Gözler altılı masada...

24 OCAK 2023 - KISA DALGA BÜLTEN

DEMET BİLGE ERKASAP

Erdoğan: Seçim kararını 10 Mart'ta açıklayacağım.../ Altılı masada son durum: 30 Ocak'ta ne açıklacak? / AYM'nin HDP talebiyle ilgili kararı bu hafta vermesi bekleniyor.../ Her okula rehberlik öğretmeni geliyor.../ Açlık sınırı asgari ücreti geçti.../ Sektör temsilcileri: Tekstilde fiyat sabitlemek mümkün değil, nisanda fiyatlar artacak.../ Felaket kapıda: Patlamak üzere olan yanardağ küresel ekonomiyi çökertebilir... Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor

PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Erdoğan: Seçim kararını 10 Mart'ta açıklayacağım...

Seçimler için 14 Mayıs’ı işaret eden Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, ilk kez doğrudan yetkisini bu yönde kullanacağını söyledi.

Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"10 Mart’ta Cumhurbaşkanı olarak yetkimizi kullanacağız. 60 gün süre var. O süreyi de YSK değerlendirecek. Biz kararımızı 10 Mart’ta açıklayacağız” dedi.

Akşener net konuştu: Bu hafta adayı konuşacağız

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın seçim tarihi olarak 14 Mayıs'ı işaret etmesiyle siyaset gündemi hareketlendi.

En çok konuşulan ve merak edilen konuların başında altılı masanın adayı geliyor.

Altılı masa 26 Ocak'ta İYİ Parti'nin ev sahipliğinde toplanacak.

Bu toplantıda yol haritasının yanı sıra adayın konuşulacağı ve hatta 4 Şubat'ta açıklama yapılacağı kulisleri gündeme gelmişti. İYİ Parti lideri Meral Akşener, daha önce masanın gündemine gelmeyen adaylık konusunun bu hafta ele alınacağını söyledi.

Karamollaoğlu: Adayla ilgili açıklama 30 Ocak'ta olmayacak

Altılı masa 26 Ocak’taki zirvenin ardından 30 Ocak’ta da yol haritasını açıklayacak. Bazı kulis haberlerinde adayın da aynı gün açıklanacağı belirtiliyordu.

Ancak Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu adayın o gün açıklanmayacağıını söyledi Karamollaoğlu masada başka yönde bir karar alınması halinde durumun değıişebileceğini de sözlerine ekledi.

Uysal: İkinci Ekmeleddin vakasının yaşanmasını kimse beklemesin

Altılı masadaki liderlerden Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal da aday konusunun daha fazla geciktirilmemesi gerektiğini söyledi "Kılıçdaroğlu’nun kazanacak aday olduğunu düşünüyorum” diyen Uysal, “Adaylık için ana muhalefet lideri olması hüviyetiyle bundan daha tabii, doğal ne olabilir ki. Geçmişte olduğu gibi ikinci Ekmeleddin vakasının yaşanmasını kimse beklemesin" dedi.

Altılı Masa 'seçim ittifakı' komisyonu kurdu

Altılı Masa, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) anayasal çoğunluğu elde etmek amacıyla milletvekili seçimlerinde uygulanabilecek alternatifleri belirlemek için komisyon kurdu. Komisyon, ittifak yapılması gereken il ve seçim bölgeleri, seçime ortak listeyle girilecek ve girilmeyecek yerler, partilerin tek başına ya da ikili ve üçlü ittifaklarla seçime gireceği il ve bölgelere yönelik simülasyon yapacak.

Komisyon, TBMM'de anayasal çoğunluğu elde edebilmek için milletvekili seçimlerinde uygulanabilecek alternatifleri çalışacak, hazırlayacağı raporu genel başkanlara sunacak.

AYM’nin HDP’yle ilgili kararı 25 Ocak’ta…

Anayasa Mahkemesi’nin, HDP’nin “kapatma davasında karar seçimden sonra verilsin” talebini 25 Ocak Çarşamba günü karara bağlaması bekleniyor.

HDP Eş Genel Başkan Mithat Sancar, partileriyle ilgili kapatma davasının seçim sonrasına bırakılması için AYM'ye başvurduklarını açıklamıştı.

Yüksek Mahkemede görülen bir kapatma davasında ilk kez böyle bir başvuru yapıldığı belirtildi.

Her okula rehberlik öğretmeni

Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, İçişleri Bakanlığı ile birlikte bağımlılıkla ilgili seferberlik başlattıklarını söyledi. Bu yıl öğretmen atamasında rehber öğretmenlere öncelik verileceğini söyleyen Bakan Özer, her okulda en az 1 tane rehber öğretmen olacağını belirtti.

Konya barınağındaki köpek ölümüyle ilgili verilen cezaya itiraz

Konya'da Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı barınakta bir köpeğin kürekle öldürülmesine ilişkin davada iki tanığa 1 yıl 3'er ay hapis cezası verilmiş hükmün açıklanması geriye bırakılmıştı.

Konya Cumhuriyet Başsavcılığı ise sanıklara verilen cezanın daha fazla olması gerektiğini belirterek karara itiraz etti.

Öte yandan Manisa’nın Sarıgöl ilçesinde Hayvanları, Çevreyi ve Doğayı Koruma Derneği’nde, horoz dövüşü yapıldığı ihbarı üzerine yapılan baskında, 135 kişiye toplam 547 bin 425 TL idari para cezası verildi.

EKONOMİ

Açlık sınırı asgari ücreti geçti

Birleşik Kamu İş Konfederasyonu, ocak ayı Açlık-Yoksulluk Araştırması’nı yayınladı. Araştırmaya göre, 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı bir önceki aya göre arttı ve 9 bin 796 lira oldu. Yoksulluk sınırı ise 26 bin 994 liraya çıktı. Yoksulluk sınırında, son bir yıllık dönemdeki artış ise 11 bin 982 lira oldu. Türkiye’de asgari ücret 8 bin 506 lira.

Tüketici güven endeksi arttı

Tüketici Güven Endeksi (TGE) bir önceki aya göre yüzde 4.6 oranında artarak 2023 yılına 79.1 düzeyinden başladı. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 8.0 oranında artış kaydetti. Bu aynı zamanda 2021 yılı Eylül ayından bu yana görülen en yüksek seviyeye de karşılık geliyor. Güven endeksinde 100 iyimser durumu, 100’ün altı kötümser durumu gösteriyor.

Yurtiçi seyahat arttı

Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılının üçüncü çeyreği ile ilgili "hane halkı yurt içi turizm" verilerini açıkladı.

Buna göre, geçen yılın üçüncü çeyreğinde, yurt içinde 19 milyon 156 bin kişi seyahat etti. Temmuz-Eylül 2022 döneminde yakınları ziyaret amacıyla yapılan seyahatler yüzde 53 ile ilk sırada yer aldı. Bunu yüzde 41,3 ile "gezi, eğlence, tatil", yüzde 2,4 ile "sağlık" izledi. Bu dönemde seyahate çıkanlar 137 milyon 265 bin geceleme sayısıyla en çok "arkadaş veya akraba evinde" kaldı.

Türkiye Fırıncılar Odası Başkanı: Yanlış anlaşılma oldu, ekmeğe zam yok

Ekmek zammının şubat ayında görüşüleceği iddialarına Türkiye Fırıncılar Odası Başkanı Halil İbrahim Balcı'dan yanıt geldi. Bir yanlış anlaşılma olduğunu söyleyen Balcı, "Görüşme de zam da yok" dedi. İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Erdoğan Çetin, artan maliyetlere dikkat çekerek esnafın zam talebi olduğunu söylemişti.

Sektör temsilcileri: Tekstilde fiyat sabitlemek mümkün değil, nisanda fiyatlar artacak

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin giyim ve ayakkabı sektörlerine yaptığı indirim ve sabit fiyat çağrısını değerlendiren Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat “Fiyatları sabit tutmak maalesef mümkün değil” dedi. Fayat, nisan ayında fiyatların artacağını vurguladı.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Paludan konuştu: Korkuyorum

İsveç’te Türkiye’nin Stockholm Büyükelçiliği önünden Kuran-ı Kerim yakan aşırı sağcı siyasetçi Rasmus Paludan, ilk kez konuştu. Ölüm tehditleri aldığını söyleyen Paludan, “Türkiye'ye karşı gol attığımı sanıyordum. Hayal ettiğim gibi sonuçlanmadı” dedi.

Aşırı sağcı politikacı, "pişman mısınız" sorusuna, "Hayır. Önemli politik sebepler olduğunu düşündüğüm için yaptım. Bu kadar insanın beni ölümle tehdit etmesine üzüldüm" yanıtını verdi.

Kurtulmuş: İsveç'in NATO'ya girmesine izin vermeyeceğiz

AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş ise Paludan’a tepki gösterirken İsveç'in NATO'ya girmesine izin vermeyeceklerini söyledi. Kurtulmuş, "Türkiye sözünün eri olan bir ülkedir. Türkiye boş laf söylemez, blöf yapmaz" dedi.

Almanya'dan Leopard tankı için Polonya'ya yeşil ışık

Ukrayna'ya Leopard tankı gönderilmesine karşı çıkan Alman hükümeti, bu konudaki tutumunu değiştirdi.

Almanya, Polonya'nın Ukrayna'ya Leopard tankı göndermesine engel olmayacağını duyurdu. Alman yapımı Leopard'ların üçüncü ülkelerdeki kullanımı için Berlin'in onayı gerekiyor.

Türkiye dâhil bazı NATO ülkelerinin sahip olduğu Leopard tankları, savunma uzmanlarınca Ukrayna için en uygun savaş aracı olarak gösteriliyor. Ukraynalı yetkililer bu tankların tedariki aylardır Batılı müttefiklerine çağrıda bulunuyordu. Leopard tankları konusunda Almanya üzerindeki baskı son dönemde giderek artmıştı.

AB'den İran açıklaması: Mahkeme kararı olmadan Devrim Muhafızları terör listesine alınmayacak

Avrupa Birliği (AB) Dış Politika Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell, mahkeme kararı olmadan, İran Devrim Muhafızları’nın Avrupa terör örgütleri listesine alınamayacağını söyledi.

Avrupa Parlamentosu, Brüksel’de yapılacak AB Dışişleri Bakanları toplantısı öncesinde, İran Devrim Muhafızları’nın AB terör örgütleri listesine alınması yönünde bir tavsiye kararını kabul etmişti.

Almanya, Fransa ve Hollanda tarafından da dile getirilen bu öneri, bütün üyelerden destek görmediği için şimdilik rafa kaldırıldı.

32 bin Türk, Meksika sınırını aşıp ABD’ye gitti

Meksika sınırından ABD’ye geçen sığınmacı sayısı rekor sayılara ulaştı.

ABD Gümrük ve Sınır Koruma Dairesi’nin resmi rakamlarına göre

Meksika sınırından ABD’ye geçenler arasında Türk vatandaşları da var. Son yıllarda, Türkiye’den Meksika’ya gelerek ABD’ye kaçan Türklerin sayısı 31 bin 485 kişiye yükseldi.

ABD Başkanı Biden: Kürtaj hakkı mücadelesi bitmedi

ABD Başkanı Joe Biden ülkesinde kürtaj hakkı mücadelesinin bitmediğini söyledi. Biden, Kongre'ye, kürtaj hakkını federal yasalarla koruma altına alma çağrısı yaptı. Ancak son ara seçimler sonrası Cumhuriyetçiler Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu elde ettiğinden bu imkansız görünüyor.

BBC Türkçe'nin haberine göre Biden'ın doktorların kürtaj ilaçları yazabilmesine imkan sağlayacak bir kararnameyi yakında imzalaması bekleniyor.

Kanada "yerlilere karşı kültürel soykırım uyguladığı" gerekçesiyle tazminat ödemeyi kabul etti

Kanada yönetimi yatılı okullarda yerlilere karşı kültürel soykırım işlendiği gerekçesiyle açılan toplu davada 2,8 milyar Kanada doları (yaklaşık 40 milyar TL) tazminat ödemeyi kabul etti.

Dava, yatılı okullardaki istismar sebebiyle tazminat talep eden 325 İlk Milletler (First Nation) yerlisi tarafından 2012'de açılmıştı.Paranın, yerlilerin "eğitim, sağlık, kültür, dil ve anma" faaliyetlerini desteklemek için kurulan bir fona aktarılacağı bildirildi. Binlerce yerli çocuğun kiliselere ait bu okullarda fiziksel, cinsel ve psikolojik şiddetl uğradığı ortaya çıkmıştı.

Felaket kapıda: Patlamak üzere olan yanardağ küresel ekonomiyi çökertebilir

İngiltere’de yer alan Cambridge Üniversitesi’nden bilim insanları Endonezya'da bulunan Marapi Yanardağı’nın patlamak üzere olduğu ve bunun küresel ekonominin çökmesine neden olabileceği konusunda uyardı. Marapi Yanardağı, dünyanın geçiş noktası olarak tanımlanan Malakka Boğazı'ndan sadece birkaç kilometre uzaklıkta bulunuyor. Bu su kanalından ise küresel ticaretin yaklaşık yüzde 50'sini oluşturan tahıl, petrol ve emtia gemileri geçiyor. Uzmanlar, yanardağdaki olası bir patlamanın iklimde ani değişikliklere neden olacağını ve bunun da gıda kıtlığına yol açacağını söylüyor.

KISA DALGA’DAN

Gazeteci İbrahim Ekinci, Marjinal Fayda'da, küresel ve ulusal ekonomiyi anlamak için bir haftanın panoramasını çıkarıyor. Bu haftanın konuları vergi affı beklentisi, konut fiyatlarındaki son durum, hükümetin faiz politikasının ne olacağı?