BÜLTEN / 19 YILIN EN YÜKSEK ENFLASYONU

KISA DALGA BÜLTEN

4 OCAK 2022

GÜNDEM ve EKONOMİ

Memura yüzde 30.5 zam, en düşük emekli maaşı 2500

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün üç saat süren kabine toplantısının ardından memur ve emekli maaşlarıyla ilgili açıklama yaptı.
Erdoğan, memurlara yüzde 30,5 zam yapıldığını belirtirken, emeklilerin maaşında genel olarak enflasyon oranında zam yapıldığını söyledi.

Erdoğan, ayrıca maaşı 1500 lira olan 1 milyon 266 bin emeklinin maaşının 2500 lira olacağını belirtti. Erdoğan şöyle devam etti: “Temmuz ayında hem memurlarımıza hem emeklilerimize yapılacak yüzde 7.5 toplu sözleşme artışına ek olarak gerekiyorsa enflasyon farkı eklenecektir.”

Erdoğan’ın açıklamalarını göre SGK ve Bağkur emeklilerine ilk 6 ay içinde yüzde 23.55 oranında yapılmış olacak.

TÜİK’e göre enflasyon yüzde 36.08
Milyonlarca kişinin beklediği enflasyon rakamları dün açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıklamasına göre yıllık tüketici enflasyonu yüzde 36,08 ile 2002'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Üretici enflasyonu da yüzde 79,89 ile Şubat 2002'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.

Aylık enflasyon yüzde 13,58 olarak kaydedildi.

Önceki yılın aynı ayına göre fiyat artışının yüksek olduğu ana gruplar, yüzde 53,66 ile ulaştırma, yüzde 43,80 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 40,95 ile ev eşyası oldu.

Yıllık en düşük artış ise yüzde 8,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti.

OKUMA ÖNERİSİ: ANALİZ / ENFLASYON 19 YILIN ZİRVESİNDE: HAYAT PAHALILIĞI ARTIK TEK GÜNDEM OLACAK

ENAG: Enflasyon yüzde 82.81

Akademisyenlerin ve ekonomistlerin oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıklamasından önce, hesapladığı aralık enflasyonunu duyurdu.

Buna göre, ENAGrup Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi (E-TÜFE) aralık ayında yüzde 19,35 arttı. E-TÜFE’nin 2021 yılındaki artışı ise yüzde 82.81 olarak gerçekleşti.

DİSK-AR: Gıda enflasyonu zirvede

DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) aralık ayında düşük gelirli ilk yüzde 20'nin gıda enflasyonunu yüzde 64,6 olarak hesapladı. DİSK-AR, "Emekçinin enflasyonu yüzde 65'e dayandı. Gıda enflasyonu zirvede. 2005'te 4 olan gıda enflasyonu 2021'de yüzde 43,8" açıklamasını yaptı.

Kılıçdaroğlu'dan enflasyon yorumu: "Dokunduğun her şeyi eline yüzüne bulaştırdın"

Enflasyon oranına muhalefetten tepki geldi. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, "Makyajladıkları rakamlarda bile üretici enflasyonu yüzde 80'e dayanmış. Bu daha az üretim, daha fazla hayat pahalılığı demek. Ey Saraydaki ekonomi dehası, dokunduğun her şeyi eline yüzüne bulaştırdın" dedi. İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener de Cumhurbaşkanı  Erdoğan'a, "Türkiye ağlıyor, derhal seçimi getir, sandığa teslim ol" çağrısını yaptı

Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, enflasyon rakamlarını “Daha evvel çay kaşığıyla verip kepçeyle alıyor demiştim. Ama iktidar artık hiçbir şey vermiyor, sadece kepçeyle alıyor" sözleri ile değerlendirdi.

Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nun yorumu şöyle: “ Ne kadar saklamaya çalışırsanız çalışın; Kral Çıplak! Bu iktidarla geçim olmaz! Geçim için, seçim lazım!”

HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan da “Asgari ücret zammını daha işçinin cebine girmeden geri aldı bu vicdansızlar. Enflasyon en adaletsiz vergidir” diye konuştu.

Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, TÜİK'in enflasyon verilerine ilişkin olarak, "İktidarın sebep olduğu yıkımı artık TÜİK bile perdeleyemiyor!" değerlendirmesini yaptı.

Ekonomi yönetimine güven azaldı

Türkiye yıl son aylarından beri kur, faiz, enflasyon konuşuyor. Metropoll Araştırma Şirketi iktidarın ekonomi politalarıyla ilgili seçmenin düşündüğünü gösteren bir kamuoyu araştırması açıklardı.

Buna göre son bir yıl içerisinde halkın yüzde 75.8'inin iktidarın ekonomi politikalarına olan güveni azaldı.

AKP seçmeninde “Güvenim azaldı” diyenlerin oranı yüzde 36,4 olarak kayda geçerken, MHP’li seçmenin ise yüzde 50,7’si ekonomi politikalarına olan güveninin azaldığını söyledi.

Saadet Partili seçmenlerde güven kaybı oranı yüzde 100 oldu.

CHP, İYİ Parti ve HDP seçmenlerinde güven kaybı yüzde 90’ın üzerinde kaydedildi. 

Ocak ayı kira artış oranı belli oldu

Enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla Ocak ayı kira artış oranı belli oldu. TÜFE’nin on iki aylık ortalaması baz alınarak belirlenen kira artış oranı Ocak ayı için yüzde 19,60 oldu.

Sigara ve alkolde ÖTV zammı

Yeni yılla birlikte doğal gaz ve elektrik faturaları, akaryakıt gibi birçok alanda fiyat artışı görülürken bir zam da sigara ve alkolden alınan Özel Tüketim Vergisi'ne (ÖTV) geldi. Sigara ve alkolden alınan ÖTV yüzde 47 zamlandı. En ucuz sigara 22 lira 85 kuruş oldu.

Araç muayene ücretlerine yüzde 36.2 zam geldi

Araç muayene ücretleri yüzde 36.2 oranında zam geldi. KDV dahil muayene ücretleri; otomobil, minibüs, kamyonet, özel amaçlı taşıt, arazi taşıtı, römork ve yarı römorklarda 372,88 liradan 507,40 liraya yükseldi.

Meclis’in yeni yıl mesaisi

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM), 13 günlük aranın ardından bugün  yeni yılın ilk mesaisi başlayacak.  Meclis’i yoğun bir dönem bekliyor.

Ana gündem, yeni ekonomik yasalar olacak. Stokçuluğa karşı caydırıcılığın artırılmasını da içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşülecek. 

Sosyal medya düzenlemesini içeren Dezenformasyonla Mücadele Yasası, Ruh Sağlığı Yasası, 6'ncı Yargı Paketi ve Spor Yasası da Meclis gündemine gelecek.

COVID 19

İstanbul’da vakalar arttı

Omicron nedeniyle Türkiye’de de vaka sayıları yükseliyor. İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, son 10 günde kentte vaka sayılarında  artış görüldüğünü açıkladı.

Yerlikaya “3. doz hatırlatma aşısını mutlaka yaptıralım. Maskemize güvenelim. Sosyal mesafemize dikkat edelim" ifadesini kullandı. 

Eskişehir’de koronavirüs alarmı; etkinlikler iptal edildi

Eskişehir'de en az iki doz aşı olan kişilerin oranı yüzde 85'e ulaşmasına rağmen vaka sayıları artmaya devam etti.  Evde tedavi görenlerin sayısı, son 1 haftada 8 bin 678'den 14 bin 485eyükseldi. Valilik, toplu etkinlikler için maske, mesafe ve hijyen uyarısı yaparken, Büyükşehir Belediyesi ise sergi, tiyatro ve konser organizasyonları  iptal etti.

Bakan Özer: Yüz yüze eğitime devam

Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Omicron varyantı ile vaka sayısının yeniden yükselmesinin ardından okullar uzaktan eğitime geçecek mi tartışmalarıyla ilgili konuştu. Bakan Özer, "Uzaktan eğitim, okul ortamının kesinlikle bir alternatifi olamaz" diyerek yüz yüze eğitime devam etmekte kararlı olduklarını açıkladı.

Fenerbahçe Başkanı Ali Koç Covid-19'a yakalandı

Fenerbahçe Spor Kulübü, Başkan Ali Koç'un Covid-19 testinin pozitif sonuçlandığı duyurdu. Kulüpten yapılan açıklamada, Ali Koç'un sağlık durumunun iyi olduğu ve tedavi sürecinin evde devam ettiği belirtildi.

Dünyada ilk: İsrail'de 'flurona' vakası tespit edildi

İsrail'de hamile bir kadının grip ve koronaya aynı anda yakalandığı bildirildi. 'Flurona' adı verilen bu yeni çift enfeksiyon durumuna dünyada ilk kez rastlandı. Çift enfeksiyon durumu, 'flurona' olarak tanımlanıyor. Kelime, İngilizce grip anlamına gelen 'flu' ve koronavirüs anlamına gelen 'corona' kelimelerinin birleşiminden oluşuyor.

Kuveyt'ten İngiltere'deki vatandaşlarına 'ülkeden ayrılın' çağrısı

Kuveyt'in Londra Büyükelçiliği, İngiltere'de Omicron vakalarındaki "ciddi ve benzeri görülmemiş" artış nedeniyle Kuveyt vatandaşlarına ülkeden ayrılmalarını tavsiye etti.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Biden'dan Ukrayna'ya destek sözü

Ukrayna Devlet Başkanı Selenski ile bir telefon görüşmesi yapan ABD Başkanı Biden Ukrayna'ya destek sözünü yineledi. Biden, Rusya'nın Ukrayna'ya olası bir müdahalesine "kararlı bir yanıt" verileceğini söyledi.

Bu arada bölgedeki gerginliğin düşürülmesi yönünde diplomatik çabalar da yoğunlaşıyor.  9-10 Ocak tarihlerinde ABD ile Rusya heyetlerinin Cenevre'de bir araya gelmesi bekleniyor. 12 Ocak'ta ise   NATO-Rusya Konseyi'nin toplanması planlanıyor.  

ABD haftalardır Rusya'yı Ukrayna sınırına asker yığmak ve olası bir işgale hazırlanmakla suçluyor. Rusya ise söz konusu suçlamaları reddediyor.

Rus uçakları İdlib'i bombaladı

Rus savaş uçaklarının Pazar günü İdlib'e yönelik düzenlediği hava saldırısında bir su pompalama tesisinin ağır hasar gördüğü bildirildi. BM yetkilisi, "Sivillere ve sivil altyapıya saldırılar durmalı" çağrısı yaptı.

Suriye medyası: IŞİD saldırısında 5 asker öldü, 20 asker yaralandı

Suriye'nin resmi haber ajansı SANA, IŞİD'in ülkenin güneydoğusunda bir askeri araca düzenlediği saldırıda 5 askerin öldüğünü, 20 askerin de yaralandığını duyurdu.

Saldırının Pazar akşamı yerel saatle 19.00 sularında düzenlendiği bildirildi.

Sudan Başbakanı Hamduk istifa etti

Geçen yıl Ekim ayındaki askeri müdahaleden bu yana siyasi krizin sürdüğü Sudan'da Başbakan Abdullah Hamduk istifa ettiğini açıkladı. Siyasi cunta tarafından görevden alınan ancak iç ve dış baskılar sonucu yaklaşık iki ay önce görevine iade edilen Hamduk,"İstifa etmeye ve başkalarına yer açmaya karar verdim" dedi. Sudan'da darbenin ardından ayaklanmalar başlamış ve gösteriler düzenlenmişti. Sudanlı Doktorlar Merkez Komitesi'nin verdiği bilgilere göre, ülkede darbeden bu yana en 56 sivil hayatını kaybetti. Örgüt, iki sivilin pazar günü güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü iddia etti.

KISA DALGA’DAN

Eylem Yanardağoğlu, Dijital Saat’in bu bölümünde yakın dönem sinema tarihinde kırılma yaratan  Matrix serisinin 4. Filmini ele alıyor. Yanardağ'ın bu haftaki konuğu Bahçeşehir Üniversitesi Sinema Televizyon Bölüm başkanı Prof. Dr. Nilay Ulusoy.