Sandık geliyor

5 OCAK 2023 - KISA DALGA BÜLTEN

DEMET BİLGE ERKASAP

Memur ve emekli maaş zammı 1 günde yüzde 30’a çıktı.../ AKP MYK’de erken seçim için öne çıkan tarih 14 Mayıs.../ Altılı masadan 2 bin 200 maddelik ortak politika belgesi.../ Ali Babacan'dan adaylık açıklaması: En iyi şekilde yaparım, hiç sorun yok.../ Orta gelirliye konut kampanyası.../ Çin'den korkutan Covid tahmini: Yüzde 70'ine yayıldı.../ Türkiye ve Avrupa'da kış kurak geçiyor... / Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor

PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Memur ve emekli maaş zammı yüzde 30’a çıktı

Cumhurbaşkanı ,Recep Tayyip Erdoğan önceki gün memur ve emekli maaşlarına yapılacak zam oranını yüzde 25 olarak açıklamıştı. Erdoğan dün partisinin grup toplantısında bu oranı yüzde 30’a çıkardıklarını söyledi. Buna göre en düşük memur maaşı 9 bin 105 TL'den 11 bin 848 TL’ye çıktı. En düşük memur emekli aylığı 6 bin 78 TL'den 7 bin 901 TL'ye yükseltildi. En düşük SSK emeklisinin maaşı da 3 bin 500 liradan
5 bin 500 liraya çıktı.

Erdoğan, 2023 seçimleriyle ilgili de şu ifadeyi kullandı:

“Tüm milletimizden 2023'te son defa ve çok daha güçlü bir destek istiyoruz. 'Start' değil bu 'finish', bunu bu şekilde başaracağız.”

Erdoğan, erken seçim tartışmalarıyla ilgili bir soruya, "Kamuoyunda ne konuşulursa hepsi bizim gündemimizde yer alır. Sular durulmadan olmaz” yanıtını verdi.

AKP MYK’de erken seçim için öne çıkan tarih 14 Mayıs

Normal tarihi 18 Haziran olan seçimlerin öne alınması konusunda işaretler artıyor. BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın aktardığına göre AKP Merkez Yönetim Kurulu (MYK) toplantısında, seçimlerin 9 Nisan’dan sonra, 18 Haziran’dan önceki bir tarihte yapılmasına dönük alternatif senaryolar ele alındı.

30 Nisan, 7 Mayıs tarihleri de değerlendirildi. MYK’de kesin karar alınmamakla birlikte ağırlıklı görüş, seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılması yönünde oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP lideri Devlet Bahçeli’nin, yılbaşından birkaç gün önce yaptığı görüşmede de seçimlerin öne alınması konusunda uzlaştığı kulislere yansımıştı.

Altılı masadan 2 bin 200 maddelik ortak politika belgesi

Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçişi hedefleyen altı partinin kurmayları tarafından hazırlanan 2200 maddeli ortak politika belgesi genel başkanlara sunuldu.

Sputnik Türkiye'den Osman Nuri Cerit imzalı habere göre seçim beyannamesi niteliği taşıyacak olan ortak metin 9 ana başlık 60 alt başlıktan oluşuyor. Altılı masanın adayının cumhurbaşkanı olması durumunda yapacağı icraat bu belge içerisinde tek tek sıralanıyor.

Ali Babacan'dan adaylık açıklaması: En iyi şekilde yaparım, hiç sorun yok

DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, cumhurbaşkanı adayının şubatın ilk haftasında açıklanabileceğini söyledi. CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun adını geri çekmesi durumunda yerine Babacan’ı önereceği iddiaları gündeme gelmişti. Babacan adaylık konusunda “Altılı Masa böyle bir mutabakata varırsa hem seçilebilme sorunu olmaz hem de en iyi şekilde yaparım, hiç sorun yok” dedi.

İmamoğlu: Soylu hakkında suç duyurusunda bulunacağız

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülen terör soruşturmasıyla ilgili olarak dün bir kez daha kameralar karşısına geçti. Imamoğlu, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun 'terörle bağlantılı' olduklarını ileri sürdüğü kişilerin adli sicil kayıtlarının temiz çıktığını belirtti. İsim ve örnekler veren Imamoğlu, bir kişinin arşiv taraması nedeniyle işten çıkarıldığını, valilikten 8 ay sonra “Herhangi bir suç örgütüyle ilişiği bulunmamaktadır' yazılı belge geldiğini söyledi. Imamoğlu, Soylu hakkında suç duyurusunda bulunanacaklarını belirtti.

Bakan Soylu ise İmamoğlu'nun açıklamalarına yanıt verirken, İmamoğlu'yla arasında 40 arama gerçekleştiğini, 20'sinde karşılıklı görüşme yapıldığını söyledi. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ise İmamoğlu’nun hakim ve savcıları tehdit ettiğini savunarak “Yargıyla kavgayı bıraksın İstanbul’nu sorunlarıyla ilgilensin” dedi.

Kadın ve LGBTİ örgütlerinden Anayasa teklifi çağrısı

Türkiye'de 171 kadın ve LGBTİ+ hakları savunucusu örgüt, muhalefet partilerine Anayasa değişikliği teklifini reddetmeleri için çağrıda bulundu. Açıklamada teklifin Anayasa'nın eşitlik ve laiklik ilkelerine aykırı olduğu belirtildi.

Kurak kış

Ekonomik ve siyasi gündemin gölgesinde kalsa da önemli bir başlık da kışın hala gelmemiş olması.

Havalar mevsim normallerinin üstünde seyrederken, yılın ilk kar yağışının ne zaman gerçekleşeceği merak konusu oldu. Uzmanlar kurak bir kış olduğunu belirtiyor.

Boğaziçi Üniversitesi’nden Adil Tek, yaza kadar sıcaklıkların ortalamaların üzerinde olacağını anlattı.

CNN TÜRK Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen, Türkiye’nin yüksek basıncın etkisinde olduğunu belirterek ufukta kar görünmediğini söyledi. 10 Ocak’ta bir soğuk hava beklendiğini belirten Şen, karın iç bölgelerde etkili olacağını vurguladı.

Prof. Dr. Levent Kurnaz ise “Bundan sonraki hayatımızda daha az suyla yaşamamız gerektiğini bilerek, bütün yaptığımız işlemleri ona göre ayarlamak zorundayız," dedi.

Aynı durum dünyada da geçerli Polonya, Danimarka, Çekya, Hollanda, Belarus, Litvanya ve Letonya’da en sıcak ocak ayının yaşandığı belirtiliyor. Avrupa kıtasındaki sıcak hava dalgası, İsviçre ve Fransa’daki kayak tesislerini de etkiledi.

Bazı tesisler yetersiz kar nedeniyle kapandı.

EKONOMİ

Orta gelirliye konut kampanyası

Orta gelirliye yönelik konut kampanyasının ayrıntıları belli oldu. Faiz oranı yüzde 0.69 olacak. Konutlar yüzde 10 peşinat ve 15 yıl vadeyle satılacak. Kampanya kapsamında İstanbul 1. bölge, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin ve Muğla 2. bölge, diğer tüm iller 3. bölge olarak belirlendi. Bankalar tarafından sağlanacak kredi desteği 1. bölge olan İstanbul'da en fazla 5 milyon TL olacak.

İkinci bölge için 3 milyon lira, üçüncü bölge için 2 milyon liralık limit belirlendi. Alınan konutlar 5 yıl boyunca satılamayacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Murat Kurum kampanyayla ilk etapta 100 bin ailenin hedeflendiğini belirtti.

Nebati: Yıl ortasında asgari ücrete artış ihtiyacı olmaması lazım

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyon sorununun çözüldüğünü savunarak “Yıl ortasında asgari ücrete artış ihtiyacı olmaması lazım. Bu tabii sayın Cumhurbaşkanımızın takdirinde” dedi.

Nebati memur ve emekli maaşlarına ilişkin de “Memur ve emeklilerin enflasyon karşısında ezilmeleri mümkün değil” ifadesini kullandı.

Otomotivde ÖTV indiriminin gündemde olmadığını kaydeden Nebati, marketlere fiyatları sabitleme çağrısında bulundu.

Migros, 419 üründe fiyatı sabitledi

Ticaret Bakanı Mehmet Muş'un, Türkiye'de en fazla şubeye sahip 4 zincir marketin genel müdürü ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından, Migros da 419 temel ihtiyaç ürününde sabit fiyat uygulaması başlattı. "Şok" market de ocak ayı boyunca 1000 üründe sabit fiyat uygulamasına geçmişti.

Simite büyük zam gelecek

Türkiye’nin birçok kentinde ekmek 5 liradan satılırken Fırıncılar Federasyonu ocak ve şubatta ekmeğe zam yapılmayacağını söylemişti. Ankara Simitçiler Odası Başkanı Savaş Delibaş ise simite zam geleceğini ve ocak ayı sonuna doğru 7 lira olacağını söyledi.

Kart kullanımı arttı

Bankalararası Kart Merkezi Ekim 2022 kart istatistikleri raporunu açıkladı. Türkiye'de kredi kartı sayısı 100 milyona yaklaştı. 2022'de kredi kartıyla yapılan toplam ödeme tutarındaki artış ise yüzde 123 oldu ve kredi kartlarıyla yaklaşık 300 milyar TL tutarında ödeme yapıldı.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın: Suriye perspektifimiz değişmedi

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, 11 yıl sonra başlayan Suriye ile temaslar konusunda "Suriye perspektifimiz aynı, değişmedi. Dışişleri bakanları görüşecek. Ancak yeni görüşme için bir tarih ve yer belirlenmedi" dedi. 28 Aralık’taki görüşmenin olumlu geçtiğini belirten Kalın, rejimin atacağı adımları görmek istediklerini vurguladı. .

ABD: Esad ile ilişkileri iyileştiren ülkeleri desteklemiyoruz

Türkiye’nin Suriye ile ilişkilerini düzeltmesine dair ABD'den açıklama geldi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Esad rejimi ile ilişkileri normalleştirmenin zamanı olmadığını belirtti. Price, Suriye hükümetine yönelik politikalarının değişmediğini ve Türkiye de dahil ülkelerin Şam ile ilişkilerini düzeltmesini desteklemediklerini söyledi.

Ukrayna savaşı: Putin'den propaganda filmi talimatı

Rusya lideri Putin'in Ukrayna savaşı temalı kahramanlık filmleri çekilmesi için Kültür Bakanlığına talimat verdiği bildirildi. 24 Şubat'ta "Nazilerden arındırmak" gerekçesiyle Ukrayna’ya saldıran Rusya, "savaş" yerine "özel askeri operasyon" söylemini kullanıyor. Savaşın başlangıcından bu yana Rus devlet medyasında Rus askerlerinin kahramanlık hikayeleri öne çıkarılıyor. Ukrayna bağlamında "savaş" ve "işgal" kelimelerinin kullanımı yasaklanırken Ukrayna savaşını eleştirenler hapis cezası tehlikesiyle karşı karşıya.

ABD’de temsilciler meclisinde kaos

ABD’de Cumhuriyetçiler'in çoğunluğu devraldığı Temsilciler Meclisi'nde eski Meclis Başkanı Nancy Pelosi'nin görevi bırakmasının ardından Cumhuriyetçi lider Kevin McCarthy Meclisi Başkanlığı yapılan üç tur oylamada da başarısız oldu.

Cumhuriyetçi Parti içindeki muhafazakarlar McCarthy'nin üyeliğine karşı çıkıyordu. McCarthy son 100 yılda ilk turda meclis başkanlığını kazanamayan ilk isim olarak, tarihi bir yenilgi aldı. Temsilciler Meclisi'nin yeni başkanı belirlenmeden yeni kongre üyelerinin yemin ederek göreve başlaması ve yeni komisyon başkanlarının belirlenmesi mümkün değil.

Almanya'da hükümete duyulan güvende büyük düşüş

Almanya'da yapılan bir anket, hükümete güvenin 22 puan düşüşle yüzde 34'e gerilediğini ortaya koydu. Meclise duyulan güven yüzde 37'ye, siyasi partilere duyulan güven yüzde 17'ye düştü. AB'ye duyulan güven yüzde 7 azalarak yüzde 31'e geriledi.

Japonya, Tokyo'dan taşınan ailelere 'çocuk başına' 1 milyon yen verecek

Japonya'da hükümet, diğer bölgelerdeki nüfus düşüşünün önüne geçmek için Tokyo'dan taşınma kararı alan her aileye, çocuk başına 1 milyon yen (yaklaşık 144 bin TL) para yardımı yapılacağını duyurdu.

Çin'den korkutan Covid tahmini: Yüzde 70'ine yayıldı

Çin'den Covid-19 tedbirlerinin gevşetmesinin ardından, virüsün ülkenin en büyük şehri Şanghay'da nüfusun yaklaşık yüzde 70'ine yayıldığı tahmin ediliyor.

Çin'in geleneksel yeni yıl kutlaması olan Bahar Bayramı tatilinde virüsün daha geniş alana yayılabileceği, salgınların daha fazla can kaybına yol açabileceği öngörülüyor.

ABD'de kürtaj haplarının eczanelerde satışı ilk kez onaylandı

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ilk kez bir kürtaj hapının eczanelerde satılmasını onayladı. ABD'de Yüksek Mahkeme'nin kürtaj hakkını güvence altına alan kararı geçen sene iptal etmesiyle birlikte kürtaj haplarına olan talep artmaya başlamıştı.

KISA DALGA’DAN

Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları Platformu ve Kısa Dalga işbirliğiyle hazırlanan "Bedenin Hakkı: Cinsel Hakları Konuşuyoruz" podcast serimiz başladı. Dilek Gedik’in hazırladığı podcast’ın im konuğu Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu Proje Koordinatörü Yonca Cingöz