Dünya savaşa yatırım yapıyor
KISA DALGA BÜLTEN
25 Nisan 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Türkiye, 14 Mayıs 2023 Pazar günü sandığa gitmeye hazırlanıyor.
Bu seçimde, 5 yıl boyunca görev yapacak cumhurbaşkanı ile yeni parlamento üyeleri belirlenecek.
Seçimde, pusuladaki sıralamaya göre, Recep Tayyip Erdoğan, Muharrem İnce, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan, cumhurbaşkanı adayı olarak yarışacak.
Milletvekili Genel Seçimi'ne 24 siyasi parti ile Türkiye genelinde 151 bağımsız milletvekili adayı girecek.
Gümrük kapılarında ve yurt dışı temsilciliklerinde 27 Nisan 2023 Perşembe günü oy verme işlemi başlayacak. Gümrük kapılarında oy verme 14 Mayıs, temsilciliklerde ise 9 Mayıs'ta sona erecek. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler, tatil günleri dahil 24 saat süreyle oy kullanılabilecek.
Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Ardahan’da yaptığı konuşmada " Onlar beşli çetelere çalışıyorlar, ben halka çalışacağım, 418 milyar doları söke söke alacağım" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bursa Gemlik'te seçim çalışmaları kapsamında halka hitap etti. Erdoğan ticari aracını yenileyen esnaftan ÖTV alınmayacağını açıkladı. Evlenmek için teşvik kredisi vereceklerini söylerken gençlere de 'evliliğe karşı durmayın' tavsiyesinde bulundu.
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti), 14 Mayıs’ta yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerinin ilk mitingini Hakkari’de gerçekleştirdi.
Türkiye İşçi Partisi'nin Muğla milletvekili adayı Mehmet Aslantuğ, Muğla’nın Milas ilçesine bağlı Akbelen Ormanı'ndan paylaştığı videoda "Bunları yapanlar vatanperverse, vatan haini olmayı göze alıyoruz" dedi.
Gelecek Partisi Genel Başkanı Davutoğlu, sosyal medya hesabından video paylaştı. Davutoğlu, "15 Mayıs sabahı iktidarı kaybettikleri gün Bahçeli Erdoğan'ı ortada bırakacak. "Ben yapmadım o yaptı diyecek” dedi.
6 Şubat’ta meydana gelen depremlerin ardından Silvan yolu üzerinde, Dicle Nehri kıyısında kurulan çadırkentin konumu eleştirilmişti.
Sivil toplum kuruluşları, Dicle Nehri üzerindeki barajlarda yaşanabilecek olumsuzlukta çadırkentin sular altı altında kalabileceği uyarısında bulunmuştu.
15 Mart’taki aşırı yağışlar nedeniyle çadırlar sular altında kaldı. Çadırkent, yaklaşık 70 gün sonra dün tahliye edilmeye başlandı. Depremzedeler için Kayapınar ilçesinde 621 konteyner kuruldu. KYK yurtlarında kalan yaklaşık 5 bin depremzede konteynırlara yerleştirilecek.
Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, deprem bölgesindeki 10 kentte öğrencilerin öğrenme kayıplarını telafi etmek için 1 Ağustos - 1 Eylül tarihlerinde telafi programı yapılacağını duyurdu.
Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra’daki maden ocağında 14 Ekim 2022'de 43 işçinin hayatını kaybettiği patlamaya ilişkin 8'i tutuklu 23 sanığın yargılanmasına bugün başlanacak. Duruşma, dosyada 23 sanık, 118 mağdur ve müşteki bulunması nedeniyle Bartın Adliyesi'nde özel olarak oluşturulan salonda gerçekleştirilecek.
EKONOMİ
Cumhurbaşkanı
TOBB, mart ayı kurulan ve kapanan şirket istatistiklerini yayımladı. Verilere göre martta kurulan şirket sayısı 2022'nin aynı dönemine göre yüzde 8 artarak 35 bin 32 oldu. Mart ayında kurulan kooperatif sayısı 694'e yükseldi.
Mart ayında kapanan şirket sayısı ise yıllık bazda yüzde 32,8 artarak 4 bin 195'e çıktı. Martta kapanan kooperatif sayısı ise 182'ye çıktı.
Akdeniz'de kuraklık zeytin ve zeytinyağı üretimini vurdu. Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya'da fiyatlar 10 ayda yüzde 60 arttı. İngiliz Financial Times (FT) gazetesine konuşan analistler, bu yaz aylarının da kurak geçmesi durumunda zeytin rekoltesinin düşeceği ve fiyatların daha da yükseleceği uyarısında bulundu. Devam eden kuraklık nedeniyle 2023 zeytinyağı üretiminin de düşük kalmasından korkuluyor.
Otomobil fiyatlarına mayıs ayında kur nedeniyle yüzde 3 zam gelmesi bekleniyor. İkinci elde de fiyatlar artmaya başladı. Ekonomi'den Aysel Yücel'e konuşan marka marka temsilcileri, kur artışını mayıs ayında fiyatlara yansıtmaya başlayacaklarını söyledi. Otomotiv analiz şirketi Cardata’nın verilerine göre sıfır otomobil fiyatları Mart 2022 - Mart 2023 tarihlerinde ortalama yüzde 70 arttı.
Zamlar sonrası vergi dilimi değişen bazı modellerde ise bu oran yüzde 100’ü aşıyor.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Türkiye, Rusya, Suriye ve İran'ın bakan ve istihbarat yöneticilerinin bugün Rusya'da bir araya gelmesi bekleniyor.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, toplantıyla ilgili “Bazı olumlu gelişmelerin gerçekleşmesini de bekliyoruz. Bölge barışına katkı sağlamak için gerekli gayreti gösteriyoruz" dedi.
Türkiye, Ortadoğu ve Körfez ülkeleriyle son zamanlarda normalleşme sürecine devam ediyor. Bu kapsamda 10 yıldan uzun süredir iç savaşın devam ettiği Suriye'yle de temaslar başlatılmıştı.
Dünyanın önde gelen yedi sanayi ülkesinin oluşturduğu Yediler Grubu (G7) tarım bakanları, Türkiye'nin de girişimi ile hayata geçirilen Karadeniz tahıl koridoru anlaşmasının süresinin uzatılması, tam olarak uygulanması ve genişletilmesi çağrısında bulundu. Moskova, Rus tahılı ve gübresinin ihracatının kolaylaştırılması için gereken şartların sağlanmadığı gerekçesiyle 18 Mayıs'ta süresi dolacak anlaşmanın yeniden uzatılmayabileceği sinyali veriyor.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2022 yılına ilişkin küresel askeri harcamalar raporunu açıkladı. Rapora göre, Türkiye 2022 yılında 10,6 milyar dolar ile dünyanın en çok savunma harcaması yapan 23'üncü ülkesi oldu.
Listede ilk sırada yine ABD yer alırken küresel harcamalar yüzde 3,7 arttı.
Üst üste 8 yıldır artan küresel askeri harcamalarda en keskin artış yüzde 13'le Avrupa'da görüldü. 2022'de Avrupa'nın askeri harcamaları rekor hızla büyüyerek Soğuk Savaş'tan beri görülmemiş seviyeye ulaştı
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov'un oğlu Nikolai Peskov, Rus paralı asker şirketi Wagner bünyesinde yaklaşık 6 ay Ukrayna'da savaştığını açıkladı.
Kremlin'e yakın Komsomolskaya Pravda gazetesine konuşan 33 yaşındaki Peskov, "Bu benim görevimdi. Arkadaşlarım ve diğerleri oraya giderken, bir kenarda oturup seyredemezdim" dedi.
Sudan'da ordu ve paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında yaşanan çatışmaların şiddetlenmesi nedeniyle çok sayıda ülke, vatandaşlarını Sudan'dan tahliye ediyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve İngiltere diplomatlarını ülkeden çıkarırken Almanya, Fransa, Hollanda ve İspanya gibi ülkeler de vatandaşlarını Pazar günü hava yoluyla başkent Hartum'dan tahliye etmeye başladı.
Türkiye de vatandaşlarını başkent Hartum'dan kara yoluyla Etiyopya'ya getirerek tahliye sürecini yürütüyor.
Sudan'ın başkenti Hartum'daki durumun giderek kötüleştiği bildiriliyor.
Haber ajanslarına göre başkentte su ve gıda sıkıntısı baş gösterdi. elektrik kesintileri başladı.
Kentte yağmacılık olaylarının arttığı belirtiliyor.
Kenya'da 'açlık tartikatı'na dair soruşturmada 47 kişinin cesedi bulundu. Tarikat liderinin, 'müritlerini' kandırdığı belirtiliyor. Kenya İçişleri Bakanı Kithure Kindiki, ölümler için 'katliam' dedi.
'Suç mahalli' ilan edilen 800 dönümlük ormana giriş ve çıkış yasaklandı.
Ormanda kazılar sürerken, yetkililer ölü sayısının artmasından endişe ediyor.
Uluslararası İyi Haber Kilisesi'nin 15 üyesi geçen hafta ormanda kurtarılmış, bu kişilerin de açlıktan ölmek üzere oldukları açıklanmıştı.
Kilisenin liderinin müritlerine, 'İsa Peygamber'le tanışmak için' açlıktan ölmeleri gerektiğini söylediği öne sürülüyor. ww
Amerikan medyası Başkan Joe Biden’ın bugün yapacağı açıklamayla başkan adaylığını duyuracağını belirtiyor. Yapılan bir anket Amerikalılar’ın yüzde 45’inin Biden’ı desteklediğini gösteriyor. Muhtemel rakibi Trump’ın aday olmamasını oranı yüzde 70.
Avrupa Çevre Ajansı, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu Avrupa ülkelerinde her yıl bin 200 çocuk ve gencin hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybettiğini açıkladı. Avrupa Çevre Ajansı, raporunda öncelikle okullar ve anaokulları, spor tesisleri ve toplu taşıma alanlarında hava kalitesinin iyiliştirilmesini önerdi.
Almanya Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı bir rapora göre, Alman hükümeti Corona virüsü pandemisiyle başa çıkabilmek için son üç yılda toplam 439,7 milyar Euro harcadı.
Almanya Sağlık Bakanı iki hafta önce, ülkede Covid-19 salgının sona erdiğini ilan etmişti
KISA DALGA’DAN…
Gazeteciler Ayşe Yıldırım ve Sedat Bozkurt, seçime doğru giderken Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Alevi videosunun ardından yaşayan provokasyonları ve yayınlanmamış çok kritik anket sonuçlarını konuşuyor.
