Sandığa 11 gün kala vahim iddialar

KISA DALGA BÜLTEN

3 Mayıs Nisan 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

14 Mayıs seçimlerine 11 gün kaldı. Yüksek Seçim Kurulu (YSK), seçim günü uygulanacak yasakları açıkladı.

14 Mayıs'ta saat 18.00'e kadar herhangi bir yayın organından seçim sonucuna yönelik tahmin içeren yorumlar yapılamayacak.

Yayın yasağı, saat 21.00'e kadar sürecek. Yüksek Seçim Kurulu gerek görülmesi halinde yasağı daha erken saatte kaldırabilecek.

YSK, yurt dışı seçmenlerden 697 binden fazlasının, 14 Mayıs'ta yapılacak cumhurbaşkanı seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için oy verdiğini duyurdu.

Seçime günler kala anket sonuçları da gelmeye devam ediyor.

Gezici Araştırma'nın son seçim anketine göre, ilk turda seçmenlerin yüzde 48.7’si Kılıçdaroğlu’na, yüzde44.6’sı Erdoğan’a oy vereceğini açıkladı. Ankete göre seçimlerin ikinci tura kalması halinde ise Kılıçdaroğlu yüzde 52,8 oranında oy alarak yüzde 47,2'de kalan Erdoğan'ın 5,6 puan önünde yer alıyor.

İktidara yakınlığıyla bilinen Optimar Araştırma'nın anketine göre de cumhurbaşkanı seçimleri ikinci tura kalıyor. İkinci turda Erdoğan yüzde 51,4, Kılıçdaroğlu yüzde 48,6 oranında oy alıyor.

Millet İttifakı'nın Cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 14 Mayıs seçimleri için ilk kez oran vererek “Yüzde 60 oyla 13. Cumhurbaşkanı seçileceğim. Bu iş ikinci tura kalmaz, ilk turda biter'' dedi.

Kılıçdaroğlu, Sözcü gazetesinden Emin Özgönül'e yaptığı açıklamada 15 Mayıs sabahından itibaren bürokraside düzenlemeler yapılacağını belirtti, “Rüşvetçiler, kirli işlere aracılık edenler, devletin değil sarayın memuru olanlar görevden alınacak. Rüşvetçiden Büyükelçi olmaz. Büyükelçi, iktidar propagandası da yapamaz” dedi.

Partili bürokrat istemediğini de belirten Kılıçdaroğlu, Prag Büyükelçisi Egemen Bağış ve Lefkoşa Büyükelçisi Metin Feyzioğlu’nun görevden alınacağını vurguladı.

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, iktidarın yargıdan bir ismi Abdullah Öcalan’la görüşmesi için İmralı Cezaevi’ne gönderdiğini söyledi.

AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan, “Seçim ikinci tura kalırsa, Türkiye’nin büyümesi ve hedefleri için, biz herkesle görüşmeye, herkesle iddialarımızı paylaşmaya açığız" dedi.

Seçime kısa süre kalırken iktidar kanadından tartışmalı açıklamalar gelmeye devam ediyor. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, "2023 seçimlerinde iktidar değişikliği Türkiye'nin tam bağımsızlığına darbe olur. Bu başarılabilir mi ayrı konu" dedi. Uçum tepkiler üzerine “Çarpıtma siyasetiyle bir yere varamazsınız” açıklaması yaptı.

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci ise muhalefeti hedef alırken “Bu millete reva gördükleri şey fakirlik” dedi. Kirişçi şu ifadeleri kullandı: Biz bulgur pilavı ayran ve salatayla durumu idare edeceğiz, beyefendiler yiyecekler, içecekler. Kürklü hanımlar, papyonlu beyler uçağa binecekti biz bunu bozduk mu? Bozduk” dedi.

Seçime çok az süre kala derin internet ve manipülasyon tartışmaları başladı. Kılıçdaroğlu, seçime günler kalan, Twitter hesabından yaptığı açıklamada ‘Dark web’ uyarısı yaptı ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun için "Cambridge Analytica'cılık oynamak kapasitenizi aşar" dedi. Fahrettin Altun da Kılıçdaroğlu'na "Neyin önünü almaya çalıştığınızı çok iyi biliyoruz" yanıtı verdi

Peki bu tartışmada adı geçen Cambridge Analytica skandalı nedir? h Londra merkezli Cambridge Analytica adlı veri analiz şirketinin, yaklaşık 90 milyon kullanıcının verilerini sosyal medya hesaplarından izinsiz topladığı ortaya çıkmıştı. Bu verilerin ABD ve İngiltere'de seçimleri etkilemek için usulsüz kullandığı belirlenmişti. Kişisel verileri istismar eden şirketin 5 yıl önce, 2 Mayıs 2018'de faaliyetlerine son verdi.

Şirketin, ABD'de Donald Trump'ın başkan seçilmesinde ve İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkma (Brexit) süreçlerinde, seçmen davranışları üzerinde etkili olduğu düşünülüyor.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, seçim güvenliğiyle ilgili açıklama yaparak, "İçişleri Bakanlığı, YSK'ya paralel bir seçim takip sistemi kurmuş" dedi. Erkek tüm m valiliklere, kaymakamlıklara talimat verildiğini belirterek “En az 10 personel görevlendirilecek. Personel sayısı kadar bilgisayar temin edilecek. Bu yapıyla tüm sandık sonuç tutanakları ve seçim sonuçları takip edilecek” diye konuştu.

TBMM Deprem Komisyonu, kaçak yapıların mülkiyet sorununun çözümü için kentsel dönüşümle sınırlı olmak üzere imar affı düzenlemesi istedi.

Milliyet'ten Önder Yılmaz'ın haberine göre Türkiye’de 6.7 milyon konutun dönüştürülmesi gerektiğine dikkat çekilen raporda dönüşümün hızlandırılması için mülkiyet sorunlarının çözülmesi gerektiği vurgulandı. Bunun için de dönüşümle sınırlı olmak kaydıyla af önerildi.

Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, 12. sınıfta hiçbir öğrencinin devamsızlıktan kalmayacağını açıkladı. Bakanlığın her yıl bu kararı YKS'den sonra açıkladığını belirten Özer, depremler nedeniyle bu yıl kararı sınavdan önce açıkladıklarını belirtti. Özer, "Rahat bir şekilde Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na hazırlansınlar." dedi.

Türkiye Araştırmacılar Derneği'nin (TÜAD) 26'ncı Araştırma Zirvesi’ne katılan TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, 6284 sayılı yasanın 'tavizsiz' uygulanmasını isterken, İstanbul Sözleşmesi'ne de en kısa sürede dönülmesini talep etti.

BM Genel Kurulu’nun 1993 yılında aldığı bir karar ile 3 Mayıs, tüm dünyada Basın Özgürlüğü Günü olarak kutlanıyor.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin, Basın Özgürlü günü nedeniyle yaptığı açıklamada “Otoriter liderlerin ve yönetimlerin hâkim olduğu ülkelerde basın özgürlüğü kan kaybetmeye devam ediyor” denildi.

Cemiyetin aktardıığına Düşünce Kuruluşu Freedom House‘un yayımladığı 2023 Dünyada Özgürlük Raporu’nda, Türkiye özgürlük puanında son 10 yılda en fazla düşüş yaşayan ülkeler arasında bu yıl beşinci sırada yer alıyor.

Yazdıkları haberler nedeniyle 42 meslektaşımız cezaevlerinde tutuluyor.

Açıklamada şöyle denildi: Seçime giderken demokrasinin yeşerdiği, cezaevlerinde gazetecisi bulunmayan aydınlık ve barışçıl bir ülkede gazetecilik yapmayı diliyoruz.

EKONOMİ

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, haftalık 45 saat olan çalışma süresinin kısaltılması gerektiğini söyledi. Bakan Bilgin, “İngiltere'de 6 saat uygulamasına geçildiğini belirten Bilgin, "5 saat denemesi yapılıyor. Dünyanın birçok yerinde, bu çalışmalar yapılıyor” dedi.

BOTAŞ sanayide kullanılan doğal gazın toptan satış fiyatında yüzde 52 ile yüzde 63 oranlarında indirim yapıldığını duyurdu.

Daha bahar bitmeden kış ürünlerine gelecek zamlar konuşulmaya başlandı. LC Waikiki’nin Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, "Yerli tedarik oranımız yüzde 80’lerden 70’lere geriledi. Kur baskısı böyle devam ederse bu oran yüzde 60’a düşecek” dedi.

Ekonomi gazetesinden Yener Karadeniz'in haberine göre; Küçük, kışlık ürünlerde 20-30 arası bir fiyat artışı olacağını belirtti.

ABD'de yeni bir borç limiti belirlemezse, ülke borçları ödenemez hale gelebilir. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, borç limitine yönelik alınan önlemlerin 1 Haziran'a kadar tükenebileceği uyarısında bulundu.

Borç limiti ya da borç tavanı, "ABD‘de hükümetin borçlarını ödemek için ödünç alabileceği para miktarının üst sınırı" anlamına geliyor.

2011 yılında benzer bir borç tavanı mücadelesi, ülkeyi iflasın eşiğine getirmişti. Ancak uzmanlar bu seferki durumun zor olabileceği ve küresel piyasayı etkileyebileceği uyarısında bulunuyor.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Dışişleri Bakanlığı, Mısır'ın Türk vatandaşlarına yönelik aldığı kapıda vize uygulaması kararını resmen duyurdu. Mısır’a seyahat edecekler Mısır sınır kapılarından vizelerini alabilecek.

İki ülke arasında son dönemlerde karşılıklı normalleşme adımları atılmaya başlanmıştı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da 18 Mart 2023'te Mısır’ı ziyaret etmişti. Su ziyaret, Türkiye'nin Mısır'a bu seviyede 11 yıl aranın ardından yaptığı ilk ziyaret olmuştu.

Beyaz Saray, Ukrayna'nın doğusundaki Bahmut’taki çatışmalarda Rusya’nın 20 bin savaşçı kaybettiğini iddia etti. ABD’ye göre Rusya’nın 5 aylık asker kaybı 100 bini buluyor. Rus paralı asker şirketi Wagner, Bahmut bölgesinde yoğunlaşan savaşta ön saflarda yer alıyor.

Ukrayna’nın doğusundaki küçük sanayi şehri Bahmut, dokuz aydan daha uzun bir zamandır Rus birliklerinin hedefinde.

Askeri analistlere çok da stratejik değeri olmayan kent iki taraf için de sembolik bir önem kazanmış durumda. Kiev, şehrin küçük bir bölümünü kontrol altında tutuyor.

Bahmut’un Rusya tarafından ele geçirilmesi, Donbas bölgesinin tamamının kontrol edilmesi hedefine yaklaşılması anlamına geliyor.

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ise Ukrayna ordusunun geçen ay 15 bin fazla zayiat verdiğini öne sürdü.

DSÖ, Sudan'da yaşanan çatışmalar nedeniyle sağlık sisteminin felakete doğru sürüklendiğini bildirdi. Özellikle kadınlar ve çocukların büyük risk altında oldukları ifade ediliyor.

Ülkede salgın hastalık riski artarken Başkent Hartum'da hastanelerin sadece yüzde 16'sının tam kapasite ile faaliyet gösteriyor.

Yaklaşık üç milyon kadının "Cinsiyete dayalı çeşitli şiddet türlerine" maruz kaldığını bildiren DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Direktörü, çocukların psikolojik baskı altında olduklarını dile getirdi.

Sudan'da ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK arasında 15 Nisan'dan beri süren çatışmalarda resmi verilere göre 500'den fazla kişi yaşamını yitirdi.

Bu arada Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Sudan’da bulunan Türklerin yurda dönüşlerinin sağlanması amacıyla 23 Nisan 2023 tarihinde başlatılan tahliye operasyonlarının, tamamlandığını duyurdu.

Suriye'nin resmi haber ajansı SANA'nın, askeri kaynağa dayandırdığı habere göre Halep il merkezinin doğusundaki havalimanına önceki gece İsrail tarafından hava saldırısı düzenlendi.

Halep çevresindeki bazı noktaların da hedef alındığı ifade edilen haberde, hasar gören Halep Havalimanı'nın hizmet dışı kaldığı ve 1 askerin öldüğü öne sürüldü.

Belçika'da işverenler ile işçi temsilcileri arasında yapılan anlaşma ile işe bisikletle gidenlere bisiklet ödeneği verilmesi zorunlu oldu.

Buna göre, çalışanlar, 1 Mayıs'tan itibaren işe bisikletle gitmeleri durumunda işverenlerinden kilometre başına ödenek alacak. Bu ödenekten vergi muaf olacak.

Bisiklet ödeneğini şimdiye kadar işverenler karar veriyordu.

Yeni uygulama ile ülkede bisiklet kullanımın daha da yaygınlaşması bekleniyor.

Amerikan sinema sektörünün merkezi Hollywood'da binlerce senarist, sinema ve televizyon yazarı daha yüksek ücret taleplerinin kabul edilmemesi nedeniyle greve gidiyor.

KISA DALGA’DAN…

Kısa Dalga’da yeni bir podcast serisi başlıyor…

Bağış Erten, Uğur Vardan ve Batuhan Herdem her hafta futbolun içinden bir konuyu kendi kuşaklarının perspektifinden ele alıyor, bazen iddialaşıp bazen de ortak paydada buluşuyor.