BÜLTEN / "FAİZ OYUNU: TÜRKİYE HER GÜN BİRAZ DAHA FAKİR"

KISA DALGA BÜLTEN

19 KASIM 2021

GÜNDEM 

Merkez Bankası faizi indirdi, döviz fırladı

Türkiye günlerdir yükselen kur karşısında Merkez Bankası’nın faiz kararını bekliyordu.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın önceki günkü açıklamalarına paralel doğrultuda hareket etti. Politika faizi yüzde 16'dan yüzde 15'e indirildi.  

Dün sabah erken saatlerde 10,98 lirayla yeni bir rekor kıran dolar daha sonra 10,76’ya kadar geriledi ancak kararın hemen ardından tekrar hızla yükseldi. Dolar dakikalar geçtikte bir önceki rekorunu kırdı. Bültenimiz yayına hazırlanırken dolar 11.20 lirayı da aşmış durumdaydı. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığındaki toplantı sonrası faiz kararının 5 dakika gecikmeli olarak açıklanması da dikkat çekti.  

“5 dakikalık gecikme teknik sorundan"

T24’ten Barış Soydan’a bilgi veren Merkez Bankası kaynakları ise bu gecikmenin tümüyle teknik sorundan kaynaklandığını, açıklamanın internet sitesine yüklenmesinde sorun yaşandığını, bunun ilk kez gerçekleştiğini ifade ettiler.

Merkez Bankası’nın kararına muhalefetten sert tepki geldi

Kılıçdaroğlu: Hemen seçim

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Merkez Bankası'nın faizi indirme kararının ardından Twitter’da “ Artık dur Erdoğan! #HemenSeçim” mesajı paylaştı.

Akşener: Mutlu musun Erdoğan?

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Twitter’da “Yanlıştaki inadının milletimizin her bir ferdine 1 saatteki maliyeti 3000 lira oldu. Mutlu musun Sayın Erdoğan” mesajı paylaştı.

Karamollaoğlu: İktidarın inadı sebep, ekonominin bu hali sonuç oldu

Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ise “İktidarın inadı sebep, ekonominin bu hali sonuçtur” açıklamasını yaptı.

Babacan: Dönülmez akşamın ufkundayız

DEVA Partisi Genel Başkanı Babacan, "Türkiye bir yol ayrımına geldi. Dönülmez akşamın ufkundayız artık" dedi.

Demirtaş: Millet ekmeğe muhtaç hale geldi

HDP eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş da Twitter’da “Muhalefet, "Toplumu barıştıracağız" derken ülkeyi yönetenler sırf koltuk uğruna, "Hayır, biz daha da karıştıracağız" diyor.  Dolar 11 liraya dayandı. Millet tam anlamıyla ekmeğe muhtaç hale geldi” yazdı.

Ekonomistlerden faiz yorumu: Geçmiş olsun

Merkez Bankası’nın kararının ardından ekonomistler ve analistler sosyal medya hesabından değerlendirmelerde bulundu. Bazılarını sizinle paylaşıyoruz:

Mahfi Eğilmez: Merkez Bankası politika faizini 100 baz puan indirerek % 16'dan 15'e düşürdü. Geçmiş olsun.

Uğur Gürses: Kısmen girdiğimiz enflasyon-devalüasyon döngüsünün kurdelesi resmen kesilmiştir.

Tuğba Özay: Metindeki önemli nokta ''Para politikası duruşunda yapılan güncellemenin ticari krediler üzerinde olumlu etkileri görülmeye başlamıştır.’' Ticari kredileri desteklemek için faiz indirimlerinin devam edeceğini anlıyoruz metinden.

Prof. Dr.İhsan Ersan: “Ekonomik rasyonalitesi var mı?Tabi ki yok!A ralık'ta 100 bp.lık indirimle döngü,"sınırlı alan" tamamlanacak gibi! Sıkıntılı bir süreç, diyelim.”

Tuncay Turşucu: Aralık ayında da faiz indirimi olabilir algısı sürüyor. Dolar bu yüzden karar sonrasında yukarı harekete geçti. Borsa karar sonrası rahatlamış görünüyor” 

Demirtaş'tan Kılıçdaroğlu'na "helalleşme" desteği: "Sahiplenilmesi ve güç verilmesi gereken ciddi bir adım"

CHP lideri Kema Kılıçdaroğlu’nun “hellalleşme yolculuğuna çıkıyorum” açıklamasına cezaevinde bulunan HDP’nin eski eş genel başkanı Demirtaş’tan da tam destek geldi. Demirtaş, “Cumhuriyet’in kurucu partisi CHP’nin Genel Başkanı sıfatıyla yapılmış bu açıklama tarihi önemdedir ve mutlaka sahiplenilmesi, desteklenmesi ve güç verilmesi gereken ciddi bir adımdır. Yürekten destekliyorum” dedi.

Danıştay, İstanbul Sözleşmesi itirazını reddetti

Danıştay, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine dair cumhurbaşkanı kararının durdurulması taleplerini reddetti. 

20 Mart tarihli Cumhurbaşkanı kararı sonrası CHP, İYİ Parti, barolar ve sivil toplum kuruluşlarınca açılan 220 dolayında davada "kararın iptali ve yürütmesinin durdurulması" talep edilmişti.

Danıştay 10. Dairesi bu talepleri reddedince davacılar itiraz etti. Danıştay'ın en üst karar organı olan İdari Dava Daireleri Kurulu da bu itirazları reddetti.

Danıştay’ın kararında cumhurbaşkanının fesih yetkisi olduğu vurgulandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da önceki gün  İstanbul Sözleşmesi’ni tamamen gündeminizden çıkardık” açıklaması yapmıştı.

Yine gri pasaport vakası: Samsun'dan 68 kişi gitti, 63'ü dönmedi

Samsun'un AKP'li Yakakent Belediyesi tarafından hizmet pasaportu (gri pasaport) temin edilen 70 kişiden 68'i yurt dışına çıktı. Giden 68 kişiden 63'ünün Türkiye'ye giriş yapmadığı ortaya çıktı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, AKP'li Yakakent Belediye Başkanı Hüseyin Kıyma ve Belediye Başkan Yardımcısı Hüseyin Yiğit hakkında soruşturma izni verdi.

Casusluk suçlamasıyla tutuklanan İsrailli çift serbest

İsrail Başbakanı Naftali Bennett, İstanbul'da Çamlıca Kulesi'nden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Üsküdar'daki konutunu görüntüledikleri iddiası ile gözaltına alındıktan sonra tutuklanan İsrailli Mody ve Natali Oknin çiftinin serbest bırakıldığını açıkladı.

Başbakan Bennett, Dışişleri Bakanı Yair Lapid ile birlikte yaptığı ortak açıklamada, "Türkiye ile gösterilen ortak çabalar sonucunda, Mordi ve Natali Oknin cezaevinden tahliye edilerek, İsrail'e evlerine dönüyorlar" ifadelerini kullandı.

Türkiye'de barajlar kurumaya devam ediyor

Türkiye’de  kuraklık ve yanlış sulama nedeniyle  barajlardaki su sevileri düşmeye devam ediyor. Muğla’nın Bodrum ilçesindeki Mumcular Barajı’nın yüzde 91’i, Geyik Barajı’nda kullanılabilir su oranın yüzde 88’i, Bursa’da tarım arazilerine su sağlayan Kestel ilçesindeki Gölbaşı Barajı'nın ise yüzde 70’i kurudu.  Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras "Ciddi bir su kriziyle karşı karşıyayız " dedi.  Bursa Uludağ Üniversitesi Tarımsal Araştırma Uygulama Merkezi Müdürü Dr. Fevzi Çakmak,  "Göletler dolmazsa çiftçi ciddi anlamda mağdur olacak. Daha az su isteyen ürünlerin ekilmesi gerekecek. Bu da gelir kaybına yol açacaktır" uyarısında bulundu

EKONOMİ

Hazine’ye "işlem limiti belirleme" yetkisi

Merkez Bankası kararını açıklamadan önce Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ'de yaptığı değişiklikle Hazine "işlem limitlerini belirlemeye" yetkili oldu.

Düzenleme esnetildi: 100 dolar ve üzeri döviz işlemlerinde kimlik tespiti istenecek

Döviz  alım satımında kimlik tespitinin esnetilmesine ilişkin düzenlemeyi içeren tebliğ, Resmi Gazete'de yayımlandı. Düzenlemeye göre sadece 100 dolar ve üzeri döviz işlemlerinde kimlik tespiti istenecek.

İngiltere'de enflasyon Ekim ayında yüzde 4,2'ye ulaştı.

Ülkede yaşam masrafları on yıldır görülmeyen bir hızla yükseldi.

Ulusal İstatistik Ofisi'nin verilerine göre yalnızca enerji ve benzin fiyatları değil, ikinci el araba ve restoran fiyatları da artış gösterdi. İngiltere Merkez Bankası, artan fiyatları durdurmak için önümüzdeki aylarda faiz arttırmak zorunda kalabileceğini söylüyor.

COVID 19

Koronavirüs tedavisinde kullanılan favipiravir etkisiz çıktı

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), salgının başından beri kullanılan favipiravir ilacının yapılan bir çalışmaya göre etkisiz olduğunu duyurdu.

Derneğin Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Önder Ergönül, “İlaç etkili olsa Türkiye'de ölenlerin sayısı daha az olurdu. Covid-19 saptanır saptanmaz evlere bedava bırakılmasına rağmen ölüm oranı yüksek. Etkisinin olmadığını bir yıldır   söylüyoruz. Hala veriliyor. Dünyada bizden başka kullanan ülke yok" dedi.

Bilim Kurulu üyesi Prof Dr. Serap  Şimşek Yavuz da Twitter’dan “Uzun süredir sonuçları beklenen bir çalışmaydı, favipiravir maalesef etkisiz çıktı” mesajını paylaştı.

  Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da “Bu ilacın etkisinin olmadığını salgının üçüncü, dördüncü ayından beri biliyoruz. O yüzden de çocuklara bakanlık önermesine rağmen favipiravir hiç uygulamadık” dedi.

Sağlık Bakanı Koca: TURKOVAC, bu yıl bitmeden acil üretim onayı ile kullanılmaya başlanacak

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yerli koronavirüs aşısı TURKOVAC'ın yıl sonuna kadar acil üretim onayı alarak kullanılmaya başlayacağını açıkladı.

Moderna’dan FDA’e takviye doz başvurusu 

Moderna  yetişkinler için Covid-19 aşısının takviye dozuna onay verilmesi için Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) başvurdu.

FDA bağışıklık sistemi zayıf kişiler, 65 yaşın üstündekiler ve virüse sık maruz kalma olasılığı yüksek riskli gruptakiler için takviye doz yapılmasının önünü açmıştı.

Moderna 50 mikrogramlık, dört hafta arayla yapılan orijinal aşı dozunun yarısı gücündeki takviye doz için onay almaya çalışıyor.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

ABD: “Türkiye’nin askeri ihtiyaçlarını teyit ettik” 

ABD Savunma Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı’ndan bir heyetin 16 Kasım’da Pentagon’daki temaslarına ilişkin açıklama yayınladı.  Açıklamada, ABD’nin Türkiye’nin askeri modernizasyon ihtiyaçlarının farkında olduğunu bir kez daha teyit ettiği belirtildi.  

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar,   ABD'yle yürütülen bu müzakere sürecinin Türkiye'nin F-16 askeri uçak ve modernizasyonları talebi kapsamında yapıldığını ifade etmişti.

Belarus-Polonya sınırında göçmen krizi: 'Bin göçmen geçici sığınağa yerleştirildi'

Polonya hükümeti, Belarus sınırındaki göçmenlerin bölgeden ayrılmaya başladığını açıklarken, Belarus sınırda bekleyen yaklaşık bin göçmen için 'geçici sığınak' sağlandığını belirtti. Irak Hava Yolları da bugün Belarus'a bir uçak göndereceğini ve sınırdaki Irak vatandaşlarını ülkelerine geri götüreceğini açıkladı.

BM Afganistan Özel Temsilcisi: Taliban, IŞİD'in Afganistan'da büyümesini durduramıyor

Birleşmiş Milletler (BM) Afganistan Özel Temsilcisi Deborah Lyons, Taliban'ın IŞİD'in Horasan kolunun Afganistan'da büyümesini durduramadığı uyarısında bulundu. Afganistan'da insani durumun da giderek kötüleştiğine dikkati çeken Lyons, uluslararası topluma insani yardımları artırması çağrısı yaptı.

Pakistan’da kimyasal hadım yasası

Pakistan parlamentosu, yeni bir cinsel saldırı yasasını kabul etti. Yasa ülkede son dönemde kadın ve çocuklara yönelik artan tecavüzlere karşı toplumda oluşan yoğun tepki üzerine hazırlandı.

Yasa uyarınca cinsel saldırı davalarına bakacak özel yetkili mahkemeler kurulacak. Bu mahkemeler davaları 4 ayda sonuçlandıracak.

Yasa ceza alan kişilerin aralarında idam, ömür boyu hapis ve kimyasal hadım da bulunan cezalara çarptırılmasını öngörüyor.

 Meksika'da gizli bir mezarda 65 ceset bulundu

Meksika'nın Veracruz eyaletine bağlı Alvarado kentindeki gizli bir mezarda 65 ceset bulundu. Kurbanların çeteler arasındaki hesaplaşma sonucunda öldürüldüğü düşünülüyor.

Film setinde ölüme dava: "Senaryoya göre silahın ateşlenmesi gerekmiyordu"

ABD'de ünlü oyuncu Alec Baldwin'in film çekimleri sırasında kurusıkı tabancayla görüntü yönetmeninin ölümüne neden olduğu olaya dair açılan yeni davada, "senaryoya göre silahın ateşlenme zorunluluğu olmadığı" iddia edildi.

KISA DALGA’DAN

 İki hafta süren COP26 İklim Zirvesi, çetin müzakerelerin sonunda 197 ülkenin imzaladığı anlaşmayla 12 Kasım’da bitti. Peki Türkiye’nin de imzasını koyduğu Glasgow İklim Paktı’nda neler var? Türkiye, enerjide dönüşümü nasıl yapacak? İklim fonu mekanizmalarını nasıl yönetecek? Mehveş Evin, Arka Plan’da anlatıyor