BÜLTEN / PUTİN'DEN UKRAYNA ORDUSUNA DARBE ÇAĞRISI

KISA DALGA BÜLTEN

26 ŞUBAT 2022 

PODCASTİ DİNLEMEK PLAY'E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Rusya'nın Ukrayna’ya yönelik işgal hareketi ikinci gününde  de devam etti.

• Önce dün gün içinde yaşanan sıcak gelişmeleri aktaralım:

• Ukrayna Savunma Bakanlığı, ilk Rus birliklerinin Kiev'e girdiğini açıkladı. Bakanlık, Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, halka Rus askeri teçhizatlarını gördükleri takdirde, bildirmeleri çağrısında bulundu. Ayrıca halktan evden çıkmamaları istendi.

*Ukrayna İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada,   Rusya'nın sivillere ait yerleri bombaladığı belirtildi. Interfax'a konuşan Ukrayna İçişleri Bakanlığı yetkilisi"Rusya sivil hedefleri vurmadığını söylüyor ama son 24 saat içinde sivillere ait 33 hedef vuruldu" dedi. 

*Rus Savunma Bakanlığı 118 Ukrayna askeri tesisini tahrip ettiğini açıkladı. Rusya, sivil alanları vurmadığını öne sürdü. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Kimse Ukrayna'yı işgal etmeyi planlamıyor” dedi.

*İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Rusya'nın bütün Ukrayna'yı işgal etmek istediğini ancak Rus ordusunun hedeflerinin hiçbirine ulaşamadığını ifade etti. Wallece, "Rusya'nın 450'den fazla personelini kaybettiğini tahmin ediyoruz" diye konuştu. 

* Önceki gün Çernobil’i ele geçiren Rusya, radyasyon seviyesinin değişmediğini söyledi. Ukrayna nükleer ajansı ise Rusya'nın açıklamasıyla çelişen bir duyuru yaptı. Ajans, Çernobil'deki radyasyon seviyelerinde artış yaşandığını duyurdu.

BM: Ukrayna'da saldırılarda 25 sivil hayatını kaybetti

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi'nden yapılan açıklamada Ukrayna'da devam eden bombardıman ve hava saldırılarında 25 sivilin hayatını kaybettiği ve 102 sivilin de yaralandığı bildirildi.  

Ukrayna’dan büyük göç

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından verilen bilgilere göre, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmaya başlamasının ardından 100 binden fazla kişi ülke içinde çatışmalardan kaçtı. Ukrayna'nın komşularından Moldovalı yetkililer yaklaşık 4 bin Ukraynalı'nın geldiğini teyit etti. ABD'nin BM Daimi Temsilcisi  çatışmalar nedeniyle 5 milyon civarında kişinin evini terk edebileceğini söylemişti. 

Zelenskiy, “masaya oturalım” çağrısı yaptı

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Rus saldırılarının devam etmesinin Moskova'ya Batı tarafından uygulanan yaptırımların yetersiz olduğunu gösterdiğini söyledi. Zelenskiy dünyanın Ukrayna'da olanları uzaktan izlemeye devam ettiğini kaydetti ve “Yalnız bırakıldık” dedi. Devlet Başkanı ayrıca Rusya’nın ölüm listesinin ilk sırasında kendisi ve ailesinin olduğunu belirtti. 

Zelenski gün içinde yaptığı açıklamada da, "Rusya ile müzakere masasına oturmamız gerekiyor" dedi.

Putin’den de müzakere mesajı

*Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den de öğleden sonra “müzakere” açıklaması geldi. Çin televizyonu Putin'in Çin devlet başkanı Şi Cinping ile yaptığı görüşmede "Üst düzey görüşmelere istekliyiz" dediğini duyurdu.

*Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov Rusya'nın Ukrayna ile barış müzakerelerine hazır olduğunu açıkladı. Peskov Moskova'nın Belarus'un başkenti Minsk'e bir heyet göndermeye hazır olduğunu belirtti.

Putin’den orduya çağrı

Bu haberlerin yayımlanmasınan bir süre sonra Putin bir açıklama yaparak, Ukrayna ordusuna seslendi ve “gücü ele alın” dedi. Putin’in “darbe çağrısı” olarak değerlendirilen açıklamasına şöyle devam etti: “Görünen o ki, Kiev’de oturup Ukrayna halkını esir alan bir grup uyuşturucu bağımlısı ve neo-Nazi’ye kıyasla, sizinle bir anlaşmaya varmamız daha kolay olacak.”

AB’den yeni yaptırımlar

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırması üzerine düzenlenen olağanüstü zirvede Avrupa Birliği'ne (AB) üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanları yeni bir yaptırım paketi üzerinde uzlaştı. Yaptırımlar, enerji, finans ve nakliyat alanlarını kapsıyor. Bunun yanı sıra bazı ürünlerin ihracatına ve Rus vatandaşlarına vize verilmesine sınırlamalar getirilmesi öngörülüyor. Rus bankalarının AB'den kredi alması veya kredi vermesi mümkün olmayacak. Ayrıca, Rus devlet kurumlarının hisselerinin AB içinde ticaretine de izin verilmeyecek, aynı yaptırımlar enerji sektörü için de geçerli olacak.

Putin ve Lavrov’a yaptırım

Financial Times gazetesi, Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a da yaptırım uygulamayı planladığını öne sürdü.

Bu haber  AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell doğruladı ve "Eğer bir sürpriz olmazsa Putin ve Lavrov yaptırım listesinde olacak" dedi.

Rusya’da savaş karşıtı eylemler

Rusya'nın  operasyonu sürerken savaş karşıtları Rusya'da Savaşa Hayır (??? ?????) sloganıyla eylemler ve imza kampanyaları düzenliyor.

Ülkede sanatçılar, gazeteciler, bilim insanları imza kampanyası başlatarak "Savaşı durdurun" çağrısı yaptı. Moskova, St Petersburg başta olmak üzere ülkede  başlayan savaş karşıtı eylemlerde gözaltına alınanların sayısının ise 2 bine yaklaştığı duyuruldu.

Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısından uyarı

Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Khan, Ukrayna'daki durumu kaygıyla izlediğini belirtti. Savcı Khan, ülkedeki çatışmaların kendi yetki alanına girecek sonuçlar doğurabileceğini, Ukrayna'da soykırım, insanlığa karşı suç ve savaş suçu incelemeleri yapılabileceğini hatırlattı. 

*Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), 28 Mayıs'ta oynanması planlanan Şampiyonlar Ligi finalini St. Petersburg'dan Fransa'nın başkenti Paris'e taşıma kararı aldı.

Erdoğan: NATO daha kararlı olmalı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle ilgili açıklamasında AB ve NATO'yu eleştirdi ve “Daha kararlı olunmalı” dedi.

Erdoğan şunları söyledi:

 "Daha kararlı bir adımı NATO'nun atması gerekirdi. Sıradan bir kınama cümbüşüne dönmemeli. AB ve bunun yanında Batıcı bütün zihniyetler maalesef ciddi kararlı bir duruş sergilemediler. Hepsi Ukrayna'ya bol bol nasihat çekiyorlar. Nasihatle bir yere varmak mümkün değil. Bol bol nasihat çekmek, bol bol kınamak,  bu işi Karagöz-Hacivat cümbüşüne  döndürmemek gerekir.”

Ukrayna'nın "Boğazlar kapatılsın" talebine Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'ndan yanıt

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna'nın Türkiye'den Boğazları Rus gemilerine kapatmasın talebine ilişkin olarak, konuştu.

 Hürriyet yazarı Fatih Çekirge'nin sorularını yanıtlayan  Çavuşoğlu, şöyle söyledi:

“Ukrayna resmi bir talepte bulundu.  Bugüne kadar Türkiye Montrö Antlaşması’nı tereddütsüz her seferinde uygulamıştır. 

Boğazlar’dan savaş gemilerinin geçişini Türkiye durdurabilir. Savaşın tarafı olan ülkelerin gemilerinin kendi üslerine dönme talebi olursa, o zaman ona izin verilmesi gerekiyor.

Savaş halini hukuken kabul edersek bu süreç başlayacak. İkincisi, savaş halini kabul edersek, Montrö bağlamında savaş gemilerinin geçişini yasaklayacağız. Ama yasaklasak da Rusların böyle bir hakkı var.”

Çin, Rusya'ya yaptırımlara karşı olduğunu açıkladı

Çin,  Rusya'yı kınamaktan kaçınırken, yaptırımlara karşı olduğunu tekrarladı. Rus Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Venbin, “Tarafların sorunları diyalog ve müzakereler yoluyla çözmesini umuyoruz" ifadesini kullandı.

EKONOMİ

Akaryakıta büyük zam, litre fiyatı 17 liranın üzerine çıktı

Benzin ve motorine yine zam geldi. Dün geçe yarısından itibaren geçerli olmak üzere motorin grubunda 1 lira 51 kuruş, benzin grubunda 1 lira 61 kuruş zam yapıldı.

Zam sonrası benzin ve motorin bazı illerde 17 liranın üzerine çıktı..

Ukrayna krizi sonrası ihraç meyve-sebzenin iç pazara yönelmesi gündemde

Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi, yaş meyve sebze sektörünü de olumsuz etkiledi.

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Saffet Kalyoncu, "Rus alıcılar siparişlerini erteliyor. Büyük müşteriler  para ödeme konusunda çekimser davranıyor." diye konuştu.

Kalyoncu, Ukrayna'nın dördüncü büyük pazarı olduğunu, burada da ödemelerle ilgili sorun yaşadıklarını dile getirdi. 

“İhracatçılar büyük sıkıntı içinde” diyen Kalyoncu, “İhracatçı, elindeki mal bozulmasın diye bu ülkelere gönderilemeyen ürünleri iç piyasaya yönlendirebilir” dedi.

Açlık sınırı asgari ücreti geçti

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Ankara'da hesaplanan gıda enflasyonunun şubatta bir önceki aya göre yüzde 7.1 arttığını; dört kişilik bir ailenin açlık sınırının ise bu ay asgari ücretin 300 TL üzerine çıktığını açıkladı. 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 4 bin 552 oldu.

Türk-İş verilerine göre Ekim 2021'de ilk kez 10,000 TL'yi aşan dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı ise Şubat'ta 15,140 TL'ye yükseldi.

Sanayiciler elektrik ve doğalgaz faturası için vade imkanı istedi

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, enerjide artan maliyetlere dikkat çekerek şu çağrıyı yaptı: "Sanayicimizin işletme sermayesine katkı sağlamak açısından, elektrik ve doğalgaz ödemelerinde vadeli ödeme imkanı getirilmesi ciddi bir destek olacak.”

Ekonomik güven Şubat'ta geriledi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Şubat ayına ilişkin ekonomik güven endeksini açıkladı. Ekonomik güven endeksi Ocak ayında 100,8 iken, Şubat ayında yüzde 2,6 oranında azalarak 98,2 değerine düştü.

COVID 19

AB'nin ilaç düzenleyicisi, Moderna'nın Kovid-19 aşısını 6-11 yaş grubu için önerdi

Avrupa Birliğinin ilaç düzenleyicisi Avrupa İlaç Ajansı (EMA), Moderna firmasının Kovid-19'a karşı geliştirdiği aşıyı  6-11 yaş grubu için tavsiye etti. Ajansın aşılar ve ilaçlar hakkındaki incelemeleri sonrası aldığı kararların AB Komisyonu tarafından onaylanması gerekiyor.

AB'de şu ana kadar kullanımına onay verilen aşılar BioNTech-Pfizer, Moderna, AstraZeneca ve Johnson and Johnson firmaları tarafından üretiliyor. 

Yeni Zelanda'da Kovid-19 vaka sayıları bir günde iki kata yakın arttı

Omicron varyantıyla mücadele eden Yeni Zelanda’da bir günde ilk kez 12 bin 30 kişide Kovid-19 tespit edildi

Ülke Kovid-19’dan ölenlerin sayısı 61’e çıktı

Yaklaşık 5 milyon nüfuslu ülkede Kovid-19 aşısının çift dozunu yaptıranların oranı yüzde 94, tek dozunu yaptıranların oranıysa yüzde 95.  Yeni Zelanda, salgının başından beri uyguladığı önlemlerle Omicron varyantına kadar en az vakanın görüldüğü ülkeler arasında ilk sıralardaydı.

KISA DALGA’DAN

Prof. Dr. İlhan Uzgel ve Dr. Mühdan Sağlam’ın hazırladığı Dünya Gündemi’nin bu bölümünde Rusya’nın 24 Şubat’ta başlayan Ukrayna işgali ele alınıyor. Uzgel ve Sağlam, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna yönelik açıklamalarını, işgali ve NATO’nun buna olası yanıtını masaya yatırıyor.