Gözler Meclis ve kabinede

KISA DALGA BÜLTEN

30 Mayıs 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Türkiye, 14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimlerini tamamladı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez iki turlu seçim yapıldı ve 28 Mayıs’taki ikinci tur seçimi cumhur ittifakı adayı Cumhurbaşkanı Erdoğan kazandı.

Seçim, kıran kırana bir yarışa sahne oldu. Seçime katılım oranı yüzde 83,87 olarak gözlendi. 53 milyondan fazla seçmen oy kullandı. YSK’nın en son açıklamasına göre Erdoğan yüzde 52,14, Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 47,86 oy aldı. YSK’nın açıklamasına göre kesin sonuçlar 1 Haziran’da açıklanacak.

Seçim süreci geride kalırken gözler Meclis ve yeni kabineye çevrildi.

Yüksek Seçim Kurulu’nun kesin sonuçları ilan etmesini takip eden 3'üncü gün Meclis Genel Kurulu toplanacak.

İlk birleşimde milletvekilleri yemin ederek görevlerine başlayacak.

Yeni kabinenin ise milletvekili yemin töreni öncesi belli olması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın da aralarında bulunduğu tüm kabine üyeleri milletvekili oldu.

Kulis haberlere göre kabine cuma günü açıklanabilir. Kabinede iki ya da üç ismin kalacağı diğer isimlerin değişeceği öne sürülüyor.

BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın kulis haberine göre İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, yeniden kabineye girme olasılığı yüksek görülen isimler.

Muhalefet partilerinde ise seçimlerinin ardından kurultay ve değişim ihtimalleri gündemde…

Milletvekilliği seçimlerinde hedeflenen başarıyı yakalayamayan CHP’de i28 Mayıs seçiminden sonra da gece boyunca toplantılar yapıldı.

Gazete Duvar'dan Serkan Alan'ın haberine göre CHP genel başkan yardımcılarının "Biz istifa edelim" önerisine karşılık Kılıçdaroğlu’nun, “Şu an gerek yok” yanıtı verdiği belirtildi.

Kılıçdaroğlu'nun olası istifası da parti yönetiminin gündemine geldi. Bu konuda öne çıkan görüş, "Hemen istifa, partinin seçimlerde başarısız olduğu algısına hizmet eder" yönünde oldu.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu sosyal medya mesaınjda "Kimse endişe etmesin, her şey yeniden başlıyor. Aynı şeyleri yaparak farklı sonuç asla beklemeyeceğiz artık” dedi. İmamoğlu’nun parti içi değişim mesajı verdiği öne sürüldü.

İYİ Partililer de ikinci tur cumhurbaşkanlığı seçimlerini gergin takip etti. İlk tur seçimleri öncesinde genel merkez önüne kutlamalar için kurulan dev ekran ikinci tur seçimleri öncesi kurulmamıştı. Cumhuriyet'ten Merve Kılıç'ın haberine göre sandıkların yüzde 92’sinin açılması ve Erdoğan’ın yarışı önde götürmesi üzerine partililer arasında “yanlış aday” polemiği başladı. Partililer, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın adaylığı durumunda seçimin kazanılacağını belirtti. Öte yandan partide “Akşener haklıydı” söylemi hakimdi.

CHP listelerinden seçime giren DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’den toplam 38 milletvekili de CHP’den ayrılarak partilerine geçecek. Çatı parti üzerinde anlaşılması halinde bu siyasi partilerin, Meclis’in altıncı grup olması planlanıyor.

Seçimin dünyadaki yankılarına ve ülkelerden gelen mesajlara bakalım:

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Erdoğan’ tebrik ve etti ve şöyle dei: "NATO müttefikleri olarak ikili meseleler ve ortak küresel zorluklar üzerinde birlikte çalışmaya devam etmeyi dört gözle bekliyorum..”

Rusya Devlet Başkanı Putin de Erdoğan'ın iki ülke arasındaki dostane ilişkiler geliştirilmesine verdiği kişisel katkıyı hatırlatarak bu "yapıcı ilişkiyi" sürdürmeye hazır olduğunu ifade etti.

Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, iki ülke arasında ortak projelerin uygulanmasında "yüksek" bir ivmenin olduğunu belirterek, "Elbette bu ivmenin korunacağını umuyoruz" dedi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de Türkçe tweet attı:

“Erdoğan’ı kutlayan Zelenski, Avrupa’nın güvenliği ve istikrarı için iş birliğinin geliştirilmesini umduklarını belirtti.

Birleşmiş Milletler’den işbirliğinin daha da güçlendirilmesi mesajı geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise “Temmuz'daki NATO Zirvesi'ne hazırlanmayı sabırsızlıkla bekliyorum" ifadesini kullandı.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, s "Halklarımızın yararı için, hem AB hem de Türkiye açısından bu ilişkiyi geliştirmek stratejik bir önem taşıyor" dedi.

Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, mesajında ”Yeni döneminizde ülkeniz için barış, özgürlük ve refah diliyorum ve size yönetiminizde bol şans" ifadelerine yer verdi.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz "Almanya ve Türkiye yakın ortak ve müttefiktir, toplumsal ve ekonomik olarak da birbirimize güçlü bir şekilde bağlıyız” dedi.

Brezilya'da aşırı sol görüşlü İşçi Davası Partisi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın seçim başarısı için "Erdoğan emperyalizmi yenerek Türkiye'de seçimleri kazandı" ifadesini kullandı.

Erdoğan’ı tebrik eden Taliban yönetimi, "Afganistan ve Türkiye halkları arasındaki din birliği, kardeşlik ve dostluğun sürekli olması gerektiğini" ifade etti.

Seçim sonuçları dış basında da geniş yer aldı

The Economist dergisindeki analizde "Türkiye'nin demokrasisini ve ekonomisini onarma şansı kaybedildi” ifadelerine yer verildi. Analizde, "Muhalefet, Erdoğan’ı koltuğundan etmek için 10 yılda ele geçirilen en iyi şansa sahipti" denildi.

Financial Times’ta yayınlanan başyazıda, "Erdoğan'ın kişisel kaprislerini bir kenara bırakması gerekiyor" ifadelerine yer verildi. Gazetede, geleneksel para politikalarına dönülmesi gerektiği de belirtildi.

İngiltere’nin The Guardian gazetesi, , “Batı, Erdoğan Türkiye'deki 20 yıllık iktidarını uzatırken korku ile umut arasında kaldı” başlıklı bir yazıya yer verdi.

ABD’nin The New York Times gazetesindeki yazıda Erdoğan’ın enflasyon, depremler ve zorlu seçim yarışına rağmen kazandığı belirtildi. Yazıda “Erdoğan’ın politika değiştireceğine dair çok az işaret var” denildi.

Katar merkezli Al Jazeera’nın internet sitesindeki haberde, “İki aylık seçim dönemi, yakın tarihin en sert kampanyalarından birine sahne oldu” denildi:

EKONOMİ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ekonomik güven endeksi nisanda 102,2 iken, mayısta yüzde 1,4 oranında artarak 103,7 değerini aldı. Endeksin 100'den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100'den küçük olması kötümserliği gösteriyor.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerini Erdoğan'ın kazanmasının ardından ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley, Dolar kuru tahminini güncelledi. Banka analistleri, dolar/TL’nin beklenenden daha kısa sürede 26 seviyesine ulaşabileceğini ve yıl sonuna kadar 28’e yaklaşabileceğini yazdı.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Türkiye'deki 6 Şubat depremleri ile Yunanistan'daki tren kazasının ardından iki ülke arasında başlayan olumlu gelişmelere bir yenisi eklendi. DHA’nın Milli Savunma Bakanlığı kaynaklarından aktardığı bilgiye göre Yunanistan, her sene gerçekleştirdiği Kataigis Tatbikatı'nın yerine küçük çaplı bir eğitim yapacak. Türk Silahlı Kuvvetleri de Denizkurdu Tatbikatı'nın yerine taktik eğitimler gerçekleştirecek.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD’li Senatör Graham hakkında soruşturma başlattı . Graham, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ile yaptığı görüşmede, Ukrayna’ya yönelik finansal yardımlar hakkında, “Ruslar ölüyor, yaptığımız en iyi harcama” ifadelerini kullanmıştı.

Bu arada Rusya’ya yönelik yaptırımlara yenisi eklendi. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, Rusya'nın savunma sanayisinde faaliyet gösteren 220 şirket ve 51 kişiye yaptırım uygulandığını açıkladı.

İspanya'da 28 Mayıs’ta yerel seçimler yapıldı. Yerel seçimlerden ülkede muhalefette olan sağ görüşlü partiler güçlenerek çıktı.

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in partisi de seçimleri yenilgiyle tamamladı Sanchez, .”Sonuçları kabul ediyorum ve buna bir cevap vermek gerektiğine inanıyorum" diyerek erken genel seçim kararı aldı.

KISA DALGA’DAN…

Gazeteci İbrahim Ekinci’nin seçim sonuçlarını ve ekonomi gündemini değerlendirdiği podcsatini dinleyebilirsiniz…