Yurt dışında seçime katılım 2018'i geçti

KISA DALGA BÜLTEN

9 Mayıs 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

14 Mayıs seçimlerine 5 gün kaldı…

Rekor katılımın sağlandığı yurt dışı temsilciliklerinde oy verme işlemleri bugün sona eriyor.

Yurtdışında kullanılan oy sayısı 1 milyon 693 bini aştı. Bu sayı 2018 seçimlerinde 1 milyon 358 bin 584’di.

Bulundukları ülkede belirlenen sürede oy kullanamayanlar, 14 Mayıs saat 17.00'ye kadar gümrük kapılarında oy verebilecek. Bu seçmenler için 46 gümrük kapısında 24 saat oy verme işlemi yapılabilecek.

Seçmenler, yurt dışı temsilciliklerde 9 Mayıs'a, gümrüklerde ise 14 Mayıs saat 17.00'a dek oylarını verebilecek.

Oy kullanma işleminin yarın sona ermesinin ardından, oylar YSK'nin belirlediği yöntemlerle, yüksek güvenlik altında, diplomatik kuryelerle Türkiye'ye getirilecek.

Hollanda'nın başkenti Amsterdam’da ise oy verme sürecinin bitmesine kısa bir süre kala kavga çıktı. Seçim alanına polis helikopteri ve ambulanslar sevk edildi. Yaşanan arbede sonrası Amsterdam polisi olağanüstü durum ilan etti. Hollanda’da kullanılan oy pusulaları, 14 Mayıs’tan önce Türkiye’ye gönderilecek. Hollanda’da yaklaşık 260 bin Türkiye vatandaşının oy kullanma hakkı bulunuyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, seçimler öncesi enerji ve nakil hatları ile şebeke unsurlarında bakım, onarım çalışmalarının tamamlandığını, kritik noktalara jeneratörlerin bağlandığını açıkladı

Erzurum’da İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik taşlı saldırının yankıları sürüyor. Soruşturma kapsamında 15 kişi gözaltına alındı. Olaylarda 17 kişinin de yaralandığı belirtildi. HÜDA PAR Sözcüsü Yunus Emiroğlu ise saldırıyla ilgililerinin bulunmadığını bildirdi.

İktidar kanadından yapılan hemen açıklamada 'miting için başka bir alanın gösterildiği ve esnaf ziyareti olarak bildirilen programın daha sonra mitinge dönüştürüldüğü savunuldu. Net olarak kınama mesajı paylaşılmadı. Hatta Aile Bakanı Derya Yanık ise “HDP'yle flörtleşmeden sonra Erzurum'un belli bir tepki göstereceğini varsaymaları gerekirdi” dedi.

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, üzgün olduğunu belirterek, soruşturmanın sürdüğünü söyledi. Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın da olayın kabul edilemez olduğunu belirtti.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, İmamoğlu'nu suçlayarak, YSK'nın suç duyurusunda bulunacağını söyledi. İmamoğlu’nun kitleyi tahrik etmeye yönelik bir konuşma ortaya koyduğunu savunan Soylu, “Savcılar bu meselenin tamamına bakacaklar. Şehri o kadar germiş ki, sokakta binerli gruplar geziyor. Milliyetçi değerleri yüksek gruplar” dedi.

CHP Erzurum İl Başkanı Suat Dülger ise bu açıklamaların çarpıtma olduğunu belirterek şunları söyledi: “Burada asıl tehlikeli olan 'miting izinsizdir' lafıyla saldırganlığın meşrulaştırılmasıdır. 'İzinsiz mitingleri' ne zamandan beri devletin kolluk güçleri değil de saldırgan kalabalıklar engellemektedir? Ciddi bir devlet yetkilisi veya belediye başkanı böyle bir açıklamayı nasıl yapar?”

MHP lideri Devlet Bahçeli’nin “Alsalar alsalar ağırlaştırılmış müebbet ceza alırlar ya da vücutlarına mermi alırlar” sözlerine yönelik tepkiler de sürüyor. HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, “Bu saatten sonra insanlarımızın ayağına taş değse, kılına zarar gelse bütün bunların sorumlusu bunları söyleyenlerdir” dedi.

Syasi parti temsilcileri ve cumhurbaşkanı adaylarının seçim konuşmaları, TRT'de yayımlandı. Millet İttifakı'nın ortak cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu konuşmasında, iktidara yakınlığıyla bilinen TRT'yi eleştirirken; Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Demokraside, hak ve özgürlüklerde standartları yükselttiklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan'ın ilk gündem maddesi ise göçmen sorunu oldu. Oğan, “ Ata İttifakı'na oy verirseniz 13 milyon sığınmacı ve göçmen gidecek” dedi.

Muharrem İnce ise iktidarın gitmesi gerektiğini söylerken 'Bu gitsin de yerine ne gelirse gelsin' mantığı doğru bir mantık değildir" diye konuştu.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 45 bin öğretmen atama programında konuştu. Erdoğan, ataması yapılacak 45 bin öğretmenin yarısının deprem bölgesindeki illerde görev yapacağını açıkladı.

2001’deki ekonomik kriz döneminde Ecevit hükümetinde Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanlığı yapan Kemal Derviş, 74 yaşında hayatını kaybetti.

Derviş, Kasım 2000 ve Şubat 2001'de yaşanan iki mali krizin ardından Ecevit’in davetiyle Türkiye’ye gelmişti. Dünya Bankası’ndaki görevini bırakarak Türkiye’ye gelen Derviş, Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanlığı görevini üstlenmişti.

EKONOMİ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2022 yılında yoksulluk oranında iyileşme sağlanamadı.

En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halklarının yoksulluk oranı 1,1 puan artarak yüzde 19,6'ya çıktı.

Bu yıl ilk kez yapılan hesaplamalara göre, 2022'de fertlerin yüzde 32,6'sı yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı.

Araştırma, konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranının yüzde 59,4 olduğunu ortaya koydu.

Ev sahipliği oranı azaldı, kirada oturanlar arttı. 2022'de kendi konutunda yaşayanların oranı 0,8 puan düşüşle yüzde 56,7'ye geriledi.

Kirada oturanların oranı 2022’de bir önceki yıla göre 0,4 puan artışla yüzde 27,2’ye yükseldi.

İŞKUR verilerine göre kayıtlı işsiz sayısı nisanda, mart ayına göre yüzde 1,3 azalarak 2 milyon 556 bin 451 kişiye geriledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın küçük esnafın sigorta prim ödeme gün sayısının 7 bin 200e indirileceği açıkladı. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, böylece 1 milyon 200 bin civarındaki insanın bundan yararlanacağını ve emekli olabileceğini söyledi. Palandöken, staj dönemindeki çalışmalarının sigorta kapsamında sayılmasını isteyenlerin durumlarını da Bakan Bilgin ile görüştüklerini söyledi.

Yargıtay milyonlarca özel sektör çalışanını ilgilendiren bir karara imza attı. Yüksek mahkeme , günlük 11 saati, gece ise 7,5 saati aşan çalışmaların haftalık fazla çalışma süresini doldurmasa dahi fazla mesai hükümlerine tabi olduğuna hükmetti.

Türkiye İstatistik Kurumu, nisan ayına ilişkin "finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları"nı açıkladı. Buna göre, nisanda en yüksek reel getir v külçe altında oldu.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen,, federal hükümetin borçlanma miktarını artıramaması durumunda ABD'nin Haziran başında nakitsiz kalabileceğini söyledi.

Yellen böyle bir durumda hükümetin maaşlar ve sosyal yardımları ödeyemeyeceğini belirtti. Borç tavanı ya da borç limiti, ABD hükümetinin borçlanabileceği para miktarının üst sınırı anlamına geliyor.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Avrupa'nın önde gelen medya kuruluşlarında yer alan habere göre Rus istihbaratı Türkiye ile Ukrayna arasındaki ilişkileri zedelemek için Paris'te Erdoğan karşıtı sahte gösteri düzenledi.

DW Türkçe’nin aktardığına göre haber, Rus istihbaratından sızdırılan belgelere dayandırıldı. Haberde Batı'da Ukrayna'ya karşı bir hava yaratmak, Türkiye Ukrayna ilişkilerini zedelemek ve İsveç'in NATO üyeliğini zorlaştırmak gibi amaçlarla Moskova'nın Avrupa'da "sahte bayrak" eylemleri organize ettiği belirtildi.

Mısır'da toplanan Arap Birliği'ne üye ülkelerin dışişleri bakanları, 12 yıl önce Birlik'ten ihraç edilen Suriye'nin yeniden kabulünü kararlaştırdı. Ancak Birliğin Şam yönetiminden talepleri de var. Şam yönetiminden yeni bir Anayasa için muhaliflerle görüşmeye başlaması ve seçimlerin yolunu açması talep ediliyor. Ülkeden kaçan ya da ülke içinde yer değiştirmek zorunda kalan sığınmacıların evlerine dönmesine olanak sağlanması isteniyor.

Rus paralı asker grubu Wagner, daha önce mühimmat yetersizliği sebebiyle ayrılacağını duyurduğu Bahmut'ta kalma kararı aldı.

Savaş suçu işlemekle itham edilen Wagner Grubu'nun yöneticisi Yevgeni Prigojin, Moskova'nın kendilerine silah ve mühimmat yollama sözü verdiğini duyurdu.

Rus ordusu ayrıca, Wagner Grubu'na kanattan koruma vermeyi taahhüt etti.

Moskova'dan ise konuyla ilgili resmi açıklama gelmedi.

ABD'nin Teksas eyaletinde bir cip, göçmen sığınma evi önünde bulunan kalabalığın içine daldı. Olayda, 8 kişi hayatını kaybederken, 10 kişi de yaralandı. Polis, olayın kasıtlı olup olmadığını soruşturuyor.

Teksas’ta önceki gün AVM'ye yönelik silahlı saldırıda da 8 kişi hayatını kaybetmişti.

Sırbistan Eğitim Bakanı Branko Ruziç, geçen hafta bir ilkokula düzenlenen, 8 öğrenciyle bir güvenlik görevlisinin hayatını kaybettiği silahlı saldırının ardından istifa etti

Devrimci lider Ernesto Che Guevara'yı tutuklayan Bolivyalı birliğin komutanı Gary Prado Salmon hayatını kaybetti. 84 yaşındaki Salmon, ülkesi Bolivya'da milli kahraman sayılıyordu.

1981 yılında bir kaza sonucu omurgasına mermi isabet eden ve belden aşağısı felç olan Salmon, o günden bu yana tekerlekli sandalyeye bağımlı bir hayat yaşıyordu.

Vietnam, 44,1 santigrat dereceyle, şimdiye kadarki en yüksek sıcaklık kaydedildi. Tayland'ın batısındaki Mak bölgesinde daha önceki rekoru egale eden 44,6 derece sıcaklık vardı.

Uzmanlar, iklim değişikliği nedeniyle bu rekorun da kısa sürede kırılacağı görüşünde.

Küresel sıcaklıklar, sanayi devrimi dönemine kıyasla zaten 1,1 derece ısınmış durumda ve karbon salımlarını azaltma önlemleri alınmazsa, sıcaklıklar artmaya devam edecek.

KISA DALGA’DAN…

Genel seçimlere günler kala, siyasi partiler iklim ve sürdürülebilirlik konusunda ne vaat ediyor? Nasıl yaklaşıyor?

Bu haftaki Yeşil Dalga’da gazeteci Mehveş Evin ve sürdürülebilirlik uzmanı Ferdi Akarsu, Türkiye’de yeşil bir siyasetin olup olmadığını, seçimin bu anlamda bir milat olup olmayacağını inceliyor.