Affetmek ya da etmemek...

KISA DALGA BÜLTEN

14 NİSAN 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Af yine gündemde…

Her seçim öncesinde gündeme getirilen genel af konusu, 14 Mayıs seçimleri öncesinde gündeme oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a önceki akşam katıldığı canlı yayında hem genel a1 hem de imar affı soruldu.

Erdoğan, genel af için “Hukuk devleti içerisinde, bunu oya tahvil etmek için bu tür vaatlerde bulunamayız. Bu, hukuk devletinin ahlaki anlayışına uygun değildir” dedi.

Ceza hukukçusu Prof. Dr. Adem Sözüer’e göre de Meclis’ten genel af çıkması zor. Anayasaya göre meclisin "salt" değil, "nitelikli çoğunluk" ile karar alması gerekiyor.

Bu da 360 milletvekilinin af lehine oy vermesi demek. Ancak iktidardaki AKP ile onu destekleyen MHP ve BBP'nin milletvekili sayısı 334. Yani muhalefetten en az 26 milletvekilinin de af lehine oy vermesi gerekir.

Independent Türkçe’den Ali Kemal Erdem’e konuşan Sözüer, Böyle bir çoğunlukla karar çıkması için iktidarın muhalefetle işbirliği yapması gerektiğini söyleyen Sözüer, "Türkiye’de partiler bile terörle suçlanırken bunun olması siyaseten mümkün değil" dedi.

Erdoğan, imar affı konusundaki soru üzerine bu suçun katalog suçlar kapsamına alınacağını belirterek “Bu işin affı olmaz” dedi. AKP iktidarı döneminde 6 kere imar affı çıkarılmıştı. Yeni imar affı beklentileri sürerken Maraş depremlerinin ardından imar kanuna uymayan on binlerce binanın yıkılması üzerine iktidar da söylem değiştirmişti.

Erdoğan söz konusu yayında AKP’nin milletvekili listeleri konusuna da değindi ve değişiklik sinyali verdi. Erdoğan, “Bazı hatalarımız bazı illerimizde olmadı değil. Cumaya kadar süremiz var” dedi.

Millet İttifakı cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, bazı televizyonlarca sansürlenen videolarını sosyal medyadan paylaşmaya devam ediyor. Kılıçdaroğlu, yeni videosunda ifade özgürlüğü sözü verdi ve şunları söyledi: “Millet İttifakı iktidarında beni özgürce ve korkmadan eleştirebileceksin.

Eleştirdiğin için asla ve asla başına bir iş gelmeyecek.”

Kılıçdaroğlu, Adıyaman’da Saadet Partisi’nin düzenlediği iftar programındaki konuşmasında “Vatandaşın parası, kuru soğana yetmiyor dediğim zaman, soğanla alay ettiler” dedi.

Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Selçuk Özdağ, CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik bir suikast girişiminde bulunabileceğini belirtti. CHP Genel Başkan Koordinatör Başdanışmanı Erdoğan Toprak ise iddiaları doğruladı. Toprak,“Duyumlar almadığımızı söyleyemeyiz. Ancak devletin bu konuda duyarlılık göstereceğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Yeşil Sol Parti, 45 seçim gezisi, 60 da miting düzenleyecek. İttifak ve bileşen partilerinin 20 yöneticisi aynı anda sahada olacak.

AKP’nin seçim sürecindeki talepleri ve itirazlarını Yüksek Seçim Kurulu (YSK) gündemine taşımaktan sorumlu ismi Recep Özel, “seçim ile gitmezler” iddialarına tepki göstererek, “Milletimiz getirir de götürür de. Seçim sonucuna şimdiden saygılıyız” diye konuştu. VOA’dan Yıldız Yazıcıoğlu’na konuşan Özel, YSK’ya yönelik eleştirilere de tepki gösterdi ve “YSK’nın siyasette bir aktöre dönüştüğü eleştirisini kabul etmiyorum” dedi. Muhalefete seçim mızıkçısı diyen Özel, “Şüphe imalatıyla seçim kazanılmaz” ifadesini kullandı.

Diyarbakır merkezli 11 ilde hackerlara yönelik düzenlenen "Kalkan" isimli operasyonda 20 şüpheli, gözaltına alındı. Şirketler ile üst düzey kamu görevlilerinin hedef alan hackerların, gönderdikleri sahte mailler ile 85 milyon kişinin bilgilerini ele geçirdikleri ve bunları sattıkları belirtildi.

İçişleri Bakanlığı, Ramazan Bayramı'ndaki trafik tedbirleri kapsamında emniyet ve jandarma bölgesinde 51 bin 300 ekip, 99 bin 245 trafik personelinin görev alacağını bildirdi.

İstanbul'a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı, son günlerdeki yağışlarla birlikte yükselerek yüzde 44.38 olarak ölçüldü.

EKONOMİ

Hükümetin kamu işçilerine zam teklifi belli oldu. Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, kamu işçisi için hükümetin ilk 6 ay için yüzde 30 zam teklif ettiğini, taban aylık teklifinin 11 bin 500 lira olduğunu açıkladı.

İşçi tarafının zam talebini yüzde 45 zam ve taban ücreti 15 bin lira olarak açıklamıştı.

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin bilançosunu açıkladı. Buna göre 11 kenti yıkan depremin bilançosu 104 milyar dolar oldu. Bugünkü kur üzerinden hesaplanınca 2 trilyon lirayı geçiyor.

Kentsel dönüşümü desteklemek için kullandırılan, banka kredilerinde limitler yükseltildi. Güçlendirme kredisi 240 bin TL'den 320 bin TL'ye, konut yapım ve konut edinme kredileri 600 bin TL'den 1 milyon 250 bin TL’ye çıktı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı emekli aylık ödemelerinin Ramazan Bayramı'ndan önce yapılacağını duyurdu. Emekliler aylıklarını ve ikramiyelerini bugün almaya başlayacak. Böylece başvuruları kabul eden EYT'liler de ilk aylıklarını almış olacaklar. Emekli sandığı kapsamında aylık alanların da Ramazan Bayramı ikramiyeleri 19 Nisan'da ödenecek.

Türkiye’de düğün sezonu başlarken düğün paketlerinin de fiyatları artmaya başladı. Fiyatlarda geçen yıla göre ortalama yüzde 50 artış olurken ev kiralama, mobilya, beyaz eşya ve züccaciye giderlerinden oluşan bir düğün paketinin maliyeti 165 bin TL’ye çıktı.

ABD Merkez Bankası (Fed), son toplantısına ait tutanakları yayınladı. Bankacılık sektöründeki son gelişmelerin olası etkilerine dikkat çekilen raporda, "Fed yetkililerinin tahmini, bu yılın sonlarında başlayacak hafif bir resesyon içeriyor" denildi.

ABD federal hükümetinin bütçe açığı, Mart'ta gelirlerin düşmesi ve harcamaların artmasıyla 378 milyar dolar oldu. Bu açık, Türkiye'nin 2023 yılı bütçesinin yaklaşık 2 katı seviyesinde.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

ABD Maliye, Ticaret ve Dışişleri bakanlıkları, Rusya’ya Ukrayna işgalinin ardından uygulanan yaptırımların delindiği gerekçesiyle, aralarında Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de bulunduğu ülkelerdeki bazı şirket ve şahıslara yaptırım getirildiğini açıkladı. Açıklamaya göre yaptırım listesinde 20’den fazla ülkede 25 kişi ve 29 kurum var.

Açıklamalara göre, Türkiye’de bulunan dört şirket ya da kişi, Rusya’ya uygulanan ihracat kontrollerini ihlal ettikleri ve Rusya’ya yardım ettiği gerekçesiyle yaptırım listesine alındı.

NATO üyesi olan Türkiye Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımlara ilkesel olarak karşı çıkmakla birlikte, yaptırımları delinmeyeceğini belirtmişti.

Türkiye, geçen ay Batı ülkelerinin yaptırım listesinde olan malların Rusya’ya iletilmesini durdurmak üzere adım atmıştı.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, NATO'nun Karadeniz'in güvenliğinde daha büyük bir rol oynaması gerektiğini belirtti. Kuleba ayrıca Ukrayna savunma sistemlerinin İttifak sistemlerine entegre edilmesi çağrısı yaptı. Kuleba'nın açıklamalarına Rusya'dan yanıt gecikmedi. Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, "Karadeniz asla bir NATO denizi olmayacak" dedi.

Avusturya Dışişleri Bakanlığı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ülkeye girmesi durumunda tutuklanacağını bildirdi. Açıklamada, Avusturya’nın da diğer ülkeler gibi Uluslararası Ceza Mahkemesinin aldığı kararları uygulamakla yükümlü olduğu vurgulandı.

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı, Suriye’de 8 Nisan'da düzenlenen helikopter destekli operasyonda IŞİD komutanı Huzeyfe el-Yemeni’nin yakalandığını açıkladı. ABD bu ayın başında da IŞİD'in üst düzey liderlerinden Halid Eyd Ahmed el Ceburi'nin öldürdüğünü duyurmuştu.

Suriye ve Suudi dışişleri bakanları Cidde’de bir araya geldi. İki bakan konsolosluk hizmetleri ve uçuşların yeniden başlatılmasını kararlaştırdı. Ortak açıklamada Suriye'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne vurgu yapıldı.

Riyad'da 19 Mayıs'ta düzenlenecek Arap Birliği zirvesine Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın da davet edilmesi planlanıyor.

Suudi Arabistan ve pek çok Arap ülkesi 2011'de başlayan iç savaş sürecinde Suriye ile ilişkileri askıya almış ve Beşar Esad'ı devirmeyi hedefleyen silahlı gruplara destek vermişti. Son dönemde yaşanan normalleşme sürecinde son olarak dün Suriye ile Tunus arasında büyükelçiliklerin yeniden açılması kararlaştırılmıştı.

İnsan hakları örgütleri, kadın haklarına yönelik protestolara sahne olan İran'da 2022 yılında idamların yüzde 75 arttığını ve 582 kişinin idam edildiğini duyurdu. Örgütler "infaz makinesi" olarak tanımladıkları Tahran yönetimini kınadı.

İspanya'da merkezi hükümet Katalonya özerk bölgesinin bağımsızlık referandumu düzenleme girişimini geri çevirdi.

İspanya'nın kuzeydoğusunda ekonomik olarak güçlü bir bölge olan Katalonya, 2017 yılında yasal olmayan bir bağımsızlık referandumu yapmış, İspanya'dan ayrılma kararı çıkmıştı. Bunun üzerine merkezi hükümet bölgeye kayyum atamıştı.

Güney Kore hükümeti, Covid-19 salgınının ardından evlerine kapanan 9 ila 24 yaşları arasındaki gençleri evden çıkarmaya karar verirdi. Gençlere, 'sosyalleşmeleri' için aylık 490 dolar verilecek. Sputnik’in aktardığı habere göre, ayrıca gençlere sağlık, iş ve eğitim gibi olanaklar sunulacak. Kore Sağlık ve Sosyal İlişkiler Enstitüsü verilerine göre ülkedeki 350 bin genç 'yalnız' olarak tanımlanıyor.

KISA DALGA’DAN…

Gazeteci Filiz Yavuz ve Gıda Mühendisi Akademisyen Bülent Şık’ın hazırlayıp sunduğu podcast serisi “Çocuklar İçin”in dokuzuncu bölümünde tarım ürünlerdeki pestisitler, tarım ilaçları ya da tarımsal zehirler konu ediliyor.