9 EYLÜL 2022 - KISA DALGA BÜLTEN
DEMET BİLGE ERKASAP
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Erdoğan'dan Putin'e destek: Tahıl maalesef zengin ülkelere gidiyor
Ukrayna tahılının yoksul ülkelere değil Avrupa'ya gittiği gerekçesiyle tahıl koridorunun rotasının değiştirilmesini öneren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'dan destek geldi. Konuyu Putin’le görüşeceğini söyleyen Erdoğan, "Biz Rusya'dan da tahıl sevkiyatı başlasın istiyoruz. Burada gecikme var" dedi.
Kılıçdaroğlu'ndan bazı yazar ve araştırmacılara sert tepki: Biz daha ölmedik
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, bazı köşe yazarı araştırmacılara sosyal medyadan tepki göstererek “Defalarca suikast teşebbüsüne uğramış bana, köşelerinde ders vermeye kalkıyorlar” dedi. Kılıçdaroğlu şu ifadeleri kullandı:
“Şunu çok iyi bilsinler ki biz daha ölmedik. Onların da ne olduğunu gayet iyi biliyoruz. Haksızlıklar karşısında kalemini dahi oynatmayan, televizyonlarda konuşmayan, “Alo Holdinglerin” medyası bana ders vermeyi bıraksın, ateş olsalar cürmü kadar yer yakarlar.”
Kılıçdaroğlu'nun Habertürk yazarı Fatih Altaylı'ya kast ettiği öne sürüldü. Altaylı, köşesinde şunları yazmıştı:
"Tüm CHP kitlesinin bile tam olarak içine sindiremediği bir Kemal Kılıçdaroğlu’nu, Türkiye’nin içine sindiremezsiniz” demişti.
HDP’den Akşener’e: Ülkeye vaat ettiğin tek şey 90’ların karanlığıdır
CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin’in “HDP’ye bakanlık verilebilir” sözleri üzerine başlayan, İYİ Parti’nin “HDP’nin olduğu yerde olmayız” karşılığı ile devam eden tartışmaya im-ilişkin HDP’den yeni açıklama geldi. HDP sözcüsü Ebru Günay İYİ Parti lideri Akşener’e, ““Hiçbir HDP’li zaten senin olduğun masaya gelmez, hatta oturduğun kıraathanede çay içmez. Senin bu ülkeye vaat ettiğin tek şey 90’ların karanlığıdır” ifadeleriyle seslendi.
Asbestli gemi Brezilya’ya dönüyor: 'İzmirlilere şükranlarımı iletiyorum'
Zehirli atık ve asbest taşıyan ve İzmir Aliağa’da sökülmesi planlanan savaş gemisi Brezilya’ya geri dönüyor. Yoğun itirazlar sonuçu Çevre Bakanlığı söküm izinlerini iptal etmiş ve geminin Türk kara sularına alınmayacağını duyurmuştu. Buna rağmen gemi yolculuğuna devam etmişti. Dün önemli bir gelişme yaşandı ve geminin geri döndüğü açıklandı.
Asbestli geminin Brezilya’dan çıkışını engellemek için konuyu yargıya taşıyan Foch Enstitüsü Başkanı Emerson Miura, “Asbestli geminin sökümüne karşı çıkan tüm İzmirlilere şükranlarımı iletiyorum. Bu zafer hepimizin. Tamamen insani kaygılar taşıyarak birlikte hareket ettiğimizde kazanabileceğimizi herkese göstermeliyiz” dedi.
TBB, güvenlik soruşturması yönetmeliğini Danıştay'a taşıdı
Türkiye Barolar Birliği (TBB), Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yapılmasına Dair Yönetmelik’in bazı maddelerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay’da dava açtı. Açıklamada yönetmeliğe göre vatandaşların güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sırasında elde edilen kişisel verilere itiraz edemediği, bu verilerin nasıl silineceğine dair bir düzenlemenin olmadığ vurgulandı.
Tarkan’ın İzmir'de konser vereceği dev sahne çöktü
İzmir'in düşman işgalinden kurtuluşunun 100'üncü yıl dönümü etkinlikleri kapsamında, Tarkan'ın bugün İzmir’de konser vereceği alandaki dev platform önceki gece çöktü. Bir kişi yaralandı. Konser alanı yeniden hazırlanırken, Tarkan “Bu konserin gerçekleşmesi için elimizden ne gelirse yapacağız” dedi. Tarkan daha sonra attığı mesajda da konserin yapılacağını duyundu ve “Hepinizi bekliyorum” yazdı. Bu arada platformun nasıl çöktüğüyle ilgili inceleme başlatıldı.
Demet Akalın'dan festival yasaklarına karşı çağrı: Popçusu, türkücüsü, rapçisi...
Bu yıl peş peşe gelen festival ve konser yasaklarına önceki gün bir yenisi daha eklendi. Muğla'nın Fethiye ilçesinde düzenlenmek istenen Milyon Fest'in ardından Çağdaş Fest yasaklandı. Yasak kararına peş peşe tepkiler gelirken şarkıcı Demet Akalın da, "Rokçısı popçusu rapçisi türkücüsü gerçekten bir olma zamanı" dedi.
Türkiye'de insanları enfekte edebilen yeni bir bakteri görüldü
Türkiye'de insanları enfekte edebilen kene kaynaklı yeni bir bakteri görüldü. Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ankara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ömer Orkun, 2 bine yakın kenede yüzlerce patojen (hastalık oluşturan mikrop) taradıklarını ve 32 farklı kene kaynaklı patojenin varlığını belirlediklerini kaydetti. Orkun, kenelerin yoğun olduğu yerlere ilişkin dağılım ve risk haritalarının çıkarılması ve insanların bilinçlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Bu arada Yunanistan’da son bir haftalık süreçte sivrisinek kaynaklı Batı Nil Virüsü’nden (BNV) 11 kişinin hayatını kaybetmesi, Türkiye’de de endişelere neden oldu. Uzmanlar ise özellikle Trakya ve Ege Bölgesi’nde eylül dönemi boyunca sivrisinekle mücadelenin yoğunlaştırılması uyarısında bulundu.
EKONOMİ
Avrupa Merkez Bankası'ndan tarihi faiz artışı
Avrupa Merkez Bankası (ECB) enflasyonla mücadele etmek ve euro'nun değerinin koruması için agresif bir faiz artışına imza attı. Banka faizi 75 baz puan artırarak, yüzde 0,50'den yüzde 1,25'e yükseltti.
İŞKUR’a göre kayıtlı işsizlerin sayısı azaldı
Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerine göre; ağustos ayında kayıtlı işsiz sayısı, bir önceki aya göre yüzde 5,5 azalarak 3 milyon 343 bin 638 kişi oldu. Kayıtlı işsizlerin yüzde 50,6’sı erkek, yüzde 49,4’ü kadın, yüzde 36,4’ü 15-24 yaş grubu olarak kayıtlara geçti.
10 milyon dosya icradan düşecek: Sınır 2 bin lira, silinecek borçların çoğu telefon faturası
Vatandaşın, icra takibine düşen 2 bin liraya kadarki elektrik, doğalgaz, su ve telefon borçlarının tasfiyesiyle ilgili düzenlemenin detayları netleşiyor.
Türkiye gazetesinin haberine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Adalet Bakanlıklarının üzerinde çalıştığı düzenleme, icra takibine yol açan 2 bin lira ve altındaki borçları kapsayacak.
Düzenleme, 15 Ağustos’tan önceki icra dosyalarını kapsayacak. Borçların tasfiyesiyle ilgili karar, sadece bir kez uygulanacak.
Kişilerin borçlu olduğu şirketler, icraya verdikleri alacaklarını muhasebe kayıtlarında gider kaleminde gösterecek
ve bunları vergiden düşecek.
Öte yandan, tasfiye edilecek borçların çoğunu öğrencilerin 300-500 lira civarındaki telefon borçları olşuturuyor.
Avrupa resesyon beklerken doların hakimiyeti güçleniyor
ABD’den gelen güçlü verilerle dolar endeksi 20 yılın yeni zirvesini görürken, uzmanlara göre Avrupa resesyon beklerken doların hakimiyeti de güçleniyor. Dolar/TL ise tarihi rekora gidiyor.
Otomobilde yeni zam uyarısı
İkinci el otomobil satışında, 6 ay ve 6 bin kilometre düzenlemesi 15 Eylül itibariyle geçerli olacak. Sektör temsilcileri, en düşük sıfır bir otomobilin 400-450 bin lira bandında seyrettiği konusunda alıcıları uyardı. İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, “Bir aya kadar fiyatların normal seviyeye geleceğini ve talebin tekrar yukarı çıkacağını bekliyoruz. Burada tüketiciye tavsiyemiz bunun bir fırsata çevirip şu anda araçları almalarını özellikle söylüyoruz” dedi.
Hesap tutmadı, Yuva'ya dönüş sınırlı kaldı
BDDK’nın aylık verilerinin ayrıntılarından yapılan hesaplamalara göre yurtdışı yerleşiklerin TL mevduatının toplam mevduatlarındaki payı YUVAM öncesine göre sadece 0.5 puan arttı.
Şubatta başlayan ve YUVAM hesabı olarak adlandırılan uygulama yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarının mevduatını TL’ye dönüştürmeyi hedefliyordu.
iPhone 14 fiyatı sosyal medyada gündem oldu: 7 yıl önce araba alınıyordu
Tüm dünyanın merakla takip ettiği iPhone 14’ün tanıtımı önceki gün yapıldı. .
Yeni iPhone 14’te kamera özellikleri öne çıkarken, 2 yeni güvelik özelliği getirildi. Uydu özelliğiyle internete bağlı olmadan uyduya bağlanarak, acil durum uyarısı yapılabiliyor.
Yeni iPhone 14’ün Türkiye fiyatı ise şöyle:
iPhone 14: 30.999 TL
iPhone 14 Plus: 34.999 TL
iPhone 14 Pro: 39.999 TL
iPhone 14 Pro Max: 43.999 TL
iPhone 14 Plus'ın fiyatı bugünkü dolar kuruyla 16 bin 395 TL'ye denk gelmesine rağmen Türkiye satış fiyatı 34.999 TL olarak açıklandı. Vergi uzmanı Ozan Bingöl bu fiyatın 20.000 lirasının vergilerden oluştuğunu söyledi.
Starbucks'tan kahveye yeni zam
Türkiye'de 500'den fazla şubesi bulunan kahve zinciri Starbucks, fiyatlarına yine zam yaptı. Fiyat artışı zincir kahve dükkanında satılan birçok ürüne yüzde 23 olarak yansıdı. Zamla birlikte küçük Filtre Kahve 20 TL oldu.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Kraliçe Elizabeth öldü
Britanya monarşisinin en uzun süreli hükümdarı Kraliçe II. Elizabeth 96 yaşında hayatını kaybetti. Buckingham Sarayı'ndan yapılan açıklamada, "kraliçenin dün öğleden sonra huzur içinde öldüğü belirtildi.
Kraliçe 2. Elizabeth'in ölümüyle, en büyük oğlu eski Galler Prensi Charles İngiltere'nin yeni kralı ve devlet başkanı oldu. Kraliçe 2. Elizabeth 1952 yılında tahta geçti ve hüküm sürdüğü 70 yıl boyunca büyük sosyal değişimlere tanık oldu.
AB Komisyonu'ndan Rus gazına tavan fiyat planı
Avrupa Birliği Komisyonu Rus gazına fiyat üst sınırı getirmeyi tasarlıyor. Avrupa Birliği ülkelerinin enerji bakanları konuyla ilgili hazırlanan tedbirleri Belçika'nın başkenti Brüksel'de bugün düzenlenecek toplantıda ele alacak.
Reuters'in ulaştığı taslağa göre Avrupa Birliği Komisyonu doğal gazdan üretilmeyen elektrikte megavatsaat başına 200 euroluk bir fiyat üst sınırı koymayı planlıyor. Komisyon ayrıca üye ülkelerden son beş yıldaki ortalama tüketime göre elektrik tüketimini yüzde 10 oranında azaltmalarını istiyor.
Fiyat üst sınırı düşüncesinin "aptalca" olduğunu söyleyen Putin ise bu düşüncenin gerçekleşmesi halinde Rusya'nın tedarik sözleşmelerine bağlı kalmayacağını söyledi.
Avrupa Siyasi Topluluğu'na Türkiye de davetli
AB üyesi olmayan ancak Brüksel ile yakın ilişki içinde bulunan ülkelerin katılımı ile kurulacak Avrupa Siyasi Topluluğu'nun ilk toplantısı 6 Ekim'de Prag'da yapılacak. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un önerisiyle kurulan platforma Türkiye de dahil edildi.
Avrupa Siyasi Topluluğu (AST), Ukrayna savaşının ardından yeni bir dünya düzeni kurulurken, Avrupa ülkelerini ve komşularını, daha geniş bir "siyasi diyalog ve işbirliği" platformu etrafında bir araya getirmeyi hedefliyor.
F-35’den Çin çıktı: Pentagon teslimatı durdurdu
Amerikan havacılık ve savunma sanayii şirketi Lockheed Martin'in ürettiği F-35 savaş uçaklarının bir parçasında Çin'de üretilen bir alaşımın kullanıldığı ortaya çıktı. Pentagon, F-35'lerin teslimatını geçici olarak durdurdu.
Afrika'da 57 milyon çocuk okula gidemiyor
Dün açıklanan iki farklı rapor, Afrika kıtasında yaşam koşullarının giderek zorlaştığını ortaya koydu.
Norveç Mülteci Konseyi'nin (NRC) Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ile birlikte hazırladığı ortak rapora göre Orta ve Batı Afrika'da 57 milyon çocuk okula gidemiyor. Kıtada yaşayan 2 milyon 500 bin insan iklim değişikliğine bağlı sebeplerden ötürü yerini yurdunu terk etmek zorunda kaldı.
BM: Cinsiyet eşitliğinin sağlanması için 300 yıl gerekiyor
Birleşmiş Milletler (BM) Kadın Birimi, dünya genelinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin tam olarak sağlanmasının yaklaşık 300 yıl süreceği tahmininde bulundu.
Rapora göre, mevcut ilerleme hızıyla yasal korumadaki boşlukların kapatılması ve ayrımcı yasaların kaldırılması 286 yıl sürebilir. Kadınların iş hayatında güç ve liderlik açısından eşit bir konuma gelebilmesi için 140 yıl gerektiği ifade edildi.
Hollanda'nın Haarlem kenti et ürünü reklamlarını yasaklayan ilk kent oluyor
Hollanda'nın Haarlem kenti bir ilke imza atarak iklim değişikliğine etkisi olduğu gerekçesiyle birçok et ürünü için reklam yasağı getirdi. Yasağa göre 2024 yılından itibaren otobüs, durak ve ekranlar gibi halka açık yerlerde büyük havan çiftliklerinde üretilen et ürünlerinin reklamına yer verilmeyecek. Amsterdam ve Lahey kentleri daha önce hava ulaşımı, fosil yakıtla çalışan araba ve fosil yakıt reklamlarını yasaklamıştı.
Katar'dan Dünya Kupası'nda içki izni çıktı
Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan Katar'da, belirli alanlarda içki satışına izin verileceği açıklandı. Buna göre, stadyumların seçili alanlarında ve başkent Doha'da taraftarlara ayrılacak 40 bin kişilik özel bölgede içki servisi yapılacak. 21 Kasım-18 Aralık 2022 arasındaki Dünya Kupası, tarihte ilk kez Ortadoğu'da ve nüfusunun büyük çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede düzenlenecek.
KISA DALGA’DAN
Kemal Göktaş, memuriyetten ihraç edilen Ankara Mimarlar Odası Başkanı Tezcan Karakuş Candan ile Cumhuriyet’in başkent Ankara’da yaratmaya çalıştığı kent kültürünü, 1994’den beri siyasal İslamcıların belediyeyi yönettiği Ankara’da kent kültürüne karşı işlenen suçları ve ihraç kararını konuştu..