetle kınadığı ve protesto ettiği, güçlü ifadelerle' bildirildi.

İletişim Başkanı Fahrettin Altun, şu ifadeleri kullandı: "İsveç makamlarının daha fazla gecikmeksizin terörist gruplara karşı gerekli adımları atmasını talep ediyoruz. İsveç, 70 yıldır üyesi olduğumuz NATO'ya girmek istiyorsa Madrid'de verdiği sözleri tutmalıdır.”

TBMM Başkanı Şentop ise İsveç Meclis Başkanı'nın Türkiye ziyaretini iptal etti.

Cumhurbaşkanı Danışmanı Ayhan Oğan, ise "İsveç, PKK’ya teslim olmuş, bir daha Türkiye’de muhatap bulamayacaksınız" dedi. Oğan sosyal medya hesabındaki paylaşımında “Nah girersiniz NATO’ya” ifadesini kullandı. Bu ifadeyi eleştirenlere de “Erdoğan’a dil uzatanın dilini, el uzatanın elini keseriz” diye yanıt verdi.

İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström ise eylemin ardından "Seçilmiş bir cumhurbaşkanını belediye binası dışında idam ediliyormuş gibi tasvir etmek iğrenç" dedi..

Bu arada İsveç'in resmi haber ajansı TT, Stockholm hükümetinin 2016'daki darbe girişimiyle bağlantılı olarak Türkiye tarafından aranan dört kişiyi iade etmeyeceğini duyurdu.

Çavuşoğlu Şubat’ta Suriye Dışişleri Bakanı ile Görüşebilir

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriyeli mevkidaşı Faysal Mekdad ile Şubat ayı başında görüşebileceğini söyledi. Çavuşoğlu, görüşmenin gelecek hafta olabileceği iddialarını ise yalanladı.

Görüşme gerçekleşirse, Suriye savaşının başladığı 2011 yılından bu yana Ankara ile Şam arasında yapılan en üst düzey temas olacak ve ilişkilerde yeni bir döneme işaret edecek.

Rusya, zorunlu askerlik için yaş sınırını yükseltmeye hazırlanıyor

Yaklaşık bir yıl önce Ukrayna'yı işgal eden Rusya, savaşın devam ettiği ve olası bir barış anlaşmasının da henüz ufukta görünmediği bir dönemde zorunlu askerlik için yaş sınırını yükseltmeye hazırlanıyor.

Bir Rus milletvekili, Rus askerlerinin sayısını yüzde 30 civarında artırmayı planladıklarını belirterek, ilkbahar aylarında yaş sınırının yükseltilebileceğini söyledi.

Devlet Başkanı Vladimir Putin de aralık ayında savunma bakanlığının zorunlu askerlik hizmeti için yaş sınırının 18-27 yerine 21-30 yaş aralığındaki Rus vatandaşlarını kapsayacak şekilde yükseltilmesi önerisine destek vermişti.

Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı Duma'nın başkanı Vyaçeslav Volodin ise savaşa karşı çıkan ve Rus ordusunu eleştiren Rus vatandaşlarının tüm mal varlığına el konulması için yasal düzenleme yapılmasını istedi.

Bu arada Ukrayna'nın doğusunda yer alan Soledar kasabasında, Ukrayna Savaşı'nın başladığı günden bu yana en kanlı çarpışmaların yaşandığı bildiriliyor.

Savundu.

Almanya’da Ezidilere yönelik suçlar soykırım olarak tanınacak

Alman Federal Meclisi'nde koalisyondaki Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP), muhalefetteki partilerle ortak bir girişimle Ezidilere yönelik IŞİD'in işlediği suçları soykırım olarak kabul etmeye hazırlanıyor.

IŞİD, 2014 yılında Irak'ın kuzeyindeki Sincar Dağları'nda yüz yıllardır yaşayan Ezidileri katletmişti. Kadın ve kız çocuklarını köleleştirilirken genç erkekler çocuk asker olarak kullanılmış, Ezidi erkekler ise öldürülmüştü. O dönemde kaçmaya çalışan binlerce Ezidi de yerlerinden olmuştu.

Kanada’da çocuk mezarları: 2 bin yeni kalıntı bulundu

Kanada’da eski bir yatılı kilise okulunun sahasında yapılan radar araması sırasında 2 binden fazla kalıntı bulunduğu açıklandı.

Kanada’da kayıt dışı çocuk mezarları, ilk defa 29 Mayıs 2021'de bir okulun bahçesinde bulunan 215 çocuğa ait ceset kalıntılarıyla gündeme gelmişti.

'Kanada tarihinin en büyük çocuk istismarının yaşandığı yer' olarak kabul edilen yatılı kilise okullarının ilki, 1880'lerin başında açılmış ve sonuncusu da 1998'de kapatılmıştı

150 binden fazla yerli çocuğun ailelerinden zorla alınarak yerleştirildiği bu okullarda, çocukların büyük bölümü rahip, rahibe ve diğer öğretmenler tarafından fiziksel, cinsel ve psikolojik şiddetle istismara uğradı.

Ülkede 2010'da kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu'nun kayıtlarına göre bazı yerli çocukların üzerinde tıbbi deneyler de yapılmıştı.

Kanada Federal Hükümeti, kilise okullarında yaşananlar için mağdurlardan resmen özür dilemişti.

ABD Başkanı Biden'ın zor günleri: Gizli belgeler için özel savcı atandı

ABD Başkanı Joe Biden'ın kullandığı iki ofiste bulunan gizli belgelerle ilgili özel savcı görevlendirildi. Savcı ilk açıklamasıda adil ve tarafsız olacağı vurgusunu yaptı. Donald Trump ise sosyal medya hesabından, “FBI, Joe Biden’ın evlerini ne zaman basacak acaba? Belki de Beyaz Saray’a baskın yaparlar” mesajını paylaştı..

Yeni gezegen heyecanı

Yaklaşık bir yıl önce uzaya gönderilen James Webb teleskobu birçok yeni keşfe imza atmıştı. BBC Türkçe'nin haberine göre dünyanın en büyük teleskopu yeni bir gezegen keşfetti. Bu gezegenin dünyaya çok benzediği belirtiliyor.

Çin’in yüzde 64’ü korona

Çin’deki Pekin Üniversitesi’ne göre 11 Ocak itibarıyla ülkede Covid-19 vakaları 900 milyona ulaştı.

Üniversitenin yürüttüğü araştırmaya göre ülkenin yüzde 64’ünde koronavirüs tespit edildi.

Ganksu bölgesinde nüfusun yüzde 91’inin enfekte olduğu düşünülüyor.

KISA DALGA’DAN

İki usta gazeteci, Ayşe Yıldırım ve Sedat Bozkurt her hafta Politi-Cast serisinde siyasi gündemi yorumluyor...

Altılı Masa'da cumhurbaşkanı adayı olarak CHP lideri Kılıçdaroğlu'nun adı geçti mi?