Sıfır kilometre soruşturma

28 OCAK 2023 - KISA DALGA BÜLTEN

Altılı masa: Erdoğan aday olamaz... AKP: Olabilir... / Altılı masaya ortak genel merkez .../ HDP’nin yol haritası ne olacak?.../ EYT, pazartesi Meclis'te.../ Hazine ve Maliye Bakanlığı, sıfır kilometre araç satışlarına inceleme başlattı.../ Ukrayna bir yadan savaşla bir yandan yolsuzlukla uğraşıyor... / ABD, Rus Wagner'i 'uluslararası suç örgütü' ilan etti.../ Mısır'da 4 bin 300 yıllık mumya bulundu... Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor

PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Altılı masa: Erdoğan aday olamaz

Altılı Masanın önceki gün İYİ Parti’nin ev sahipliğinde yaptığı onbirinci toplantıdan sonra gözler muhalefetin cumhurbaşkanı adayına çevrilirken Erdoğan’ın yeniden aday olup olamayacağı tartışmaları bir kez daha gündeme geldi.

Toplantıdan sonra yapılan açıklamada TBMM’de seçimlerin yenileme kararı almadığı süreci Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hukuken yeniden aday olamayacağı belirtildi. AKP’den ise bu görüşe itiraz geldi.

Sağlar, ‘boykot’ önerisi

Bu arada CHP Parti Meclisi üyesi Fikri Sağlar’dan ilginç bir öneri geldi. Erdoğan'ın Meclis kararı olmadan aday olmasının anayasaya aykırı olacağını vurgulayan Sağlar Erdoğan'ın adaylığının ilanı halinde Altılı Masa'nın seçimi boykot etmesi gerektiğini belirtti.

AKP: Olabilir tereddüt yok

AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan, “Bırakın bunları, ihtiyaçsa Yüksek Seçim Kurulu tartışsın, siz adayınızı çıkarın karşımıza” dedi.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop "Cumhurbaşkanı adaylığı masanın konusu değil, anayasa konusudur. Hukuken bir tereddüt yoktur" diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, 2014'teki cumhurbaşkanlığı seçiminin eski sistem ile 2018'deki seçimin ise yeni sistemle yapıldığını belirtti. Uçum “İki kez seçilme şartı, anayasal olarak 30 Nisan 2018'den sonraki dönemi kapsamaktadır” dedi.

Altılı masaya ortak genel merkez

Altılı masanın adayı ve yol haritası konusunda tartışmalar gelmeye devam ediyor. Halktv.com.tr yazarı İsmail Saymaz’ın yazısına göre masa aday ismini konuşmadı ancak adayın 13 Şubat’ta açıklanması konusunda anlaşmaya varıldı.

Gazeteci Fikret Bila ise altılı masanın bundan sonra ortak seçim çalışmalarını ortak genel merkezden yürüteceğini yazdı.

*6 lider miting meydanlarında ortak bir dil kullanacak. Ayrıca 6 parti ortak sloganlarla halkın karşısına çıkacak. Ortak afişler kullanılacak.

* 6’lı Masa’nın ortak adayı cumhurbaşkanı seçildikten sonra partisinden istifa edecek.

* Yeni cumhurbaşkanı, geçiş süreci boyunca, anayasadaki mevcut yetkilerini sistemi normalleştirmek için kullanacak.

* Kararnameler cumhurbaşkanının imzasıyla yayımlanacak. Ancak cumhurbaşkanı imza atmadan önce diğer liderlerle istişare edecek.

* Her parti kabinede en az bir bakanlığa sahip olacak.

* Yeni iktidar ilk bir haftada Merkez Bankası Başkanı, MİT Başkanı, Genelkurmay Başkanı, BDDK Başkanı, SPK Başkanı’nı değiştirecek. Mevcutların yerine 6 liderin de onayını alan isimler atanacak.

HDP’nin yol haritası ne olacak?

AYM'nin HDP’nin "kapatma davasının seçim sonrasına bırakılması" talebini reddetmesi sonrasında gözler dava sürecine ve HDP’nin yol haritasına çevrildi. euronews.com'dan Dilek Gül'e konuşan HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, şunları söyledi:

''HDP kapatılsa çok sayıda seçeneğimiz var. Bir partiden girip tekrar HDP’li seçmen ve Türkiye’den oy isteyeceğiz, kazanacağız da.. HDP’nin oyları kapatılsa da kapatılmasa da hiçbir yere gitmeyecek.”

DW Türkçe'den Kıvanç El'in haberine göre HDP'deki beklenti, kapatma kararının seçim öncesi nisan ayında çıkması yönünde.

HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu'ndan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı ve kapatma davası avukatlarından Serhat Eren, süreci şöyle anlattı:

“Cumhurbaşkanının 10 Mart'ta seçim kararı alacağını açıklamasının ardından 14 Mart’ta partimiz sözlü savunmasını yapacak. YSK'ya aday listeleri sunulduktan sonra da Nisan ayı gibi HDP'ye dair nihai kararını AYM’nin açıklamasını bekliyoruz. Biz partimiz aleyhine bir karar bekliyoruz.”

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın talebi üzerine Hazine yardımına tedbir konulması üzerine, HDP bağış kampanyası başlattı.

“Hazinemiz Halkımız” sloganıyla düzenlenen yardım kampanyası ve bilgiler HDP'nin sosyal medya hesaplarından paylaşıldı.

Demirtaş: 'Ortak bir adayın desteklenmesinden yanayım'

HDP heyeti Edirne Cezaevi’de olan eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’la adaylık görüşmesi yaptı. Açıklama göre Demirtaş bunun hukuken mümkün olmadığını belirterek Emek ve Özgürlük ittifakının adayını destekleyeceğini söyledi.

Bu arada Demirtaş AFP’ye yaptığı açıklamada HDP'nin kendi adayını çıkarmak yerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a karşı muhalefetin adayını desteklemekten yana olduğunu söyledi.

Sinan Ateş cinayetinde gözaltına alınan Avukat Serdar Öktem tutuklandı

Eski Ülkü Ocakları Eğitim ve Kültür Vakfı Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinan Ateş cinayeti soruşturması devam ediyor. Soruşturma kapsamında gözaltına alınan avukat Serdar Öktem tutuklandı. Öktem'in cinayetten tutuklanan Doğukan Çep, MHP İstanbul İl Yöneticisi Ufuk Köktürk ve firari tetikçi olduğu belirtilen Eray Özyağcı’nın geçmişte avukatlığını yaptığı belirtilmişti. Tutuklu sayısı 18 oldu.

Amasra maden faciasında TTK yetkililerine soruşturma izni verilmedi

Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait maden ocağında 14 Ekim 2022’de meydana gelen grizu patlamasında 42 madenci yaşamını yitirmişti.

Amasra Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Enerji ve Çalışma bakanlıklarından istediği soruşturma iznine, 30 günlük yasal süre içerisinde yanıt verilmedi.

İdarenin 15 gün ek süre isteme hakkı da bulunuyor.

EKONOMİ

Asgari ücrete zam yok!

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, yıl içinde asgari ücrete zam beklemediğini söyledi.

EYT'de ilk maaşların Mart'ın 1'inde ödeneceğini söyleyen Bilgin, 9 Eylül 1999 tarihinin geriye doğru esnetilmesinin gündemde olmadığını vurguladı.

AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu EYT düzenlemesini pazartesi günü Meclis Başkanlığı'na sunacaklarını vedetaylarını açıklayacaklarını belirtti.

BOTAŞ'tan doğalgaza indirim

Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş Genel Müdürlüğü (BOTAŞ), 1 Şubat’tan itibaren geçerli olmak üzere büyük sanayi kuruluşları tarafından kullanılan doğalgazın toptan satış fiyatında yüzde 13,30 ile yüzde 17,22 oranlarında indirim yaptı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, sıfır kilometre araç satışlarına inceleme başlattı

Hazine ve Maliye Bakanlığı, sıfır kilometre araç satışlarına inceleme başlattı.

Bloomberg HT'de yer alan habere göre, eylül ayından bu yana satılan 260 bin araç mercek altına alındı.

13 distribütör ve 257 bayiden bilgi talep edildi.

260 bin alıcıya da ulaşılarak elden ödeme yapıp, yapmadıkları, aksesuar satın almaya zorlanıp zorlanmadıkları gibi bilgiler istendi.

Tarım Bakanı: Kuraklık nedeniyle gıda fiyatları artmayacak

Yağışların azalması, sıcaklıklarında da mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi kuraklığa neden oldu. Birçok çiftçi ekim yapamazken, bunun gıda fiyatlarına nasıl yansıyacağı merak konusu. Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, şubat başında yağmur ve kar yağacağını söyledi. Kirişci, kuraklık nedeniyle fiyat artışı öngörmediklerini söyledi.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Paludan’dan tehdit

Türkiye'nin Stockholm'deki Büyükelçiliği önünde Kuran yakan aşırı sağcı siyasetçi Rasmus Paludan İsveç NATO üyeliği onaylanana kadar her cuma günü Kur'an yakma tehdidinde bulundu.

Bu arada Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan diplomatik kaynakların aktardığına göre ise Danimarka’da dün diye Kuran’ı hedef alan bir eyleme izin verildi. Danimarka’nın Ankara Büyükelçisi bakanlığa çağrıldı. Bakanlık, eyleme izin veren Danimarka’yı kınadı. Öte yandan İsveç'te Tevrat yakma planı İsrail hükümetinin müdahalesiyle engellendi

Batıdan Abrams ve Leopard tanklarını garantileyen Ukrayna savaş uçağı istiyor

Amerika ve Alman’dan tank sözü alan Ukrayna, F-16 savaş uçakları için bastırıyor.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitri Kuleba ismini açıklamadığı bir Avrupalı yetkili ile Ukrayna'ya F-16 tedariki konusunu görüştüğünü duyurdu.

Ukrayna Sovyet döneminden kalma savaş uçaklarını kullanıyor. Amerika Birleşik Devletleri şu ana kadar Ukrayna'nın F-16 taleplerini geri çevirdi ve şu anda da böyle bir planı olduğu izlenimini vermiyor.

Fakat Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby, gazetecilere Ukrayna ile sürekli irtibat halinde olduklarını ve değişen şartları değerlendirdiklerini belirtti.

Öte yandan Ukrayna bir yadan savaşla bir yanda yolsuzlukla mücadele ediyor. Yolsuzluk suçlamasıyla görevinden ayrılan ya da uzaklaştırılan bürokrat sayısı 11'e ulaştı. BBC Türkçe’deki habere Devlet Başkanı Zelenskiy kamuoyu gözünde sarsılan güveni yeniden tesis etmeye çalışıyor.

Yolsuzluk iddiaları müttefiklerinden milyarlarca dolarlık askeri, insani ve mali yardım alan Ukrayna açısından için bu desteği riske atıyor.

Hatta Amerikalı politikacılar Ukrayna'ya yapılan yardımların sınırlanması çağrısında bulundu.

ABD, Rus Wagner'i 'uluslararası suç örgütü' ilan etti

ABD, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yakın arkadaş tarafından kurulan Rus paralı asker grubu Wagner'e yönelik yeni bir karar aldı. Hazine Bakanlığı, Rus askeri şirketi Wagner grubunu "uluslararası suç örgütü" listesine aldı. Rus paralı asker grubu, defalarca savaş suçları ve insan hakları ihlalleriyle suçlandı. Wagner, daha önce Kırım, Suriye, Libya, Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nde konuşlandırılmıştı.

Azerbaycan’ın Tahran Büyükelçiliğine Saldırı

Azerbaycan’ın Tahran Büyükelçiliği’ne düzenlenen silahlı saldırıda bir koruma müdürü öldü, iki güvenlik personeli de yaralandı.

Kalaşnikofla yapılan saldırıyla ilgili Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, soruşturmanın devam ettiği” belirtildi.

ABD: IŞİD'in üst yöneticisi Bilal el-Sudani Somali'de öldürüldü

Amerikalı yetkililer, özel kuvvetlerin Somali'nin kuzeyinde dağlık alanda bir mağarada olduğu tespit edilen IŞİD yöneticisi Bilal el-Sudani'yi yakalamak için operasyon düzenlendiğini açıkladı. Yetkililer el-Sudani ve diğer militanların çıkan çatışmada öldürüldüklerini söyledi. BBC Türkçe'nin haberine göre Bilal el-Sudani'nin, IŞİD'in Afrika'da ve diğer bölgelerde yayılmasında ve faaliyetlerinin finansmanında önemli rol oynadığı iddia ediliyor.

Birleşmiş Milletler uyardı: 'İran'ın nükleer programı konusundaki riskler ciddi şekilde arttı'

Birleşmiş Milletler (BM), İran'ın "birden fazla" nükleer silah yapmaya yetecek kadar yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğu uyarısında bulundu.

İran'ın BM misyonu konu hakkındaki yorum taleplerini yanıtsız bırakırken Tahran da BM’nin yapacağı bir ziyareti "memnuniyetle karşılayacağını" duyurdu.

Gizemli hastalık 10’u çocuk 18 kişinin ölümüne neden oldu

Pakistan’ın Karaçi şehrinde son 2 haftada solunum yetmezliğine yol açan gizemli hastalık sebebiyle en az 10'u çocuk 18 kişi hayatını kaybetti.

Yetkililer, bölgede petrol, katı yağ ve ham demir fabrikalarının faaliyet gösterdiğini belirtti.

Hastalarda görülen solunum yetmezliğine bu fabrikalardan çıkan “zehirli gazların” neden olduğu düşünülüyor. 3 fabrika kapatılırken 4 kişi gözaltına alındı.

Bilgisayar korsanları çetesi çökertildi

FBI, dünya çapında binlerce şirket ve kurumun verilerini çalan uluslararası "bilgisayar korsanı çetesini" çökerttiklerini açıkladı. Siber korsanların kurbanlarından şimdiye kadar 100 milyon dolardan fazla fidye aldığı biliniyordu.

Birleşik Krallık istihbaratı: Devlet destekli İranlı ve Rus hackerlar siyasetçilerle gazetecileri hedef alıyor

Birleşik Krallık'ın (BK) Ulusal Siber Güvenlik Merkezi (NCSC), İranlı ve Rus hackerların Britanyalı siyasetçileri ve gazetecileri hedef aldığını öne sürdü.

Siber saldırı gruplarının, sahte hesaplar kullanarak farklı konularda e-postalar ve Zoom davetleri gönderdiği, karşı taraf bunları açtığında bilgisayarlarına ya da telefonlarına eriştikleri ifade edildi. Rus hackerlar, ağustosta ABD'deki nükleer laboratuvarlara yapılan saldırılarla da gündeme gelmişti. Microsoft, grubun Rus devletiyle yakın bağları olduğunu savunmuştu.

Mısır'da 4 bin 300 yıllık mumya bulundu

Mısır’da krallık mezarlarının yer aldığı tarihi Sakkara bölgesinde yapılan arkeolojik çalışmalarda, Firavun Hanedanlığı dönemine ait bir mumya ile 9 heykel ve bazı değerli eşyalar bulundu. Altın varakla kaplı mumya tam 4 bin 300 yıllık. Turizm sektörünü canlandırmak isteyen Mısır, son yıllarda birçok önemli arkeolojik keşfe imza attı.

Mısır hükümeti, bu yıl açılması planlanan Büyük Mısır Müzesi'nin 2028 yılına kadar ülkeye yılda 30 milyon turist çekmesini umuyor.

Herkes uyurken... Bir asteroit, Dünya'ya 3600 kilometre yaklaştı

NASA’nın açıklamasına göre 2023 BU isimli asteroit, Dünya'ya 3600 kilometre yaklaştı. Asteroit TSİ 03.27'de Güney Amerika'nın en güneyindeki nokta yakınlarından geçti.

NASA'ya göre,bu yaklaşma Dünya’nı bu kadar yaklaşması Güneş etrafındaki yörüngesinin kaymasına neden olacak. Dünya'ya yaklaşmadan önce hemen hemen yuvarlak olan ve normalde 359 günde tamamladığı yörüngesinin, Dünya'nın yer çekimi kuvveti nedeniyle oval bir hal alacağı ve 425 günde tamamlayacağı belirtiliyor.

Danimarka kadınlara ‘zorunlu askerlik’ getirmeyi planlıyor

Danimarka Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Jakob Ellemann-Jensen, ordunun kapasitesini artırma amacıyla kadınlar için askerliğin zorunlu hale getirilmesine yönelik planı açıkladı.

Danimarka’da askerlik erkekler için zorunlu. 18 yaşın üzerinde, fiziksel olarak uygun tüm erkekler orduda zorunlu olarak dört ila 12 ay askerlik yapıyor. Kadınlar ise gönüllü olarak katılabiliyor, ancak herhangi bir zorunluluk bulunmuyor

Google'da stressiz günler geride kaldı: 31 masör işten çıkartılıyor

Teknoloji devi Google, binlerce kişiyi işten çıkarma kararı aldıktan sonra ofislerinde çalışanlarına sunduğu özel hizmetlerin bazılarına da son veriyor. Bunlardan birisi de masaj hizmeti. NYPost’un haberine göre, Google, ofislerinde çalışan 31 masörün işine son verme kararı aldı.

KISA DALGA’DAN

Kısa Dalga ve Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları Platformu (CİSÜ) işbirliğiyle hazırlanan “Bedenin Hakkı: Cinsel Hakları Konuşuyoruz” podcast serisinin dördüncü bölümünde, HPV taraması ve aşısı ele alındı.