AİHM birinciliği

27 OCAK 2023 - KISA DALGA BÜLTEN

AYM, HDP’nin erteleme talebini reddetti.../ Türkiye AİHM'de "bir" numara.../ Altıncı masanın onbirinci randevusu.../ Özel: YSK Erdoğan'ın adaylığını onaylarsa Anayasa suçu işler.../ Strep A bakterisi için uyarı: Çocuğunuzdaki 8 belirtiyi takip edin.../ Memurların yüzde 99’u zammı yetersiz buldu.../ ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nden bebek mamaları için kurşun kararı... Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor

PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Türkiye AİHM'de "bir" numara

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 2022 bilançosunu açıkladı. Mahkeme gündeminde 2021 sonunda yaklaşık 70 bin olan dava başvurusu sayısı 2022 sonunda 74 bin 650'ye yükselmiş durumda.

Rusya'nın Avrupa Konseyi'nden dışlanması Türkiye'yi "AİHM'de en çok dava başvurusu olan devlet" konumuna getirdi.

AİHM gündemindeki başvuruların 20 bin 110'u Türkiye kaynaklı hak ihlâli şikayetlerinden oluşuyor. Bu sayı AİHM'nin toplam iş yükünün yüzde 26,9'una denk geliyor.

Türkiye’yi açılan davalar 20 yıldır bu orana ulaşmamıştı.

Mahkeme geçen yıl Türkiye hakkındaki 80 davada karar açıkladı.

Türkiye davalarında açıklanan kararlardan 73'ünde AİHS'nin en az bir maddesinin ihlal edildiğine, beş davada hiçbir ihlâl olmadığına, iki davada ise başka yollarla çözüme hükmedildi.

AYM, HDP’nin erteleme talebini reddetti

Anayasa Mahkemesi, HDP'nin kapatılmasına ilişkin davanın seçim sonrasına ertelenmesi talebini reddetti. Yüksek mahkeme, hesaplara tedbir konulmasına ilişkin savunma yapması için partiye 15 gün ek süre verdi. HDP, 14 Mart Salı günü p esasa ilişkin savunmasını verecek.

Altıncı masanın onbirinci randevusu

CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti liderlerinin oluşturduğu Altılı Masa’nın 11’inci toplantısı İYİ Parti ev sahipliğinde dün yapıldı. Liderlerin toplantısında önemli gündem başlıkları vardı.

Masa 30 Ocak’ta açıklanacak ortak mutabakat metnini, yol haritası ve hükümet programını ele aldı.

Altılı Masa’nın merakla beklenen cumhurbaşkanı adayının kim olacağı sorusu da masanın gündemindeydi. Edinilen bilgilere göre liderler cumhurbaşkanı adayı belirleme usulünü konuştu.

İYİ Parti’den en net yanıt

Bu arada CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun adaylığına ilişkin İYİ Parti’den net bir açıklama gledi. HaberTürk yazarı Nagehan Alçı, İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Cihan Paçacı ile yaptığı görüşmeyi köşesine taşıdı. Aday tartışmalarını değerlendiren Paçacı, “Parti yetkili kurulları, şu anda Kemal Bey’i onaylayacak noktada değil. Kemal Bey adaylıkta diretirse İYİ Parti kendi adayını çıkartabilir.

Ancak nihai karar yetkili kurullarda alınacak" dedi.

Özel: YSK Erdoğan'ın adaylığını onaylarsa Anayasa suçu işler

Erdoğan seçim için 14 Mayıs’ı işaret etmiş, 10 Mart’ta da yetkisini kullanıp seçimi ‘öne alacağını’ açıklamıştı. Erdoğan’ın yeniden aday olup olamayacağı tartışma konusu olmuştu. Birçok uzman ve siyasetçi Erdoğan’ın adaylığının hukuka uygun olmadığını savunuyor.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ın yeniden aday olmasına neden sessiz kaldığına dair tartışmalarla ilgili “Diyelim ki ses çıkardık nereye gideceğiz? Verdiği karara kim itiraz edecek? İtiraz edeceğin hiçbir yer yok” demişti.

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Erdoğan’ın aday gösterilmesi halinde YSK’ya başvuracaklarını belirten Özel “YSK Erdoğan'ın adaylığını onaylarsa Anayasa suçu işler” dedi.

AKP Sözcüsü Çelik'ten Batı medyasına: İlkel kara propaganda

The Economist ve Bloomberg'in ardından Alman Stern dergisi de Türkiye'de gerçekleşecek seçimle ilgili analiz yayınladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı hedef alan dergi 'Kundakçı Erdoğan' kapağı ile çıktı.

AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Batılı bazı yayın organlarının sistematik şekilde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı hedef aldığını söyledi. Çelik "Bunların yaptığı basın yayın faaliyeti değildir; ilkel bir kara propagandadır. Talimat almayan bir Türkiye bu odaklar için kabus anlamına geliyor" dedi.

Erdoğan'dan 28 Şubat generalleri Kılıç ve Deniz'e af

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 28 Şubat davası kapsamında müebbet hapis cezasına çarptırılan 87 yaşındaki emekli Orgeneral İlhan Kılıç ve 75 yaşındaki emekli Tümgeneral Kenan Deniz'in cezalarını "kocama hâli” gerekçesiyle kaldırdı.

Kılıç, 28 Şubat döneminde Milli Güvenlik Kurulu (MGK) Genel Sekreteri'ydi. Deniz ise dönemin Genelkurmay İç Güvenlik Harekat Dairesi Başkanı ve Başbakan Askeri Başdanışmanı'ydı.

28 Şubat davasını yürüten Ankara 5'inci Ağır Ceza Mahkemesince 2018 yılında müebbet hapis cezasına çarptırılan her iki isim de Ağustos 2021'den beri cezaevindeydi.

Sinan Ateş soruşturmasında 2 tutuklu daha

Eski Ülkü Ocakları Başkanı Sinan Ateş suikastına ilişkin soruşturma kapsamında Tolgahan Demirbaş ve Ülkü Ocakları Genel Başkan Yardımcısı Emre Yüksel tutuklandı. tutuklu sayısı 17 oldu.

MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın ise şu açıklamayı yaptı: “MHP ve Cumhur İttifakı'na zarar vermek maksadıyla ülkeyi gerginlik ortamında seçime götürmek isteyenler, bu ağır ve yanlış hesabın altında kalacaklardır.”

Bu arada Sinan Ateş cinayetinden sonra MHP’den 16 binden fazla üye istifa ettiği belirtildi.

Sedat Peker'in 'basın danışmanı' Emre Olur cezaevinden çıkamadan yeniden tutuklandı

Organize suç örgütü lideri olmaktan yargılanan Sedat Peker'in 'basın danışmanı' olarak bilinen Emre Olur hakkında önceki gün tahliye kararı verilmişti. Emre Olur cezaevinden çıkamadan yeniden tutuklandı.

Strep A bakterisi için uyarı: Çocuğunuzdaki 8 belirtiyi takip edin

Ankara'da 3 yaşındaki Aras Sönmez Strep A bakterisi sebebiyle hayatını kaybetti. BBC Türkçe’den Fundanur Öztürk’e konuşan Prof. Dr. Ergin Çiftçi ailelerden dikkatli olmalarını istedi ve şu bilgiyi verdi. “Çocuğun ateşinin düşmemesi, genel durum bozukluğu, çocuğun bilinç bozukluğu, halsizleşmesi, hızlı soluk alıp vermesi, morarması, ciltte döküntü görülmesi durumunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.”

İstanbul’da takside yeni dönem

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi "Taksi Taşımacılığında Kullanılan Tepe Lambası Düzenlenmesini" kabul etti. 3 ay içerisinde tüm taksilerde akıllı tepe lambaları yer alacak. Lambalarda araçta yolcu varsa dolu, yolcu yoksa boş, yolcu almaya gidiyor ise rezerve yazısı yazacak.

EKONOMİ

Memurların yüzde 99’u zammı yetersiz buldu

KESK “Kamu Emekçileri Eğilim Yoklaması Araştırması” yayınlandı. Ankete katılan kamu çalışanlarının yüzde 99,4’ü yapılan yüzde 30 zammı yetersiz bulduğunu belirtti. KESK Eş Genel Başkanı Mehmet Bozgeyik, iktidarın müjde olarak yansıttığı politikaları eleştirerek “Bunlar müjde değil, iktidarın geçtiğimiz yirmi yılda büyütüp içinden çıkılmaz hale getirdiği sorunlara geçici çözümler getirmektir” dedi.

Kamuda çalışan sözleşmelilere kadro verilmesini öngören kanun Resmi Gazete'de yayımlandı

Kamuda çalışan 458 bin 615 sözleşmeliye kadro verilmesini öngöre Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 28 Kasım 2022'den önce sözleşmeli personel kapsamında çalışanlar, memur kadrosuna geçmek için kanun yürürlüğe girdikten sonra 30 gün içinde başvuru yapacak. Memur kadrolarına atananların 4 yıl süreyle başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamayacak.

MB 2023 yıl sonu enflasyon tahminini değiştirmedi

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu enflasyon tahmininde değişiklik yapılmadığını 2023 yıl sonu tahminini yüzde 22.3, 2024 yıl sonu tahminini de yüzde 8.8'de sabit tutulduğunu söyledi. Kavcıoğılu şu açıklamayı yaptı: Kalıcı fiyat istikrarını destekleyici bir unsur olarak finansal istikrari gözetmeyi sürdüreceğiz. Liralaşma stratejisini daha da güçlendirerek kararlılıkla uygulayacağız.

Kredi büyüme hızı fiyat istikrarını destekleyici yönde hedef enflasyon patikasıyla uyumlu olacak."

Liralaşmada yeni adım

Merkez Bankası yurt dışı kaynaklı dövizlerini Türk Lirası'na çeviren firmalara, çevrilen tutarın yüzde 2'si oranında döviz dönüşüm desteği verileceğini açıkladı.

Firmalar, ülkeye getirdikleri yurt dışı kaynaklı dövizlerinin en az yüzde 40'ını Merkez Bankası'na sattıktan sonra getirilen dövizin kalan kısmını kur korumalı dönüşüm hesabında değerlendirebilecek.

KKM’de üst sınır kaldırıldı

Merkez Bankası, kur korumalı mevduatlarla ilgili olarak da yeni bir adım attı. Bankalar tarafından açılan vadeli Türk Lirası mevduat hesaplarına uygulanacak azami faiz oranını bankalar belirleyebilecek. Ancak bul oran Merkez Bankası’nca belirlenen faiz oranının altında olmayacak.

Kur korumalı mevduatta faize politika faizinin üzerinde 3 puanlık üst sınır uygulanıyordu.

Orta gelirliye konut düzenlemesi Meclis'ten geçti: Kampanyadan sonra fiyat artışı yapana ceza

Orta gelirli vatandaşlara konut için düşük faizli kredi imkanı sağlayan kanun teklifi Genel Kurulu'nda kabul edildi. Bir yıl içerisinde katkı sağlanabilecek konut finansmanının toplam anapara tutarı 220 milyar lirayı aşamayacak.

Yasayla, kampanyadan sonra fiyat artışı yaptığı tespit edilenlere verilecek cezalar da belirlendi. Yanlış değerleme yapan firmalara cezalar 10 kat artırılarak uygulanacak. Konut bedelinin en az yüzde 10'u kadar ceza kesilebilecek. Konutu alan da hatalı değerleme tespit edilirse kredinin yüzde 5'i kadar ceza ödeyecek.

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası 2022'de 1,63 milyar euro ile en fazla Türkiye'ye yatırım yaptı

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), 2022'de Türkiye'ye 1,63 milyar euro yatırım yaptı. Bu, bankanın faaliyet gösterdiği tüm ekonomilerdeki en yüksek yıllık yatırım hacmi olarak kayıtlara geçti. Yatırımların yarısından fazlası daha yeşil, düşük karbonlu ve dayanıklı bir ekonomiye geçişi hızlandırmayı hedefleyen projelere odaklanan Yeşil Ekonomiye Geçiş projesi kapsamında yapıldı.

IBM, 4 bin çalışanını işten çıkarıyor

Teknoloji devlerinin işçi çıkarma kararlarına bir yenisi daha eklendi. IBM’in Finans Direktörü 3 bin 900 kişinin işten çıkarılacağını açıkladı. teknoloji şirketi Google da geçtiğimiz hafta yaklaşık 12 bin çalışanı ile yollarını ayıracağını kamuoyuyla paylaşmıştı. Yazılım devi Microsoft da 10 bin çalışanını işten çıkaracağını duyurmuştu.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Finlandiya, 2019'dan bu yana Türkiye'ye uyguladığı silah ambargosunu kaldırdı

Finlandiya Savunma Bakanlığı, 2019 yılından bu yana yürürlükte olan "Türkiye'ye askeri teçhizat ihracatı ambargosunu" kaldırıldığını ve satış için lisans verildiğini duyurdu.

Silah satış izni, Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine onay vermesi için öne sürdüğü şartlardan biriydi.

Ukrayna’ya tank üstüne tank

Almanya'nın Ukrayna'ya Leopard tankı verilmesini onaylamasının ardından

ABD Başkanı Joe Biden Ukrayna'ya 31 adet M1 Abrams tankı göndereceklerini söyledi. Almanya ve ABD’nin ardından Norveç de tank gönderme kararı aldı.

Ülkesine yönelik bu yardımları tank koalisyonu olarak nitelendiren Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy Ukrayna'nın savaşta zaferi elde edebilmesi için daha fazla silaha ihtiyaç duyduğunu kaydetti. Zelenski uzun menzilli füze, topçu sistemleri ve savaş uçaklarına da ihtiyaç duyduklarını dile getirdi.

Kremlin Sözcüsü Peskov, ABD ve Almanya'nın Ukrayna'ya tank verme kararını Batı'nın 'çatışmaya doğrudan dahil olduğunun işareti' olarak yorumlayacaklarını söyledi.

UNESCO, Odesa'yı Dünya Miras Listesi'ne aldı: 'Daha fazla yıkımdan korumak için...'

Birleşmiş Milletler Bilim, Eğitim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Rusya’nın "işgal ettiği", Ukrayna’nın liman kenti Odesa’yı Dünya Kültür Mirası listesine aldığını duyurdu. Ukrayna geçen yıl Odesa’nın bu listeye alınması için resmi başvuruda bulunmuştu. İşgalin sürdüğü kentin özel durumu göz önüne alınarak, listeye alınmasının hızlandırıldığı açıklanmıştı.

Abramoviç’in şirketi 1 dolara Hakan Koç’a satıldı

Rus milyarder Roman Abramoviç’in bir dönemler yarım milyar dolar değer biçilen İngiliz telekom şirketi Truphone’un satış süreci tamamlandı. Şirket 1 dolar karşılığında işadamı Hakan Koç’un oldu.

Dünya gazetesindeki habere göre Koç, geçen yıl İngiliz hükümetine başvurup, Truphone’a borçları artı 1 dolar teklifinde bulunmuştu.

ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nden bebek mamaları için kurşun kararı

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), bebek mamalarındaki kurşun miktarının daha düşük olması gerektiği yönünde tavsiye kararı aldığını açıkladı. 2021'de yapılan Kongre soruşturması, önde gelen bebek maması üreticilerinin bilerek yüksek düzeyde toksik metal içeren ürünler sattığını tespit etmişti.

KISA DALGA’DAN

Sürdürülebilirlik uzmanı ve ornitolog Ferdi Akarsu ve gazeteci Mehveş Evin, COP15 konferansında öne çıkanları, biyoçeşitliliğin neyi kapsadığı ve iklim kriziyle mücadelede neden bu kadar önemli olduğunu masaya yatırıyor.