AB yolu nereden geçer?

KISA DALGA BÜLTEN

12 Temmuz 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenen NATO Zirvesi’nde Türkiye’nin İsveç’in üyeliğine onay vermesi hem dünyada hem Türkiye’de öne çıkan gündem maddesi oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve öncesinde yaptığı açıklamada İsveç’in üyeliğine onay için Avrupa Birliği üyeliğini öne sürmüş ve “Siz Türkiye'nin AB'de önünü açın, biz de İsveç'in önünü açalım” demişti.

Erdoğan, NATO zirvesinin başlamasından önce İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile bir araya geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in de hazır bulunduğu üçlü görüşmede İsveç’in üyeliği konusunda mutabakata varıldı.

Bu anlaşma gereği Türkiye, İsveç'in katılım protokollerini TBMM’ye sevk edecek.

İsveç ise bunun karşılığında Gümrük Birliği'nin güncellenmesi, yaptırımların kaldırılması ve vize serbestisi dahil, Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine tam destek verecek. Stockholm yönetimi ayrıca teröre destek vermeyeceği taahhüdünde bulundu.

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, ülkesinin NATO üyeliği elde etmesiyle İttifak'a çok şey katabileceğini belirtti. Başbakan "Biz uzun vadeli olarak buradayız. Terörle mücadelede, organize suçla mücadelede kararlıyız." dedi.

ABD; Fransa, Almanya ve İngiltere’den de olumlu mesajlar geldi.

ABD Başkanı Joe Biden bu gelişmeyi memnuniyetle karşılarken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte çalışmaya hazır olduklarını vurguladı.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ABD Başkanı Joe Biden’ın Kongre'ye danışarak F-16 savaş uçaklarının Türkiye'ye satış sürecini ilerleteceğini söyledi.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ise "Bu tarihi bir zirve çünkü İsveç'in ittifaka tam üyeliğini sağlayacak anlaşmaya vardık" dedi. Genel Sekreter, ”Türkiye ile ABD arasındaki F-16 diyaloğunu memnuniyetle karşıladığını ancak bu konunun uzlaşının bir parçası olmadığını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İsveç'in NATO üyeliğine yeşil ışık yakmasının ardından, Kremlin'den konuya ilişkin açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, İsveç'in NATO üyeliğinin Rusya'nın güvenliği üzerinde olumsuz etkileri olacağını dile getirdi.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise bu süreçle ilgili Erdoğan’ı eleştirdi. Erdoğan’ın İsveç’in üyeliğine önceleri “Hayır” dediğini belirten Kılıçdaroğlu, “ Biden, telefon etti Erdoğan 180 derece döndü. Onuruyla varlığını büyüten bir devlet böyle yönetilir mi?” dedi.

Erdoğan’ın AB şartını öne sürmesiyle ilgili de konuşan Kılıçdaroğlu, AB’nin ayrı NATO’nun ayrı olduğunu belirterek Türkiye’nin Avrupa Birliği yolunun Osman Kavala, Selahattin Demirtaş ve Merdan Yanadağ’dan geçtiğini söyledi.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise Türkiye’nin İsveç üyeliğine itirazının meşru olduğunu belirtirken, “Türkiye, dayatmaları sineye çekecek kabile devleti değildir. NATO'nun açık kapı politikası da iç ve dış güvenliğimizden daha önemli olamayacaktır” dedi. İsveç için “PKK'nın Avrupa'daki mağarasıdır” diyen Bahçeli, şöyle devam etti: “İsveç hükümeti politikalarından 180 derece dönüş yaparsa iyeceğimiz bir şey yoktur, nitekim karar Sayın Cumhurbaşkanımızındır.”

Yeşil Sol Parti Eş Sözcüsü Çiğdem Kılıçgün Uçar ise grup toplantısında ek vergileri ve zamları eleştirdi. Uçar, “ İktidar deprem vergilerini deprem için kullanmış olsaydı bu vergi yükü olmayacaktı" dedi.

İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi, Abdullah Öcalan’la ilgili sözleri nedeniyle tutuklanan Tele 1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ hakkında savcılığın hazırladığı iddianameyi reddetti. İddianamede Yanardağ’a ‘Terör örgütü propagandası yapmak’ ile ‘Suç ve suçluyu övmek’ suçlamaları yöneltilmişti.

Gezi davasının tebliğnamesini hazırlayan Yargıtay Başsavcılığı Mücella Yapıcı dışındaki sanıklarının cezasının onanmasını istemişti.

Osman Kavala, tebliğnameye tepki gösterdi. Tebliğnamenin vahim iftiralar içerdiğini belirten Kavala, hukuk ilkelerinin çiğnendiğini söyledi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Zeynel Emre, TRT’nin taraflı yayın yaptığını ve Anayasa’yı ihlal ettiğini belirterek Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuru yaptı. Emre, “Hepimizin vergisiyle yayın yapan bir kuruluşun böyle davranmaya hakkı yok" dedi.

Türkiye İşçi Partisi (TİP) Sözcüsü Sera Kadıgil, kültür sanat etkinliklerinin hedef haline gelmesini Meclis gündemine taşıdı. Kadıgil, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a saldırıya uğrayan ya da iptal edilen etkinliklerle ilgili bakanlığın bir girişimi olup olmadığını sordu.

İstanbul 6. İdare Mahkemesi, Mahir Çayan ve 9 arkadaşını andığı için TRT'nin işten çıkardığı Deniz Salmanlı’nın göreve iadesine karar verdi. Mahkeme, söz konusu paylaşımın işten çıkarılmasına gerekçe olarak gösterilen “terör örgütü ile irtibat veya iltisaklı olduğunun tespiti için yeterli olmadığı”na hükmetti.

Geçen hafta sonunda hayatını kaybeden müzisyen, sinema ve dizi oyuncusu Özkan Uğur son yolculuğuna uğurlandı.

EKONOMİ

Memur ve emekliye zam görüşmeleri dün başladı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise görüşmelerden önce yaptığı açıklamada yüzde 25'lik maaş artışının makul ve yeterli bulunmadığını belirtti. Bahçeli, 8077 liralık seyyanen zam yapılmasını ve bu zammın kök ücrete ve emekli maaşlarına yansıtılmasını istedi.

Meclisteki görüşmeler ise 'teknik gerekçeyle' bugüne ertelendi.

Seçim sonrası KDV’den harçlara, sabundan telefona, arabadan peynire birçok ürüne zam yapılmıştı. Kurların yüzde 30’a yakın artması nedeniyle döviz kaynaklı maliyetler de eklenince marketlerde fiyatlar arttı.

Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, vergi artışlarına karşı imza kampanyası da dahil olmak üzere eylemler düzenleyeceklerini belirtti.

CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut, ilaçta KDV oranının yüzde 8’den yüzde 10’a çıkarılmasına tepki gösterdi. Bulut, “Vatandaşın bugünkü geliri ile bu ilaç bedellerini ödemesi mümkün değil” dedi.

Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, cari işlemler hesabı mayıs ayında 7,93 milyar dolar açık verdi. Yıllık cari açık 60 milyar doları buldu.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 26 Mayıs'ta 98,5 milyar dolar olan Merkez Bankası rezervlerinin, 30 Haziran'da 108,6 milyar dolar seviyesine çıktığını duyurdu. Şimşek’in verdiği bilgiye göre aynı dönemde net rezervler ise 14,2 milyar dolar iyileşme gösterdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, inşaat maliyet endeksi, mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,54, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,95 arttı.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Türkiye Aile Destek Programı kapsamında bu ay ihtiyaç sahibi hanelere toplam 4,3 milyar TL ödeme yapacaklarını duyurdu.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü tarafından yapılan açıklamada Akdeniz'de meydana gelen sığınmacı botu facialarının "endişe verici" oranda arttı belirtildi.

Verilen bilgilere göre ocak ayından bu yana 1700'den fazla insan yaşamını yitirdi.

Libya ve Tunus'tan denize açılarak, genelde İtalya ve kısmen de Malta'ya doğru olan güzergah, Akdeniz üzerindeki merkezi rota olarak adlandırılıyor.

Rusya lideri Vladimir Putin'in, Wagner grubu tarafından düzenlenen isyandan 5 gün sonra grubun lideri Yevgeni Prigojin ile bir araya geldiği açıklandı.

İsyandan sonra en çok merak edilen konulardan biri Prigojin'in neden anlaşmanın şartlarını yerine getirmediği ve Kremlin tarafından cezalandırılıp cezalandırılmadığıydı. Geçen hafta Belarus lideri Lukaşenko, Prigojin'in halen Rusya'da olduğunu söylemişti.

İsrail'de Yüksek Mahkeme'nin yetkilerini sınırlandıran düzenleme birinci oylamada kabul edildi.

Tasarının yürürlüğe girmesi için iki oylama daha gerekiyor.

Başbakan Benjamin Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesine karşı olan binlence İsrailli sivil itaatsizlik eylemlerine başladı.

Protestocula 'İsrail'de hayatı durma noktasına getireceklerini' belirtti.

İsraillilerin tepkisine neden olan ‘ tasarı Yüksek Mahkeme'nin yetkilerini sınırlandırıyor ve iktidarı yargı atamalarında söz sahibi yapıyor.

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), küresel deniz yüzeyi sıcaklıklarının mayıs, haziran ve temmuzda rekor seviyeye ulaştığını ve bunun daha da artacağını bildirdi.

Örgüt Atlantik Okyanusu’nun kuzeyinde deniz yüzeyi sıcaklıklarında ‘benzeri görülmemiş bir artış’ gözlemlendiğini duyurdu. Örgütün açıklamasına göre bu durum can kaybına ve göçe neden olacak şiddetli yağışları beraberinde getirecek.

Öte yandan Avrupalı araştırmacılar tarafından hazırlanan bir rapora göre, 2022 yılında Avrupa genelinde 61 binden fazla insan aşırı sıcaklar nedeniyle hayatını kaybetti.

KISA DALGA’DAN…

Mehveş Evin’in 2050’de insanlığı nasıl bir dünyanın beklediğini anlattığı podcast serisini dinleyebilirsiniz.