Seçim havasına girildi, anketler geldi
KISA DALGA BÜLTEN
29 AĞUSTOS 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCAST DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Yerel seçimlere doğru kamuoyu araştırmaları da hızlandı. Optimar'ın son anketinde katılımcılara, "Belediye seçimlerinde aday mı yoksa parti mi daha önemlidir" sorusu soruldu. Yüzde 70.5 aday derken, parti diyenlerin oranı yüzde 29.5 oldu.
Hürriyet yazarı Abdulkadir Seli’nin aktardığına göre şirket, katılımcılara CHP Genel Başkanı olarak kimi görmek istersiniz diye sormuş. İlk sırada Ekrem İmamoğlu geliyor. Onu Mansur Yavaş takip ediyor. Özgür Özel 6.3’le üçüncü sırada yer alıyor.
ASAL Araştırma ise AKP’nin yerel seçimlerde İstanbul’dan kimi aday göstermesi gerektiğine dair bir çalışma yaptı.
Katılımcıların yüzde 18.1’i eski Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’u söyledi.
Esenler Belediye Başkanı Mehmet Tevfik Göksu ikinci Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise üçüncü sırada yer aldı. Yüzde 8.6'lık bir kesim ise bu soruya eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu cevabını verdi.
İYi Parti lideri Meral Akşener, geçen cumartesi Afyon’daki konuşmasında seçimlerin ‘koltuğunu düşünenler‘ nedeniyle kaybedildiğini savunarak Kılıçdaroğlu’nu hedef almıştı.
Cumhuriyet yazarı Miyase İlknur’a konuşan Kılıçdaroğlu, Akşener’in sözleriyle ilgili soruyu ‘saygısızlık ve nezaketsizlik yapmamak için’ yanıtlamadı. Kılıçdaroğlu, milletvekillerinden de Akşener'e cevap niteliğinde açıklama yapmamalarını istedi.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu da partisinin yerel seçim kararını açıkladı. Karamollaoğlu, Saadet Partisi'nin seçime kendi amblemiyle gireceğini kaydetti.
Yeniden Refah Partisi de seçime kendi adları ve adaylarıyla katılacaklarını ilan eden bir diğer parti oldu. Zafer Partisi de aynı yönde açıklama yapmıştı.
Okulların açılmasına kısa süre kala HÜDA PAR’dan karma eğitimi hedef alan açıklama geldi. Partinin Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, “müfredatın sil baştan gözden geçirilmesi gerektiğini savundu. Yapıcıoğlu, akran zorbalığına dikkat çekerken karma eğitim veren okulları hedef aldı ve bu okullarda gençlerin birbirini taciz edebileceğini iddia etti.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın raporuna göre işkence ve kötü muamele başvuruları bir önceki yıla göre yüzde 22 arttı. 1201 kişiden 1117’si kendisinin, 84’ü ise bir yakınının işkence gördüğünü söyledi. Başvuranların en küçüğü 3 yaşında, en büyüğü 76 yaşında.
6 Şubat depremlerinde 1400 kişiye mezar olan Ebrar Sitesi’ne dair bilirkişi raporu hazırlandı.
T24’ten Sibel Yükler’in haberine göre, raporda, çöken binaların enkazının hızla kaldırıldığı bu nedenle de kolonların kesilip kesilmediğine dair tespit yapılamadığı kaydedildi.
EKONOMİ
2023-2024 eğitim öğretim yılının başlamasına sayılı günler kalırken, kırtasiye fiyatlarındaki artış sürüyor. Kırtasiye malzemelerine geçen yıla göre yüzde 100’e varan oranlarla zam yapıldı. Bir öğrencinin ihtiyacı olan kırtasiye malzemeleri, sırt çantasıyla beraber ortalama bin 500 lirayı buluyor.
Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Genel Başkanı Kazım Ergün, emeklilerin ekim ayında ara zam beklediğini vurgulayarak, en düşük emekli maaşının 15 bin lira olmasını istedi. Emekliye zam konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan ve AKP Genel Başkanvekili Binali Yıldırım’ın açıklamalarında ekim ayını işaret ettiklerini hatırlatan Ergün, sözlerin yerine getirilmesini istedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı vergi alacaklarının peşine düştü. Ekonomim’den Hüseyin Gökçe’nin haberine göre Vergi daireleri aracılığıyla borçlu mükellefleri görüşmeye çağıran bakanlık, borçların en az yarısının peşin, kalan tutarın ise yılbaşına kadar ödenmesini istiyor.
İddiaya göre bakanlığın uyarılara rağmen borcunu ödemeyen mükelleflere geçtiğimiz hafta itibarıyla haciz işlemi başlattı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Hasan Efe Uyar, bu yılın ilk 7 ayına ait cezalarla ilgili bir çalışma yaptı.
Uyar’ın derlediği verilere göre, 2023’ün ilk 7 ayında hazine gelirlerinin 21 milyar liradan fazlasını halka kesilen cezalardan oluşturdu.
Mayıs ayında yapılan seçimlerin ardından iki aylık süreçte kesilen cezaların toplam miktarı ise 9 milyar 247 milyon TL’yi buldu.
Uyar, sonuçlarla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Seçim biter bitmez artan cezalar; iktidarın vatandaşları cezalar ile ezdiğinin de göstergesi. İktidarın ‘Yeni Türkiye Yüzyılı’ vatandaşlar için ceza yılına dönüşmüş oldu.”
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), nisanda tekstil ürünleri imalat sektörünün yıllık bazda yüzde 20,6 daraldığını, istihdam kaybının 104 bine ulaştığını bildirdi.
Göreve geldiğinden bu yana faizi 16,5 puan yükselten Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, “yol haritasını kademeli ve kararlı adımlarla uygulamaya devam edeceklerini” söyledi.
Gazeteci Erdal Sağlam, 10Haber internet sitesinde yayımlanan yazısında bankaların Kur Korumalı Mevduat'tan TL'ye dönecek hesaplara yüzde 45, mevcut TL mevduat hesaplarına ise yüzde 32-33 oranında faiz önereceğini yazdı.
Sağlam, bankacılık kaynaklarına dayandırarak kaleme aldığı yazısında "Bu farklı faizlerin piyasalarda bir miktar kargaşa yaratması kaçınılmaz olacak" dedi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Ukrayna Batılı müttefiklerin vadettiği F-16 savaş uçaklarının savaşın seyrini değiştirebileceğini düşünüyor.
Alman basınında yer alan habere göre Ukrayna F-16'ların gelecek yılın ilkbahar aylarından itibaren kullanılmaya başlanmasını bekliyor.
Washington'un, F-16 sevkiyatına izin vermesi üzerine çok sayıda Batılı ülke Kiev'e onlarca ABD yapımı savaş uçağı tedarik edeceklerini açıkladı.
Fransa’da bazı Müslüman öğrencilerin giydiği abaya adı verilen kıyafet devlet okullarında yasaklanıyor.
Ülkenin devlet okullarında ve kamu kurumlarında dini sembollerin kullanılması engelleniyor. Laiklik yasalarına aykırı olduğu gerekçesiyle başörtü 2004 yılında devlet okullarında yasaklanmıştı.
Devlet okullarında başörtü yanında, Hristiyan semboller ve kipa takılması da yasak.
Fransa’da 2010 yılında kamuya açık alanlarda peçe ile dolaşılması da yasaklandı.
Afganistan’da yönetimde bulunan Taliban hemen her gün kadınları hedef alan kararlara imza atıyor. Taliban hükümeti son olarak ülkedeki ulusal bir parkı kadınların ziyaret etmesini yasakladı.
Fazilet Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme' Bakanı yasak kararını savunurken 'kadınların park içindeki örtünme kurallarına uymadığını' öne sürdü.
Eski bir Afgan milletvekili olan Meryem Solaimankhil, yasağı eleştiren bir şiirini sosyal medya hesabından paylaştı ve "Geri döneceğiz, bundan eminim" dedi.
Libya Dışişleri Bakanı Necla El Manguş, İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ile gayri resmi temasta bulunduğu gerekçesiyle açığa alındı. Manguş hakkında soruşturma başlatıldı.
Libya İsrail'i tanımıyor ve iki ülke arasında resmi diplomatik ilişki bulunmuyor.
Manguş'un İsrailli bakanla ile görüştüğüne ilişkin haberlerin duyulması üzerine Libya'da protesto gösterileri düzenlendi. Göstericiler hükümetin istifasını talep ediyor.
Dünya gündemine yeniden giriş yapan Covid19’la ilgili yeni haberler gelmeye devam ediyor. Çin'de Aralık 2022’de pandemi tedbirleri gevşetilmişti. Bunun ortaya çıkan salgın dalgasında, 2 ayda 1,87 milyon kişinin ölmüş olabileceği iddia edildi.
Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, kısıtlamalarının kaldırılmasının ardından 1 milyardan fazla insanın virüse yakalandığını tahmin etmişti.
İtalya'nın başkenti Roma'nın tarihi ve turistik mekanlarında son günlerde sıkça farelerin görülmesi üzerine yetkililer harekete geçti ve kemirgenlerle mücadele başlattı. İtalya basınında "Roma'da Romalılardan daha çok fare var" başlığıyla verilen haberde, başkentte 7 milyon civarında fare olabileceği belirtildi. Bu da 2,8 milyon nüfuslu şehirde kişi başına 2,5 fare ya da sıçan düştüğünü gösteriyor.
KISA DALGA’DAN
Gazeteciler Sedat Bozkurt ve Kemal Göktaş Politicast’te bu hafta HDP’deki gelişmeleri ve ekonomi yönetimini masaya yatırıyor:
