Yeni dönem mesajları

KISA DALGA BÜLTEN

5 Haziran 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 17 bakan ve 1 Cumhurbaşkanı Yardımcısı’ndan oluşan yeni kabine üyelerini cumartesi gecesi açıkladı. .Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni kabinenin ilk toplantısını salı günü yapacağını belirterek"85 milyonun tamamını bağrımıza basacağız" dedi.

Gündemin en önemli konusu yeni kabineye giren isimler ve kabine dışında kalandı.

Önceki dönemden Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca yerini korudu.

Cumhurbaşkanı yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın da ekonomi kökenli bir isim olmasıyla yeni döneme dair mesaj verilirken, Mehmet Şimşek ile de ekonomi politikalarında farklı bir politika izleneceğine dair kamuoyunda beklenti oluştu.

AKP içerisinde dahi tepki çeken sert söylemleri ve muhalefet ile sık sık girdiği polemiklerle konuşulan isimlerden Süleyman Soylu kabine dışı kalırken yerine İstanbul Valisi Ali Yerlikaya geldi.

Kabinede en dikkat çeken atamalardan biri ise Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan’ın Dışişleri Bakanlığı’na getirilmesi oldu. 27 Mayıs 2010 tarihinden bu yana, yani yaklaşık 13 yıldır MİT’in başında olan Fidan için Erdoğan, "sır küpüm" ifadesini kullanmıştı.

Yeni kabinede yer alan tek kadın bakan ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş oldu. 2019 yılında Cezayir Büyükelçisi olan ve bakan olarak atanmasına kadar bu görevi sürdüren Göktaş, Belçika doğumlu. Göktaş aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkilatı Kadın Danışma Komisyonu üyeliği görevini de sürdürüyor.

Adalet Bakanlığı’na atanan Yılmaz Tunç ise son olarak AKP Grup Başkanvekili olarak görev yapıyordu. Adalet Komisyonu Başkanlığı görevinde de bulunan Tunç, yeni Anayasa hazırlanması ve cumhurbaşkanlığı sistemi üzerinde planlanan revizyon çalışmalarında da rol alacak. Tunç göreve geldikten sonra” Yeni bir anayasayı, demokratik, sivil bir anayasayı milletimiz hak ediyor” diyerek bu konuda çalışmalara başlayacağının mesajını verdi. Tunç görevi Bekir Bozdağ’dan devralırken “Yargı bağımsızlığını koruyacağız” diye konuştu.

Atama kararları Resmî Gazete’de dün yayınlandı ve yürürlüğe girdi. Bakanlar arasında da gün boyunca devir teslim törenleri yapıldı. Eski bakanlar koltuğu devrederken yeni bakanlar da yeni döneme ilişkin mesajlar verdi

Kabinenin en merak edilen isimlerinden biri Mehmet Şimşek’ti. Kulislere yansıdığı gibi Şimşek, Nureddin Nebati’nin yerine yeni Hazine ve Maliye Bakanı oldu.

Görevi Nebati’den devralan Şimşek’in ilk mesajı şöyle oldu: “Türkiye’nin rasyonel düzene dönme dışında seçeneği kalmamıştır. Makro finansal istikrarı önceliklendireceğiz. Vakit kaybetmeden orta vadeli program çalışmalarımıza başlayacağız.”

Nebati ise devir teslim töreni bittikten sonra “oh” dedi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat da görevi Mehmet Muş’tan devraldı. Bolat da yeni ekonomi düzenine ilişkin şu mesajı verdi: “Salgın nedeniyle ticaret piyasasında oluşan bazı olumsuz etkileri, tortuları, aşırı fiyat artışlarını kaldırmaya odaklanacağız. Enflasyon oranında geriye gidişi daha da hızlandırıp fiyat istikrarını sağlamak önceliğimizdir.”

İçişleri Bakanı olan Ali Yerlikaya, Süleyman Soylu'dan görevi devraldı. Yerlikaya, "Milletimizin her bir ferdi bize emanet. Biz milletimizin emrindeyiz" dedi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, görevi törenle Murat Kurum'dan devraldı. Özhaseki, depremle ilgili "Doğru adımlar atarsak ülkemizi bu beladan kurtarırız" dedi. Özhaseki depremden sonra çok tartışılan imar affının mimarlarından biri olarak anılıyor.

Liselere Geçiş Sistemi merkezi sınavı dün yapıldı. 1 milyon 236 binden fazla adayın başvuru yaptığı sınav 71 ilde sorunsuz tamamlandı. Eğitim-Sen Samsun şube başkanı Ersin Gür, deprem travmasını yaşayan çocukların dezavantajlı bir şekilde merkezi sınavla değerlendirilmesinin doğru olmadığını belirterek “Deprem bölgesindeki öğrencilerimiz istedikleri bir okula yerleştirilmeli ek kontenjan açılmalıdır” dedi.

EKONOMİ

Ekonomi gündeminin ilk sırasında yine kabinenin yeni bakanları vardı. İş dünyasının seçim belirsizliğinin atlatılmasının ardından beklediği kabine genel olarak olumlu karşılandı.

Mehmet Şimşek’in devir teslim törenindeki , “Rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçenek yok" değerlendirmesi de ekonomistlerin gündemindeydi.

Prof. Dr. Aziz Çelik, asgari ücrette eski artışların zor olacağını, ücret ve maaşlarla ilgili konularda konularda Çalışma Bakanı değil Mehmet Şimşek'in belirleyici olacağını ve en düşük memur maaşının 22 bin liraya yükseltilmesi vaadinin tartışmalı olabileceğini belirtti.

Hayat pahalılığı nedeniyle yaşamı iyice zorlaşan milyonlarca asgari ücretli, Temmuz ayında yapılacak ara zammı bekliyor.

Asgari ücret zammı için geri sayım başlarken, yeni kabinenin açıklanmasının ardından Asgari Ücret Tespit Komisyonu da çalışmalarına başlayacak.

Temmuz ayında gerçekleşecek asgari ücret zammı için gözler bugün açıklanacak olan enflasyon rakamlarında. Enflasyon oranı asgari ücrette olası artış ortaya çıkacak.

Ekonomistler önceki ay yüzde 43,68 olan yıllık enflasyonun yüzde 39,62'ye düşeneceğini tahmin ediyor.

Enflasyondaki düşüşte TÜİK'in bu ay konutlara ücretsiz verilen doğal gaz fiyatını hesaplamaya dahil etmemesi de etkili olacak.

DİSK, TÜİK'in bu kararına sert tepki göstererek, “Çalışanların ekmeğiyle oynamaktan vazgeçin” demişti.

Peki asgari ücret süreci nasıl işleyecek?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın önümüzdeki günlerde Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun taraflarını davet etmesi bekleniyor. Komisyonda; işçi, işveren ve hükümeti temsilen 5’er kişi bulunuyor. Komisyonun bu ayın ortasında çalışmalarına başlaması bekleniyor.

SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin taban aylığından itibaren emekli aylıklarında kademeli zam yapılması planlanıyor. Sabah'ta yer alan habere göre, masadaki formüllere göre 10-15 bin lira arasında emekli aylığı alanlara yüzde 45, 15-20 bin lira arasında aylık alanlara yüzde 40, bu tutarın üzerindekilere de yüzde 35 zam formüller arasında yer alıyor. Bu durumda 10 bin lira emekli aylığı (yüzde 45 zamla) 4 bin 500 lira artışla 14 bin 500 liraya çıkacak.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Rus paralı asker şirketi Wagner'in lideri Yevgeni Prigojin, Rus ordusunun kendilerini tuzağa düşürmek için mayın döşediğini öne sürdü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen yıl 24 Şubat'ta başlattığı savaşta özellikle mühimmat tedariki konusu, Wagner ve Kremlin arasındaki gerginliği artırmıştı.

Hindistan'ın doğusundaki Odisha eyaletinde üç trenin karıştığı kazada en az 260 kişi hayatını kaybetti, 800'den fazla da yaralı var. Kaza yerel saatle Cuma akşamı 19:00 sıralarında meydana geldi. Kaza bölgesine giden Hindistan Başbakanı Narendra Modi, sorumluların en ağır şekilde cezalandırılacağını söyledi. 10 yıldan uzun süredir Hindistan'da bu kadar büyük kaybın yaşandığı bir tren kazası olmamıştı. Kazanın Hindistan Demiryolları'nın tarihindeki en ölümlü üçüncü kaza olduğu belirtiliyor.

Kaza nedeniyle eyalette bir günlük yas ilan edildi.

İsrailliler, Başbakan Netanyahu öncülüğündeki koalisyon hükümetinin yargının yetkilerini sınırlayan düzenlemesine ve sağ politikalarına karşı protestolarına 22’nci haftada da devam etti. Netanyahu, 27 Mart'ta, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamıştı.

İngiltere'de yaklaşık 12 bin makinist, ücret artışı ve çalışma şartları ile ilgili taleplerinin işveren tarafından kabul edilmemesi üzerine bu hafta ikinci kez greve çıktı. bazı hatlarda hiçbir tren çalışmazken, bazı hatlarda sefer sayıları düşürüldü. İşveren ile ücret artışı ve çalışma şartları konusunda anlaşmaya varamayan makinistler 31 Mayıs'ta da greve gitmişti

Belçika Başbakanı Alexander De Croo'nun bisikletten düşerek yaralandığı ve bir süre bilincini kaybettiği açıklandı. Hastaneye kaldırılan De Croo'nun durumunun iyi olduğu belirtildi.

Hollanda’nın Utrecht kentinde, 'belirli koşullar altında' evde seks işçiliği yasal hale geliyor. Utrecht’e 2013 yılından itibaren kentteki genelevlerin ve seks işçilerinin sokakta müşteri beklediği alanların kapatılması nedeniyle, ciddi bir yasa dışı fuhuş sorunu yaşandığı belirtiliyor. Yeni plan uyarınca, seks işçilerinin çalışma alanı kiralayabilecekleri bir ya da iki küçük ölçekli yere izin verilecek. Bu alanlarda 15’ten fazla seks işçisinin çalışmasına izin vermeyecek.

Senegal'de muhalif lider ve cumhurbaşkanı adayı Sonko'ya hapis cezası verilmesiyle başlayan protestolarda ölü sayısı 15'e yükseldi.

Senegal'de muhalif lider ve cumhurbaşkanı adayı Ousmane Sonko'nun 'gençleri suça sevk ettiği' gerekçesiyle 2 yıl hapis cezasına çarptırılması sonrası ülkede olaylar çıkmıştı.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü, (UNESCO) plastik kirliliğini ortadan kaldırmayı amaçlayan uluslararası anlaşmanın taslağının Kasım 2023'e kadar hazırlanmasını kararlaştırdı. Anlaşma, plastik ürünlerin üretimden dönüşüme tüm sürecinin kontrol edilebilmesini ve çevre kirliliğinin önlenmesini amaçlıyor.

KISA DALGA’DAN…

https://www.podtrac.com/pts/redirect.mp3/pdst.fm/e/chrt.fm/track/91894/traffic.megaphone.fm/PFC6002844995.mp3?updated=1642233004

Yeşim Özdemir, çağların büyük şairi Nazım Hikmet’i anlattığı podcastini dinleyebilirsiniz.