BÜLTEN / UKRAYNA'DA KORKULAN OLDU, DÜNYA AYAKTA

KISA DALGA BÜLTEN

25 ŞUBAT 2022  

PODCASTİ DİNLEMEK PLAY'E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Dünya dün güne Putin’in savaş ilanıyla başladı.

Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki Donbass bölgesinde iki ayrılıkçı cumhuriyeti tanımasının ardından zirveye çıkan gerilim dün savaşa dönüştü.

*Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, sabah 6 civarında yaptığı açıklamada askeri operasyonu şu sözlerle ilan etti: “Rusya'nın NATO'nun genişletilmemesi konusunda bir uzlaşmaya varma girişimleri boşa çıkarıldı. İttifakın genişlemesiyle birlikte durum daha tehlikeli hale geliyor. Artık buna sessiz kalamayız.”

*Putin’in açıklamasından sonra Rus askerlerinin Donbass'a girdiği haberi gelirken  başkent Kiev'den de patlamalar meydana geldi.

 *Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, operasyonun süresine ilişkin net bir tarih vermezken, bunun Rusya’nın amaçlarına ulaşmasına bağlı olduğunu belirtti.  Peskov,  operasyonunun işgal olarak tanımlanmasına itiraz etti.

*Rusya Savunma Bakanlığı, Rus birliklerinin Ukrayna kentlerine saldırmadığını ve sivilleri hedef almadığını savundu.

• Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Rusya’nın operasyonunu “geniş çaplı işgal” olarak değerlendi ve dünya genelinde "Putin'e karşı ittifak" oluşturulmasını istedi.  Zelenski, Rus güçlerine karşı ülkeyi savunmak isteyen bütün vatandaşlara hazır olmaları çağrısı yaparak, isteyen herkese silah verileceğini söyledi. Rusya ile tüm diplomatik ilişkilerin kesildiğini de sözlerine ekleyen Zelenski, Ruslara sokağa çıkıp, savaşı protesto etme çağrısında bulundu. 

• Zelenskiy'nin bir danışmanı ise Rusya'nın şu aşamada her türlü görüşmeyi reddettiğini söyledi. Rusya'nın Ukrayna'ya azami düzeyde zarar vermeye çalıştığını ifade eden yetkili, Rusya'nın 30'dan fazla sivil ve askeri tesise saldırı düzenlediği kaydetti. AFP Ajansı da Rus birliklerinin Kiev bölgesine kuzeyden giriş yaptığını duyurdu

• Ukrayna Merkez Bankası  nakit para çekmeye sınırlama getirirdi. Kiev ve Liviv gibi kentlerde yaşayanlar daha güvenli bölgelere doğru şehirleri terk ederken, birçok marketlere akın etti, bazı kişiler de metrolara sığındı.

• Gün içinde taraflardan yapılan açıklamalarda top atışları ve saldırılarda verilen zarara ilişkin bilgilendirmeler yapıldı. Kimi bilgiler karşılıklı olarak yalanlandı. 

• Ukrayna ordusundan yapılan açıklamada,  50 Rus askerinin öldürüldüğü ve 6  altı Rus uçağının düşürüldüğü duyuruldu. Ancak Rusya tarafından yapılan açıklamalarda, zırhlı araçların imha edildiği veya uçakların düşürüldüğü yönündeki haberler yalanlandı.

Dünyadan tepkiler

*Rusya’nın askeri operasyonuna başta ABD ve Avrupa olmak üzere birçok ülkeden tepki geldi.

ABD Başkanı Joe Biden, "Dünya, Rusya'dan hesap soracak” dedi ve şöyle devam etti: “Bu saldırının getireceği ölüm ve yıkımın tek sorumlusu Rusya'dır. ABD ve müttefikleri birlik ve kararlılıkla karşılık verecektir.”

* İngiltere Başbakanı Johnson, "Başkan Putin, Ukrayna'ya yönelik bu sebepsiz saldırıyı başlatarak kan dökme ve yıkım yolunu seçti. Britanya ve müttefiklerimiz kararlı bir şekilde yanıt verecek" dedi. 

*Birleşmiş  Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Güvenlik Konseyi toplantısında son dakikada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e çağrıda bulundu. Guterres, "İnsanlığın adına lütfen savaşı durdurun" diye konuştu.

*Almanya Başbakanı Scholz, "Rus Devlet Başkanı Putin Ukrayna'ya yönelik saldırı ile açık bir şekilde uluslararası hukuka aykırı davranıyor" dedi. "Durum çok ciddi" diyen Scholz, Rusya'ya yönelik sert yaptırımlar uygulanacağını söyledi. 

NATO’dan orantılı adımlar açıklaması

*NATO’ya üye 30 ülke tarafından yapılan ortak açıklamada, “İttifak'ın caydırıcı ve savunma gücünü artırmak için ek adımlar atılmasına karar verdik” dedi. Açıklamada, alınan bütün tedbirlerin "önleyici, orantılı ve gerginliği tırmandırmayacak" şekilde olduğu belirtildi. 

Türkiye: Askeri harekatı reddediyoruz

Türkiye’den de Rusya’nın askeri operasyonuna tepki geldi. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan şunları söyledi:

“ Uluslararası hukuka aykırı gördüğümüz bu adım bölgenin istikrarına vurulmuş bir darbedir. 

Ukrayna'daki herkesin can güvenliği sağlanması konusunda üzerimize düşenleri yapacağız. Derin dostluk ilişkilerimiz olan Rusya ile Ukrayna arasındaki sorunların diyalog yoluyla çözülmesi yönündeki çağrımızı yineliyoruz.”

*Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada,  operasyonun "kabul edilemez" olduğu  belirtildi. Açıklamada, Rusya'ya "bu haksız ve hukuksuz eylemi bir an önce durdurma" çağrısı yapıldı.  

*Bu arada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında Cumhurbaşkanlığı'nda bir  Güvenlik Zirvesi düzenlendi.

 Rusya’nın Minsk mutabakatlarını ortadan kaldıran bu saldırısının uluslararası hukuku ihlal ettiği   ifade edildi.

Ukrayna’nın “boğazlar kapansın” talebi

Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar Türkiye'den İstanbul ve Çanakkale boğazlarını Rus gemilerine kapatmasını ve Moskova'ya yaptırımlar dayatılmasını talep ettiklerini söyledi. Bodnar, “Türk tarafı, kararını vererek iletecektir. Montrö Antlaşması'nın 9'uncu maddesi devreye koyulmalıdır” dedi.

Bültenimiz yayına hazırladığında Türkiye bu konuda kararını açıklamamıştı. Kısa Dalga yazarı Mühdan Sağlam, “Türkiye Rusya’ya boğazları kapatabilir mi” başlıklı yazısında şu bilgiyi aktarıyor:

“Sözleşmedeki düzenleme dikkate alındığında Türkiye eğer isterse Ukrayna’nın talebi üzerine Rusya savaş gemilerine istisna kaideler haricinde boğazları kapatabilir. Ancak bunu yaparsa Ukrayna’ya da kapatması gerekir.

Sadece Rusya’ya kapatırsa taraf tutmuş olur. Ticaret gemileri konusundaysa Türkiye’nin Rusya ya da Ukrayna gemilerine boğazları kapatması mümkün değil. Şayet Türkiye yakın savaş tehdidi var derse ticaret gemileri gündüz yapılır, kılavuz kullanılabilir ve Türkiye’nin göstereceği yoldan yapılır.”

Yazının tamamını kısadalga.net adresimizden okuyabilirsiniz…

*NATO temsilcileri, Türkiye'nin Ukrayna'daki durum nedeniyle İstanbul ve Çanakkale boğazlarını Rus gemilerine kapatması konusunun henüz görüşülmediğini açıkladı.

Kılıçdaroğlu: "Birilerinin telkiniyle Montrö Anlaşması farklı uygulanmamalıdır"

Montrö Sözleşmesi CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun da gündemindeydi. CHP lideri şu açıklamayı yaptı: “Türkiye’nin güvenliği açısından Montrö Sözleşmesi çok önemlidir. Ona bağlı kalmak da sadık kalmak da çok önemlidir. Birilerinin telkiniyle de Montrö Anlaşması farklı uygulanmamalıdır. Atılacak her yanlış adımın faturası ağır olur..”  

İYİ Parti: Parti liderleri bilgilendirilmeli

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesinin ardından partisinin Başkanlık Divanı'nı topladı. Toplantı sonrası yapılan açıklamada şöyle denildi:  “Günümüzdeki durum iktidarın değil ülkemizin sorunudur. Kriz yatışıncaya kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin, tüm siyasi parti liderlerinin düzenli bir şekilde bilgilendirilmeleri ve gerekiyorsa bir araya getirilmeleri çağrısında bulunuyoruz.”

Davutoğlu’ndan şeffaflık çağrısı

Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi nedeniyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çağrıda bulunarak şunları söyledi:  “Ankara’da derhal bir kriz masası oluşturulmalıdır. Cumhurbaşkanı’na çağrıda bulunuyorum; bu süreci muhalefet partileriyle tam bir şeffaflık halinde paylaşmalı. Böyle kritik bir aşmada, dış politikanın iç politika malzemesi olmaktan çıkartılarak bir süreç başlatılması önemlidir."

EKONOMİ

Rusya’nın askeri harekatının ekonomiye yansımalarına bakalım.

Dünya piyasaları operasyon haberiyle çalkalandı.

*Petrol fiyatları varil başına yedi yıldan uzun bir süredir ilk kez 100 doların üzerine çıktı.

*Borsa İstanbul'da, BİST 100 endeksinde işlem gören 100 hisse senedinden 60’ı taban fiyatı gördü. 87 hissede kayıp yüzde 9'un üzerine çıktı. Rusya’nın Ukrayna’ya askeri harekatı sürerken küresel piyasalar ve Borsa İstanbul “kırmızıya” boyandı. Rusya’nın Ukrayna bağlantılı şirketlerde sert kayıplar yaşandı.

*Türkiye’de dolar ve Euro yükseldi. Dolar 14, Euro ise 16 liranın üzerine çıktı. Kapalıçarşı'da gram altın 900 lira seviyesini aştı. 

*Dövizdeki hareketlilik üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı şu açıklamayı yaptı: “Uluslararası finansal piyasalarda gerginliğin neden olduğu oynaklıklara karşı vatandaşlarımızın Türk Lirası ve Türk Lirası cinsi varlıklara olan güveninin devam etmesinin ve riskli pozisyon almaktan kaçınmalarının her açıdan önemli olduğu değerlendirilmektedir."

*Buğday fiyatları jeopolitik gerginlik nedeniyle tavan yaptı.

Buğday fiyatları yüzde 5’ten fazla artış göstererek 9,35 dolar seviyesine kadar yükseldi ve 2012'den bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı.

2021 yılında Türkiye  Rusya'dan en fazla tarımsal ürün ithal eden ülke olmuştu. Buğdayda ithalatın yüzde 85'i Rusya ve Ukrayna'dan yapılıyor.

COVID 19

Prof. Dr. Ceyhan: Vaka sayısının azalması salgın bitti demek değil

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan,  vaka sayılarındaki azalmasının “salgının bittiği” anlamına gelmediğini söyledi. Başka ülkelere bakarak tedbirlerin gevşetilmesinin doğru olmadığını savunan Prof. Dr. Ceyhan şöyle konuştu:

“Delta dalgası başlamadan, İngiliz varyantının oluşturduğu Alfa dalgası azalmaya başlamıştı. Sonra  herkes 'İngiltere şu yasakları kaldırdı, maske kuralını gevşetti' deyip sürekli devleti de zorlamaya başladı. Önlemleri kaldırdık. O dönemde Rus turistleri PCR kontrolü bile yapmadan kabul etmeye başladık. Turistik otellerde maskeleri çıkardık . ’Geri dönüp baktık ki İngiltere yanlış yapmış' ve dolayısıyla biz de yanlış yapmışız. Neticede İngiltere, Rusya ve Türkiye vakalarını aşağı indiremeyen 3 ülke olarak kaldı. O halde demek ki her zaman bir Batı ülkesinin yaptığını yapmak iyi sonuçlanmıyor.”

Dünyada tedbirler ne durumda?

Dünyada korona önlemlerinin ne durumda olduğuna kısaca bakalım:

*İsveç, Norveç, Danimarka da tümüyle tedbirleri kaldırdı. Finlandiya'nın da 1 Mart'ta diğer İskandinav ülkelerine katılması planlanıyor.

*Fransa’da kültür ve spor etkinliklerindeki kişi sayısı sınırlandırılması, evden çalışma ve açık alanlarda maske takma zorunluluğu kalktı.

*İtalya’da açık havada kalabalık olmamak koşuluyla maske kullanımı zorunluluk olmaktan çıkarıldı.

*İsviçre’de restoran, kafe, kültürel etkinliklerin yapıldığı ve diğer kapalı mekanlara girişlerde Kovid-19 aşı sertifikası gösterme zorunluluğu kaldırıldı. 

*İspanya’da açık alanda maske kullanma zorunluluğu kaldırıldı.

*Bulgaristan’da ise tüm tedbirler devam ediyor. Kapalı alanlarda maske kullanımı dışındakiler 20 Mart'ta kaldırılacak.

*Polonya’da tedbirler sürüyor ancak 1 Mart'tan itibaren kapalı alanlarda maske zorunluluğu ve enfekte olanların 7 gün boyunca karantinada kalmaları şartı haricindeki tüm kısıtlamalar kaldırılacak.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ikinci kez Covid-19'a yakalandı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kazakistan'a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında yaptırdığı Covid19 testinin pozitif çıktığını duyurdu. Çavuşoğlu 16 Şubat'ta da testinin pozitif çıktığı yönünde açıklama yapmıştı.   19 Şubat’taki açıklamasında da  negatife döndüğünü  duyurmuştu.

Koronavirüsten 9 ferdini kaybeden aileye genetik tarama

Rize'nin Güneysu ilçesinde koronavirüs nedeniyle 9 ferdini kaybeden Genç ailesinin çağrıları üzerine devreye giren Sağlık Bakanlığı, aile için genetik araştırma başlattı.

KISA DALGA’DAN

Deprem, sel, salgın, yangın, savaşderken adeta bir felaket çağı yaşıyoruz. Peki bu felaketler çağında akıl ve ruh sağlımızı nasıl koruyacağız? Yeşim Özdemir, Psikiyatrist Dr. Agah Aydın ile konuşuyor