Soyadı özgürlüğü

KISA DALGA BÜLTEN

29 Nisan 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerine 14 gün kaldı.

AGİT ve Avrupa Konseyi’nin 14 Mayıs seçim gözlem misyonları netleşti. İki teşkilat, Ankara’nın daveti üzerine, seçimleri Türkiye’nin dört bir yanında gözlemleyecek. AGİT heyetleri seçimlerin uluslararası taahhütlere ve standartlara uygunluluğunu değerlendirecek.

Heyetleri, seçim gözlem sonuçlarıyla ilgili 15 Mayıs Pazartesi günü, Ankara'da bir ön rapor yayımlayacak.

Her iki kurumun tavsiyeler içieren kapsamlı seçim gözlem raporları ise yaz aylarında hazırlanacak.

Cumhurbaşkanı adayları ve siyasi partilerin TRT'de yapacakları propaganda konuşmalarının yayın sıralaması, Yüksek Seçim Kurulu'nda (YSK) yapılan kura ile belirlendi.

Buna göre, Cumhurbaşkanı adayları arasında ilk konuşmayı Kemal Kılıçdaroğlu, ikinci konuşmayı Sinan Oğan, üçüncü konuşmayı Muharrem İnce ve son konuşmayı Recep Tayyip Erdoğan yapacak.

Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ve Cumhur İttifakı'nın adayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul’da aynı gün, aynı saatte miting yapacağı öğrenildi.

7 Mayıs Pazar günü gerçekleşecek mitinglerinin birisinin Anadolu yakasında, diğerinin Avrupa yakasında olacağı belirtildi.

Erdoğan’ın mitingi Atatürk Havalimanı Millet Bahçesi’nde, Kılıçdaroğlu’nun mitingi ise Maltepe Orhangazi Şehir Parkı’nda yapılacak.

Amerikan TIME dergisi Millet İttifakı'nın ortak cumhurbaşkanı adayı olan CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’yla yaptıkları söyleşiyi yayımladı. Dergi söyleşiyi "Erdoğan'ı yenilgiye uğratabilecek adam" başlığı ile internet sitesinde manşete taşıdı.

10 Nisan'da yapıldığı belirtilen söyleşide Kılıçadroglu "Bu seçim otoriter yönetime karşı demokrasiyi savunanların seçim. ”Baskıcı bir hükümete demokratik yollardan son vereceğiz" ifadelerini kullandı.

Türkiye'deki seçimlerin küresel açıdan da önemli sonuçları olacağına dikkat çeken dergi, güler yüzlü ama ölçülü konuşmadan önce dikkatlice düşünen Kılıçdaroğlu'nun özel hayatını ön plana çıkarmaktan ve gösterişten kaçındığını yazdı.

HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, cumhurbaşkanlığı seçiminde Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceklerini söyledi.

Millet ittifakının cumhurbaşkanı adayı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 20 Mart’ta HDP’yi TBMM’de ziyaret etmişti. Görüşme sonrası taraflardan ‘sorunların çözümü Meclis’te’ vurgusu gelmişti. Görüşmeden iki gün sonra HDP’nin de dahil olduğu emek ve özgürlük ittifakı, cumhurbaşkanı adayı çıkarmayacaklarını duyurdu.

Doğrudan bir açıklama gelmese de HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, “En demokrat adayın hangisi olduğunu insanlarımız, halkımız biliyor” diyerek Kılıçdaroğlu’nu işaret etmişti. Mithat Sancar gazeteci İsmail Saymaz’a yaptığı açıklamada bu kez isim vererek desteği açıkladı.

Emek ve Özgürlük İttifakı da yazılı açıklama yaparak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceklerini kamuoyuna duyurdu.

Seçim yaklaştıkları iktidar kanadığından tartışmalı açıklamalar gelmeye devam ediyor. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “14 Mayıs 2023, Batı'nın siyasi darbe girişimidir” dedi. Sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Soylu, "15 Temmuz, fiili darbe girişimiydi. 14 Mayıs 2023, Türkiye'yi tasfiye etmeye yönelik hazırlıkların her birini bir araya getirerek oluşturabilecek siyasi darbe girişimidir " ifadelerini kullandı.

Soylu’nun sözlerine tepkiler geldi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, “Milletin iradesini gasp etmeye çalışıyorlar, milletin iradesini tehdit ediyorlar. Kaybedeceklerini bildikleri için vatandaşın oyunu darbe olarak nitelendiriyor” dedi.”

Ata ittifakının cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan, “Demokratik bir seçimi darbe girişimi olarak niteleyen bu şahıs İçişleri Bakanlığı koltuğunda 1 dakika bile oturamaz, oturmamalıdır. Onuru varsa istifa etmeli, yoksa da Cumhurbaşkanı tarafından görevden alınmalıdır” açıklaması yaptı.

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ ise Erdoğan’a çağrı yaparak Soylu’nun görevden alınmasını istedi.Özdağ, Soylu’nun sözlerinin demokrasi için tehdit olduğunu belirtti.

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu’nda yer alan ve kadının soyadı olarak yalnızca evlenmeden önceki soyadını kullanmasını engelleyen hükmü eşitliğe aykırı bularak iptal etti. Kadınlar, evlenmeden önceki soyadını, tek soyad olarak evlendikten sonra da kullanabilecek. Karar dokuz ay sonra yürürlüğü girecek. Kararla birlikte, kadınların evlendikten sonra yalnızca bekarlık soyadlarını kullanabilmeleri için dava açmalarına gerek kalmayacak.

EKONOMİ

Yaklaşık 700 bin kamu işçisini ilgilendiren toplu iş sözleşme görüşmeleri sürüyor. Türk-İş Başkanı Ergün Atalay "Biz 15 bin TL teklif ettik, onlar 12 bin T teklif etti. , arzu ettiğimiz bir rakam olursa problem yok, olmazsa biz bu işin içinde olmayız” dedi.

Kamu işçilerini ilgilendiren Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü, kamu ve özel sektörde imzalanacak toplu iş sözleşmelerinin de çerçevesini belirlemesi açısından önem taşıyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, 7 bin 500 TL üzerinden maaş alan emeklilere refah payı verileceğini açıkladı. EYT konusuna da değinen Bilgin ayrıca 1999 yılı sonrası emekli olan vatandaşlar için de herhangi bir çalışma olmadığını duyurdu.

IMF, Türkiye ekonomisinin bu yıla ilişkin ekonomik büyüme tahminini 0,3 puan azaltarak yüzde 2,7’ye çekti. Gelecek yıla ilişkin büyüme tahmini ise 0,6 puan artırılarak 3,6’ya yükseltildi. IMF raporda, Avrupa’nın bu yıl için ekonomik büyüme tahmininin 0,2 puan artırılarak yüzde 0,8’e yükseltildiğini bildirdi.

TÜİK, mart ayı dış ticaret istatistiklerini yayımladı. Buna göre Türkiye ekonomisi Mart ayında 8,34 milyar dolarlık dış ticaret açığı verdi.Yılın ilk çeyreğinde dış ticaret açığı 34,7 milyar dolar oldu.

İhracat mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,4 artarak 23 milyar 595 milyon dolar oldu. İthalat yüzde 3,4 artarak 31 milyar 936 milyon dolara yükseldi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu zaman aşımına uğrayan mevduatlarla ilgili hak sahiplerine ek süre tanıdı. Buna göre 15 Haziran olan son başvuru tarihini deprem nedeniyle 15 Eylül’e uzattı.

Hak sahipleri ve mirasçılar tarafından aranmayan 2022 yılına ilişkin tutarlar 30 Eylüle kadar hesaplara devredilebilecek.

Türkiye'nin turizm geliri, yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32,3 artarak 8 milyar 690 milyon 505 bin dolar oldu.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Sudan’da ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmalar sürerken Türkiye'ye ait bir tahliye uçağına ateş açıldı. Milli Savunma Bakanlığı da uçağa hafif silahla ateş açıldığı, yararlanan olmadığı bildirildi.

Ordu uçağın paramiliter grup tarafından vurulduğunu savunurken, Hızlı Destek Kuvvetleri’nden “Biz vurmadık” açıklaması geldi.

Ukraynalı yetkililer, Rusya’nın çok şehre düzenlediği füze saldırılarında en az 12 kişinin hayatını kaybettiğini, en az 20 kişinin yaralandığını ileri sürdü. Askeri yetkililer, başkent Kiev'in 51 gün aradan sonra ilk kez füze saldırısına hedef olduğunu kaydetti.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Ukraynalı çocukların kaçırılarak Rus topraklarına gönderilmesini "soykırım" olarak tanıdı. Kararda sınır dışı edilen çocukların 'Ruslaştırma' sürecinden geçtikleri belirtildi. Ukrayna hükümetinin nisan ayı ortasında sunduğu istatistiklere göre 19 bin 384'ten fazla çocuk Rusya'ya götürüldü ya da nakledildi.

BM Güvenlik Konseyi Afganistan'daki kadınların BM için çalışmalarını yasaklayan Taliban yönetimini kınayan bir kararı kabul etti. Konsey, Taliban’ı kadınlara yönelik tüm kısıtlayıcı tedbirleri süratle geri almaya çağırdı.

ABD, kendi vatandaşlarını 'haksız yere gözaltına alıp ve rehin tuttuğu' gerekçesiyle Rusya ve İran'a yönelik yeni yaptırım kararı aldı. Yetkililer yaptırımların, Rusya'nın Federal Güvenlik Servisi'ne ve İran İslam Devrim Muhafızları Birliği'ne yönelik olacağını belirtti.

Avrupa Birliği'ne kabul edilen sığınmacı sayısı 2022 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 40 arttı.

AB'nin istatistik kurumu Eurostat'ın rakamlarına göre, 27 üye ülke, 2021'de 275 bin 40 olan sığınmacı kabul sayısını 384 bin 245'e çıkardı.

2022'de onaylanan sığınma taleplerinin yüzde 44'üne mülteci statüsü, yüzde 31'ine ikincil koruma ve yüzde 25'ine insani koruma verildi.

Suriyeliler yüzde 29 ile koruma statüsü alan en büyük grup oldu. Onu, yüzde 23 ile Afganlar, yüzde 6 ile Venezuelalılar takip etti.

AB ülkeleri, kendi topraklarında ciddi zarar görme riski altında olanlara, zulümden kaçanlara iltica başvuru hakkı tanıyor.

İspanya parlamentosu, 'cüce boğa güreşi' etkinliklerini yasaklayan öngören yasa tasarısını kabul etti. Böylece, ülkenin yasaları Avrupa Birliği'nin (AB) engellilere karşı ayrımcılıkla mücadeleye ilişkin mevzuatıyla uyumlu hale getirilmiş oldu. Hak örgütleri de kararı memnuniyetle karşıladı.

'cüce boğa güreşleri' sırasında cüceler itfaiyeci ya da palyaço gibi giyiniyor ve boğaları öldürmeden peşlerine düşüyordu.

İspanya'da kira artışlarını sınırlayan yasa teklifi kabul edildi. Tasarı senatoda onaylandıktan sonra tekrar mecliste kabul edilirse yasalaşacak.

Anadolu Ajansı'nın haberine göre, İspanya'da son yıllarda giderek artan konut sorununa çözüm bulmak için ülke demokrasi tarihinde ilk kez hükümet kira fiyatlarına müdahale etti.

İspanya’da kira artışları enflasyona göre belirleniyordu. Ancak bu yasayla

kira artışları 2023'te yüzde 2, 2024'te yüzde 3 ile sınırlandırılacak. Boş kalan evlerin emlak vergileri de yüzde 150'ye varan oranda artırılacak.

Kenya'nın Malindi kasabasında 'aç kalarak Hz. İsa'ya kavuşmaları vadedilen' ve ölüm orucunda hayatını kaybeden kişilerin sayısının 109'a çıktığı bildirildi.

KISA DALGA’DAN…

CHP Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, Kısa Dalga’dan Yeşim Özdemir’in seçim güvenliğiyle ilgili sorularını yanıtlıyor.