Zamlar yargıda

KISA DALGA BÜLTEN

18 Temmuz 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Özel tüketim vergisine gelen artışlar ve ekonomi yönetiminin attığı son adımlar tartışılmaya devam ediliyor.

Birçok ürünün fiyatlarının artmasına neden olan ÖTV düzenlemesi Diyarbakır Barosu tarafından yargıya taşındı. Baro düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla Danıştay’a ‘yürütmeyi durdurma’ ve kararnameyi ‘iptal’ başvurusu yaptı.

Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu, millet ittifakı liderlerini arayarak Meclis’i olağanüstü görüşmeye çağırma teklifinde bulundu.

T24’ün haberine göre teklifin olumlu karşılandığı ve bu konuda çalışma başlatıldığı belirtildi. Seçim sonrası bu çalışma, eski ittifak açısından bir ilk olacak.

CHP örgütleri dün 81 il başkanlığında ve tüm ilçelerde eş zamanlı basın açıklaması ile zamları protesto etti. Açıklamada “Millete çay kaşığıyla verdiklerini kepçeyle alıyorlar. 85 milyonu beşli çetelere mahkûm ediyorlar” denildi.

Demokrat Parti Genel Başkanı Gültein Uysal’ın mesajı şöyle: “Erdoğan’ı ‘Faiz sebep-Enflasyon sonuç’ teziyle bir ülke nasıl batırılır çalışmasından dolayı Nobel ödülü için öneriyorum.”

Zamlar cumhur ittifakında bir açığı da ortaya çıkardı.

HÜDA PAR Genel İdare Kurulu Üyesi Şeyhmus Tanrıkulu, ÖTV zamlarına tepki göstererek; örtülü IMF programının uygulandığını belirtti. Tanrıkulu faiz ve borçlanmaya son verilmesi çağrısında bulundu.

Zamlara cumhur ittifakı ortaklarından Büyük Birlik Partisi ve Yeniden Refah Partisi de tepki göstermişti.

BBP lideri Mustafa Destici, dolaylı vergilerin dar gelirli ile yüksek gelirlinin sırtına aynı oranda yüklendiğini belirterek bunun doğru olmadığını söylemişti.

Yeniden Refah Partisi'nin Genel Başkanı Fatih Erbakan ise “Vergilere yapılan yüksek artışlar artık vatandaşımızı ezen ve kabul edilmez noktalara gelmiştir” diye konuşmuştu.

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda Kemal Kılıçdaroğlu'nu desteklemelerinin ardındaki anlaşmaya dair iddialar ortaya attı.

T24'ten Cansu Çamlıbel'e konuşan Özdağ Kılıçdaroğlu seçilseydi kendisinin içişleri bakanı olacağını belirtti. Özdağ, İçişleri Bakanlığı dahil üç bakanlık ve Millî İstihbarat Teşkilâtı konusunda yazılı anlaşmaya vardıklarını söyledi.

Temmuz başından bu yana Türkiye’nin de arasında olduğu birçok Avrupa ülkesinde, aşırı sıcak hava etkisini sürdürüyor. Avrupalıların Dante’nin Cehennem eserinden esinlenerek “Kerberos (3 başlı köpek)” adı verdiği şiddetli bir sıcak hava dalgası henüz sona ermemişken uzmanlar daha şiddetli bir sıcak hava dalgasının yolda olduğunu duyurdu.

İtalyan uzmanlar 19-23 Temmuz arasında sadece İtalya’da değil, Yunanistan, Türkiye ve Balkanlar’da sıcaklığın zirveye ulaşacağını duyurdu.

Türkiye’de orman yangınları gündemde. Önceki gün yurdun çeşitli yerlerinde çıkan 19 yangından 16’sı kısa sürede kontrol altına alındı. Hatay Belen ilçesi, Mersin ve Çanakkale’deki yangınlar ise saatlerce sürdü.

Muğla'nın Milas ilçesinde makilikte çıkıp ormana sıçrayan 160 hektar alanın zarar gördüğü yangınla ilgili Mahmut Dilbaz tutuklandı. Yangının, Dilbaz’ın arabasının içerisinden yol kenarına attığı torpil nedeniyle çıktığı belirlendi.

Yunanistan'da sıcak hava dalgası ve kuvvetli rüzgarların da etkisiyle 24 saatte 46 orman yangını çıktı. Bu yangınların çoğu büyümeden söndürüldü. Yunan İtfaiye Teşkilatından yapılan açıklamada, ülkenin birçok bölgesi için "yüksek orman yangını riski" uyarısı yapıldı.

Afrika sıcaklarının rekorlar kırmasının ardından Kuzey Kıbrıs’ta saat 12 ila 16 arasında dışarıda çalışmak yasaklandı.

Amerika’nın güneybatısında aşırı sıcaklar 110 milyondan fazla kişiyi etkiledi. BBC'nin haberine göre, Kaliforniya'da sıcaklıklar 53,9, Las Vegas'ta 47,2, Arizona'da 43, Teksas'ta ise 38 dereceye ulaştı.

Türkiye A Milli Kadın Voleybol Takımı, ABD’nin Teksas eyaletinde oynanan Milletler Ligi’nin finalinde Çin’i 3-1 yenerek tarihinde ilk kez şampiyon oldu.

EKONOMİ

Türkiye, özel tüketim vergisine yapılan zamları konuşmaya devam ediyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, akaryakıta gelen yüksek ÖTV zammına gösterilen tepkilerin ardından açıklama yayımladı.

Bakanlık ÖTV zammına gerekçe olarak depremleri ve 2016'dan beri vergi artışı yapılmamasını gösterdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, yıl sonuna kadar yeni vergi artışı olmayacağını söyledi.

Merkez Bankası’nın eski başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, son 100 yılın en yüksek temmuz ayı enflasyonunun kaydedileceğini belirtti.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu "Doğal gaza yüzde 224 oranında zam" yapıldığına dair haberleri yalanladı. Açıklamada "Doğal gaz tarifelerine yönelik böyle bir artış kesinlikle söz konusu değildir" denildi.

Açıklamaya göre KDV etkisiyle birlikte metreküp fiyatında yaklaşık 6 kuruşluk bir artış olacak.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in imzasıyla kamu kurumlarına gönderilen genelgede tasarruf tedbirlerine uyulması istendi.

Genelgeye göre, kamu kurum ve kuruluşları taşıt alımı ve kullanımı, haberleşme giderleri, personel görevlendirmeleri, basın ve yayın giderleri, kırtasiye ve demirbaş alımları gibi giderlerini tasarruf kurallarına uygun yapacak.

Kamu kurumları, temsil, tören, ağırlama, tanıtım gibi konularda da kurallara uymakla yükümlü olacak

2023 yılı haziran ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 487,9 milyar TL, bütçe gelirleri 268,2 milyar TL ve bütçe açığı 219,6 milyar TL oldu.

Aynı ayda faiz dışı bütçe giderleri 450,5 milyar TL ve faiz dışı açık ise 182,3 milyar TL olarak gerçekleşti.

Birleşik Metal-İş Araştırma Merkezi (BİSAM), Haziran 2023 dönemi açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasını açıkladı.

Buna göre, sağlıklı ve dengeli beslenebilmenin maliyeti günlük 348 lira oldu. Açlık sınırı Haziran ayında 10 bin liranın üzerine çıkarken, yoksulluk sınırı ise 36 bini aştı.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Kremlin, Tahıl Koridoru Anlaşması'nın sona erdiğini, Rusya'yı etkileyen şartların yerine getirilmesi durumunda anlaşmaya geri döneceklerini açıkladı.

Rusya’nın Ukrayna'ya savaş açmasından sonra dünyada kıtlık tehlikesi ortaya çıkınca Birleşmiş Milletler (BM) ile Türkiye'nin arabuluculuğunda 22 Temmuz 2022'de Ukrayna ile Rusya arasında Tahıl Koridoru Anlaşması imzalanmıştı.

Anlaşma, Ukrayna limanlarına giren ve çıkan gemilerin saldırıya uğramayacağına dair güvence sağlıyordu.

Rusya ise anlaşmada kendi çıkarlarının dikkate alınmadığını öne sürüyordu.

"Tahıl koridoru"ndan bugüne kadar 33 milyon tondan fazla tahıl taşındı.

Anadolu Ajansı’nın haberine göre Koridordan geçen tahılın yüzde 40'ı Avrupa'ya, yüzde 30'u Asya'ya, yüzde 13'ü Türkiye'ye, yüzde 12'si Afrika'ya ve yüzde 5'i Orta Doğu'ya taşındı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Körfez turu öncesinde Atatürk Havalimanı’nda basın toplantısında konuştu. Tahıl koridoru ile ilgili açıklamalarda bulunan Erdoğan, seyahatten dönünce Putin ile görüşeceğini söyledi. Erdoğan, dış politikayla ilgili değerlendirme yaparken Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'la görüşmeye de kapalı olmadıklarını vurguladı. Esad’ın Türkiye'nin Kuzey Suriye'den çıkmasını istediğini vurgulayan Erdoğan, Böyle bir şey olamaz biz orada terörle mücadele ediyoruz. Adil yaklaşım arıyoruz. O adil yaklaşım olduktan sonra mesele yok. Bunların hepsini aşarız” dedi.

Rusya, Kırım Köprüsü'nde meydana gelen patlamalarda iki kişinin öldüğünü, bir kişinin yaralandığını açıkladı. Rusya, olaydan Ukrayna'yı sorumlu tuttu.

Ukrayna basını saldırının Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) ve Ukrayna Deniz Kuvvetleri tarafından gerçekleştirildiğini yazdı.

Avrupa Birliği ile Tunus arasında düzensiz göçe karşı anlaşma imzalandı.

Anlaşma kapsamında, Avrupa'ya düzensiz göçü engellemesi karşılığında Kuzey Afrika ülkesine mali yardımda bulunulacak.

Anlaşma sadece insan kaçakçılarına karşı daha etkili önlemler almayı değil, mültecilere yönelik arama-kurtarma operasyonlarını da geliştirmeyi amaçlıyor.

Tunus halihazırda yurtdışından kredi bulmakta zorlanıyor. Ülkede ithalata bağlı olan un, şeker ve pirinç gibi temel gıda maddelerinin tedarikinde sürekli darboğazlar yaşanıyor.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya el-Sudani Pazar günü Şam’da Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüştü. İç savaşın patlak verdiği 2011’den beri ilk kez bir Irak Başbakanı Suriye'ye ziyarette bulundu.

Esad ve Sudani görüşmenin ardından ortak açıklama yaptı.

Açıklamada iklim krizi ve yağış yetersizliğine dikkat çeken Sudani, "Sudan hakettiğimiz payı almak için işbirliği yapmalıyız" dedi.

Mısır'ın başkenti Kahire'nin kuzeyind dört katlı bir binanın çökmesi sonucu dokuz kişi yaşamını yitirdi, dört kişi yaralandı.

Almanların beşte birinin geçen yıl tatile gidemediği açıklandı.

Eurostat verilerine göre 2022'de halkın yüzde 21,9'u, yani her beş kişiden biri, ekonomik sebeplerden ötürü bir haftalık tatili karşılayabilecek durumda değildi. Bu oran 2021 yılına göre yüzde 2 arttı.

Güney Kıbrıs'ta kediler arasında baş gösteren ölümcül ve bulaşıcı hastalık Avrupa basınında manşet oldu.

Kedi peritonit hastalığı nedeniyle Ocak ayından bu yana 300 bin kedinin tipi belirtiliyor.

Türkiye'de de yaygınlaşan hastalık insanlara bulaşmıyor.

KISA DALGA’DAN…

Gazeteci Filiz Yavuz ve Gıda Mühendisi Akademisyen Bülent Şık’ın okullardaki kantinleri ele aldığı podcastini dinleyebilirsiniz