3 milyon hanede tek gelir, asgari ücret

15 ARALIK 2023

GÜNDEM

+++ Meclis'teki bütçe görüşmeleri sırasında 12 Aralık salı günü kalp krizi geçiren Saadet Partili Hasan Bitmez yaşamını yitirdi.

+Bitmez'in hayatını kaybetmesiyle Meclis'te 20 milletvekiliyle temsil edilen Saadet Partisi grubu düştü.

+ Bir siyasi partinin Meclis'te grup kurması için en az 20 milletvekili olması gerekiyor.

+ Hasan Bitmez, Meclis’te iktidarın İsrail politikasını eleştirdiği sırada bayılmıştı. Bu esnada AKP sıralarından “Allah’ın gazabı böyle olur” denildiği de tutanaklara geçmişti.

Sözcü yazarı İsmail Saymaz’a konuşan CHP’li milletvekilleri “Allah’ın gazabı böyle olur” sözünü AKP’li Özlem Zengin’in söylediğini iddia etti. Konuya ilişkin olarak daha önce açıklama yapan Zengin “Bazı arkadaşlarımız arkada oldukları için ne olduğunu anlayamamış olabilir” demişti.

+++ Yerel seçimlerde ittifak kapılarını kapan İYİ Parti’de sular durulmuyor.

+İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Zeki Üçok görevden alındı.

+ Üçok, İYİ Parti'nin Genel İdare Kurulu toplantısında, CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in iş birliği teklifinin kabul edilmesini savunmuştu. Bir diğer Genel Başkan Yardımcısı Ece Güner de istifa etti.

+++ Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, oğlunun motokurye Yunus Emre Göçer'e çarparak ölümüne neden olmasıyla ilgili konuştu.

+Cumhurbaşkanı, oğlunun Türkiye'den kaçmadığını, işleri için Somali'ye döndüğünü savundu. Somali Cumhurbaşkanı ayrıca oğluna teslim olmasını tavsiye ettiğini de söyledi.

+Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da Somali Adalat Bakanı’yla görüştüğünü ve sanığın Türkiye'ye gelebileceğini belirtti.

+Muhammed Hasan Şeyh Mahmud, 30 Kasım'da motokurye Yunus Emre Göçer'e çarpmıştı. Mahmud kazadan sonra serbest bırakılmıştı. Hastanede tedavi gören Göçer yaşamını yitirirken Mahmud’un Türkiye’den kaçtığı ortaya çıkmıştı. Şüpheli hakkında "taksirle ölüme sebebiyet vermek’ten soruşturma açılmış ve hakkında yakalama kararı çıkarılmıştı.

+++ Gazeteci Hrant Dink'i öldüren Ogün Samast’ın isim değişikliği için mahkemeye başvurduğu ortaya çıkmıştı. Samast adını ‘Ali Eren Karadeniz olarak değiştirmek istiyordu. Ancak dosyanın basına sızması sonrasında Samast bu talebinden vazgeçti. Samast’ın avukatı “Bu saatten sonra isim değişikliğinin de bir anlamı kalmadı” dedi.

+++ Sosyal medya platformu Ekşi Sözlük, ‘milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması gerekçesiyle’ bir kez daha erişime engellendi.

+Ekşi Sözlük, ilk olarak geçen şubat ayında kapatılmıştı. Sözlük yönetimi de siteyi ‘eksisozluk2023.com adresine taşımıştı. Bu adres 13 Mayıs’ta engellenmişti.

+Sözlük yönetiminin daha sonra açtığı eksisozluk1923.com da son kararla engellenmiş oldu.

+Ekşi Sözlük ise yeni açıklamasında siteye "eksisozluk1999.com adresinden ulaşılabileceğini duyurdu.

+++Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 29 Nisan’da Diyarbakır'da gözaltına alınan ve 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde tutuklanan Mezopotamya Ajansı (MA) editörü Sedat Yılmaz tahliye edildi.

+++Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü, yıllık basın özgürlüğü bilançosunu açıkladı.

+ Buna göre, dünya genelinde 521 tutuklu gazeteci var.

+ 2023'te dünya genelinde 45 gazeteci öldürüldü.

+Türkiye'de 2022 sonunda 30 gazetecinin tutukluydu. Bu sayı 1 Aralık 2023 itibarıyla 7 oldu. İran’da da tutuklu gazeteci sayısı 45'ten 21'e düştüğünü bildirildi. Raporda, Türkiye ve İran’daki gazetecilerin yıl içinde sürekli tutuklanıp bırakıldığı vurgulandı.

+++ Türkiye’den hekim göçü devam ediyor. Türk Tabipler Birliği verilerine göre bu yıl içinde günde ortalama 10 sağlık çalışanı yurdu terk etti. Toplam 3 bin 315 sağlıkçı yurtdışına gitti. Geçen yıl ise 2 bin 500 civarında sağlık çalışanı ülkeyi terk etmişti.

Göç edilen ülkeler arasında Almanya ilk sırada yer alıyor. Almanya’nın arkasından İngiltere, Fransa, İskandinav ülkeleri, Amerika ve Kanada geliyor…

+++ Kış aylarının gelmesiyle birlikte kalıcı yaz saati uygulamasına yönelik eleştiri ve tepkiler de her yıl olduğu gibi yine gündeme geldi. Özellikle anne ve babalar çocuklarını sabah karanlığında okula göndermek zorunda olduklarını belirtip, bu uygulamanın geri alınmasını istiyor. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu da geçen günlerde kalıcı yaz saati uygulamasının güvenlik sorunu da yarattığını söylemişti.

+ Tepkilerden sonra açıklama yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, kalıcı yaz saati uygulamasının devam edeceğini söyledi.

Bakan Bayraktar, bu konunun 2015’te 11 kişilik akademisyenin heyeti tarafından incelendiğini belirtip şu ifadeleri kullandı:

“İstanbul'da gün saat 8.20'de ağarıyor, Paris'te saat 8.34'te, Berlin'de yine saat 8.30'da. Oralarda hiçbir problem olmuyor, bizde neden problem oluyor anlamakta güçlük çekiyorum…”

+++ Aralık ayının ortalarında hava sıcakları mevsim normalleri üzerinde seyrediyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine bu yılın kasım ayı son 53 yılın en sıcak iki kasımından biri olarak kayıtlara geçti.

Kasım ayındaki maksimum sıcaklık mevsim normallerinin 4,1 derece üzerinde oldu.

EKONOMİ

+++ Milyonlarca emekçiyi ilgilendiren asgari ücret tespit komisyonu ikinci toplantısını pazartesi günü yapacak. Bu yıl Türk-İş’in 5 kişilik heyetinde dört işçi bulunuyor. İşçiler görüşmelerde asgari ücretle yaşamının zorluklarını hem hükümete ve hem işverene anlatacak.

+++ Asgari ücret tartışması sürerken Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın önemli bir araştırması gündeme geldi. Ekonomi gazetesinden Mehmet Kaya’nın haberine göre TEPAV Kalkınma Politikaları Direktörü Ekrem Cünedioğlu’nun araştırmasında 2022’de 4 milyondan fazla haneye asgari ücret girdi. Ve hanelerde 16 milyon kişi yaşıyor.

Araştırmaya göre 3 milyon eve sadece bir asgari ücret giriyor.

+++ DEM Parti Eş Genel Başkan Yardımcısı Sevtap Akdağ Karahalı, asgari ücret artışında resmi enflasyonun temel parametre olamayacağını söyledi. Karahanlı, asgari ücretin en az 25 bin lira olması gerektiğini söyledi.

+++ Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomide atılan adımların sonuç vermeye başladığını söyledi.

Bakan Şimşek, sabır ve kararlılıkla programı uygulayacaklarını ancak, zamana ihtiyaçları olduğunu vurguladı.

Hürriyet’e konuşan Şimşek,, “Bu sene temmuzda depremin yaralarını sarmak için bazı vergilerde artışa gittik. Bu artışlar seneye olmayacak” dedi.

+++ Bankalardaki mevduatta devlet güvencesi tutarı artırıldı. Buna göre devlet güvencesine tabi olacak tutar, 1 Ocak’tan itibaren 650 bin lira olacak.

Sigortaya tabi mevduat tutarı şu anda 400 bin lira.

+++ Elektrikli otomobil devi Tesla, otopilot sisteminde tespit edilen güvenlik açığı nedeniyle ABD'de trafikte bulunan neredeyse tüm araçlarını geri çağırdı. Geri çağrılan araç sayısının 2 milyondan fazla olduğu belirtiliyor.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

+++ Gazze’de insani krizin derinleşmesi ve öldürülen Filistinli sivillerin sayısı nedeniyle uluslararası toplumun tepki gösterdiği İsrail, savaşa devam edeceğini açıkladı.

+İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, “uluslararası destek olsun ya da olmasın savaşa devam edeceklerini söyledi.

+++ İsrail'deki muhalefet lideri Yair Lapid, Başbakan Benyamin Netanyahu'yu Gazze Şeridi'nde ölen İsrail askerlerine ilişkin "yalan söylemek ve sorumluluktan kaçmakla" suçladı.

+ Gazze Sağlık Bakanlığı, 7 Ekim’den bu yana öldürülen Filistinli sayısının 18 bin 608’e çıktığını açıkladı. Bakanlığa göre 50 bin 594 kişi saldırılar sırasında yaralandı.

+ ABD ve İngiltere, 7 Ekim’deki saldırının ardından Hamas’a yönelik dördüncü yaptırım paketini açıkladı. Yaptırım uygulananlar arasında bir Türk de bulunuyor.

+Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Batı Şeria'da Filistinlilere saldırılan İsrailli yerleşimcilere yaptırım uygulanması çağrısında bulundu.

+++ İsrail’in saldırılarını protesto eden Biden yönetimi çalışanları, Beyaz Saray önünde toplandı ve acil ateşkes çağrısında bulundu.

+++ ABD Senatosu, Pentagon’un 2024 mali yılı bütçesini içeren 886 milyar dolarlık tasarısını kabul etti.

Tasarıda, Pentagon politikalarının yanı sıra uçak ve gemi programları için on milyarlarca dolar ayırılıyor.

Ayrıca Çin'e karşı politikalar için 11,5 milyar, Ukrayna'ya yardımlar için 800 milyon dolar ayrılması öngörülüyor.

+++ ABD parlamentosunun alt kanadı Temsilciler Meclisi, oğlu Hunter Biden'a iş ilişkilerinde avantaj sağladığı iddia edilen ABD Başkanı Joe Biden'a yönelik azil soruşturmasının açılmasına resmen onay verdi.

+++ Avrupa Birliği (AB) devlet ve hükümet başkanları iki gün sürecek zirvede bir araya geldi. BBC’nin haberine göre AB Konseyi, liderler zirvesinin gündemini hazırlarken, Türkiye konusunu tartışma gündeminden çıkardı.

AB-Türkiye ilişkilerin gelecek yıl etraflıca masaya yatırılacağı öğrenildi.

+ Zirvede Ukrayna’ya yapılacak mali yardımlar, Ukrayna ile AB müzakereleri gibi konular ele alınacak. Her iki konuda da AB içinde görüş ayrılığı olduğu için zirvenin tartışmalı geçeceği belirtiliyor.

+Almanya, Polonya ve Baltık ülkeleri, Ukrayna ile tam üyelik müzakerelerinin başlamasını savunuyor.

+Macaristan’ın buna itirazları devam ediyor. Macar hükümetinin, Ukrayna’ya 50 milyar euroluk yardım konusunda da çekinceleri bulunuyor.

+++ Ermenistan Başbakanı Paşinyan Erivan'ın ülkesi ile Türkiye arasındaki demiryolu bağlantısını ve iki otoyolu yeniden kurmaya hazır olduğunu açıkladı.

+++ Almanya'da koalisyon hükümeti haftalardır devam eden bütçe krizini aştı. 2024 bütçesi üzerinde varılan anlaşmaya göre hükümet, 17 milyar euroluk açığı kapatmak için borçlanmak yerine tasarrufa gidecek.

+ Başbakan Olaf Scholz, tasarruf kararına rağmen Rusya'ya karşı savaşan Ukrayna'nın daha fazla mali desteğe ihtiyaç duyması halinde"borç freninin" yeniden askıya alınabileceğini de ifade etti.

+ "Almanya'da 2009 yılında yürürlüğe giren ve "borç freni" olarak bilinen karar devletin borçlanmasına sınır getiriyor.

+++ Birleşmiş Milletler (BM) Uyuşturucu ve Suç Ofisi'nin (UNODC) hazırladığı yeni bir çalışmaya göre Myanmar, Afganistan'ı geçerek dünyanın en büyük afyon üreticisi oldu.

Rapora göre bunun nedenlerinden biri ülkede süren kargaşa ve iç savaş. 2021 darbesinin tetiklediği iç savaş hala devam ediyor.

İç savaş sırasında haşhaş üretimi kazançlı bir gelir kaynağı haline geldi ve ekim alanları genişledi.

BBC’nin rapordan aktardığına göre eroinin ana maddesi olan afyon, Myanmar'da onlarca yıldır yetiştiriliyor ve hükümetle savaşan isyancı gruplara fon sağlıyor.

KISA DALGA’DAN