Merkez'in şahin kararı!

KISA DALGA BÜLTEN

25 AĞUSTOS 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

PODCAST DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Çanakkale'de 22 Ağustos'ta başlayan orman yangını dün kontrol altına alındı u. Yangında 4 bin 80 hektarlık alan, 7 ev ve 29 ahır hasar gördü.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, orman yangınında 97 kişinin dumandan etkilendiğini, 37 kişinin tedavisine devam edildiğini duyurdu.

Muğla Milas’a bağlı İkizköy Mahallesi’ndeki Akbelen Ormanı’nda nöbet tutan köylüler, “Akbelen’i birlikte yaşatalım” diyerek doğayı savunan sanatçıları nöbet alanına davet etti. Köylülerin davet ettiği isimler arasında Tarkan, Selda Bağcan, Fazıl Say, İlkay Akkaya, Moğollar, Bulutsuzluk Özlemi ve Zülfü Livaneli de var.

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener hakkında yedi yıldan bu yana yürütülen soruşturmada takipsizlik kararı çıktı.

Yedi sene önce "Yağmur" kod adlı gizli bir tanığın ifadesinde, “FETÖ’nün siyasi partilerden birine sızmak istediği ve bunun için Meral Akşener’in kullanıldığı" öne sürülmüştü.; Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı da bunun üzerine, daha sonra hakkında gizlilik kararı aldığı bir soruşturma başlatmıştı. Takipsizlik kararında gizli tanık beyanının tek başına hükme esas alınamayacağı belirtildi.

14 Mayıs seçimleri sonuçları muhalefet cephesinde tartışma konusu olmaya devam ediyor.

Eski İYİ Partili Aytun Çıray, millet ittifakının oylarının düşmesinin nedeninin Meral Akşener’in seçimden önce altılı masadan kalkması kalkması olduğunu söyledi.

Seçim sürecinde birçok hata yapıldığını vurgulayan Çıray, Kemal Kılıçdaroğlu’nun 2,5 puan daha alması halinde kazanacağını savundu.

Anayasa Mahkemesi’nde hakkındaki kapatma davası süren Halkların Demokratik Partisi (HDP), Pazar günü yapacağı kongreyle yeni eş genel başkanlarını belirleyecek, parti yetkili kurullarında da daralmaya gidecek.

HDP Eş Başkanlığı görevini sürdüren Pervin Buldan ve Mithat Sancar, yeniden eşbaşkanlığa aday olmayacak.

Artı Gerçek'ten Seda Taşkın'ın haberine göre HDP MYK üyesi Sultan Özcan ve 27. Dönem Milletvekili Kemal Peköz’e eş başkanlık için teklif gittiği öğrenildi. Sultan ÖZcan teklifi kabul ederken Kemal Peköz ismi ise henüz netleşmedi.

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, bekar kişiye ev kiralamalayan mülk sahibi ve emlakçıya 90'ar bin TL para cezası verdi. Kurum Başkanı Muharrem Kılıç, medeni hal gerekçe gösterilerek evin kiralanmamasının ayrımcılık olduğunu söyledi.

EKONOMİ

Merkez Bankası (TCMB) para politikası kurulu faiz oranını 750 baz puan artırarak yüzde 17,5’ten yüzde 25 düzeyine çıkarttı.

Ekonomistler, politika faizinin yüzde 20'ye çıkarılacağını tahmin ediyordu.

Merkez Bankası’nda yeni yönetim göreve geldiğinde politika faizi yüzde 8,50 seviyesindeydi.

Kararın ardından yurt içi piyasa hareketlendi. Bankacılık endeksinde yükseliş yüzde 9'u aştı. Dolar ve Euro'da ise, yüzde 2 civarında düşüşler gözlendi.

Merkez Bankası'nın kararının ardından paylaşım yapan Hazine v eMaliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Kararlıyız! Fiyat istikrarı en büyük önceliğimiz…" dedi.

Ekonomistler Merkez Bankası’nın kararını olumlu karşıladı.

İktisatçı Mahfi Eğilmez kararı şöyle değerlendirdi: “Faiz hala enflasyonun çok altında olsa da, insanlarda doğru politikalara dönüş umudu yarattığı için kurda gerilemeye yol açtı. Yeterli olmasa da olumlu bir adım. Yapısal reformlarla desteklenmesi gerekir.”

Ekonomist İris Cibre şu yorumu yaptı: “Yeni atamaların olumlu sonuç doğurduğunu görmüş bulunuyoruz. Enflasyonla savaş cesaretle olur Devamı gelirse ve nötr reel faiz bölgesine yaklaştıkça beklentilerde düzelecektir. Bu da enflasyonla savaşın ilk aşaması olacaktır.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, emeklilerin düşük maaşa tepkisi için "Serzenişlerin farkındayız" dedi, çözüm için ise yıl sonunu işaret etti. Erdoğan, ayrıca "Emlak ve kira piyasası da dengeye kavuşacak" dedi.

Birleşik Kamu İş'in, “Halkın Enflasyonu” araştırmasının sonuçları açıklandı.

Buna göre son bir yıllık dönemde ortalama gıda fiyatları yüzde 115,4 oranında arttı.

Yılın ilk sekiz aylık dönemindeki fiyat artışı yüzde 63,3’ü buldu.

Gıdadaki yıllık enflasyon da yüzde 102,1 olarak gerçekleşti.

Araştırmaya Türkiye’de gıda fiyatları 39 aydır kesintisiz olarak yükseliyor. Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 447 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 lira olan bir gıda sepeti için bu yıl temmuz ayında 547 lira ödemek gerekti.

Et ve balık fiyatlarında yılbaşından bu yana yaşanan artış yüzde 89’a yaklaştı.

Geçen yılın aynı dönemi göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 70, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 55,8 oranında artış oldu.

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) temmuz ayına ilişkin istatistikleri yayınladı.

Temmuz ayı itibarıyla Türkiye'de kredi kartı sayısı 109,8 milyon oldu.

Temmuz ayında kartlarla yapılan toplam ödeme tutarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 138 artarak 752,5 milyar TL oldu.

Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi tarafından yayımlanan verilere göre karşılıksız çek adedi Temmuz’da aylık yüzde 85 artarak 18 bin 426 oldu. Sanayi sektörü temsilcileri karşılıksız çek oranlarındaki artışın piyasayı nakde döndürdüğünü ve önlem alınmazsa ticaretin durma noktasına geleceği uyarısında bulundu.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Rusya yönetimine karşı haziran ayında 'silahlı isyan' teşebbüsünde bulunan Rus paralı asker grubu Wagner'in kurucusu ve lideri Prigojin'in içinde bulunduğu uçak Moskova yakınlarında düştü. Prigojin’in beraberindeki dokuz kişiyle birlikte hayatını kaybettiği belirtildi.

Önceki akşam uçağın düşmesinden yaklaşık bir saat sonra Rusya Federal Havacılık Ajansı, Prigojin’in adının yolcu listesinde yer aldığını doğrulayan bir açıklama yayınladı.

Wagner'e yakınlığıyla bilinen bazı Telegram kanallarında da uçağın savunma sistemleri tarafından düşürüldüğü öne sürüldü.

Bültenimiz yayına hazırlandığı sırada Kremlin’den henüz resmi bir açıklama gelmemişti. ABD Başkanı Joe Biden dahil bazı siyasetçi ve gözlemciler ise yaşananların ‘sürpriz olmadığını’ söyledi.

Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Ana Müdürlüğü Sözcüsü Andrey Yusov, Ukrayna askerlerinin 'özel operasyon' kapsamında, Rusya'nın 2014 yılında ilhak ettiği Kırım'a girdiğini ileri sürdü.

Rusya Savunma Bakanlığı ise Ukrayna’daki askeri karar alma merkezinin vurulduğunu iddia etti.

Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan BRICS grubu, Suudi Arabistan, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Etiyopya, İran ve Mısır'ın üyelik başvurularını kabul etti. Grup topluluğa üyelikler için de davette bulundu.

Çin, yeni üyelerin katılımıyla örgütün Amerika’ya karşı etkisini artırmayı planlıyor. Ancak Çin'in en büyük rakibi olan Hindistan'ın, Pekin'in daha fazla güç kazanmasını istemediği ve bu sebepten dolayı örgütün büyümesine sıcak bakmadığı ifade ediliyor.

Japonya, Fukuşima Nükleer Santrali’nde biriktirilen ve radyoaktif maddeler içeren bir milyon tondan fazla atık suyu Pasifik Okyanusu'na boşaltmaya başladı.

12 yıl önce yaşanan depremde, tsunami dalgaları santrali de vurmuş, reaktörleri su basmış ve büyük bir felakete yol açmıştı.

Atık suyun okyanusa boşaltılması kararını Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) onaylamıştı.

Tesiste atık suyu 60'tan fazla radyoaktif maddeden arındırmak için filtreleme yöntemi kullanılıyor.

Ancak suyun radyasyondan tamamen arındırılması mümkün değil. Greenpeace gibi çevre örgütleri ise filtreleme sürecinin kusurlu olduğunu söylüyor ve önümüzdeki yıllarda radyoaktif maddenin denizde yayılacağı konusunda uyarıda bulunuyor.

Uzmanlar ise çok düşük düzeyde radyasyon yaydıkları için, büyük miktarlarda tüketilmedikçe bu maddelerin tehlike oluşturmadığına inanıyor.

Çin’den Japonya’nın kararına sert tepki geldi.Çin Japonya'dan tüm deniz ürünleri ithalatını askıya aldı. Çin Dışişleri Bakanlığı, Japonya’nın kendi "kendi bencil çıkarları" doğrultusunda hareket ettiğini ve insanlara zarar verdiğini belirtti.

Benzer şekilde Hong Kong da atık suyun boşaltılacağı bölgeden deniz ürünü alınmayacağını açıkladı.

Hindistan Chandrayaan-3 isimli uzay aracı ile Ay'ın güney kutbu yakınına inen ilk ülke oldu. Rusya'nın aynı amaçla yaptığı uzay seyahati başarısız olmuştu.

Hindistan’ın uzay aracı Ay yüzeyinin fiziksel özelliklerini, yüzeye yakın atmosferini ve yüzeyin altında olup bitenleri inceleyecek.

Covid-19’a karşı aşı geliştiren BioNTech’in kurucularından Uğur Şahin, kanser için geliştirdikleri ilacın da üç sene sonra piyasaya sürülebileceğini söyledi. Prof. Şahin, Covid-19 pandemisi sonrasında çalışmalarının yüzde 80’inini kanserle mücadeleye ayırdıklarını vurguladı.

KISA DALGA’DAN

Esra Tokat’ın Emek Partisi milletvekili Sevda Karaca’yla deprem bölgesindeki son durumu konuştuğu podcastini dinleyebilirsiniz.