Anketler 'ikinci tur' diyor

KISA DALGA BÜLTEN

1 Mayıs Nisan 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

14 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimine 13 gün kaldı. Cumhurbaşkanı adayları ve siyasi partilerin çalışmaları sürüyor.

Millet ittifakı liderlerinin adresi İzmir’di. Sabahın erken saatlerinden itibaren Gündoğdu Meydanı'na akın eden İzmirliler alanı doldurdu.Çevredeki binaların üzerine Kılıçdaroğlu'nun portreleri ile "Çankaya'ya giden yol Gündoğdu'dan geçer” yazılı pankartlar asıldı. Yine alanda taşınan "Yiğit muhtaç olmuş kuru soğana" ve "Sana söz demokrat amca seni Cumhurbaşkanı yapacağız" yazılı pankartlar dikkat çekti.

Aynı saatlerde Cumhur ittifakı adayı Erdoğan Ankara’daydı.

Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, iktidar kanadından son dönemde gelen açıklamalara tepki gösterdi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a çağrıda bulundu.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun seçimi darbeye benzetmesine tepki gösteren Davutoğlu, Erdoğan’a şöyle seslendi: “Bazı çevreler sizin hastalığınızı da bahane ederek bir boşluğu doldurmak adına milli iradeye müdahale etme çabası içinde olabilir. Sizin göreviniz cumhurbaşkanı olarak, seçimlerin demokratik ortamda yapılacağına dair güvence vermenizdir.”

İYİ Parti lideri Meral Akşener kadınlara çağrı yaparak “Bu saygısız adamlarla, iftiracı adamlarla mücadele etmek için bana güç verin. Bir oy Kemal'e bir oy Meral'e istiyorum” dedim. Binali Yıldırım’ın “Bu seçimler işgalcilere karşı istiklal mücadelesi verenlerin seçimi” sözlerine de tepki gösteren Akşener "14 Mayıs'ta seçimi kazanırsak, işgalciymişiz. Hadi oradan be. Kendinize gelin, e. Bunlar, kafayı yemiş" dedi.

AKP Genel Başkanvekili Binali Yıldırım, İstanbul'da 800 bin Sivaslı olduğunu belirterek “ Her zaman destek verdiniz ama bu sefer ilave destek istiyoruz” dedi. Yıldırım, "Bu seçimler işgalcilere karşı istiklal mücadelesi verenlerin seçimi” sözünün de arkasında olduğunu söyledi.

Memleket Partisi Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, Kılıçdaroğlu'nun tüm adayların tartışması önerisine yanıt verdi.

Twitter hesabından paylaşım yapan Muharrem İnce, "Ben hazırım" dedi.

HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, amaçlarının Yeşil Sol Parti’yi birinci parti yapmak olduğunu söyledi. Buldan, sözlerine şöyle devam etti: “‘cumhurbaşkanı adayımızı çıkaracağız’ derken halkımızın yaşadığı coşkuyu, halkımıza vermiş olduğumuz morali bilmiyor muyuz? Bütün bunlara rağmen, AKP ve MHP iktidarına kaybettirmek için Sayın Kılıçdaroğlu'nu destekleme kararını çok mu isteyerek aldık? Ama bu, bir gerekliliktir. Nereye gidersek gidelim, kiminle karşılaşırsak karşılaşalım herkesin söylediği tek şey var; ‘Bizi AKP'den kurtarın’ diyorlar.”

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli Kılıçdaroğlu’nun, “Geliyor gelmekte olan” sloganını hatırlatarak sloganını “Nereye geliyorsunuz? Nasıl geliyorsunuz? Kiminle gelmeyi düşünüyorsunuz? Biz bir yere gitmiyoruz, gitmeyi aklımızdan geçirmiyoruz, hala geleceğiniz varsa göreceğiniz de var diyoruz" dedi.

14 Mayıs seçimi yaklaşırken siyasetçilere yönelik operasyonlar da devam ediyor. Son olarak ESP Eş Genel Başkanı Şahin Tümüklü ve Yeşil Sol Parti adaylarının da aralarında bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı.

ABD ve Kanada'da Türkiye'de 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi için oy verme işlemi cumartesi günü başladı. İki ülkede de oy verme işlemi 7 Mayıs gecesi tamamlanacak.

Toplumsal Etki Araştırmaları Merkezi'nin (TEAM Araştırma) son seçim anketine göre, Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan'ın 3 puan önünde görünüyor. Kılıçdaroğlu ilk turda Erdoğan'ın önünde, ikinci turda da yüzde 52.5 oranında. Oğan ve İnce'nin oylarının yüzde 5'i geçmemesi halinde, Kılıçdaroğlu ipi ilk turda da göğüsleyebilir.

İktidara yakınlığı ile bilinen Optimar’ın anketine göre; AKP yüzde 38,6, en yakın rakibi CHP ise yüzde 30,1 oy alıyor.

* Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise Cumhur İttifakı adayı Erdoğan yüzde 48,6, Millet İttifakı adayı Kılıçdaroğlu ise 44,1 oy oranına ulaşıyor.

İstanbul’da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nün kutlanacağı Maltepe miting alanında dün hazırlıklar yapılırken, Taksim de olası toplanmalara karşı kapatıldı. DİSK) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, "Bu 1 Mayıs, Taksim'in yasaklı olduğu son 1 Mayıs olacaktır" dedi.

Ankara'da bu yıl 1 Mayıs mitingi Tandoğan Meydanı'nda gerçekleştirilecek.

İzmir’deki kutlamalar ise Gündoğdu Meydanı’nda yapılacak.

EKONOMİ

TÜRK-İŞ'in, çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak amacıyla her ay yaptığı "Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması"nın nisan 2023 sonuçları açıklandı.

Buna göre, 4 kişilik ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslene için yapması gereken gıda harcaması tutarını ifade eden "açlık sınırı", bu ay 10 bin 135 lira 50 kuruş oldu.

Gıda ile birlikte zorunlu diğer harcamaların toplam tutarına denk gelen "yoksulluk sınırı" ise 33 bin 14 lira 66 kuruş olarak hesaplandı.

Bekar bir çalışanın "yaşama maliyeti" aylık 13 bin 167 lira olarak belirlendi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba 1 Mayıs İşçi Bayramı’nda emeğin 5 yıllık durumunu özetledi.

Ağbaba’nın verdiği bilgilere göre 2018’de 5 milyon 506 bin olan işsiz sayısı, 2023’te 8 milyon 941 bin kişiye çıktı. En az 3 milyon 436 bin yeni işsiz sisteme girdi.

2018 yılında emeğin milli gelirden aldığı pay 33,5 puan iken, bu pay 26,5 puana geriledi.

2018 yılında çalışanların bankalara olan borcu 536 milyarliraydı. Bu borç yüzde 372 oranında arttı ve 2 trilyon TL’yi buldu.

2018 yılından bugüne iş cinayetlerinde en az 10 bin 224 işçi hayatını kaybetti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücret ve emekli maaşlarına ilişkin yeni açıklama yaptı. “Temmuzda emekçileri koruyacak bir asgari ücret belirleyeceğiz." Diyen Bilgin emekli maaşlarıyla ilgili de kapsamlı bir düzenleme yapılacağını belirtti.

Türkiye Kamu-Sen Genel Başkan Vekili Talip Geylan, memurlara ek zam ve refah payı verilerek alım güçlerinin yükseltilmesi talebinde bulundu.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Türkiye ve Yunanistan arasındaki olumlu atmosferden memnuniyet duyduğunu söyledi. Dendias, "Cesur olmalıyız. Uzlaşı olmasını istiyorsak, her iki taraftan da adımlar atılmalı" ifadelerini kullandı.

Rus paralı asker grubu Wagner'in lideri Yevgeni Prigojin, Ukrayna Savaşı'nın en sert cephelerinden Bahmut kentinde çok büyük ikmal sorunları yaşadıklarını ve bölgeden çekilebileceklerini belirtti.

En yoğun çatışmaların yaşandığı bölge olan, Ukrayna'nın doğusundaki Bahmut kenti ve çevresinde karşılıklı operasyonlar aylardan bu yana devam ediyor. Ukrayna ordusu, kentin batısında küçük bir alanı kontrol ediyor.

İran’ın Seravan Polisi İstihbarat Müdürü Ali Rıza Şehreki'nin aracına silahlı saldırı düzenlendi. Şehreki'nin hayatını kaybettiğini duyuruldu.

Sudan’da, orduyla savaşan paramiliter gücü yöneten General Dagalo, BBC’ye yaptığı açıklamada, çatışmalar durana dek müzakere etmeyeceğini söyledi.

“Sudan’ı yok etmek istemiyoruz” diyen General, şiddetten Genelkurmay Başkanı General Abdülfettah el Burhan’ı sorumlu tuttu.

15 Nisan’da başlayan çatışmalarda şu ana dek en az 512 kişi öldü ve 4.193 kişi yaralandı.

BM, yüzbinlerce Sudanlı’nın evlerini terk etmek zorunda kaldığını söylüyor. Aynı zamanda, onbinlerce yabancı komşu ülkeler Çad, Mısır ve Güney Sudan’a tahliye edildi.

AB Komisyonu Sudan'daki krizin komşu ülkelere sıçrayabileceği uyarısında bulundu.

İsrail'de 200 bin eylemci, hükümetin yargı düzenlemesine karşı protestoların 17’nci haftasında sokaklara indi. Gösterilerde, İsrail'in siyaset, yüksek bürokrasi, sanat ve iş dünyası gibi farklı kesimlerinden isimler de yer aldı. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in protestoculara gönderdiği video mesaj, başkent Tel Aviv'de kurulan sahnelerden göstericilere yayınlandı.

Halkın tepkisine neden olan yargı düzenlemesi, Yüksek Mahkeme'nin yetkilerini sınırlandıran ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor. Hükümet eylemler nedeniyle, ertelediği düzenlemeyi mayısta yine Meclis’e getirecek.

Küba'da her yıl düzenlenen 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları bu yıl yakıt krizi nedeniyle iptal edildi. Küba'da 1959 Devrimi'nden beri her yıl düzenlenen 1 Mayıs etkinlikleri için yetkililer, halkın toplanabilmesi amacıyla ülkenin farklı noktalarından Havana'ya birçok otobüs seferi düzenliyordu.

Karayip Denizinde Kolombiya, Panama ve ABD güvenlik güçlerinin ortak operasyonunda, 5,5 ton kokain ele geçirildi. Kokainin piyasa değerinin 184 milyon dolar civarında olduğu belirtildi.

Kuraklık sorunuyla mücadele eden İspanya'da yerel yönetimler, mevsim normallerinin üzerinde seyrederek rekor kıran hava sıcaklıklarına karşı önlem almaya başladı. Afrika'dan gelen dalgayla sıcaklıkların mevsim normallerinin 10-15 derece üzerinde ölçüldüğü Akdeniz'in batısındaki İspanya'da istatistiki bilgilerin toplanmaya başlanmasından bu yana en sıcak nisan ayı yaşandı.

Britanya'da Kral 3. Charles'ın 6 Mayıs'ta yapılacak taç giyme törenine çok sayıda üst düzey isim katılacak. ilk kez Birleşik Krallık ve Milletler Topluluğu bölgesi ülkelerinin yurttaşı herkes, Kral'a bağlılık yemini etmeye davet edilecek. Daha önce sadece aristokrasinin üyeleri böyle bir taahhütte bulunmaya çağrılıyordu.

Japonya'da kürtaj hapının kullanımına ilk kez onay verildi. İlacın piyasaya sürülmesiyle dokuz haftalığa kadar gebelikler ilaç yoluyla sonlandırılabilecek. Uygulamanın maliyetinin yaklaşık 100 bin yen (14 bin Türk Lirası) olması bekleniyıor.

KISA DALGA’DAN…

Gazeteci İbrahim Ekinci, bir haftanın ekonomik gelişmelerini değerlendiriyor.