Asgari ücret 8 bin 506, yoksulluk sınırı 40 bin lira...

KISA DALGA BÜLTEN - 19 Haziran 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Türkiye seçim gündeminden çıkamıyor. Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener, yerel seçimler için takvimin 1 Ocak’ta başlayacağını duyurdu. Yener çalışmalara başladıklarını söyledi.

14 ve 28 Mayıs’ta yapılan seçimler ve sonuçlarıyla ilgili tartışmalarsa devam ediyor.

Polimetre araştırma şirketi yöneticisi Mehmet Günal Ölçer, seçmenlerin tercihlerinin 14 gün içinde yoğun bir şekilde değişmesinin mümkün olmadığını belirterek “Ya bu sandık tutanakları hatalıdır, ya da seçmenler oylarının kontrolüne sahip değildir. İki seçim arasında geçen 14 günde tercihlerde oluşan değişikliklerin mantıklı bir açıklaması yok” dedi.

Muhalefet cephesinde de seçim yenilgisiyle ilgili özeleştiriler gelmeye devam ediyor. CHP milletvekili Deniz Yücel’den Partimize yöneltilen karalama kampanyalarını hafife almışız, savuşturamamışız” eleştirisini getirdi.

Cezaevinde olan eski Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Gültan Kışanak da seçim sonuçlarını değerlendirdi.

Cumhurbaşkanı adaylığı için adı geçen Kışanak, “Cumhurbaşkanlığı seçimi için HDP bekleme politikası izledi. Bu pasif tutum HDP’nin seçim sürecini iyi yönetememesine ve geç kalmasına neden oldu” dedi. Kışanak, TİP’in ayrı liste ile seçime girmesini de eleştirdi.

14 Mayıs’ta TİP’ten Hatay milletvekili seçilen Gezi davası tutuklusu avukat can Atalay hala serbest bırakılmadı. TİP Genel Başkanı Erkan Baş, Atalay’ın tahliye edilmemesinin hukuksuzluk olduğunu belirtti. Atalay'ın cezaevinde çalışmalarına başladığını belirten Erkan Baş, “Can Atalay bir aydır hiçbir hukuki temeli olmayan bir biçimde esir tutuluyor” dedi.

Aldıkları ödülleri LGBTİ+'lara ithaf eden Melike Şahin ve Mabel Matiz'in Denizli konserleri iptal edildi. Kararı sosyal medyadan yaptıkları paylaşımla duyuran belediye, herhangi bir gerekçe sunmadı. Melike Şahin’in ayrıca Bursa’da vereceği konser de belediye tarafından iptal edildi.

Şanlıurfa’da bir medresenin yanında asılı bulunan 12 yaşındaki Abdülbaki Dakak'ın ön otopsi raporundan kesin sonuç çıkmadı. Dakak'ın zehirlenmesi ihtimaline karşı inceleme yapılacak. Dakak'ın ailesi de "İntihar edecek bir çocuk değildi" açıklaması yaptı.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin, "Yeni yüzyılda, 100 il, 1000 ilçe” şeklindeki açıklaması, il olmaya aday ilçelerde heyecan yarattı. AKP konuyla ilgili çalışmalara başladı. Türkiye genelinde 19 ilçenin il olması bekleniyor.

İl merkezine en az 30 kilometre uzaklıkta olmak, 100 binden fazla nüfusa sahip olmak il olma kriterleri arasında yer alıyor. İl olmayı bekleyen Mersin’in Tarsus ilçesi aceleci davrandı ve ilçenin girişlerine "İlimize hoş geldiniz" yazılı tabelalar yerleştirildi.

Bitlis'in Tatvan ilçesinde gazetecilik yapan Sinan Aygül'ün darbedilmesiyle ilgili gözaltına alınan Tatvan Belediyesi çalışanı Yücel Baysali ile polis memuru Engin Kaplan, çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı.

Gazeteci Sinan Aygül'e yönelik saldırıyı kınayan 15 baronun açıklamasında “Bu saldırı, halkın haber alma hakkına ve basın özgürlüğüne yapılmıştır” denildi.

Anayasa Mahkemesi bir eylemde gözaltına alınan kişinin bireysel başvurusunu karara bağladı. Mahkeme “terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme” suçunun “kanunilik ilkesiyle bağdaşmadığına" hükmetti. Başvuran kişinin yeniden yargılanmasına karar verildi.

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, öğretmenler için zorunlu hizmet affının 16 Haziran itibariyle geçerli olacağını açıkladı.

EKONOMİ

Asgari Ücret Tespit Komisyonu bugün ara zam için yeniden toplanacak.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nunda işçi, işveren ve hükümetten 5'er temsilci yer alacak. İşçi kesimini TÜRK-İŞ, işverenleri de Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu temsil edecek.

İlk toplantıda rakam telaffuz edilmemişti. Bu kez işçi kesiminin zam oranına ilişkin taleplerini iletmesi bekleniyor

Tez-Koop-İş Sendikası Genel Başkanı Haydar Özdemiroğlu, iktidarın verdiği 500 dolarlık asgari ücret sözünü hatırlattı. Özdemiroğlu, “Bugünkü şartlarda 500 dolar da yeterli olmayacak” dedi.

HDP, asgari ücretin 8 bin 506 liradan net 16 bin 250 liraya çıkarılmasını talep etti.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, asgari ücreti 10 bin 500 TL ila 11 bin 500 TL arasında öngördüğünü ifade etti.

Büro Emekçileri Sendikası'na göre mayıs ayında 4 kişilik ailenin açlık sınırı 12 bin 732 lira, yoksulluk sınırı ise 40 bin 661 lira oldu. Bir kişinin yaşam maliyeti ise 17 bin 188 liraya yükseldi…

Halihazırda en düşük memur maaşı 7500, asgari ücret ise 8 bin 500 lira…

Merkez Bankası 22 Haziran’dan faiz kararını açıklayacak. Yeni ekonomi yönetimiyle birlikte faizlerin artırılması beklentisi var.

Reuters anketine katılan 15 ekonomist, faizin yüzde 12,5 ile yüzde 30 arasında artacağını tahmin etti.

AA Finans'ın anketinde de benzer sonuçlar alınmıştı. Merkez Bankası'nın cuma günü açıklanan piyasa beklentileri anketinde ise politika faizi yüzde 17,5 olarak öngörülmüştü.

Merkez Bankası politika faizini yüzde 20'ye yükseltmesi durumunda faizde son 4 yılın zirvesi görülecek.

Merkez Bankası, en son Naci Ağbal döneminde Mart 2021'de faizi yüzde 17'den yüzde 19'a çıkarmış, karar sonrası Ağbal görevden alınmıştı.

9 günlük bayram tatili başladı ancak otel fiyatları da yüzde 100 oranında arttı.

İki kişilik bir otelin en uygun seçeneği 10 bin lira oldu . Hürriyet’teki habere göre 5 yıldızlı ultra her şey dahil otellerde hesap 200 bin TL’den başlarken 500 bin TL’yi aşabiliyor.

Sadece oda kahvaltı istenirse de 8 gece için ortalama 25 bin ila 50 bin TL arasında bir bütçeyi gözden çıkarmak gerekiyor.

Gaziantep'in İslahiye ilçesinde 330 dekarda üretimi yapılan, napolyon cinsi kirazın hasadı başladı. İslahiye Ziraat Odası Başkanı Mehmet Köse, sezonun ilk kirazının kilosunun bahçede 10, markette ise 30 liraya alıcı bulduğunu söyledi.

Avrupa'da, telekomünikasyon, bilgi teknolojileri, otomotiv ve gıda gibi birçok sektörde yıl başından beri işten çıkarma dalgası yaşanıyor. Avrupa’da işten çıkarmalardan en 140 bin kişinin etkilendiği belirtiliyor.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Belarus'a ilk parti taktik nükleer silahları yerleştirdiklerini, silah transferinin yaz sonuna kadar tamamlanacağını söyledi. Putin, bu silahların yalnızca Rusya topraklarının ya da devletinin tehdit altında olması halinde kullanılacağını belirtti.

Rusya'nın önemli bir müttefiki olan Belarus Putin'in Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinde önemli rol oynadı.

Avrupa Birliği Polis Teşkilatı Europol, en az 79 sığınmacının boğulduğu tekne faciasıyla ilgili soruşturmada Yunan makamlarına yardımcı olacak.

Bunun için bir misafir ekip Yunanistan’a gönderildi. Soruşturma esas olarak felaketten kimin sorumlu olduğuna ve arkasında hangi suç şebekelerinin olduğuna odaklanıyor.

Yunan Sahil Güvenliği de, göçmenlerin geri itilmesi konusunda suçlanıyor.

Uganda’da çoğu öğrenci olan yaklaşık 40 kişi, IŞİD’le ilişkili bir örgütün bir okula düzenlediği saldırıda hayatını kaybetti. Polis sözcüsü, saldırganların öğrenci yurdunu ateşe verdiğini, okul kantinini de yağmaladığını aktardı. Yetkililerin verdiği bilgilere göre okulun yurdunda kalan oğlanlar yakılarak veya kesici aletlerle öldürüldü, kızlar ise kaçırıldı.

Uganda ve Demokratik Kongo daha önce de bu örgüte karşı ortak operasyonlar düzenlemişti.

Saldırıdan IŞİD’le bağlantılı Müttefik Demokratik Güçler örgütü sorumlu tutuluyor.

Belçika’da çıkarılan “siyasi ahlak genelgesi” ile kabine üyelerinin, federal hükümetin aldığı kararları kamuoyu önünde açıkça eleştirmeleri yasaklandı.

Almanya’da geçen yıl ev içi şiddet vakalarında belirgin bir artış olduğu açıklandı. 2022‘de ülke genelinde 179 bin 179 ev içi şiddet mağduru kayıtlara geçti. Yetkililere göre, kayıtlara geçmeyen vakalar da göz önüne alındığında oluşan tablo ise çok daha vahim. İçişleri Bakanı ve yetkililer ev içi şiddet mağdurlarını failler hakkında şikayetçi olmaya çağırdı.

Ünlü aktör Al Pacino’nun 83 yaşında baba olması geç babalık başlığını yeniden gündeme getirdi.

BBC Türkçe'de yayınlanan makaleye göre istatistiklere bakıldığında, yeni baba olanların ortalama yaşı da son yıllarda giderek artıyor.

Aralık 2022 yılında Utah Üniversitesi ileri yaşta babalıkla ilgili bir araştırma yapıldı. 40 ya da 50'li yaşlarda olan erkeklerin sperm kalitesinin azaldığı ortaya çıktı.

Bilim insanlarına göre geç babalıkla ilgili en önemli risk doğum sonrası bebeklerde hastalık ihtimali.

Stanford Üniversitesi araştırmacıları, ileri yaşta baba olan kişilerin çocuklarının, kilo ve nöbet geçirme problemleri ile karşılaşabildiğini söylüyor. Benzer şekildeki artan kanser ve kalp hastalığı riski de gösteriliyor.

Almanya'da 3 bin yıl önce yapılan, Tunç Çağı'ndan kalma neredeyse hala parlaklığını koruyan bronz bir kılıç bulundu. İlk belirlemelere göre kılıcın Milattan Önce 14. Yüzyıla ait olduğunu belirten Alman yetkililer, keşfin son derece nadir olduğunu vurguladı.

KISA DALGA’DAN…

Gazeteciler Ayşe Yıldırım ve Sedat Bozkurt, CHP'de taşları yerinden oynatan Abdüllatif Şener'in istifasını ve Kemal Kılıçdaroğlu'nun üzerindeki 'değişim' baskısını konuşuyor.