Yeni zam şampiyonumuz: Patates

KISA DALGA BÜLTEN

2 Mayıs 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

1 Mayıs İşçi Bayramı tüm yurtta kutlandı. Eylemlerde gündem ekonomik kriz ve 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerdi.

İstanbul’da kutlamalara kapatılan Taksim’e çıkan tüm sokaklara polis ve bariyerler yerleştirildi, geçişler yasaklandı. Taksim’e yürüyen Öğrenci Kolektifleri ve Üniversiteli Feminist Kolektif üyeleri gözaltına alındı.

Taksim'deki 1 Mayıs eylemlerini takip eden gazeteci Zeynep Kuray gözaltına alındı. DİSK Basın İş'in açıklamasına göre iki gazeteci de polis tarafından darp edildi.

Maltepe’deki kutlamaya binlerce kişi katıldı.

Ankara'da 1 Mayıs kutlamaları Tandoğan Meydanı’nda İzmir’de ise Gündoğdu meydanında yapıldı.

14 Mayıs seçimlerine 12 gün kaldı. Seçim takvimine göre 4 Mayıs’ta propaganda serbestliği ve 7 Mayıs’ta Radyo ve televizyon propaganda konuşmaları başlayacak. Adaylar ve partilerin yoğun programı devam ediyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Memur-Sen Genel Kurulu’nda konuştu. Hükümet daha önce 7500 lira alan emeklilere refah payı verileceğini açıklamıştı.

Erdoğan ise 7 bin 500 liranın üzerinde emekli maaşı alanlar için seçim sonrasını işaret etti “Bu vatandaşlarımızı da sevindirecek haberi milletimizle paylaşacağız” dedi.

Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adayı Ekrem İmamoğlu Zonguldak'ta miting düzenledi. “Şu dağların altında karaelmas var” diyen Kılıçdaroğlu, 5 bin işçi alacaklarının sözünü verdi.

Cumhur ittifakı adayı Erdoğan ve millet ittifakı adayı Kılıçdaroğlu’nun İstanbul mitinglerinin tarihleri çakışmıştı. İki lider 7 Mayıs Pazar günü İstanbul’da olacaktı. Ancak Kılıçdaroğlu’nun İstanbul mitingi 6 Mayıs Cumartesi gününe alındı.

ATA İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Sinan Oğan, oy oranlarının yüzde 10'un üzerinde olduğunu belirterek bütün anketleri altüst edeceklerini söyledi.

Antalya Muratpaşa 1. İlçe Seçim Kurulu, CHP’nin itirazı üzerine, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, milletvekili adayı olarak kullandığı görselde Türk Bayrağı yer aldığı için bilboardlardan kaldırılmasına karar verdi.

Edirne Cezaevi'nde bulunan HDP'nin eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Der Spiegel dergisinin sorularını yanıtladı. Demirtaş şunları söyledi: “Muhalefet, bugün daha önce hiç olmadığı kadar hazırlıklı durumda. 20 yıldır ilk defa birlikte hareket edecek durumdalar. Erdoğan bu sefer kesinlikle kaybedecek ve siyasi kariyeri sona erecek. Buna hiç şüphem yok.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, pazar günü Ankara mitinginde CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun Alevi açıklamasını hatırlatarak , "Alevilere saygı duyarız, her türe saygı duyarız" demişti. BU sözlere tepki gösteren İYİ Parti lideri Akşener,, "Bu nasıl saygısızlıktır. İnsanız, biz insan. Sünni'siyle, Alevi'siyle insanız. Ne demek tür, tür ne demek... Bu ülkenin cumhurbaşkanı bize tür diyor. Hayvan mıyız, bitki miyiz? Biz insanız Allah'ın yarattığı kuluz" dedi.

Ağır çalışma koşulları, şiddet ve geçim sıkıntısı gibi sorunlar nedeniyle Türkiye’den göç eden doktorlar için 2022 yılında "Gidiyorlarsa gitsinler. Buralar boş kalmayacak" diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Yuvanıza, ülkenize dönmeye davet ediyorum" çağrısı yaptı.

Türkiye'deki hekimlerin yurt dışına çıkışları 2016 yılından itibaren artış gösteriyor. 2022 yılında yurtdışına gidiş iyi hal belgesi için alan hekim sayısı 567 olmuştu. 2023'ün ilk üç ayında 700 hekim iyi hal belgesi almak için başvuru yaptı.

EKONOMİ

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, nisan ayında fiyatı en fazla artan ürünün markette ve üreticide patates olduğunu söyledi.

Fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette kabak, üreticide sivri biber oldu .

Üretici ile market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 573 ile limonda görüldü. Üreticide 2 lira 50 kuruş olan limon markette 16 lira 84 kuruşa, 5 lira olan elma 18 lira 6 kuruşa satıdı.

Markette 36 ürünün 23'ünde fiyat artışı kaydedildi.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) verine göre Nisan ayında perakende fiyatlarda yıllık artış yüzde 62,46 oldu.

TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, asgari ücretteki verginin düşürülmesinin olumlu olduğunu ancak yetmediğini söyledi. Atalay, “Asgari ücrette vergiyi sabitlemek gerekiyor. Bu meseleyi kim geliyorsa meclise çözsün” dedi.

Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre 24 Nisan-31 Mayıs tarihleri arasındaki doğalgaz tüketimi için ücret ödenmeyecek.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı (EPDK) Mustafa Yılmaz’ın açıklamasına göre bi̇r aylık tüketi̇m tespi̇t edi̇lecek ve sonraki ay o mi̇ktar doğalgaz karta ücretsi̇z yüklenecek. tahsi̇l edi̇len faturalar varsa i̇ptal edi̇lecek ve i̇ade edi̇lecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, kiracılara çağrı yaparak “Ev sahibiniz sizden yüzde 25'ten fazla artış talep ederse kabul etmeyin. Kiranızı yüzde 25 olarak yatırın ve devam edin" diye konuştu.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Cumhurbaşkanı Erdoğan, IŞİD lideri Ebu Hüseyin el-Kureyşi'nin MİT'in Cumartesi günü düzenlediği operasyonda öldürüldüğünü söyledi. IŞİD, Kasım 2022'de el-Kureyşi’nin örgütün yeni lideri olduğunu duyurmuştu.

Rusya, Ukrayna'da bazı kentleri üç gün içinde ikinci kez füzelerle vurdu. Sabaha karşı düzenlenen saldırılarda Herson'da bir kişi öldü. Dinyeper bölgesinde ise üçü çocuk 25 kişi yaralandı. Ukrayna ordusu, 18 füzeden 15'inin hava kuvvetleri tarafından havada etkisiz hale getirildiğini açıkladı.

Fransa'da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nde, emeklilik yaşının 2 yıl uzatılmasını içeren reforma karşı çıkanlar, ülke çapında gösteriler düzenlerdi.

Fransa'da hükümet , emeklilik yaşının 62'den 64'e çıkarılmasını içeren yasa tasarısını oylamadan Meclisten geçirmişti. Bunun üzerinde ülkede 16 Mart'ta kitlesel gösteriler başlamıştı.

Polis eylemlere çok sert müdahale etmişti. Protestolarda 1000'den fazla kişi gözaltına alınmıştı.

Irak’ta Başsavcılık, eski Başbakan Mustafa el-Kazımi hakkında soruşturma başlattı. Eski başbakana, eski Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin ABD saldırısında öldürülmesiyle ilgili ihmal' suçlaması yöneltildi.

ABD'nin Bağdat Havalimanı'na 3 Ocak 2020 tarihinde helikopterle düzenlediği saldırıda, Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi örgütünün Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis öldürülmüştü.

Sudan Sağlık Bakanlığı, ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında nisan ortasından bu yana süren çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısının 528'e, yaralıların sayısının 4 bin 599'a yükseldiğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, çatışmalardan 12 eyaletin etkilendiği belirtildi.

Sudan'ın eski başbakanı Abdullah Hamduk çatışmaların bir iç savaş noktasına gelmesi halinde durumun Suriye, Yemen ve Libya'dan daha kötü olabileceği değerlendirmesinde bulundu.

Güney Amerika ülkesi Paraguay'da, devlet başkanlığı seçimini, iktidar partisi adayı eski Ekonomi Bakanı Pena kazandı. Pena yüzde 43 oy aldı.

14 muhalefet partisinin oluşturduğu Yeni Paraguay İçin Ulusal Diyalog'un adayı ise oyların yüzde 27,51'ini alabildi.

Özbekistan'da yapılan anayasa değişikliği referandumunda yüzde 90'ı 'Evet' oyu çıktı. Kabul edilen anayasa değişiklikleri arasında devlet başkanının görev süresinin 5 yıldan 7 yıla çıkarılması da var. Buna göre Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev'in 2040 yılına kadar görevde kalacak.

Dünya genelinde çeşitli enstitü ve kurumlarda görev alan 990 bilim insanı "Dublin Deklarasyonu" adlı çağrıyla vegan beslenmeye yönelik teşviklerin sona erdirilmesini istedi. Deklarasyonun imzacıları, "Hayvancılık sistemleri en yüksek bilimsel standartlar temelinde ilerlemeli. Bunlar toplum için basitleştirmenin veya fanatikliğin kurbanı olamayacak kadar değerli" ifadelerini kullandı.

Dublin Deklarasyonu'nun imzacıları, son yıllarda insanları bitki bazlı beslenmeye teşvik eden yaygın bir toplumsal baskı olduğunu savunuyor.

İmzacılar, insanlara B12 vitamininin çoğunun işlenmemiş etin sağladığını savunuyor.

KISA DALGA’DAN…

Türkiye İşçi Partisi Ankara 3. Bölge milletvekili adayı Avukat Ebru Beşe, Kısa Dalga’dan Esra Tokat’ın konuğu oldu. Beşe “Bu seçim kadınlar için hayat meselesi” dedi.