'Yeni yerleşimde bilim konuşsun'

22 ŞUBAT 2023 - KISA DALGA BÜLTEN

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor

PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Hatay depremlerinde en az 6 kişi yaşamını yitirdi

Hatay'da önceki gün meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki deprem ve 5,8 büyüklüğündeki artçı depremde hayatını kaybedenlerin sayısı 6'ya yükseldi. 6,4 büyüklüğündeki deprem Suriye, Irak, Lübnan, İsrail ve Filistin bölgelerinde de hissedildi. Deprem sonucu Suriye'de en az beş kişi hayatını kaybetti.

Depremlerin ardından bölgede iki haftadır çadır ihtiyacının giderilmemesi tepkilere neden oldu. Birçok kişinin çadır olmadığı ve barınma sorunun çözülemediği için az ve orta hasarlı evlerine girdiği belirtildi. AFAD ise açıklama yaparak bölgede 300 bin çadırın kurulduğunu duyurdu. Sosyal medyada binlerce kişi “O kadar bağış toplandı. Neden hala deprem bölgesinde yeterli çadır yok? Neden? Neden” diye sordu.

Hatay’a su uyarısı

Bölgede içme suyu problemi de devam ediyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Hatay’da şebeke suyunun içme suyu olarak kullanılmaya elverişli olmadığını açıkladı.

Erdoğan’dan kentsel dönüşüm açıklaması

Cumhurbaşkanı Erdoğan dün Osmaniye’de açıklamalarda bulundu. Deprem bölgesinde can kaybının 41 bini geçtiğini söyleyen Erdoğan, deprem bölgesinde 1 milyondan fazla binanın incelendiğini ve 139 binden fazla binanın ağır hasarlı olduğunu kaydetti. Erdoğan bölgede yapılacak kalıcı konutların bir yıl içinde teslim edileceğini belirtti.

Kentsel dönüşümün önemli olduğunu söyleyen Erdoğan, şunları söyledi: “Ben diyorum ki vatandaşımıza, 'Ne olur bize yeni bedeller ödetmeyin. Bundan sonraki süreçte gerekirse tüm yasal altyapıyı oluşturacak, ona göre adımlarımızı atacağız.”

Kızılay'ın deprem bölgesinde olmadığı eleştirilerine yanıt veren Erdoğan, “ Çıkmış bir tanesi 'Kızılay nerede' diyor. Be ahlaksız, be namussuz, be adi... Böyle vicdansızlık olur mu?" ifadelerini kullandı.

Yeni yerleşimlerde bilim insanlarına da sorulsun

Hükümet yıkılan kentlerin yeniden inşasına kısa sürede başlanacağını belirtirken depremlerin ardından bölgede ekibiyle incelemelerde bulunan İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi'nden uzmanlar önemli uyarılarda bulundu.

Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Bilim konuşsun, nereye yerleşmemiz gerektiğine onlar karar versin. Devlet de bilimin ışığında ilerleyerek, her türlü afete dirençli kalıcı konutları yapabilsin" dedi.

Yer altı suları uzmanı Prof. Dr. Celalettin Şimşek ise şunları söyledi: "Depremden sonra yeni yapılaşma için kayalık zeminlere yönelmeliyiz. Düz ovaları tarıma ayırmalıyız. Yeni şehirleşme alanları konunun uzmanı kişilerle oluşturulmalı.”

İstanbul'daki 1,2 milyon binanın yüzde 98'i yığma ve betonarme

Olası Marmara depremi uyarılarının ardından İstanbul’daki yapılar da bir kez daha tartışılıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Deprem ve Zemin İnceleme Müdürü Kemal Duran, İstanbul'daki bina envanterini paylaşarak, kentteki yaklaşık 1,2 milyon binanın yüzde 98'inin yığma ve betonarme olduğunu söyledi.

Prof. Erdik yol haritasını açıkladı: Depremlerde yıkımı azaltmak mümkün

Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Erdik ise izlenecek yol haritasını şöyle açıkladı: “Elimizde depreme dayanıklı olmayan büyük bir yapı stoğu var ve bu binaları boşaltmadan dışardan güçlendirmek mümkün. Önemli olan deprem gerçekleştiğinde binanın ayakta kalması, içinde yaşayan insanların canlı çıkmasıdır. Binaların çini boşaltacaksınız, bu arada bina sakinlerine başka yerlerde yaşamaları için kira yardımı yapacaksınız.”

100 bin öğrenci nakledildi….

Milli Eğitim Bakanlığı’nın açıklamasına göre deprem bölgesinden yaklaşık 100 bin öğrenci diğer illere nakledildi. Ankara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Selen Demirtaş Zorbaz eğitimcilere şu uyarılarda buludu:

“Depremzede” değil misafir öğrenci deyin. Okula geldiğinde çocuk kapalı alana girmek istemeyebilir, buna saygı duyulmalı.

*Sınıfta oturacağı yeri çocuk seçmeli, belki cam kenarı isteyebilir. Kapıya yakın oturmak isteyebilir. Okulda kendini güvende hissedeceği alanların yaratılması çok önemlidir.

*Deprem ve afet konuşmaları da çocukların yanında devamlı yapılmamalı.

*Misafir öğrenci ya da depremzede öğrenci gibi ifadeler kullanılmamalı.

Deprem riskine karşılık İstanbul’da 93, Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde 5 okul için tahliye kararı verilmişti. Bu arada İstanbul’daki okulların tahliye işlemleri de başlanmıştı. Valiliğin açıkladığı listede özel okullar yer almıyor. Türkiye Özel Okullar Derneği (TÖZOK) Başkanı Zafer Öztürk, velilere okul binası için "teknik rapor isteyin" çağrısı yaptı.

Akar: 20 bin Suriyeli döndü

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, depremin ardından Türkiye'ye Suriye'den göç olduğu iddialarının gerçek dışı olduğunu yeniledi.b Bakan Akar , "Tek yönlü olarak Türkiye'den Suriye'ye doğru evlerine ve topraklarına dönen Suriyeli vatandaşlar var. Şu anda bu rakamın 20 bini geçtiğini takip ediyoruz" dedi.

Bahçeli 'Tek tek not alıyoruz' deyince Kılıçdaroğlu tweet attı: 'Not ediyoruz diye tehdit savuran beceriksizler....'

MHP lideri Devlet Bahçeli bugünkü grup toplantısında depremlerden söz ederken "Depremden menfaat devşirmek isteyenler hata yapar. Depremden menfaat devşirmenin arayışında olanlar ahlaksızlığın markalarıdır. Bunları tek tek not aldığımız da çok iyi bilinmelidir" diye konuştu. Bahçeli seçimler konusunda da ”Ne sandıktan kaçarız ne demokrasiyi yok sayarız” dedi.

Bahçeli konuşurken CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu da Twitter hesabından çadır eksikliğine vurgu yaparak şu mesajı paylaştı:

"Halka, defter tutuyoruz, not ediyoruz diye tehdit savuran beceriksizler!

Şov yapmayı bırakın, geçen iki haftada depremzedelere çadır, konteyner ve mobil duş-tuvalet götüremediniz.

İnsanlar soğuk yüzünden az hasarlı evlerine dönmek zorunda kaldılar. Yardımları halka ulaştırın.”

Sancar: Hesap sormak zorundayız

Partisinin grup toplantısında konuşan HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, "İktidar, iktidar medyasının, yandaşlarının depremden sonra yapmamanın, bunları yaptırmanın yolunu bulmak için de konuşmak, sormak, sorgulamak, hesap sormak zorundayız" dedi.

Seçimler ne olacak?

Türkiye’nin bir diğer önemli gündem maddesi de seçimler.

Eski TBMM Başkanı Bülent Arınç, "Ertelenebilir" dese de, muhalefet Anayasa'yı hatırlatarak bunun mümkün olmadığını söyledi. AKP içinden gelen kulis bilgiler de iktidar partisinin ertelemeye sıcak bakmadığını gösterdi.

Hürriyet'teki kulis haberine göre ise AKP kurmayları, seçim güvenliğinde sorun yaşanmayacağını belirterek, “1999 Düzce depreminden sonra konteynerlerde Oy kullanılmış. Çadırlarda oy kullanılır. Güvenlik de sağlanır” dedi.

YSK’nın takvimi açıkladıktan sonra seçmen kütüklerinin 15 Nisan gibi kesinleşebileceği belirtiliyor. Seçimin 18 Haziran’da olması durumunda da bu tarih için 15 Mayıs işaret ediliyor.

Akşener'den 'aday' açıklaması: Milyonlarca gencin taleplerini duyuyor ve onu seslendiriyorum

CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, DEVA, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’den oluşan millet ittifakı 2 Mart’taki toplantıda Cumhurbaşkanı adayını görüşecek.

HaberTürk yazarı Fatih Altaylı’ya konuşan İyi Parti lideri Meral Akşener, aday konusunda şu ifadeleri kullandı: “Kimseye saygısızlık etmeden, kimseyi kırmamaya çalışıyorum. Ama ne desem kabahat oluyor. Bu yüzden konuşmayacağım. Türkiye’deki milyonlarca insan nerede duruyorsa orada duruyorum.Milyonlarca genç ne diyorsa, ben onların taleplerini duyuyor ve onu seslendiriyorum. Ama konuşmayacağım.”

EKONOMİ

Sigorta ödemeleri başladı

Türkiye Sigorta Birliği Başkanı Atilla Benli, depremlerin etkilediği 11 şehirde deprem teminatı içeren toplam poliçe sayısının 4 milyon civarında olduğunu açıkladı. Benli, sigorta ödemelerinin başladığını belirtti.

Haciz iddialarına yalanlama

Hazine ve Maliye Bakanlığı, borçlu depremzedelerin banka hesaplarına bloke konulduğu ve yatırılan 10 bin liralık yardımların haczedildiği haberlerini yalanladı.

Halkın enflasyonu

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, şubat ayı “Halkın Enflasyonu” araştırmasını açıkladı. Son 12 ayda gıda ürünlerindeki artış yüzde 136 oldu.

Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için bu yıl şubat ayında 389 lira ödemek gerekti.

Gıda fiyatlarında aylık yüzde 5,1 oranında artış oldu. Böylece gıda fiyatlarındaki aralıksız artış süreci 33 aya çıktı.

Tarımsal girdi fiyatları 2022'de yüzde 103 arttı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayına ilişkin tarımsal girdi fiyat endeksi verilerini yayımladı. Endeks, aylık bazda yüzde 0,72, yıllık bazda ise yüzde 103,14 arttı.

Piyasa anketi: Merkez Bankası'nın politika faizini düşürmesi bekleniyor

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), 23 Şubat'taki toplantısında hali hazırda yüzde 9 olan politika faizini görüşecek.

Bloomberg HT'nin anketine katılan 16 kurumun medyan beklentisi, politika faizinin 100 baz puan indirimle yüzde 8'e çekilmesi.

En düşük beklenti faizin 200 baz puan indirimle yüzde 7’ye düşürüleceği yönünde olurken, ankete katılan kurumlardan 6’sı faiz değişikliğine gidilmesini beklemiyor.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Dünyadan destek mesajları

Hatay’ın Defne ve Samandağ ilçelerinde meydana gelen 6.4 ve 5.8 büyüklüğündeki depremlerin ardından dünyadan destek mesajları geldi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Gerektiğinde ilave destek sağlamaya hazırız” dedi.

Türkiye ve Suriye’de etkili olan depremlerin ardından ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da “ABD’nin tam desteği devam edecek" mesajı verdi.

Avrupa Komisyonu “Dayanışma ve desteğimizi bu zor zamanlarda sarsılmaz bir şekilde devam ediyor" açıklaması yaptı.

Almanya Sağlık Bakanlığı, depremzedeler için ‘ilaç zirvesi’ düzenledi

Almanya Sağlık Bakanlığı, Maraş merkezli depremlerin ardından depremzedelere ilaç ve tıbbi malzeme yardımı yapmak üzere bir ilaç zirvesi düzenledi.

İlaç ve tıbbi malzeme üreten şirketler depremzedeler için ilaç ve tıbbi malzeme gönderme taahhüdünde bulundu.

Kübalı doktorlar, deprem bölgelerinde 13 ameliyat yaptı

Türkiye'deki Küba Büyükelçiliği, Maraş merkezli depremlerden etkilenen bölgelere sevk edilen Kübalı cerrah ekibinin 13 operasyon yaptığını duyurdu. Büyükelçiliğin paylaşımında, "Sevginin ve dayanışmanın dili, dil engelini aşıyor" ifadelerine yer verildi.

BM'den Türkiye ve Suriye için yardımları hızlandırma çağrısı

BM, 14 Şubat'ta Suriye'deki depremzedeler için 397,6 milyon dolar insani yardım çağrısında bulunmuştu. Birleşmiş Milletler (BM bu kez de , üye ülkelere depremlerden sonra Türkiye ve Suriye için başlatılan yardım kampanyasına daha hızlı katkıda bulunmaları için çağrıda bulundu.

Ukrayna’dan yardım

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sürdüğü Ukrayna'nın Harkiv kentinden, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından afetzedeler için 22 tonluk insani yardım yola çıkıyor.

Miçotakis’ten mesaj

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile Atina'da bir araya geldi. Ankara'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştükten sonra Yunanistan'a giden Blinken, Miçotakis tarafından başkent Atina'da kabul edildi.

Yunanistan Başbakanı Miçotakis, Türkiye'ye ilişkin "Önemli ve büyük siyasi farklılarımız olabilir ancak halklarımız arasında bağlarımız var" dedi.

Putin START Anlaşmasını Askıya Aldığını Açıkladı

Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna savaşının yıldönümü öncesinde Federal Meclis'te yaptığı konuşmada savaşın gidişatını ve ABD ile Avrupa ülkelerinin Ukrayna'ya askeri yardımlarını değerlendirdi.

Putin, “Savaşı başlatan taraf Batı’ydı, bizse bu savaşı durdurmak için güç kullanıyoruz. Evimizi ve insanlarımızın canlarını koruyoruz, Batı’nın istediğiyse sınırsız hakimiyete sahip olmak” dedi. Putin ayrıca START anlaşması olarak bilinen stratejik saldırı silahlarının azaltılması anlaşmasını askıya aldıklarını söyledi.

Zelenski: Dünya savaşı çıkar

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ise Çin'in, Rusya ile ittifak yapması durumunda bir dünya savaşının çıkacağını belirtti.

Ukrayna’yı zor bir dönem beklediğini belirten Zelenski, ancak ülkesinin ABD ve diğer müttefik ülkelerin desteğiyle “tarihi başarıyı” elde edeceğini dile getirdi.

Brezilya’da sel ve heyelan: 5 kentte acil durum ilan edildi

Brezilya’nın Sao Paulo eyaletinde şiddetli yağışlar sebebiyle yaşanan can kaybı 40’a yükseldi. 5 kentte acil durum ilan edildi. Sel ve toprak kayması nedeniyle 228 kişi tahliye edildi , 338 kişi evsiz kaldı.

KISA DALGA'DAN...

Gazeteci Filiz Yavuz ve Gıda Mühendisi Akademisyen Bülent Şık’ın hazırlayıp sunduğu podcast serisi “Çocuklar İçin”’in özel bölümünde deprem bölgesindeki koşulların çocukları nasıl etkilediği ele alınıyor.